beschouwingen bij de Kadernota 2017-2020

Deze ingediende tekst (met bijlage) dient als uitgesproken te worden beschouwd.
Beschouwingen bij de Kadernota 2017-2020
Reactie op de bestuurlijke boodschap
In voorgaande bestuurlijke boodschappen konden wij zaken lezen als: ”Bezuinigen tot op het bot”,
“De bodem bereikt”, “Er moeten pijnlijke keuzes worden gemaakt” en “Geen of nauwelijks
mogelijkheden voor vernieuwingen”. Pijnlijke keuzes en beperkingen die wij ons hebben opgelegd
hebben blijkbaar het beoogde effect opgeleverd (overschot ca € 5 miljoen).
NB: Hierbij dient te worden opgemerkt dat een groot deel uit het Grondbedrijf afkomstig is.
In de huidige bestuurlijke boodschap een optimistische toon maar toch ook wordt er regelmatig
gesproken over “…zorgen… en zorgelijke ontwikkelingen”. Vanuit deze perspectieven gaan wij als
InwonersPartij met u tot september en met de nieuwe burgemeester daarna daadkrachtig de
verdere toekomst van Lelystad als kwaliteitsstad inzetten.
Een aantal zaken in de categorie ‘zorgen en zorgelijk’ waar het college naar verwijst zijn hieronder
opgenomen:










Sociale samenhang in combinatie met het achterblijven van de bevolkingsgroei (Opmerking:
met name behoefte aan groei van bevolkingsaantal met meer draagkracht);
Lastige realiseerbaarheid in het sociale domein;
Een dreigende tweedeling; er zijn nog teveel Lelystedelingen waarmee het niet goed gaat
(Reactie college: interventie 1/observatie 1: ‘een deel van de bevolking is structureel
werkloos en zijn positie verbetert niet door het stedelijk-economisch succes en de banengroei
in de stad);
Het wel eens tot stilstand kunnen komen van de groei inwoneraantal (bullit 1);
Onevenredig veel Lelystedelingen zijn afhankelijk van een uitkering; 3 op de 5 huishoudens
maken gebruik van een overheidsregeling (Reactie college: interventie 1/observatie 2: beleid
kan het beste gericht zijn op het direct ondersteunen van mensen ter verbetering van hun
financiële en arbeidspositie), niet op ingrepen in de fysieke sfeer);
Gezondheidsbeleving is verslechterd en de leefsituatie scoort ook lager dan jaren geleden;
Sociale binding daalt en participatie stijgt niet meer;
Zorgelijke ontwikkeling als het de basis betreft voor een zelfstandig toekomstperspectief
(Reactie college: interventie 2:..-waar nodig- investeren in jongeren (15-25) op het gebied
van onderwijs, werk en kwaliteit);
Laagopgeleide Lelystedelingen hebben aanzienlijk minder kans op betaald werk;
Daarnaast blijft de aantrekkelijkheid van de stad een issue; te weinig onderscheidend.
NB: Bovenstaande punten worden door het college duidelijk als maatschappelijke knelpunten gezien,
knelpunten waar wij zeker niet vrolijk van worden en voortvarend aan moet worden gewerkt.
Vele situaties, die door het college worden benoemd als ‘zorgen en zorgelijk’, werden door ons al in
voorgaande perioden regelmatig aangehaald, t.w.: de tweedeling en onbalans in
bevolkingssamenstelling, de draagkracht, het onevenredige deel Lelystedelingen dat afhankelijk is
van overheidssteun, de oplopende kwijtscheldingen, de mindere kans op werk voor laagopgeleide
Lelystedelingen etc.
Maar er worden ook ‘positieve zaken’ door het college benoemd, zoals:











Onze financiën nog steeds op orde;
De transities lijken te werken;
Zorg dichter bij de mensen zou werken;
Uitstroom uit de bijstand verloopt goed;
Gezonde, hoog opgeleide inwoners van middelbare leeftijd hebben het (nog altijd) goed in
Lelystad (opmerking van onze kant: ligt hier de tweedeling…?);
Zichtbare versterking bij het onderwijs; onderwijsontwikkeling van het jonge kind
Ouderen: aandacht voor een goed toegankelijk ondersteuningssysteem naast het goed
regelen van voorzieningen
Belang van de aansluiting onderwijs op de arbeidsmarkt
Verbeterde bereik en de sterk verbeterde resultaten op taal- en rekenniveau bij voor- en
vroegschoolse educatie
Rol vrijwilligers (vrijwilligerswerk)
Etc.
Elke dag ervaren wij de maatschappelijke veranderingen en de daarmee gepaard gaande
veranderende rollen en rolverdelingen als het gaat om de (gemeentelijke) overheid. Om effecten te
realiseren die maatschappelijk noodzakelijk zijn is er een andere samenwerking tussen overheden
onderling en overheden versus inwoners/organisaties/ondernemers nodig. Vanuit dit besef moeten
wij dan ook de zelfredzaamheid en betrokkenheid maximaal vorm zien te geven. Veranderingen
vragen dan ook om snelle aanpassingen.
Een aantal vertaalslagen in deze zijn voor de InwonersPartij, ook in het kader van eerder genoemde
daadkracht, dan ook:




Actief en creatief omgaan en blijven gaan met de dereguleringen en bezuinigingen.
Initiatieven vanuit de samenleving beoordelen op meerwaarde en te kijken hoe eventuele
risico’s op te vangen.
Experimenten mogelijk te maken door deze o.a. maximaal te faciliteren.
Aanwezige kennis en kunde van onze inwoners/ondernemers/organisaties, waar mogelijk,
gebruik van te maken.
Wij versterken ons motto van de beschouwingen van juni 2015 ‘SAMENWERKING’ in het belang
van de toekomst, naar ‘duurzame en innovatieve SAMENWERKING in het belang van de toekomst’.
Een aantal zaken - in willekeurige volgorde- voor de komende tijd uitgelicht:
Ontwikkeling vliegveld
Vliegtuigmaatschappijen op basis van juridische mogelijkheden te dwingen naar Lelystad te komen
vinden wij een slechte en ongewenste zaak. Door economen werd reeds lang geleden uitgesproken
dat het te ontwikkelen vliegveld minstens een (1) hoofdkantoor van een vliegmaatschappij zou
moeten herbergen om de ontwikkeling mogelijk te maken. Dat is tot op heden niet gelukt en dat is
een feit. Ook: ‘We gaan er niet over’ geldt voor vele zaken rondom het vliegveld. Wat wij wel kunnen
doen is nog duidelijker maken waarom Lelystad zo aantrekkelijk is. Uiteraard blijven wij in het belang
van onze inwoners helder in het communiceren als het gaat om de vastgestelde randvoorwaarden
zoals geen nachtvluchten.
SVOL (bijzondere opgave)
Wij staan voor kwalitatief goed onderwijs, afgestemd op de arbeidsmarkt. Hierbij hoort ook een
goede huisvesting. In dit verband zullen wij ons maximaal inspannen, als het gaat om het
onderwijsconcept van de SVOL, het best haalbare te doen realiseren. Dit alles om een school voor
VMBO en een school voor HAVO/VWO te realiseren. Scholen die bovendien aan de modernste
normen voldoen, afgestemd dus op de toekomst en gebaseerd op de onderwijskeuze van de SVOL.
Trends, tweedeling en dreigende voedingsbodem voor het tweedelings-denken
Wij zijn er (nog) niet van overtuigd dat de gesignaleerde trends en de tweedeling vooral aangepakt
kunnen worden door de decentralisaties in te zetten als een hefboom die kan leiden tot meer
zelfredzaamheid. Je moet ook maar kunnen en willen en dat is velen niet gegeven door welke
(persoonlijke) omstandigheid dan ook.
De maatschappelijk op te lossen knelpunten waar het college naar verwijst, kosten geld, veel geld.
Financiële gevolgen die door een steeds kleiner deel van de Lelystedelingen moeten worden
opgebracht. Dit terwijl men zelf vaak moeite heeft om rond te komen, te maken heeft met
banenverlies, belastingverhogingen, kostenverhogingen, en vooral voor ouderen steeds hoger
oplopende zorgkosten, teruglopende pensioenuitkeringen etc.
Europa, Nederland en de inwoners van Lelystad ontkomen niet aan de verantwoordelijkheid als het
gaat om het leveren van een bijdrage aan vluchtelingen (bijstand/zorg/onderwijs/huisvesting etc).
Als fractie zijn wij op zoek naar de financiële en fysieke mogelijkheden om een bijdrage te kunnen
leveren. Voorkomen moet worden dat wij onze eigen inwoners, al dan niet gevoelsmatig, een
voedingsbodem geven in het versterken van de op dit moment reeds gesignaleerde tweedeling in
onze stad. Wij hebben een verantwoordelijkheid voor de mensen die hier naartoe komen, maar ook
voor de mensen die hier al zijn. En dat betekent voor ons dat o.a. op basis van de huidige
bevolkingssamenstelling, draagkracht van de stad, de afhankelijkheid van ondersteuningen en
beschikbaarheid van werk (met onderwijs als basis voor je ontplooiing) een vestigingsplafond voor
o.a. statushouders bespreekbaar zou moeten zijn. Wij spraken al eerder uit: ‘Je kunt wel willen, maar
het moet ook kunnen’ en ‘alleen een dak boven het hoofd en de bijstand, maar geen werk voor de
toekomst levert alleen maar teleurstelling op.’
Binnen de WMO/Jeugdzorg en Werk en Inkomen is veel werk verzet. De ingeslagen weg wordt
vervolgd. Waar echter constante aandacht aan moet worden besteed is of de huidige werkwijze voor
de cliënten voldoet, blijft voldoen en/of er toch nog verbeteringen kunnen/moeten worden
aangebracht. Ook aandacht voor de vrije keuze van de Lelystedeling. Of is toch het inkoopbeleid
leidend en zijn alle schotten verdwenen? Voorlichting, begeleiding en betrokkenheid zijn de basis. Als
het gaat om de Jeugdzorg dan is onderkend dat dit een zwaar traject is en we meer kwijt zijn dan
gedacht, dit vraagt om accuraat handelen. Banen voor laagopgeleiden blijft zorgen baren. De
uitstroom uit de bijstand via het Werkbedrijf gaat goed, maar is wat ons betreft natuurlijk niet de
oplossing voor het banenprobleem.
In de media worden signalen afgegeven dat de WMO budgetten niet in zijn geheel of zelfs onjuist
worden besteed. De vraag waar ook de Lelystedeling nu antwoord op wil hebben is of wij dus niet te
streng waren bij het toepassen van de regels. Hier zal op moeten worden ingespeeld, onrust in deze
moet door heldere communicatie worden weggenomen. Knelpunten voor nu en de toekomst
hebben wij in de afgelopen periode maximaal vanuit het transitiefonds proberen op te vangen. Als er
sprake is van onderbesteding binnen de WMO, dan vinden wij dat dit geld geoormerkt dient te
worden.
Asbestdaken (bijzondere opgave)
Huiseigenaren die asbest in hun daken hebben, worden verplicht dat voor 2024 te saneren. Als
woningeigenaar ben je zelf verantwoordelijk voor het onderhoud en de kosten voor je woning
(lusten en lasten). In het geval van de asbestsanering ligt het echter iets ingewikkelder. Het gaat om
grote aantallen en vaak bijkomende financieringsproblemen. Door het college werd aangegeven proactief in te zullen spelen en rondom de zomermaanden met voorstellen richting Raad te komen. De
InwonersPartij gaat ervanuit dat de aangeboden voorstellen, waar mogelijk, in het belang van
betrokkenen zijn uitgewerkt. Gelet op landelijke ontwikkelingen zoals de vorming van
samenwerkingsverbanden en eventueel nog andere overheidsmaatregelen moeten dit soort
ontwikkelingen flexibel kunnen worden ingepast. De InwonersPartij vindt trouwens dat de gemeente
maximale ondersteuning in deze zou moeten bieden. Lobbyen richting den Haag vinden wij zeker
niet onbelangrijk.
Agora (bijzondere opgave)
Zachte heelmeesters maken stinkende wonden…
In voorgaande perioden hebben wij diverse malen aan de noodrem moeten trekken en financiële
hulp moeten bieden als het gaat om de exploitatie van de Agora. Ook ditmaal wordt er weer een
beroep op ons gedaan. Laten we duidelijk zijn, wij geven niet af op de directeur van de Agora,
bemoeien ons niet met de programmering, maar wel vinden wij , ook nu weer, dat de Agora
geholpen moet worden. Alleen de manier waarop…. Dat zal op een dusdanige wijze moeten
gebeuren dat ook de niet bezoekers van de Agora dit begrijpen.
Regelmatig werd aangegeven dat het theater de problemen (exploitatietekort) zelf moest oplossen.
Maar dat zijn loze eisen en verwachtingen gebleken. Wij hebben ingestemd met de tijdelijke
filmvoorziening en gemeld dat dit niet ten koste mag gaan van een reguliere bioscoop! Dus ook geen
voortzetting…….omwille van de financiële situatie van de Agora.
Wij zijn er (nog) niet van overtuigd dat o.a. een voorgestelde achtergestelde lening tot een oplossing
zal leiden.
Feiten:
-
de zalen (congreszalen) voor zakelijke doeleinden zullen niet tot financiële redding leiden
de huidige (oneigenlijke) bioscoopfunctie is tijdelijk en wordt niet gezien als vervanging van
een reguliere bioscoop maar als een opvulling na het sluiten van de deuren van Utopolis
geen problemen met een filmtheaterfunctie als het gaat om het filmaanbod van Agora
het theater is te groot in relatie tot het verzorgingsgebied
financiële impulsen, structurele subsidies, incidentele subsidies en uitstellen
aflossingsverplichtingen ook geen resultaat
een onoverkomelijk negatief eigen vermogen van meer dan € 1 miljoen
Wij maakten al pijnlijke keuzes in voorgaande jaren. Ook nu ontkomen wij daar niet aan. Dat
betekent dat wij denken aan een solidariteitsinvestering, die niets aan duidelijkheid te wensen
overlaat, om de AGORA te redden .
Tot slot
1. Vwb de wenselijke voorstellen behorende bij o.a. het voorgesteld besluit punt 18 de
opmerking dat wij benieuwd zijn naar met name de onderbouwingen/voorstellen/plannen.
Waar wij voor dit moment zeker nog vraagtekens bij hebben zijn o.a. zaken als Lelykracht,
Woonmarketing, Vrijetijdseconomie en versterken Pedagogische basis. Het betreft dus een
aantal indicatieve voorstellen.
2. Het college maakt gebruik van 4 scenario’s, t.w.:
a. Groeien met gedoe.
b. Gezamenlijk gedijen.
c. Slinken met scores.
d. Krimpen met kwaliteit.
Het verleden bracht ons naar het heden en het heden dient als basis voor de toekomst. Vanuit deze
gedachte hebben wij voor het college, als bijlage, een 5e scenario toegevoegd. Een scenario met als
titel ‘Buffelen naar Balans’. Dit scenario brengen wij graag onder uw aandacht.
Amendementen bij de voorgestelde besluiten met de nummers:
. 4 a en c - 6 - 7 en Agora (nog in bewerking)
Fractie InwonersPartij
Mei 2016