Nota - VVSG

Naar een Vlaams zorgkrediet – hervorming stelsel
loopbaanonderbreking
Nota voor Raad van Bestuur – Katleen Janssens en Marijke De Lange 01.04.2016
1 Kader en context

Met de laatste staatshervorming zijn de middelen voor loopbaanonderbreking
geregionaliseerd, met uitzondering van de middelen voor de federale thematische
verloven van ouderschapsverlof, medische bijstand en palliatief verlof. Dus (voorlopig)
behoudt Vlaanderen de huidige federale thematische verloven.

De Vlaamse overheid wil wel werk maken van één thematisch zorgverlof, ter
ondersteuning van de federale thematische zorgverloven en complementair aan de
federale onderbrekingsuitkering (RVA-premie).

In het Vlaams regeerakkoord 2014-2019 staat verder dat de niet-thematische verloven
uitdoven.

Meerekenbaarheid voor pensioen blijft federale bevoegdheid.
2 Krachtlijnen van de nieuwe regeling

Uitbouw van een nieuw Vlaams zorg- en opleidingskrediet dat – voor wat het
zorgkrediet betreft - voortbouwt op de federale thematische verloven van
ouderschapsverlof, medische zorgen en palliatief verlof.

Inhoudelijk wordt dit Vlaams zorg- en opleidingskrediet voor een groot stuk afgestemd
op het gemotiveerd tijdskrediet dat in de private sector geldt. In het tijdskrediet van de
private sector wordt een onderscheid gemaakt tussen gemotiveerd en nietgemotiveerd tijdskrediet. Voor het niet-gemotiveerd tijdskrediet van de private sector
krijgt de werknemer geen onderbrekingsuitkering meer.

Voor het overheidspersoneel in Vlaanderen zal er geen niet-gemotiveerde
loopbaanonderbreking zijn, al zullen de werkgevers wel aangemoedigd worden om in
voldoende mogelijkheden voor onbetaald verlof te voorzien.

Voor het overheidspersoneel in Vlaanderen zal er geen specifieke
loopbaanonderbreking in het kader van de eindeloopbaan meer zijn, althans niet
verplicht en al zeker niet met een onderbrekingsuitkering.

Concreet: een personeelslid zal een Vlaamse onderbrekingsuitkering kunnen krijgen
wanneer hij zijn arbeidsprestaties onderbreekt voor volgende motieven: zorg voor
kinderen tot twaalf jaar, bijstand of verzorging aan een zwaar ziek gezins- of familielid
tot de tweede graad, palliatieve verzorging, zorg voor een gehandicapt kind en
opleiding. De duur van het zorgkrediet bedraagt 18 maanden bij volledige
onderbreking van de arbeidsprestaties, 36 maanden bij onderbreking tot de helft van
een normale voltijdse arbeidsregeling of 90 maanden bij onderbreking van de voltijdse
30 maart 2016 - 1/4
arbeidsprestaties met een vijfde. Men kan de verschillende opnamevormen (volledige,
1/2 en 1/5 onderbreking) combineren, maar met een maximale totale duurtijd die
overeenkomt met 18 maanden voltijdse onderbreking (één maand volledige
onderbreking = twee maanden halftijdse onderbreking = vijf maanden onderbreking
met 1/5).
3 Onderhandelingen en timing

Op 11 maart keurde de Vlaamse regering besliste het ontwerp besluit tot toekenning
van onderbrekingsuitkeringen voor zorgkrediet principieel goed. De Vlaamse regering
wijzigt niet de basisreglementering voor loopbaanonderbreking maar de diverse
besluiten die de onderbrekingsuitkeringen regelen.

Op 22 maart hebben we de ontwerpteksten besproken in de VVSG-beleidsgroep die
het werkgeversstandpunt van de VVSG inhoudelijk voorbereidt. Op 13 april buigt de
VVSG-raad van bestuur zich over dit ontwerp.

Het ontwerpbesluit wordt nu besproken in het onderhandelingscomité V waar de
VVSG geen deel van uitmaakt (besprekingen op 12, 21 en 28 april). De VVSG heeft
met het kabinet van minister Muyters wel afspraken gemaakt over een informeel
overleg.

Na de onderhandelingen in het comité V wordt nog advies gevraagd aan de Raad van
State en volgt er nog een definitieve goedkeuring door de Vlaamse regering.

Het besluit zou in werking treden op 2 september 2016 (zo geeft men ook
personeelsleden in het onderwijs de kans om op 1 september nog in te stappen in de
huidige – voordeligere – regeling loopbaanonderbreking).

Dit besluit zal dwingend van toepassing zijn op de overheden in Vlaanderen, dus
zowel op de lokale besturen als op het personeel van de Vlaamse overheid.
Personeelslid vraagt uitkering aan het (Vlaamse) departement Werk en Sociale
Economie. De RVA blijft de dossiers voor de loopbaanonderbreking onder de oude
voorwaarden behandelen tot en met 31 december 2017. Daarna neemt het
departement ook de lopende dossiers (voornamelijk eindeloopbaandossiers) over.
4 Elementen voor het bepalen van een werkgeversstandpunt
1. De lokale besturen zijn al langer vragende partij voor een kritische doorlichting en
modernisering van het stelsel loopbaanonderbreking. De werkbaarheid en de
dienstverlening voor de burger moeten daarbij centraal staan. Maar ook het streven naar
een vergelijkbaar systeem als het tijdskrediet in de private (social profit) sector is voor ons
een belangrijk element.
2. Welke ruimte heeft het lokaal bestuur bij dit Vlaamse zorg- en opleidingskrediet? Wat is de
relatie van dit (toekomstig) BVR met de Rechtspositiebesluiten en de lokale
rechtspositieregeling?
30 maart 2016 - 2/4

Als we het goed begrijpen regelt dit ontwerp BVR de uitkeringen (‘het geldelijk
statuut’), maar blijft het verlofstelsel (‘het administratief statuut’) een zaak van
gemeentelijke autonomie, binnen de krachtlijnen van de Herstelwet houdende sociale
bepalingen van 22 januari 1985 en van de Rechtspositiebesluiten. Als een
medewerker verlof voor zorgkrediet krijgt (waarbij hij moet voldoen aan de
voorwaarden van dit ontwerp BVR om een onderbrekingsuitkering te krijgen), heeft hij
recht op een uitkering.

Besturen voorzien zowel in een verlof wegens zorg- en opleidingskrediet (onbetaald,
maar met een Vlaamse onderbrekingsuitkering) als in een onbetaald verlof (met en/of
zonder motief).

Mogen besturen zelf bijkomende voorwaarden stellen aan het verlof wegens zorg- en
opleidingskrediet? Kunnen lokale besturen bijv. het verlof afhankelijk maken van
anciënniteit in de organisatie. Kunnen ze een maximumpercentage per dienst
hanteren van personeelsleden die tegelijkertijd zorg- en/of opleidingskrediet opnemen,
zodat de continuïteit van de dienst kan gegarandeerd worden? Kan een bestuur
bepaalde functies of personeelscategorieën uitsluiten? Kan een bestuur de
aanvraagtermijn voor het verlof regelen? De VVSG vraagt dat lokale besturen de
ruimte krijgen om bijkomende voorwaarden of beperkingen vast te leggen. (in
het private stelsel zijn bijkomende modaliteiten en beperkingen bepaald)
3. Vlaanderen wil het nieuwe systeem in ruime mate afstemmen op het private systeem van
tijdskrediet, al wil men het systeem op een aantal punten toch iets gunstiger houden.
Sommige zaken lijken dit inderdaad aan te geven, maar tegelijkertijd stellen we vast dat
het systeem van tijdskrediet, naast het algemene stelsel nog een stelsel eindeloopbaan
kent met een uitkering (cao nr. 103). Dit is een belangrijk gegeven. Vlaanderen heeft
hiervoor als we het goed voor hebben wel de budgetten ontvangen. Bovendien is dit weer
een ongewenst onderscheid in behandeling tussen (personeel van de) (lokale) besturen
en de private sector.
De VVSG betreurt het verdwijnen van een onderbrekingsuitkering in het kader van
de eindeloopbaanregeling (eventueel pas vanaf 60 jaar en ouder), omdat deze
regeling net een belangrijk instrument is om oudere mensen langer aan het werk te
houden. Aangepast werk is soms noodzakelijk om mensen langer aan de slag te houden.
Deeltijds werk is een vorm van aangepast werk. Niet iedereen heeft de financiële middelen
om aan het einde van zijn loopbaan deeltijds te werken zonder aanvulling op het loon.
4. De ‘teller’ – maanden opgenomen loopbaanonderbreking/vermindering – wordt gewist
vanaf 2 september 2016; iedereen start terug op nul. In de private sector is er daarentegen
wél een verrekening gebeurd met bepaalde uitzonderingen (cf. cao nr; 103). Dit zal
aanleiding geven tot extra aanvragen de komende maanden. We vrezen dat de
dienstverlening hieronder zal lijden (organisatie van de dienst, continuïteit van de
dienstverlening). We herhalen daarom onze vraag dat lokale besturen zelf beperkingen
kunnen aanbrengen, zonder het recht op onderbrekingsuitkering uit te hollen (quotum,
uitstel).
30 maart 2016 - 3/4
5. We vragen duidelijkheid en een goede communicatie over de verschillen tussen deze
Vlaamse ontwerpregeling en de federale thematische verloven en een aantal andere
vragen zoals de meerekenbaarheid voor pensioen.
6. Verdere betrokkenheid VVSG als vertegenwoordiger van de lokale besturen? Dit is een
uiterst belangrijk besluit voor de lokale overheden in Vlaanderen, met een belangrijke
impact op hun dienstverlening. De VVSG vraagt dat haar inbreng in de totstandkoming
van dit BVR niet eenmalig is maar dat ze ook input en feedback mag geven op de
opmerkingen en voorstellen die in het Comité V gegeven worden.
7. De VVSG vraagt bijzondere aandacht voor de toepassing van het zorg- en
opleidingskrediet bij lokale besturen. Het kader waarin lokale besturen moeten werken is
toch van een andere aard dan het regelgevend kader voor het Vlaamse
overheidspersoneel. Zo geldt de kaderwet voor loopbaanonderbreking (Herstelwet van 22
januari 1985 houdende sociale bepalingen) niet voor het personeel van de Vlaamse
overheid. Bovendien is er geen één op één relatie van dit (ontwerp)BVR met de lokale
rechtspositieregeling van elk bestuur, terwijl het ontwerp-BVR en de lokale
rechtspositieregelingen welk op elkaar afgestemd moeten worden. De VVSG vraagt
daarom dat er binnen het comité C1 werk gemaakt wordt van een voorbeeld van
rechtspositieregeling dat de besturen die dat wensen, geheel of gedeeltelijk kunnen
overnemen zonder lokaal te moeten onderhandelen. Besturen die een eigen regeling
willen uitwerken blijven vrij om dat zo te doen, maar moeten dat dan uiteraard wel
onderhandelen in hun bijzonder comité.
5 Artikelsgewijze en andere opmerkingen
Hiervoor verwijzen we naar de uitgebreide nota die als bijlage werd gevoegd bij deze nota. We
vatten onze vijf belangrijkste opmerkingen en bezorgdheden als volgt samen:

Toepassingsgebied verduidelijken voor OCMW’s, publiekrechtelijke OCMWverenigingen en administratief personeel hulpverleningszones.

Besturen signaleren misbruik bij het verlof om medische zorgen (relatie tussen
schoolvakanties en opname verlof om medische zorgen).

Lokale besturen vragen om in de situatie te voorzien dat het personeelslid vervroegd
kan terugkeren, uiteraard na akkoord van het bestuur en evt. na het respecteren van
een redelijke termijn.

Lokale besturen vragen om de samenloop van het zorg- en opleidingskrediet met
andere afwezigheden (bijv. wegens arbeidsongeschiktheid) uit te klaren.

Lokale besturen vragen gebruiksvriendelijke werkwijze van het bevoegde departement
Werk en Sociale Economie: bij voorkeur digitaal en zoveel mogelijk vooraf ingevuld.
6 Voorstel van standpunt
De raad van bestuur gaat ermee akkoord dat de VVSG de onderhandelingen met de Vlaamse
regering aanvat volgens de aandachtspunten die hierboven gegeven werden.
30 maart 2016 - 4/4