Diabetes en vakanties Zonder zorgen naar de zon Eindelijk vakantie. U bent er helemaal klaar voor. Koffers gepakt, paspoorten bij de hand, op naar zonnige oorden. De zorgen laat u thuis. Hoewel... uw diabetes kunt u niet een paar weken thuislaten. Ook op vakantie moet u rekening houden met diabetes. Want hoe blijft de insuline koel, wat doet warmte met uw bloedglucosewaarden en welke spullen moet u allemaal meenemen? Een overzicht. Handig om bij de hand te hebben bij ongelukken: - verband; - ontsmettingsmiddelen; - tabletten tegen diarree, misselijkheid, verstopping; - pijnstillers; - insectenspray. Vragen op vakantie? Vragen over diabetes tijdens uw vakantie? Bel dan naar een van telefonische informatielijnen van de Diabetesvereniging Nederland. - Telefonische Hulpdienst van de DVN: altijd bereikbaar: 24 uur per dag. De telefonische hulpdienst voor mensen met diabetes is 24 uur per dag bereikbaar. Het nummer is 0334725083. - Diabetes informatielijn: voor vragen over diabetes - op werkdagen van 10.00 tot 12.30 en 13.00 tot 14.00 uur. - Voedingslijn: voor vragen aan de diëtist - op dinsdag en donderdag van 10.30 tot 11.30 uur. - VAK-lijn: voor vragen over verzekeringen, arbeid en keuringen - op maandag, woensdag en donderdag van 10.00 tot 12.30 uur en van 13.00 tot 14.00 uur. Deze drie lijnen zijn te bereiken via telefoonnummer 033 463 05 66. Vanuit het buitenland is dit (0031) 334630566. Vaccinaties Voor sommige (meestal verre) bestemmingen zijn vaccinaties nodig, bijvoorbeeld ter voorkoming van malaria. Voor mensen met diabetes gelden geen bijzondere richtlijnen. Neem voor de meest actuele informatie over uw vakantieland ruim twee maanden voor vertrek contact op met uw arts of met een GG&GD. Misselijk onderweg Wordt u snel misselijk in auto, bus, trein, vliegtuig of op de boot, schaf dan bij de apotheek speciale tabletten aan. Meestal moeten deze ingenomen worden voor het vertrek. Bent u zo ziek dat u niet meer wilt eten, probeer dan druivensuiker of vruchtensap, om de nodige koolhydraten binnen te krijgen. Het is sowieso prettig om voldoende eten en drinken op de heen- en terugweg bij u te hebben. Zo heeft u altijd iets achter de hand mocht u in de file belanden of vertraging op het vliegveld oplopen. Gaat u met de auto, neem dan iedere twee uur een pauze. Bent u de bestuurder, controleer dan regelmatig uw bloedgluosewaarde. Vliegen Reist u met het vliegtuig? Zorg dan dat alle spullen die u nodig heeft in verband met uw diabetes (insuline, insulinespuit, naaldjes, testmateriaal, glucagon, diabetespas, eten, drinken) in de handbagage zitten. Want koffers kunnen zoekraken. Houd ook rekening met het tijdsverschil. Want bij een tijdsverschil van meer dan twee u kan het noodzakelijk zijn om bij te regelen. Bespreek dit van tevoren met uw arts. Let ook op vertragingen en tussenstops. In de zon De warmte van de zon zorgt ervoor dat insuline sneller opgenomen wordt door uw lichaam. De glucosewaarde kan daardoor snel zakken. Daar staat tegenover dat 'niets doen', dus lekker op een handdoekje op het strand, glucoseverhogend kan werken. Controleer uw bloedglucosewaarden dus regelmatig en pas eventueel uw insulinedosis aan. Als het warm is, dan transpireert u meer dan normaal. Zorg er daarom voor dat u genoeg drinkt. Lekker actief Ook lichamelijke inspanning heeft invloed op de werking van insuline. Fietsen, wandelen, zwemmen: hardwerkende spieren hebben veel glucose nodig. Overleg met uw arts in welke gevallen u de hoeveelheid insuline moet aanpassen. Dit geldt ook bij het gebruik van tabletten. Heeft u een uur flink gesport, dan heeft uw lichaam behoefte aan zo'n 30 tot 60 gram extra koolhydraten. Uiteraard is dit een gemiddelde. Zorg daarom altijd voor wat fruit, een sportdrankje of druivensuiker. Eten en drinken Op vakantie eet en drink je meestal op andere tijden dan thuis. En je eet vaak andere gerechten. Dit hoeft geen probleem te zijn, want eigelijk bestaan voedingsmiddelen overal uit dezelfde stoffen. Want aardappelen, rijst en spaghetti bestaan allemaal uit koolhydraten. Vis, vlees, kaas, eieren, olie en boter bevatten geen koolhydraten. soort insuline of tabletten af dat u gebruikt, hoe u daar mee om moet gaan. Wie traag- en snelwerkende insuline spuit kan de injectie snelwerkende insuline later nemen. Gebruikt u een insulinepomp, dan geeft u de bolus later. Blijf in ieder geval uw bloedglucosewaarden in de gaten houden. Over de hele wereld zijn bijna dezelfde drankjes verkrijgbaar, van koffie tot colalight, maar ook mineraalwater en wijn. Alcohol kan glucoseverlagend werken. Eet er daarom iets bij dat koolhydraten bevat. Eet- en drinktips voor een vakantie in een zuidelijk land: - drink nooit water uit de kraan - eet alleen gekookte groenten - neem geen schepijs - laat voedingsmiddelen niet in een warme auto liggen. Glucagon Omdat uw lichaam tijdens de vakantie anders reageert (minder stress, andere voeding, hoge temperatuur, meer of minder beweging) kan ook de insulineopname anders zijn. Dit verhoogt de kans op hypo's. Daarom is het belangrijk om glucagon mee te nemen, hoewel het gebruik ervan meestal niet nodig is. Natuurlijk moeten uw medereizigers weten waar de glucagon bewaard wordt en hoe het toegediend moet worden. Ziek Veel mensen krijgen tijdens hun vakantie last van diarree, verstopping of koorts. Zorg bij deze klachten dat u voldoende drinkt. En controleer uiteraard regelmatig uw bloedglucosewaarde. Houden de klachten enkele dagen aan, ga dan naar een arts. Houdt u een wandelvakantie, let dan op voetwonden. Insulinepomp Gebruikt u een insulinepomp, zorg dan voor reservematerialen (katheter, insuline e.d.). Houd rekening met eventuele tijdsverschillen en pas de basaalstand en bolussen aan. Mocht de pomp kapot gaan, stap dan over op handbediening. Voeten Tijdens de (actieve, wandel-) vakantie zijn uw voeten extra kwetsbaar. Beperk daarom het op blote voeten lopen, draag goede schoenen en controleer dagelijks uw voeten op wondjes en blaren. Bewaren insuline Insuline kunt u het best meenemen en bewaren in een koeltasje of in een thermosfles die vooraf goed gespoeld is met koud water. Want insuline werkt minder goed als het te warm (meer dan 45 graden) wordt. Laat het dus niet in de brandende zon liggen, zoals in de kofferbak of op de hoedenplank uw auto.Als u met het vliegtuig reist stop de insuline dan in de handbagage. Mocht uw koffer zoek raken, dan heeft u in ieder geval insuline bij de hand. Bij kamertemperatuur (15 - 25 graden) is insuline zo'n maand of twee houdbaar. Bij lichaamstemperatuur (37 graden) blijft het ongeveer een maand houdbaar. Verkrijgbaarheid insuline Insuline is in veel landen verkrijgbaar. Maar het is altijd verstandig om van tevoren informatie in te winnen over de beschikbaarheid van insuline, bijvoorbeeld als u een (politiek) instabiel land bezoekt. Kinderen Heeft uw kind diabetes, dan gelden alle tips natuurlijk ook voor hen. Maar omdat op vakantie gaan voor de meeste kinderen een spannende en inspannende gebeurtenis is, is het verstandig om de bloedglucose regelmatig te blijven controleren en maatregelen te nemen als het nodig is. Checklist - insuline/tabletten (extra recept); - spui/naaldjes; - zelfcontrolemateriaal; - Glucagon; - Dextrotabletten; - Diabetespas; - reispapieren; - telefoonnummers; - doktersverklaring.