bestand

Verlichting
TV Installatiemethoden
LICHTHOEVEELHEID: LUX OF
LUMEN?
• Als U een lamp wilt kopen, is het prettig te weten hoeveel licht
een lamp geeft. Soms staat dit vermeld in het aantal Lux of
Lumen.
• Maar wat is nu het verschil tussen Lux en Lumen? En wat zegt
zo’n getal?
Candela
• De hoeveelheid licht die een lichtbron uitgestraald wordt in de
wetenschap uitgedrukt in Candela (cd).
• Candela is de hoeveelheid licht die door een lichtbron in een
bepaalde richting (dat wil zeggen binnen een bepaalde
ruimtehoek) wordt uitgezonden.
Lumen
• Naast de Candela is er ook de Lumen (lm).
• Lumen is de eenheid voor lichtstroom, en geeft de totale
lichthoeveelheid aan die een lichtbron uitstraalt per
tijdseenheid, ongeacht waar naar toe.
• Dat kan dus heel geconcentreerd zijn (denk aan een laser), maar
ook heel verspreid (denk aan een traditionele gloeilamp die vrij
opgesteld staat).
Lux
• De volgende eenheid is de lichtsterkte, uitgedrukt in Lux (lx).
• Lux staat voor de lichthoeveelheid per oppervlakte eenheid
(bijvoorbeeld vierkante meter), ongeacht de hoeveelheid
gebruikte lichtbronnen, de kleur van het licht of de structuur van
het oppervlak waar het licht op schijnt.
Voorbeeld
• Dit zegt dus meer dan het aantal Lumen, maar nog steeds
onvoldoende:
• op welke afstand van de lichtbron is er gemeten? Een 60 watt
‘ouderwetse’ gloeilamp (mat wit, zonder reflector) geeft ongeveer
750 lumen, maar de lichtsterkte neemt snel af: is die op 0,5 meter
nog 185 lux, op 1,5 meter is dat nog maar 27 lux!
• hoe is de verdeling (bijvoorbeeld wel of niet homogeen) van het
licht zich op het oppervlak? Als bij een lamp de hoeveelheid Lux
aangegeven staat is dat meestal in het centrum van de bundel,
waar de lichtsterkte het hoogst is.
Zonlicht
100000 - 130000 lux
Daglicht (indirect zonlicht)
10000 - 20000 lux
Bewolkte dag
1000 lux
Donkere schemering
1 lux
Volle maan
0,1 lux
WAT IS NU HET VERSCHIL TUSSEN LUX EN
LUMEN?
• Het verschil tussen Lux en Lumen is het goed te begrijpen door
het gebruik van een reflector (spiegel).
• Als achter een lichtbron een reflector geplaatst wordt, dan blijft
de hoeveelheid Lumen (de hoeveelheid licht die een lamp
uitstraalt) hetzelfde, maar op het werkoppervlak waar de
lichtbron met reflector op gericht is, neemt de hoeveelheid Lux
(de hoeveelheid licht op een oppervlak) toe.
• Fotografen gebruiken daarom lichtsterkte (Lux) meters en
houden deze bij het voorwerp wat ze gaan fotograferen.
• Als U dus een inschatting wilt hebben hoeveel licht een lamp
afgeeft, wilt U eigenlijk een plaatje zien met:
• het spreidingsgebied van de lichtbundel (wat voor bundel geeft de
lichtbron)
• verschillende meetpunten (naast het centrum ook op een aantal
plaatsen er omheen), en
• de afstand tussen de lamp en het meetpunt.
Typering ruimte
Aanbevolen
verlichtingssterkte
Typering van de visuele
taak
Voorbeelden
geen werkruimte
30-60 lux
nauwelijks waarneming
van details
opslagruimtes,
parkeergarages
incidenteel in gebruik
als werkruimte
60-125 lux
vooral visuele
gangen, trappenhuizen
oriëntatie; waarneming
van zeer grove details en
beweging van personen
voor grof werk
125-250 lux
visuele taken met grove in industrie, smederijen,
details grof
magazijnen
constructiewerk
voor normaal werk
250-500 lux
visuele taken met
normale details
voor fijn werk
500-1000 lux
visuele taken met fijne
details
voor zeer fijn werk
1000-2000 lux
visuele taken met zeer
fijne details
voor bijzondere visuele
taken
2000-4000 lux
visuele taken met
minieme details
voor exceptionele
4000-8000 lux
visuele taken met
lees-/schrijfwerk met
normale details;
kantoren
tekenkamers
precisiewerk in de
industrie; kadastraal
werk
microminiaturisatie
operatie-/
Bron
• http://www.batterijlicht.nl/lux-of-lumen.html
Algemeen
Soorten verlichting
• Algemene basisverlichting
• Accent- of sfeerverlichting
• Functionele of werkverlichting
• Directe of indirecte verlichting
• Oriëntatieverlichting
Begrippen
Licht: golflengte
Lichtstroom & verlichtingssterkte
Lichtsterkte
Lichtkleur & kleurtemperatuur
Voorbeeld
Armaturen
Lampvormen
Lampvoeten
Gloeilampen
Halogeenverlichting
Transfo’s
Led