Mensenhandel en Medisch Onderzoek

Mensenhandel en Medisch
Onderzoek
BlinN 31 maart 2009
Chris Sent
Presentatie
plan van behandeling
•
•
•
•
•
•
Medische problematiek
Correlatie waarheidsvinding
Verblijfsrechten
Medische informatie in het dossier
Actualiteit
Aanbevelingen
Medisch psychische
problematiek
• Zij is verworden tot een menselijk wrak
(...) onder zijn handen is ze verworden
tot een willoos werktuig, dat geen
enkele weerstand meer kon bieden, en
daardoor gemakkelijk in de prostitutie
kon worden gehouden.
Stolen Smiles
FORM OF VIOLENCE
Physical violence
Sexual violence
Either physical and sexual violence
Both physical and sexual violence
YES (%)
(n=207)
76%
90%
95%
71%
158
186
196
148
89%
36%
34%
185
75
70
THREATS DURING TRAFFICKING
Woman was threatened
Woman's family was threatened
Woman AND her family were threatened
Zimmerman e.a 2006, Stolen Smiles
Stolen Smiles
Zimmerman e.a 2006, Stolen Smiles
“It is a well-known that the loss of
privacy and prospect of
humiliation based on revelation
alone of the acts concerned may
cause both women and men to
withhold the fact that they have
been subject to rape and or other
forms of sexual abuse
until it appears absolutely
necessary.”
Committee Against Torture
CAT/C/37/D/262/2005
22 January 2007
Barrieres om te spreken
individueel, familie en gemeenschapsniveau
•
•
•
•
•
•
•
angst voor represailles;
schuldgevoel;
schaamte, stigmatisering;
wantrouwen;
gebrek aan betekenisgeving: waarom ik ?
fysieke klachten;
psychische klachten;
Gezondheidsaspecten
invloed op geheugen
• Fysieke klachten o.a.:
– klappen op het hoofd;
– ondervoeding en slaapdeprivatie, etc.
– alcohol en drugs.
• Psychische klachten o.a.:
– aantasting cognitieve functies
•
•
•
•
dissociatieve amnesie;
ontbreken van contextherinneringen;
levensangst niet in geheugen;
herinneringen niet in declaratieve geheugen.
Problemen bij: verklaren, aangifte,
vaststellen slachtofferschap
• Geen (context)herinnering of geen details
• Inconsistent relaas
• Gebrekking tijdsbesef (Rb Middelburg)
onbetrouwbare getuige
• Herinneringen terug bij absoluut gevoel van
veiligheid op:
– 1) individueel -;
– 2) familie -;
– 3) gemeenschapsniveau.
Gevolgen medisch psychische
problematiek
•
•
•
•
geen adequate strafrechtspleging
gekoppeld belang slachtoffer
vaststelling slachtofferschap
meest angstigste en meest
getraumatiseerde slachtoffers kunnen
geen aangifte doen
Adequate en efficiente
strafrechtspleging
Rustiger
Fysieke
gezondheid
client
+
Psychologische
gezondheid
+
Tijd indien nodig
bedenktijd >>3 mnd.
Bedachtzamer,
betrouwbaarder, meer
accurate informatie
Aanbevelingen
• Verwijs elk vermoedelijk slachtoffer
(onmiddellijke) door naar een medisch
deskundige
• Verricht zo spoedig mogelijk forensisch
onderzoek (informed consent)
– Voorkom dat bewijsmateriaal verloren gaat
• Verricht onderzoek op basis van het Istanbul
Protocol
• Onderzoek of een slachtoffer kan verklaren
en dus aangifte kan doen?
Verblijfsrechten
• Humanitaire verblijfsrechten
– Na B-9: voortgezet verblijf (par. B18 Vc)
– Zonder B-9: schrijnende omstandigheden
(art. 3.4 lid 3 Vb)
– Medische behandeling (par. B8 Vc)
– Medische noodsituatie (art. 3.4 lid 3 Vb)
– (On)mogelijkheid tot reizen (art. 64 Vw)
Klemmende redenen van
humanitaire aard
• Na verblijf o.g.v. B-9 mogelijkheid tot
voortgezet verblijf (niet limitatieve opsomming):
–
–
–
–
risico op represailles;
risico van vervolging o.g.v. prostitutie;
sociale en maatschappelijke herintegratie.
Meewegen “psychische problematiek waarvoor
betrokkene in behandeling is”
• Alleen medische problematiek
verblijf medische behandeling
Verblijf medische behandeling
• Nederland meest aangewezen land
• Noodzakelijke medische behandeling
• Financiering deugdelijk geregeld
Medische noodsituatie
Maar: “benodigde medische behandeling is op zich zelf geen
doel voor verblijf, maar een omstandigheid die voortvloeit uit”..
Rb. Groningen12 juli 2007
Medische noodsituatie
• Humanitaire vangnet: art 3.4, lid 3 Vb Jo. art
Vc B8/3
Discretionaire bevoegdheid
Van een medische noodsituatie is sprake als:
”...betrokkene lijdt aan een stoornis, waarvan
op basis van huidige wetenschappelijke
inzichten vaststaat dat het achterwege blijven
van behandeling op korte termijn zal leiden
tot overlijden, invaliditeit of een andere vorm
van ernstige geestelijke of lichamelijke
schade.”
Medische noodsituatie
vangnet voor schrijnende humanitaire omstandigheden
• Verergeren toestand bij:
– stoppen behandeling;
– stoppen medicatie;
– actieve suicidaliteit;
– auto mutulatie;
Te verwachten behandeling > 1 jaar
Behandeling < 1 jaar uitstel van vertrek
Refoulementverbod
art 3 EVRM
• Schending art. 3 EVRM:
verbod onmenselijke of wrede
behandeling
•
Toets bij (gedwongen) terugkeer
• St Kitts (2 mei 1997 nr. 146/1996/767/964)
• Bensaid (6 februari 2001 nr. 44599/98)
– uitzonderlijke omstandigheden
– dwingende redenen van humanitaire aard,
– gebrek aan medische voorzieningen en sociale opvang
NB Bensaid had in detentie gezeten en het EHRM acht het
VK daarom mede verantwoordelijk
• N. t. VK (27 mei 2007 nr. 26565/05)
Risico revictimisatie
• Risico revictimisatie art. 3 EVRM:
• “ tot slot is gebleken dat betrokkene
psychisch labiel is tengevolge van diverse
traumatische ervaringen. Deze psychische
labiliteit beinvloedt ten nadele de kans op
herhaling van ronseling door
mensenhandelaren en staat bovendien een
soepele herintegratie in de weg.”
Beschikking Nigeriaans
IND 0209-30-8051
Medische informatie
Medische informatie kan een rol spelen bij:
• het vaststellen van slachtofferschap;
• het aannemelijk maken van het relaas;
• de vraag of een slachtoffer kan worden gehoord;
• bij verblijfsaanvraag voortgezet verblijf;
• bij verbijfsaanvraag schrijnende omstandigheden;
• bij verblijfsaanvraag medische noodsituatie;
• de vraag of uitzetting strijd oplevert met artikel 3
EVRM.
Medische informatie
• Dossiervorming
• Medische verklaring onderscheiden van
behandelinformatie
• Uitdrukkelijke toestemming client
gebruik informatie
• Op basis van het Istanbul Protocol
Medische informatie
• Informatie door (behandelend) arts
– Mogelijke oorzaken klachten (mate van waarschijnlijkheid)
– Behandeling steunende - en risico factoren
– Noodzaak behandeling:
• Risico bij stopzetting behandeling
• Risico bij uitzetting, bij klinkering
– Belang continuiteit behandeling
– Voorwaarden behandeling: specifieke medicatie,
specifieke methode, veiligheid
Medische informatie
• Criteria voor medische rapportages:
– onderscheid: relaas, observatie en interpretatie;
– inzichtelijke en consistente uiteenzetting gronden conclusie;
– Gronden vinden steun in feiten bevindingen en
omstandigheden;
– Gronden rechtvaardigen de conclusie;
– Vragen en antwoorden beperkt tot deskundigheid rapporteur
Marginaal toetsen,
IND
Bureau Medische Advisering
Actualiteit
• Advies ACVZ (De mens beschermd en de handel bestreden, feb
2009)
• Onderzoek naar slachtofferschap
• Beoordeling persoonlijke situatie
• Naar voorbeeld asielprocedure
– Primaire check : sociaal geneeskundige
– Medisch advies: sociaal geneeskundig
• Forensisch medisch onderzoek alleen op
verzoek
Aanbevelingen
• Onderken medisch psychische problematiek
• Onderken correlatie medische psychische
problematiek en waarheidsvinding
• Onderzoek medische gesteldheid bij eerste contact
• Zorg voor bekendheid met spoedeisende en minder
spoedeisende complicaties.
• Verleen slachtoffers ongeacht hun verblijfsstatus alle
medische hulp
• Onderken relatie medisch psychische problematiek
en risico revictimisatie
Tot slot
• Medische deskundigenberichten:
– ter lering van bevoegde autoriteiten;
– ter onderbouwing van schadeclaims.
• Voor verdere informatie en het artikel,
Mensenhandel en medisch onderzoek:
WWW.HUMANTRAFFICKING.INFO