HANDLEIDING VOOR DE BEGELEIDERS `Meten is

 HANDLEIDING VOOR DE BEGELEIDERS ‘Meten is weten!’
In deze opdracht doen de leerlingen op twee of drie plekken in de Duurzaamheidsfabriek
metingen naar geluid en licht.
Bij elke meter hoort een handleiding en een werkblad.
1. verdeel de groep in twee groepjes. Het ene groepje doet de metingen met de geluidsmeter,
het andere groepje de metingen met de lux- of lichtmeter.
2. Geef elk groepje een meter met de handleiding en 1 bijbehorend werkblad op een clipbord
(ze vullen samen 1 blad in).
3. Elk groepje leest eerst de handleiding van de meter en daarna het werkblad. Kijk mee of ze
het snappen en beantwoord eventueel vragen.
4. Loop daarna met beide groepjes naar de plekken waar ze moeten meten (deze staan op het
werkblad). Let op, de lichtmeter moeten ze horizontaal houden met de witte bol naar het
plafond gericht.
5. Na de metingen beantwoord elk groepje een paar vragen op het werkblad.
6. Laat de groepjes aan elkaar vertellen wat ze hebben gemeten en wat de antwoorden waren
op de vraag.
7. Lever de spullen weer in bij het verzamelpunt bij Leonardo Experience. De werkbladen
gaan mee met de leerkracht.
8. Als een meter het niet doet, geef dit dan door aan een medewerker van Leonardo
Experience.
BENODIGDE MATERIALEN:
•
1 lux- of lichtmeter + handleiding + werkblad op clipbord
•
1 geluidsmeter + handleiding + werkblad op clipbord
•
Potloden of pennen
BIJLAGE:
•
werkbladen met antwoorden
•
extra informatie voor de begeleider/docent
EXTRA INFORMATIE VOOR DE BEGELEIDER/DOCENT.
Bij deze opdracht zullen de leerlingen op twee plekken in de Duurzaamheidsfabriek metingen
doen naar licht en geluid en daar vragen over beantwoorden. Hier vindt u wat extra
achtergrondinformatie om te gebruiken als achtergrond informatie bij de opdrachten.
De geluidsmeter
Mensen gebruiken geluidsmeters om bijvoorbeeld te weten hoeveel lawaai het verkeer maakt.
Wetenschappers gebruiken voor de hardheid van geluid de term “decibel” (afgekort: dB). Het
werkt hetzelfde als bijvoorbeeld met afstand. Je kunt zeggen: die afstand is 2 meter. Je kunt dus
ook zeggen: zij schreeuwt 60 dB.
In een kantooromgeving of een klas is 60-70 decibel een normaal en geaccepteerd
geluidsniveau. Dit is het niveau van een gemiddeld gesprek.
De pijngrens voor geluid ligt bij de meeste mensen boven 120 dB(A).
Een autoradio op vol volume zit met pieken soms wel op 100 dB(A). Bij luisteren naar muziek
met oortelefoontjes is het geluidsniveau ook al snel te hoog. Veel jongeren lopen daarom kans
op gehoorschade.
In de Duurzaamheidsfabriek dragen werknemers gehoorbescherming als ze werken met
lawaaierige machines. Daarnaast zijn de kantoorruimtes goed geïsoleerd of op een slimme plek
in het gebouw geplaatst, zodat de mensen op kantoor geen last hebben van harde geluiden. Bij
geluid boven 80 dB moeten werknemers gehoorbeschermers dragen.
De licht- of luxmeter
Licht. We kunnen niet zonder. Zonder licht zouden we niet kunnen zien. Maar zonder licht
kunnen er ook geen planten leven. Al het leven draait om licht. De luxmeter meet het licht dat
een voorwerp uitstraalt (lux is het Latijnse woord voor licht). De hoeveelheid licht wordt
uitgedrukt in lux. Een lichtstraal kan bijvoorbeeld 200 lux zijn. Hoe meer lux hoe feller de
lichtstraal.
Niet overal is evenveel licht nodig. Hieronder staat een tabel met luxwaarden in een
schoolomgeving, een kantoor en een industrie omgeving.
Schoolomgeving
Leslokaal
Praktijklokaal
Gymlokaal
Kleedkamer
Tekenlokaal
Industrieomgeving
Normaal
Fijn werk
Zeer fijn werk
luxwaarde
500
700
400
200
800
luxwaarde
300
500
1000
Kantoor
Vergaderkamer
Werkplek aan raamkant
Gewone werkplek
luxwaarde
400
400
500
In de Duurzaamheidsfabriek wordt ook gebruik gemaakt van daglicht met grote ramen aan de
zijkant en in het dak. In het trappenhuis is het minste licht, maar daar is ook minder licht nodig.
Deze meters zijn onderdeel van het project Energieke Scholen. In dit project doen kinderen
onderzoek naar energiebesparing en een schoon binnenmilieu op school. Meer informatie over
dit project staat op www.energiekescholenzh.nl en op www.weizigtnmc.nl.
De licht- of luxmeter: ‘METEN IS WETEN!’
Om goed te kunnen werken en leren heb je voldoende licht nodig. In een normale
kantooromgeving en een klaslokaal is 500 lux nodig. In andere ruimtes is meer of minder licht
nodig. Dat hangt af van de activiteiten die er worden gedaan.
1.
2.
A
B
C
Bekijk de meter goed en lees de handleiding. Houd de meter plat met de bolle witte
kant naar het plafond gericht!
Licht wordt gemeten in lux. Dat zegt iets over de lichtsterkte. Meet nu de lichtsterkte in
lux op drie plekken in de Duurzaamheidsfabriek en zet het in de tabel.
Meting in:
De afgesloten ruimte bij het
klimaatsysteem
2de verdieping in het midden
van de ruimte
Aantal lux op de meter
Scheen de zon? Ja/Nee
Bij het grote raam
3.
Op welke plek wat het meeste licht?
_______ Zie de ingevulde tabel op het werkblad van de leerlingen.____________________ 4.
Waarom is niet overal in de Duurzaamheidsfabriek evenveel licht nodig?
___Niet overal doen mensen dezelfde dingen. Voor precies werken met machines is bijvoorbeeld
veel licht nodig, maar in het trapportaal niet. 5.
Wordt er in de Duurzaamheidsfabriek gebruikt gemaakt van daglicht? Zo ja, hoe?
Ja, er is een grote lichtkoepel in het dak en veel ruimtes hebben grote ramen . Door gebruik te
maken van daglicht heb je minder lampen nodig. Mensen vinden het fijn om te werken in
daglicht. Het maakt ze vrolijker.
De decibelmeter: ‘METEN IS WETEN!’
Geluid meet je in decibel. 100 decibel is heel hard en bij 120 decibel kun je schade aan je
gehoor krijgen. In een werkomgeving zoals een kantoor of klas is 60-70 decibel normaal.
Hoeveel geluid is er in de Duurzaamheidsfabriek?
1.
Bekijk de meter goed en lees de handleiding.
2.
Meet nu het geluid op twee plekken in de Duurzaamheidsfabriek en vul de tabel in.
Meting in:
A
B
C
3.
Aantal decibel op de
meter
Hoe klinkt het met je
oren? (hard, gemiddeld,
zacht)
De afgesloten ruimte bij het
klimaatsysteem
2de verdieping in het midden
van de ruimte
Bij het grote raam
Waar was het meeste lawaai en waarom?
_______ Waarschijnlijk in de buurt van de werkvloer i.v.m. machine geluiden.___________ _______________________________________________________________________________
4.
Wat doen werknemers zodat hun oren niet beschadigen als er hard geluid is?
Ze dragen gehoorbeschermers of oordoppen. Ruimtes isoleren, zodat werknemers geen last
hebben van geluid uit andere ruimtes of van buiten. Werkzaamheden op andere tijden (bijv. ’s
nachts) DE GELUIDSMETER
Zoals de naam al duidelijk maakt wordt de geluidsmeter gebruikt bij het meten van geluid. Mensen
gebruiken deze apparaatjes om bijvoorbeeld te weten hoeveel lawaai het verkeer maakt.
Wetenschappers gebruiken voor de hardheid van geluid de term “decibel” (afgekort: dB). Het werkt
hetzelfde als bijvoorbeeld met afstand. Je kunt zeggen: die afstand is 2 meter. Je kunt dus ook
zeggen: zij schreeuwt 60 dB.
Dit apparaat meet de hardheid van het geluid overal om je heen, en dat is meer dan je denkt.
Hieronder zit het onderdeel dat het
geluid opvangt. Het schuimpje dat
er overheen zit is om te voorkomen
dat de wind een ruis maakt.
Met deze knop kun je max en min
indrukken:
Max: maximale waarde of de
hoogste meting (hardste geluid)
Min: minimale waarde of laagste
meting (zachtste geluid)
Wanneer je de knop vasthoudt,
meet hij het aantal Decibel van
dat moment.
De aan/uit
knop.
Dit is het schermpje. Hierop kun je
aflezen hoeveel dB het apparaat meet.
De C achter dB betekent dat het
apparaat heel nauwkeurig meet. Hij
hoort nog meer geluiden dan onze
eigen oren kunnen horen.
Hierop staat ook de stand waarin hij
zich bevindt, zoals:
Min.
Max.
DE LUXMETER
Licht. We kunnen niet zonder. Zonder licht zouden we niet kunnen zien. Maar zonder licht kunnen
er ook geen planten leven. Al het leven draait om licht. De luxmeter meet het licht dat een
voorwerp uitstraalt (lux is het Latijnse woord voor licht). De hoeveelheid licht wordt uitgedrukt in
lux. Een lichtstraal kan bijvoorbeeld 200 lux zijn. Hoe meer lux hoe feller de lichtstraal.
Dit is de display. Het getal op het
schermpje laat het aantal lux zien.
Hiermee kun je het aantal decimalen instellen. Dit
is ook de uitknop als je hem helemaal naar links
draait. Bij de twee rechtse standen moet je het
aantal op het schermpje wel eerst x10 of x100
doen. Maar je hebt dit alleen nodig bij heel erg fel
licht.
Dit is de sensor. Dit deel
vangt het licht op en meet
het aantal lux.
(vergeet niet het kapje eraf te
halen!)