Hoe verzorg je de plantjes in je eigen eetbare tuin?

Hoe verzorg je de plantjes in je eigen eetbare tuin?
In het ARTIS-Park staat deze zomer weer de eetbare tuin. Alle tijdelijke planten zijn dan eetbaar
voor dier én mens. Ze zijn smaakvol in de dubbele zin van het woord: lekker en tegelijkertijd
aantrekkelijk om te zien. De dieren krijgen het voedsel uit de eetbare tuin, en tegelijk kan de mens
genieten van de geuren en kleuren die de eetbare tuin biedt.
Heb jij tijdens de Zoomeravonden je eigen eetbare tuin gezaaid? Lees dan hier hoe je goed voor
je plantjes kunt zorgen.
Overzicht
Ontkiemt na
Verpotten of
uitplanten
In de volle
zon?
Hoeveel water
heeft de plant
nodig?
Houd de grond
goed vochtig
Hoe oogst je van deze
plant?
Wilde rucola
5-10 dagen
Als het plantje 4
cm groot is
Snijselderij
2-6 weken
Als het plantje 4-6
cm groot is
Peterselie
3-4 weken
Citroenmelisse
2 weken
Dille
3-4 weken
Als het plantje 4-6
cm groot is
Zorg voor
voldoende ruimte
(40 cm per plant)
Als het plantje 4-6
cm groot is
Ja, maar in de
zomer in
halfschaduw
Kan, maar
halfschaduw is
beter
Nee
Houd de grond
goed vochtig
Snijd een paar stengels
van de plant.
Houd de grond
goed vochtig
Houd de grond
goed vochtig
Knip of pluk een paar
takjes.
Knip takjes uit de top
van de plant.
Ja
Veel, de grond moet
vochtig blijven
Als de plantjes zijn
opgekomen. Zorg
voor voldoende
ruimte (50 cm)
Ja, of in
halfschaduw
De grond moet niet
heel nat zijn
Knip de dille af tot
ongeveer 5 cm boven
de grond
Knip of pluk een paar
takjes
Lavas
3 weken
Goudsbloem
1-2 weken
Als de plantjes
ongeveer 10 cm
groot zijn.
Ja
Niet veel
Ja, of
halfschaduw
Pluk de bladeren kort
voor gebruik
Oogst de bloemblaadjes
bij pas geopende
bloemen.
Soorten
1. Wilde rucola
Verzorgen
De zaden van rucola ontkiemen meestal tussen de vijf en tien dagen na
het zaaien. Als het plantje ongeveer vier centimeter hoog is, kun je de
rucola in een grotere pot of in de tuin zetten.
Rucola kan op een zonnige plek staan. Middenin de zomer is het echter
beter om het plantje op een plek in de halfschaduw te zetten. Houd de
grond goed vochtig, de bladeren hebben namelijk veel water nodig.
Wilde rucola
Diplotaxis tenuifolia
Wild rocket
Oogsten
Na ongeveer acht weken kunnen de bladeren geplukt worden. Je kunt ze niet veel langer dan een dag
bewaren. Als de blaadjes een beetje vochtig zijn en in keukenpapier in de koelkast bewaard worden, blijven
ze iets langer goed.
Eten
Wilde rucola smaakt pittig en wordt vooral gebruikt als smaakmaker in salades.
2. Snijselderij
Verzorgen
De zaden kiemen onder optimale omstandigheden binnen twee
weken. Soms duurt het wel zes weken voor de zaden kiemen. Als de
plantjes vier tot zes centimeter groot zijn, kunnen ze in een grotere pot of
in de tuin gezet worden.
Selderij groeit wel in de zon, maar de grond mag niet droog worden. Grond
droogt snel in de zon, daarom is het beter om selderij in de halfschaduw
te plaatsen.
Snijselderij
Apium graveolens
Celery
Knip gele bladeren weg. Deze bladeren kosten de plant energie terwijl je ze waarschijnlijk toch niet op eet.
Oogsten
Snijd wat stengels met bladeren van de plant. Houd bij het oogsten van selderij het hart van de plant intact.
De stengels en bladeren zullen dan vanzelf weer aangroeien. Het beste is om de selderij zo kort mogelijk
voor gebruik te oogsten.
Eten
Selderij wordt vooral gebruikt als smaakmaker in bijvoorbeeld soepen en sauzen.
3. Peterselie
Verzorgen
Het kan wel drie tot vier weken duur voor peterselie ontkiemt. Houd de
grond goed vochtig. Als de plantjes vier tot zes centimeter groot zijn,
kunnen ze in een grotere pot of in de tuin gezet worden.
Zet peterselie niet in de volle zon: de grond droogt dan snel uit en de
bladeren worden geel. Geef de plant regelmatig water zodat de grond
goed vochtig blijft.
Gewone snijpeterselie
Petroselinum crispum
Parsley
Oogsten
Knip of pluk de takjes of plaatjes van de peterselie. Als je bij het plukken van peterselie het hart van de plant
intact laat, blijft peterselie aangroeien.
Eten
Peterselie wordt in de keuken gebruikt als smaakmaker.
4. Citroenmelisse
Verzorgen
Na ongeveer twee weken ontkiemen de zaden. Een
citroenmelisseplant kan wel veertig centimeter breed worden. Houd hier
dan ook rekening mee met het uitplanten. Citroenmelisse kan zowel in de
halfschaduw als in de volle zon geplant worden. Het is wel belangrijk om
de grond goed vochtig te houden. De jonge planten hebben meer water
nodig dan oude planten.
Citroenmelisse
Melissa officinialis
Lemon balm
Citroenmelisse is een meerjarige plant. In de winter sterven de bovengrondse
delen af. In het voorjaar komt de plant weer op.
Oogsten
Knip takjes uit de top van de plant. Zo blijft de plant goed groeien. De takjes kun je even bewaren in een vaas
met vers water.
Eten
De bladeren van de citroenmelisse worden gebruikt om thee van te zetten. Dat kan van gedroogde of verse
bladeren. Ook wordt citroenmelisse gebruikt als smaakmaker in soepen, sauzen en bij vis.
Weetje
De naam citroenmelisse komt van het Oud-Griekse woord Melissa, dat ‘honingbij’ betekent. Deze naam is
zeer toepasselijk, aangezien de nectar van de plant veel bijen lokt.
5. Dille
Verzorgen
De zaadjes van dille ontkiemen na drie tot vier weken. Zet de dille in
een grotere pot of in de tuin als de plantjes ongeveer vier tot zes
centimeter groot zijn. Zet dille op een zonnige plek. De grond moet
wel vochtig blijven, dus zorg dat dille altijd genoeg water krijgt.
Dille
Oogsten
Anethum graveolens
Dill
Het oogsten van dille kan na ongeveer acht weken. Het beste moment
om dille te oogsten is als er een paar – nog gesloten - bloemknopjes in de
plant zitten. Deze zijn dan nog niet geopend. Knip de dille af tot ongeveer vijf centimeter boven de grond.
Eten
Dille is een kruid dat veel gebruikt wordt in sauzen. Ook wordt het veel in combinatie met vis gebruikt.
6. Lavas
Verzorgen
De zaden van lavas ontkiemen pas na drie weken. Zorg ervoor dat de
grond niet uitdroogt. Als de plantjes zijn opgekomen, kunnen ze in
een grotere pot of de tuin gezet worden. Het is een meerjarige plant,
die ieder jaar groter wordt. Als je lavas in de tuin plant, kan hij wel twee
meter hoog worden. De planten hebben dan een ruimte nodig ongeveer
50x50 centimeter.
Lavas
Levisticum officinale
Lovage
In een pot wordt hij minder hoog. Lavas kan zowel op een zonnige plek als in de halfschaduw. Deze plant
houdt niet van een heel natte grond.
Oogsten
Je kunt lavas oogsten door een aantal takjes te plukken of knippen. Door de takjes in water te zetten, blijven
de blaadjes nog een paar dagen goed.
Eten
De pittige lavas is een echte smaakmaker in allerlei gerechten.
Weetje
Lavas staat is ook wel bekend onder de naam maggiplant. Het zit echter niet verwerkt in de smaakmaker
‘maggi’.
7. Goudsbloem
Verzorgen
De zaden van de goudsbloem ontkiemen al snel, binnen één tot twee
weken. Als de plantjes ongeveer tien cenitmeter zijn, kunnen ze in een
grotere pot of in de tuin gezet worden. Plaats de plantjes dan 25 tot 30
centimeter van elkaar af.
De goudsbloem heeft een plek in de volle zon nodig om goed te kunnen
groeien. Ze hebben niet heel veel water nodig.
Goudsbloem
Calendula officinalis
Pot marigold
Oogsten
Oogst de bloemblaadjes bij pas geopende bloemen. Na zonnige dagen is de oogst het beste.
Eten
De bloemblaadjes zijn eetbaar. Het witte gedeelte is echter bitter. De bloemblaadjes kunnen bijvoorbeeld
gebruikt worden in salades.
Weetje
De geur van goudsbloemen is onaantrekkelijk voor veel schadelijke insecten. Hij wordt daarom vaak geplant
om ongewenste insecten op afstand te houden.