GROEI Micro organismen LESSTOF Voor de volgende toets 3.1 Hoofdstuk 13: Biologie voor het MLO, Microbiologie en Bacteriën. 13.1 t/m 13.3.4 Hoofdstuk 14: Biologie voor het MLO, Groei micro-organismen. 14.1 t/m 14.7 (geheel) KWEKEN VAN MICRO ORGANISMEN VAST MEDIUM VLOEIBARE MEDIUM AGAR BOUILLON Opdracht 1 t/m 3 blz.288 CULTUREN Kweken van een bacteriesoort – (bacterie)cultuur Vloeibaar medium - bouillon Vast medium –agar Geisoleerde groep micro organisme op een vaste bodem = kolonie Reinkweek (zuivere of reincultuur ) 1 populatie micro organisme/ 1 soort specifieke kenmerken zoals celvorm, gramkarakter, beweeglijkheid, stofwisselingseigenschappen. VOEDING Nutriënten uit de omgeving (voedingsstoffen) Gebruikt voor metabolisme van de cel (stofwisseling van de cel) Anabolisme Proces dat nutriënten worden opgenomen en als bouwstof gebruikt voor bv cel onderdelen - energie verbruikend proces Katabolisme Proces dat chemische verbindingen verbreekt en de vrijgekomen energie gebruikt als brandstof voor bv groei en beweging VOEDINGSTOFFEN (NUTRIËNTEN) Macro nutriënten Nutrienten die de cel in grote hoeveelheden nodig heeft. Koolstof, Stikstof,Fosfor, Zwavel etc Micronutriënten Nutrienten die cel in kleine hoeveelheden nodig heeft. Kobalt, Zink, Koper, Mangaan etc Alle elementen die de bacteriecel bevat moeten uiteraard ook in het medium worden aangeboden . MACRO NUTRIËNTEN ( C ) Ko o l s to f : Cel is opgebouwd uit koolstof verbindingen (organische) Organische verbindingen (koolhydraten, eiwitten ,Lipiden) Gebruikt als brandstof (autotrofe organismen) maar ook als bouwstof ( heterotrofe organismen) ( H ) Wa te r s to f e n ( O ) Z u u r s to f : Komen net al koolstof voor organische verbindingen Worden tevens gebruikt als brandstof of bouwstof ( N ) S t i k s to f : Bouw van macromoleculen zoals eiwitten, DNA, RNA, ATP, fosfolipen Nodig voor bouw van petidoglycaan wand Afbraak/bouw van het erfelijk materiaal ( S ) Z w av el : Voornamelijk in bepaalde eiwitten (aminozuren, vitaminen) Zorgt er voor eiwitten steviger zijn en meer bestand zijn tegen verhitting (P) Fosfor: Afbraak /bouw van macromoleculen zoals eiwitten, DNA, RNA, ATP, fosfolipen MICRO NUTRIËNTEN (Fe) ijzer, (Cu) koper, (Ca) calcium, (Mn) mangaan. Veelvuldig gebruik in enzymen. Opdracht 4 t/m 7 blz. 291 GROEI FACTOREN Invloeden op de groei van micro organisme (Milieufactoren) 1 . Temperatuur Temp-bereik: Minimum temperatuur, maximum temperatuur en een optimum temperatuur. 3 groepen met een verschillend optimum. 0-15◦C Psychrofielen 20-37◦C Mesofielen 55-65◦C Thermofielen GROEI FACTOREN 2. Zuurgraad pH-bereik met een minimum, maximum en een optimum. De meeste groeien optimaal bij pH 7. Bacteriën vaak beter aangepast aan zure milieus. Lage pH (0,8) Acidofielen. GROEI FACTOREN 3. Zuurstofspanning Micro organismen houden van een zuurstof arme en/of zuurstofrijke omgeving. Verdeling in 4 groepen: Obligaat aerobe micro organismen. Obligaat anaerobe micro organismen. Facultatief anaerobe micro organismen. Micro aerofiele micro organismen. GROEI FACTOREN 4. Osmotische waarde M i c ro o rg a nismen h e bbe n wa te r n o di g vo o r h un g ro e i. Groei en overleving kan drastisch beïnvloed worden door de hoeveelheid water wat de cel kan opnemen of verlaten. Via de celwand. 3 soor ten milieus: Hyper tonisc h milieu, bacterie zal water verliezen. Hypotonisch milieu, bacterie neemt water op. Isotoni sc he milieu, milieu binnen en buiten de cel gelijk . Ei osmose https://youtu.be/SrON0nEEWmo Filmpje : osmose uitleg Opdrac ht 8 t/m 11 blz . 294 ZOEK DE DEFINITIES/BESCHRIJVINGEN VAN DE VOLGENDE BEGRIPPEN Cel ademhaling Aerobe Anaeroob Fermentatie Zuurstofspanning Psychrofielen Mesofielen Thermofielen Acidofielen Buffer Isotoon milieu Osmotische waarde Osmose Halofielen TELLEN van micro organismen Directe telling mbv microscoop en telkamer. Indirecte kolonietelling (kiemgetalbepaling) Het kiemgetal is het aantal kolonies maal de verdunningsfactor. KIEMGETAL BEPALING O P DRACHT 1 2 T/ M 1 5 B LZ . 2 9 6 GROEI CURVE in vloeibare media De vier groei fasen in vloeibare media: 1 . Lagfase, weinig of geen toename. 2. Logfase, verdubbeling per tijdseenheid. h t t p s : / / w w w . y o u t u b e . c o m / w a t c h ? v = p V M p I x H 8 WA c & a u t h u s e r = 0 3. Stationaire fase, constante fase. 4. Afstervingsfase. O P D R A C H T 1 6 E N 17 O P B L Z 2 9 8 . ( 17 B N I E T ) GROEI Binaire deling verdubbeling cel inhoud Verlenging van de cel splitsing in twee gedeeltes Prokaryoten O.a. Bacteriën Eukaryoten Mitose Meiose EXPONENTIËLE AANTALLEN Logaritmische schaalverdeling. 10 8 10 7 10 6 10 5 10 4 10 3 10 2 10 1 1 Ieder soort micro organisme heeft zijn eigen delingstijd en groeisnelheid. Delingstijd= de tijd die nodig is voor de verdubbeling. Groeisnelheid= aantal delingen per uur.