30-12-2012 Werking longen Long ziekte(s)/aandoeningen Wat is astma en COPD Medicijn soorten Te bieden ondersteuning Pauze Oefenen Nabespreken Verdiepingsles Astma en COPD Verdiepingsles Astma en COPD Sponzig Luchtpijp 10 a 12 cm Doorsnee 1,5 tot 2 cm Alle blaasjes bij elkaar 70 tot 100 m2 Inhoud 5 tot 7 liter 78% stikstof (N2), 21% zuurstof (O2), 0,03% kooldioxide (CO2) Verdiepingsles Astma en COPD 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Bij het uit ademen 78% stikstof (N2), 17% zuurstof (O2), 0,03% kooldioxide (CO2). Bij ademnood wordt er gebruik gemaakt van de halsadem spieren. Verdiepingsles Astma en COPD Ademhalingsstelsel Strottenklepje (Epiglottis) Neusholte Mondholte Keelholte Strottenhoofd Slokdarm Luchtpijp (Trachea) Li. Bronchiaal Longblaasje Longzak (Pleurablad) LONG AANDOENINGEN EN ZIEKTES Verdiepingsles Astma en COPD Klaplong (Pneumothorax) Astma Taaislijm Longontsteking Long-embolie Long kanker Long-odeem Longvlies-ontsteking bronchitis benauwdheid/kortade migheid (= dyspnoe) Tuberculose longslijm, vast zittend Long-pest (Zwarte dood) Long emfyseem Stoflong Verdiepingsles Astma en COPD 1 30-12-2012 Een chronische ziekte Komt bij vrouwen vaker voor als bij mannen Is een ontsteking van de luchtwegen Er treed vernauwing op van de luchtwegen Komt op en is met medicatie snel en goed te onderdrukken. Vaak zijn er meerdere allergieën Verdiepingsles Astma en COPD Er is geen genezing Medicatie (voornamelijk inhalators, pillen, ontstekingsremmers, luchtwegverwijder) Buitenlucht (Schone lucht) Opletten voor de volgende punten: 1. 2. 3. 4. 5. Verdiepingsles Astma en COPD SYMPTOMEN Pollen Geurtjes (parfum, Deo, Benzine) Huisstof Huidschilfers huisdieren Stress Verdiepingsles Astma en COPD Verdiepingsles Astma en COPD • OORZAKEN Ontsteking en overgevoeligheid (hyperactiviteit) van het longweefsel staan voorop Virusinfecties van de longen Overgevoeligheid voor koude lucht Overgevoeligheid voor prikkelende stoffen (o.a. sigarettenrook, stof, dierlijke stoffen) Overgevoeligheid voor lichamelijke inspanning Erfelijkheid Verdiepingsles Astma en COPD Benauwdheid (dyspnoe) Kortademigheid Ademnood tijdens inspanning Piepende ademhaling Hoesten met of zonder slijm (sputum), Allergische neus, oogen huidklachten • Engelse term Chronic Obstructive Pulmonary Disease (chronische bronchitis en emfyseem) Er zijn twee soorten COPD 1. Beroeps COPD 2. COPD door roken en leefgewoonte • • • • 600 miljoen wereldwijd Ziekte verergerd Ontstekingen van de long Wordt grotendeel veroorzaakt door roken, gassen schadelijke stofdeeltjes Verdiepingsles Astma en COPD 2 30-12-2012 Verdiepingsles Astma en COPD Verdiepingsles Astma en COPD Vrijwel voortdurend hoesten Altijd kortademig, zowel met als zonder inspanning Altijd piepende ademhaling Vaak verkouden Ademhalingsproblemen bij inspanning (traplopen, fietsen, etc.) Verdiepingsles Astma en COPD Astma Vernauwing van het longweefsel staat centraal Langdurige inademing van irriterende stoffen, zoals rook Erfelijke aanleg Longblaasjes vervormen en klonteren samen waardoor er geen gasuitwisseling meer plaats vind Verdiepingsles Astma en COPD COPD Belangrijkste risicofac Erfelijke aanleg (atopie) tor Roken Optreden symptomen Periodiek optreden Chronisch aanwezig Voorkomen Alle leeftijden Boven de 40 jaar Beloop Overwegend gunstig, al dan niet met onderhoudsmedicatie Chronisch en geleidelijk verergerend Levensverwachting Overwegend normaal Verminderd Longfunctie Vrijwel normaal bij optimale behandeling Verminderd, ook bij optimale behandeling Verdiepingsles Astma en COPD Er is geen genezing Evt. stoppen met roken Sporten (Cardio) Ontstekingsremmende middelen Lang werkende luchtwegverwijders middelen gebruiken Uiteindelijk zuurstof Luchtweg verruimers Ontstekingsremmers Combinatiepreparaten Verdiepingsles Astma en COPD 3 30-12-2012 Luchtweg verruimers Ontstekingsremmers Combinatiepreparaten Atrovent (ipratropium) Alvesco (ciclesonide) Berodual Combivent Berotec (fenoterol) Pulmicort (budesonide) Foster Seretide Bricanyl (terbutaline) Qvar (beclometason) Symbicort Foradil (formoterol) Singulair (montelukast) Serevent (salmeterol) Flixotide (fluticason) De dosis aërosol: spuitbusje Spiriva (tiotropium) gebruik met voorzetkamer Theolair (theofylline) Ventolin (salbutamol) Verdiepingsles Astma en COPD De discus Turbuhalor Verdiepingsles Astma en COPD Handihalor • Laat slachtoffer eigen houding bepalen. • Inhaler klaar maken, rechtop zitten, goed uitademen, inhaler in mond nemen, krachtig inhaleren, adem 5 á 10 tellen inhouden, rustig uitademen. Bij een benauwdheids aanval heeft het zin om een kortwerkende luchtwegverwijder te inhaleren om zo minder benauwd te worden Zorg voor frisse lucht!!! Laat mond spoelen Verdiepingsles Astma en COPD Verdiepingsles Astma en COPD Verdiepingsles Astma en COPD Verdiepingsles Astma en COPD 4 30-12-2012 Verdiepingsles Astma en COPD Om te ervaren hoe een astmatische aanval voelt kun je gebruik maken van een rietje. Neem het rietje in je mond en knijp goed je neus dicht en ga nu diep ademhalen. Probeer dit voor 10 sec….. Verdiepingsles Astma en COPD Vragenlijst Astma en COPD Verdiepingsles Astma en COPD 5