Regionaal beleid EUROPESE COMMISSIE

EUROPESE COMMISSIE
Regionaal beleid
December 2004
NL
NL
Verordeningen
Het cohesiebeleid (2007-2013)
Het voorstel van de Commissie voor nieuwe
verordeningen
14 juli 2004
http://europa.eu.int/comm/regional_policy
1
EUROPESE COMMISSIE
Regionaal beleid
NL
Verordeningen
December 2004
NL
Voorgestelde nieuwe juridische structuur
Algemene verordening inzake het
EFRO, het ESF en het
Cohesiefonds
EFRO-verordening
ESF-verordening
Cohesiefondsverordening
Verordening tot oprichting van
een Europese groepering voor
grensoverschrijdende
samenwerking (EGGS)
Unaniem door de Raad,
instemming van het EP,
advies van het ESC/CvdR
EFRO, ESF:
medebeslissing,
Cohesiefonds:
raadpleging
Eén verordening van de Commissie
Voorlichting, Publiciteit, Financiële
controle en Financiële correcties
2
Nieuw: de algemene verordening is van toepassing op het Cohesiefonds; een nieuw
fonds voor plattelandsontwikkeling dat nu buiten het cohesiebeleid valt; één
verordening van de Commissie in plaats van vijf voor specifieke aspecten;
subsidiabiliteitscriteria vereenvoudigd en opgenomen in de algemene verordening en
de verordeningen betreffende de fondsen.
EUROPESE COMMISSIE
Regionaal beleid
December 2004
NL
NL
Achtergrond
Verordeningen
Tussen 2001 en 2003: breed debat met lidstaten, regio’s
en andere spelers over prioriteiten en beheer in de
toekomst, georganiseerd door de Commissie
Februari 2004: goekkeuring door de Commissie van de
mededeling inzake de financiële vooruitzichten voor 20072013, waarin 336 miljard euro wordt toegewezen aan het
cohesiebeleid, en van het derde Cohesieverslag, waarin
het kader van de beleidshervorming uiteen wordt gezet
Mei 2004: het derde Cohesieforum in Brussel waarbij
meer dan 1400 belanghebbenden de aanpak van de
Commissie grotendeels ondersteunden
3
EUROPESE COMMISSIE
Regionaal beleid
December 2004
NL
NL
Impact van het cohesiebeleid
Verordeningen
Groei: de cohesie-instrumenten verhogen
publieke en private investeringen in de
begunstigde regio’s
Convergentie: de fondsen dragen bij aan een
verhoging van het BBP in achtergebleven regio’s
Werkgelegenheid: scheppen van banen en
optimaliseren van het menselijk potentieel
Verhogen van fysiek en menselijk kapitaal
Beter regionaal en lokaal bestuur
Financiële stabiliteit voor 7 jaar
4
EUROPESE COMMISSIE
Regionaal beleid
NL
Verordeningen
Cohesiebeleid tussen 2000 en 2006
Doel
economische en
sociale cohesie
versterken en
regionale verschillen
verkleinen
Instrumenten
drie doelstellingen en
vier communautaire
initiatieven; 49,5% van
de bevolking in de EU25 woont in gebieden
die vallen onder
Doelstelling 1
of Doelstelling 2
5
Financiële middelen
ongeveer 233 miljard
euro, dat is een derde
van de totale EUbegroting of 0,45% van
het BBP van de EU
December 2004
NL
EUROPESE COMMISSIE
December 2004
NL
Regionaal beleid
NL
Programma’s en
instrumenten
Subsidiabiliteit
Prioriteiten
Doelstelling Convergentie
inclusief het speciale programma voor de ultraperifere regio’s
Verordeningen
Het cohesiebeleid
in de periode
2007-2013
Regionale en
nationale programma’s
EFRO
ESF
Cohesiefonds
(0,41% van het EU-BBP)
• innovatie
• milieu/
risicopreventie
• toegankelijkheid
Statistisch effect:
Regio’s met een BBP/inw. • infrastructuren
• personele middelen
<75% in de EU-15
• administratieve capaciteit
en >75% in de EU-25
Lidstaten met een
BNI/inw. <90% van het
gem. van de EU-25
• vervoer (TEN)
• duurzaam vervoer
• milieu
• hernieuwbare energie-bronnen
67.34%
= EUR 177.8
miljard
8.38%
= EUR 22.14
miljard
23.86%
= EUR 62.99
miljard
Doelstelling Regionaal concurrentievermogen en Werkgelegenheid
17.2%
(EUR 57.9 miljard)
Regionale
programma’s
(EFRO)
en nationale
programma’s
(ESF)
De lidstaten
stellen een
lijst met
regio’s voor
(NUTS1 of NUTS2)
"Phasing-in"
Regio’s die van 2000 tot
2006 vielen onder Dlst. 1
en niet vallen onder de
doelstelling Convergentie
• innovatie
• milieu/
risicopreventie
• toegankelijkheid
• Europese
werkgelegenheidsstrategie
Doelstelling Europese territoriale samenwerking
6
78.5%
(EUR 264 miljard)
Regio’s met een
BBP/inw. <75% van
het gem. van de EU-25
3 doelstellingen
Begroting:
EUR 336,1 miljard
Toewijzingen
Grensoverschrijdende
en transnationale
programma’s en
netwerken (EFRO)
Grensregio’s en
grotere regio’s
voor transnationale
samenwerking
• innovatie
• milieu/risicopreventie
• toegankelijkheid
• cultuur, onderwijs
83.44%
= EUR 48.31
miljard
16.56%
= EUR 9.58
miljard
3.94%
(EUR 13.2 miljard)
35,61% grensoverschr.
12,12% ENPI (Europees
Nabuurschaps- en
Partnerschapsinstrument)
47,73% transnationaal
4,54% netwerken
EUROPESE COMMISSIE
December 2004
NL
Regionaal beleid
NL
Cohesiebeleid 2007 – 2013
Opgesplitst per doelstelling, in miljard euro (totaal: 336,1 miljard)
Buitengrenzen: 1,6
Verordeningen
Grensoverschrijdende
samenwerking: 4,7
“Phasing-in” voor
regio’s in Doelst. 1
tussen 2000 en 2006
Transnationale
samenwerking: 6,3
Netwerken: 0,6
9.58
Regio’s buiten de
convergentie
Regio’s onder 75% van het BBP
48.31
Speciaal programma voor
ultraperifere regio’s: 1,1
177.80
62.99
22.14
Cohesiefonds
Art. 15-18 Alg. verord.
en fin. vooruitz.
7
Regio’s getroffen door het
statistisch effect
Convergentie
Regionaal concurrentievermogen
en werkgelegenheid
Europese territoriale
samenwerking
EUROPESE COMMISSIE
Regionaal beleid
NL
Verordeningen
December 2004
NL
De leidende beginselen van de hervorming
Concentratie: een strategischere benadering waarbij
de prioriteiten van de Unie versterkt worden;
geografisch – ongeveer 80% van de financiering naar
minder ontwikkelde regio’s, thematisch – nadruk op de
agenda’s van Lissabon en Göteborg
Vereenvoudiging: aantal verordeningen teruggebracht;
minder doelstellingen – minder fondsen;
programmering; geen zonering meer,
monofondsprogramma’s; flexibeler financieel beheer;
evenredigheid wat betreft controle, evaluatie en
bewaking; subsidiabiliteit van uitgaven
Decentralisatie: een grotere rol voor de regio’s en
lokale spelers
8
EUROPESE COMMISSIE
Regionaal beleid
December 2004
NL
NL
Concentratie: een meer
strategische aanpak
Verordeningen
Goedkeuring van een algemeen strategisch document voor
cohesiebeleid door de Raad met een advies van het
Europees Parlement vóór de nieuwe programmeringsperiode:
definiëren van duidelijke prioriteiten voor lidstaten en regio’s
Duidelijk verband tussen het cohesiebeleid en de strategieën
van Lissabon & Göteborg, verhogen van de consistentie
met de Globale richtsnoeren voor het economische beleid en
de Europese werkgelegenheidsstrategie
Art. 23-30 Alg. verord.
9
Jaarverslag door de Commissie aan EU-instellingen om de
vooruitgang van lidstaten te beoordelen en onderzoek door de
Raad
EUROPESE COMMISSIE
Regionaal beleid
NL
Geografische concentratie
Regio’s onder of tegen de 75%-drempel
BBP pro capita,
gemiddelde 20002001-2002
Verordeningen
<75% in de EU-25
statistisch effect
<75% in EU-15,
>75% in EU-25
“van nature”
>75% door groei
andere regio’s
Index EU-25
= 100
Art. 5-6 Alg. verord.
Bron: Eurostat
December 2004
NL
EUROPESE COMMISSIE
Regionaal beleid
NL
Verordeningen
December 2004
NL
Financiële middelen: meer concentratie
op minder ontwikkelde regio’s
Convergentie doelstelling: 78,5% (EUR 264 miljard)
van de totale toewijzing voor lidstaten en regio’s op
NUTS II-niveau, toewijzing per subsidiabele bevolking,
regionale en nationale welvaart en werkloosheid
Regionaal concurrentievermogen en
werkgelegenheid: 17,2% (EUR 57,9 miljard) van de
totale toewijzing voor regio’s op NUTS I of II-niveau,
toewijzing per subsidiabele bevolking, regionale welvaart,
werkloosheid, werkgelegenheidscijfer, opleidingsniveau
van de werkenden, en bevolkingsdichtheid
Art. 16-18 Alg. verord.
11
Europese territoriale samenwerking: 3,94% (EUR 13,2
miljard) van de totale toewijzing voor lidstaten, met
gebruikmaking van de subsidiabele bevolking
EUROPESE COMMISSIE
Regionaal beleid
December 2004
NL
NL
Vereenvoudiging
Verordeningen
Algemeen: 3 in plaats van 7 doelstellingen, 3 in plaats van 5
fondsen, monofondsprogramma’s, geen zonering buiten de
doelstelling Convergentie
Programmering: 2 stappen in plaats van 3
Additionaliteit wordt alleen gecontroleerd voor de doelstelling
Convergentie
Financieel beheer op het niveau van de prioriteiten zwaartepunt,
waardoor grotere flexibiliteit ontstaat voor programma-aanpassingen
Subsidiabiliteit van uitgaven gedefinieerd in overeenstemming met
nationale regelgeving (met enkele uitzonderingen)
Art. 8-13 en 73 Alg.
verord.
12
Controlesysteem: proportioneel als de medefinanciering van de
gemeenschap onder de 33% en EUR 250 miljoen van de totale
kosten ligt
EUROPESE COMMISSIE
Regionaal beleid
December 2004
NL
NL
Decentralisatie
Verordeningen
Een sterkere rol voor de regio’s: gedeeld beheer op
Europees, nationaal, regionaal, stedelijk en lokaal
niveau
Alle regio’s moeten kunnen profiteren van het
cohesiebeleid
Stedelijke kwesties: mogelijkheid voor het
subdelegeren aan stedelijke autoriteiten
Art. 12 en 58 1a)
Alg. verord.
13
EUROPESE COMMISSIE
Regionaal beleid
December 2004
NL
NL
Handhaving van de belangrijkste beleidsprincipes (1)
Verordeningen
Complementariteit, consistentie en naleving:
interventies vullen nationale, regionale, lokale en
communautaire prioriteiten aan, sluiten aan bij het
strategisch kader en zijn in overeenstemming met het
Verdrag
Meerjarenprogrammering zorgt voor continuïteit
Art. 8-10 Alg. verord.
14
Partnerschap: betreft de strategische en operationele
aspecten van het beleid en impliceert de betrokkenheid
van regionale, stedelijke, lokale en andere autoriteiten,
economische en sociale partners en het
maatschappelijk middenveld, milieu- en
gelijkekansenorganisaties
EUROPESE COMMISSIE
Regionaal beleid
December 2004
NL
NL
Handhaving van de belangrijkste beleidsprincipes (2)
Verordeningen
Subsidiariteit en proportionaliteit: bij interventies wordt
rekening gehouden met het institutionele systeem van de
lidstaat; het beheer op het gebied van controle, evaluatie
en bewaking is evenredig met de communautaire
bijdrage
Gedeeld beheer: lidstaten en de Commissie zijn
gezamenlijk verantwoordelijkheid voor begrotingscontrole
Additionaliteit: de Structuurfondsen mogen geen
nationale overheidsuitgaven vervangen (geldt voor
doelstelling Convergentie)
Art.
Art.11
11-14
- 14Alg.
Gen.Reg.
verord.
15
Gelijke kansen voor mannen en vrouwen: geldt voor
alle stappen in het fondsbeheer
EUROPESE COMMISSIE
Regionaal beleid
NL
Verordeningen
Art.Art.
20,35
48,and
49 Alg.
36 Gen.Reg.
verord.
16
December 2004
NL
Financiële middelen: beloning voor
kwaliteit en grotere flexibiliteit
Kwaliteits- en prestatiereserve: 3% van de
toewijzingen voor de doelstellingen Convergentie en
Regionaal concurrentievermogen en werkgelegenheid;
de Raad beslist in 2011 wat de toewijzing per
kwaliteitscriterium wordt
Nationale reserve "Onvoorzien": 1% van de
doelstelling Convergentie en 3% van de doelstelling
Regionaal concurrentievermogen en werkgelegenheid
wordt toegewezen aan onvoorziene economische en
sociale herstructureringen
EUROPESE COMMISSIE
December 2004
NL
Regionaal beleid
NL
Strategische richtsnoeren, programmering en follow-up
1
Verordeningen
Strategische richtsnoeren van de gemeenschap
voor cohesie
voorgesteld door de Commissie, goedgekeurd door de Raad,
instemming van het Europees Parlement
Nationaal strategisch referentiekader
2
voorgesteld door de lidstaat, die het partnerschapsbeginsel
toepast; de beleidslijnen van de Unie worden overwogen, een
nationale strategie en de bijbehorende programmering worden
bepaald; uiteindelijke beslissing in handen van de Commissie
Operationele programma’s
3
één programma per fonds en lidstaat of regio, beschrijving van
prioriteiten, beheer en financiële bronnen; voorgesteld door
lidstaat of regio; uiteindelijke beslissing in handen van de
Commissie
Programmabeheer en projectkeuze
4
Art. 16-21 and
Art. 23-29 Alg. verord.
28 Gen.Reg.
17
5
door lidstaten en regio’s; beginsel van “gedeeld beheer” =
overleg met de Commissie
Strategische follow-up en jaarlijks debat
door de Europese Raad in de lente, gebaseerd op jaarverslag
van de Commissie en lidstaten
EUROPESE COMMISSIE
Regionaal beleid
December 2004
NL
NL
Gedeeld beheer en controle
Verordeningen
Algemeen: lidstaten dienen een doeltreffend systeem
voor beheer, certificering en controle van uitgaven op te
zetten
Operationele programma’s: de beheersautoriteit legt het
programma ten uitvoer, de certificerende instantie
certificeert de uitgaven, en de controle-instantie voert
audits uit in overeenstemming met internationale normen
Commissie: verantwoordelijkheid blijft bestaan voor de
implementatie van de algemene begroting; dit impliceert
eigen audits
Art. Art.
12, 57-59,
42 - 4669-73
and 52
Alg.
- 54
verord.
Gen.Reg.
18
Proportionaliteit: als medefinanciering op communautair
niveau lager is dan 33% of EUR 250 miljoen zijn sommige
bepalingen niet van toepassing
EUROPESE COMMISSIE
Regionaal beleid
NL
Verordeningen
December 2004
NL
Modulering van de communautaire bijdragevoeten
Het deelnamepercentage varieert met betrekking tot
economische, sociale en territoriale problemen en wordt
berekend op basis van de overheidsuitgaven:
85% voor het Cohesiefonds; ultraperifere gebieden en
perifere Griekse eilanden
75% voor de “Convergentie”-programma’s
(behalve: 80% voor lidstaten met Cohesiefonds)
50% voor “Regionaal concurrentievermogen en
werkgelegenheid”-programma’s
75% voor de “Europese territoriale samenwerking”programma’s
+10%
+5%
Art. 51-52 Alg. verord.
19
voor “interregionale samenwerking”
(maximaal 60%) voor “regionaal concurrentievermogen
en werkgelegenheid”-programma’s voor gebieden met
natuurlijke handicaps (eilanden, berggebieden,
dunbevolkte gebieden en regio’s die vóór 30 april
2004 aan een buitengrens lagen)
EUROPESE COMMISSIE
Regionaal beleid
NL
December 2004
NL
Convergentie en regionaal concurrentievermogen
Het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) financiert in het
kader van de
Verordeningen
Doelstelling “Convergentie”:
onderzoek en technologische ontwikkeling, innovatie en
ondernemerschap; informatiemaatschappij; milieu; risicopreventie;
toerisme; vervoersnetwerken/TEN; energienetwerken en hernieuwbare
energiebronnen; investeringen in onderwijs en gezondheidszorg; directe
steun aan het MKB
Doelstelling “Regionaal concurrentievermogen en werkgelegenheid”:
Innovatie en de kenniseconomie (OTO, overdracht van technologie,
innovatie in het MKB)
Milieu en risicopreventie (sanering van besmette grond in het kader van
NATURA 2000; bevordering van energie-efficiëntie en hernieuwbare
energiebronnen)
Toegang – buiten stedelijke gebieden – tot vervoers- en
telecommunicatiediensten van algemeen economisch belang
Art. 4-5 EFRO-verord.
20
EUROPESE COMMISSIE
Regionaal beleid
NL
December 2004
NL
Europese territoriale samenwerking
Het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) financiert in
het kader van
Verordeningen
grensoverschrijdende economische en sociale activiteiten,
ondernemerschap en de ontwikkeling van het MKB, toerisme en
cultuur; milieubescherming; betere toegang tot vervoers-,
informatie- en communicatienetwerken en diensten, en wateren energiesystemen; sociale en culturele infrastructuren, met
name in de sectoren gezondheidszorg en onderwijs;
transnationale samenwerking, geïntegreerde territoriale
ontwikkeling: water- en kustbeheer, toegankelijkheid,
geavanceerde communicatie- en informatietechnologieën;
veiligheid op zee; risicopreventie; O&TO en technologische
ontwikkelingsnetwerken, enz.;
Art.
Art.65EFRO-verord
ERDF Reg. .
21
netwerken en uitwisseling van ervaringen tussen regionale en
lokale overheden: netwerkprogramma’s voor samenwerking,
onderzoeken, dataverzameling, en de observatie en analyse van
ontwikkelingstrends in de Unie (onderzoeken, dataverzameling,
en analyse van communautaire ontwikkelingstrends).
EUROPESE COMMISSIE
Regionaal beleid
NL
December 2004
NL
Focus op werkgelegenheid
Het Europees Sociaal Fonds (ESF) levert financiering in het kader van de
Verordeningen
Doelstelling “Convergentie” en “Regionaal concurrentievermogen en
werkgelegenheid”:
groter aanpassingsvermogen van werknemers en ondernemingen;
verbeteren van toegang tot werkgelegenheid en deelname aan de
arbeidsmarkt;
versterken van sociale insluiting van kansarmen en bestrijden van
discriminatie;
mobiliseren voor hervormingen op het gebied van werkgelegenheid en
integratie (verdragen, partnerschappen).
Doelstelling “Regionaal concurrentievermogen en werkgelegenheid”:
uitbreiden en verbeteren van investeringen in menselijk kapitaal
(onderwijs, opleiding, postuniversitair onderwijs);
versterken van de institutionele capaciteit en de efficiëntie van
overheidsdiensten en andere organisaties (onderzoek, training voor de
betrokkenen bij de Structuurfondsen).
Art.
Art. 32 ESF-verord.
ESF Reg.
22
EUROPESE COMMISSIE
Regionaal beleid
NL
Verordeningen
December 2004
NL
Nadruk op vervoer- en milieuinfrastructuur:
Cohesiefonds
Meerjarenprogrammering: het Cohesiefonds wordt nu
samen met het EFRO geprogrammeerd in operationele
programma’s voor vervoer- en milieu-infrastructuur
Mede te financieren projecten: trans-Europese
vervoersnetwerken, prioritaire projecten op het gebied van
milieu en duurzame ontwikkeling ten gunste van spoorweg-,
maritieme, multimodale en duurzame stedelijk
vervoersverbindingen, energie-efficiëntie en hernieuwbare
energiebronnen
Art. 3 Alg. verord. en
Art. 2 - 3 CF Reg.
art. 5 CF-verord.
23
Voorwaardelijke bijstand: steun hangt af van de wijze
waarop de lidstaat het overheidstekort beheert
EUROPESE COMMISSIE
Regionaal beleid
NL
Verordeningen
December 2004
NL
Europese groepering voor
grensoverschrijdende samenwerking (EGCC)
Achtergrond: moeilijkheden met het beheer van
grensoverschrijdende, transnationale en interregionale
programma’s en projecten door verschillen in nationale
wetten en juridische procedures
Benadering: een instelling met een rechtspersoonlijkheid
gebaseerd op een vrijwillige ‘overeenkomst’ tussen
lidstaten en/of regio’s die grensoverschrijdende,
transnationale en interregionale programma’s en projecten
gebaseerd op art. 159, lid 3, van het EG Verdrag uitvoeren
Art. 1-3 EGCC-verord.
24
Er kan geen financiële verantwoordelijkheid voor
communautaire fondsen naar de EGGS gedelegeerd
worden
EUROPESE COMMISSIE
Regionaal beleid
December 2004
NL
NL
Volgende stappen
Verordeningen
Eind 2005: beslissing door de Raad en het Europees
Parlement
Begin 2006: de Raad keurt de communautaire
strategische richtsnoeren over cohesie goed
2006: voorbereiding van programma’s voor de periode
2007-2013
1 januari 2007: begin van de tenuitvoerlegging
25