Risico’s, risicofactoren en kansen in de ontwikkeling van kinderen met een gehoorstoornis. Lien Kaes 1BaOC 1. Inleiding 2. Risico’s op diverse ontwikkelingsterreinen 3. Kansen voor optimale ontwikkeling op diverse terreinen 4. De rol van de kinderarts 5. Samenvatting 6. Bronnen Gehoorstoornis komt 10 -15 maal vaker voor bij te vroeg of te licht geboren kinderen. Incidentie bijna even hoog als die van Downsyndroom. < 3de levensjaar: taalverwerving meestal gestoord. 30-40% ook achterstand in ontwikkeling op een of ander gebied. Indeling naar ernst van gehoorverlies volgens de WHO. Hoordrempel Spraakverstaan Spraakontwikkeling Doof Geen restgehoor Geen Geen Zeer ernstig slechthorend >80 dB Geen Geen Ernstig slechthorend 61-80 dB Iets bij schreeuwen in het oor Ernstig gestoord Matig slechthorend 41-60 dB Bij luid spreken op 1 meter afstand Matig gestoord Mild slechthorend 26-40 dB Op normale sterkte op 1 meter afstand Licht gestoord Communicatie 90-95% horende ouders Gevolgen bij een baby met een nog niet ontdekte ernstige gehoorstoornis: - Missen informatie zoals emoties. - Gebrek aan stimulering van de taal > 3e levensjaar ernstig achterblijven van het taalbezit. Kinderen met >60 dB gebarentaal. - Ontbreken van terugkoppeling van taal via gehoor bij kinderen met een gehoorverlies >60 dB leidt ertoe dat de spraakontwikkeling niet op gang komt. Schoolprestaties gebrekkige taalontwikkeling achterblijven leesniveau Minder ernstige graden van slechthorendheid achterstand minder Maar onjuist verstaan van letters ook problemen met schrijven en lezen. Leesniveau ook invloed op andere vakken bv. Wiskunde Sociale en emotionele ontwikkeling, gedrags- en emotionele problemen Slechthorende kinderen: - Spel minder gevarieerd - Armer fantasiespel Sociale isolatie neemt op later leeftijd toe. Het risico op ernstige gedrags- en emotionele problemen is toegenomen. (anderhalf keer vaker dan bij horende kinderen) Samenhangende andere stoornissen Ongeveer de helft van de aangeboren gehoorstoornissen zijn verworven en de andere helft erfelijk bepaald. Ongeveer 1/3 van de erfelijk bepaalde hangen samen met andere stoornissen. De optelsom van stoornissen: 1+1>2 het nadelig effect van verscheidene stoornissen samen de som van de afzonderlijke delen meestal overtreft. Gehoorrevalidatie hoe eerder met hoorapparatuur, des te kleiner het risico op onomkeerbare schade. Cochleaire implantatie Aangepast onderwijs Dovenscholen: speciale ‘klassenapparatuur’, gebarentaal en vingerspelling. Wanneer kinderen gescreend zijn op een stoornis kan een verkeerd gevoel van veiligheid ontstaan later optredende signalen niet meer herkennen. Kennis van de oorzaak van de gehoorstoornis is van belang voor: - vroege diagnostiek - behandeling Aangeboren of op vroege leeftijd verworven gehoorstoornissen kunnen de ontwikkeling ernstig belemmeren. Kennis bij de meeste kinderartsen gering. Stoornissen op andere vlakken moeten ook zo vroeg mogelijk herkend en behandeld worden. http://www.erasmusmc.nl/47418/3473122/775 259/763635/hier2kinderarts.gif http://www.revalidatiecentrumdat.be/files/im ages/gehoor.jpg