Haarvaten (Capillairen)

H8 Bloedsomloop
• H8 Bloedsomloop
• 8.1 t/m 8.4
• 8.6 t/m 8.10
• Colloid osmotische druk, Osmose, diffusie, actief transport
Voor voortgangtoets 3.1
• Vervoer van stoffen
•
•
•
•
•
O2 van longen naar cellen
CO2 van cellen naar longen
Voedingstoffen van de dunne darm naar cellen
Ureum van de lever naar de nieren
Hormonen van hormonklieren naar cellen
• Afweer tegen ziekteverwekkers
• Constant houden van het inwendig milieu (homeostase)
• Constant houden van de lichaamstemperatuur
• Regelen van de zuurgraad
• Herstel van beschadigingen door stolling
Functies
De mens heeft ongeveer 5 Liter in zijn lichaam
(7,5% van het lichaamsgewicht)
Bloed bestaat uit
• 55% bloedplasma
• 45% bloedcellen
Bloed feitjes
• Erytrocyten
• Rode bloedcellen
• Verhouding bloedcellen : 95%
• Leukocyten
• Witte bloedcellen
• Verhouding bloedcellen : 0,1%
• 3 groepen: granulocyten, lymfocyten
en monocyten
• Trombocyten
• Bloedplaatjes
• Verhouding bloedcellen :~ 5%
Bloedcellen
• Vorm: Schijfvormige, biconcave (beide kanten hol van de cel)
• Vorming uit stamcellen uit de platte beenderen
• Bij zoogdieren :bevat geen mitochondriën, geen kern,
voornamelijk gevuld met het eiwit hemoglobuline
• Hemoglobuline
• Rode bloedkleurstof
• Gemakkelijk binden en afgeven van O2
• 40 maal meer zuurstof transporteren
• Bekende aandoening: Bloedarmoede
Erytrocyten
• Lymfocyten
• Kleine cellen met een ronde grote kern
• Afweer cellen
• T-lymfocyten en B-Lymfocyten
• Spelen en rol bij herkenning & opruiming
van lichaamsvreemde stoffen
• Granulocyten
• Cytoplasma vol met lysomen (korrels “granula”)
• 3 soorten
• Allergische reacties, overgevoeligheids reacties, bacteriën,
• Monocyten
• Grote cellen, de vorm de kern hoefijzer
• Fagocyterend vermogen (macrofagen “grote vreters”)
Leucocyten
• Bloedplaatjes
• celfragmenten (cytoplasma afsnoeringen megakaryocyten)
• Bloedstolling
• Vrijkomen trombokinase rol bij vorming van bloedstolsels
Trombocyten
• Na centrifugeren
• Bloedcellen zitten onderin
• Plasma bovenin
• Hemotocrietwaarde bepalen (volume v.h. bloed dat door rode
bloedcellen word ingenomen t.o.v. he t totale bloedvolume)
• Eiwitten
• Albumine
• Globulinen
• Fibrinogeen
• -laten stollen -> serum
Bloedplasma
• werking van het hart • (http://youtu.be/fXQTeS8f9wY)
• Bloedsomloop –
• (http://youtu.be/pULytfpp5Dc )
Hart
Bouw van het hart
Bekijk eerst de animatie
http://www.bioplek.org/animaties/bloed/hart_bloedsomloop.
html
(met Ipad
http://www.bioplek.org/animaties/bloed/hart_bloedsomloop
x.html)
Maak dan de oefeningen
• Mypip -> digi-> Hotpotatoes -> biologie ->biopuzzel
Kies voor
• Kruiswoordpuzzel bloedsomloop 3 en 5 of 8
• Meerkeuze bloedsomloop oefentoets 2
oefeningen
• Slagaders (arteriën)
•
•
•
•
•
Vervoert zuurstof rijkbloed van het hart af
Liggen meestal diep in het lichaam
Kloppen door pompen het pompen van het hart
Dikke laag spierweefsel zorgt voor het verwijden (vasodilatatie) en vernauwen
(vasoconstrictie)
Bloedruk 80 -120 mmHg
• Aders(venen)
•
•
•
•
•
Bevatten kleppen
Vervoeren zuurstofarm bloed (uitzondering longader)
Wand veel dunner dan slagaderwand
Meer aan het oppervalk van het lichaam
Bloedruk is lager dan 10mmHg
• Haarvaten (Capillairen)
•
•
•
Zeer dunne wand (1 laag)
Zorgt voor uitwisseling van stoffen met weefsels
Vormen een zeer uitgebreid netwek tussen slagaders en aders
Bloedvaten
aders vs slagaders
• http://www.bioplek.org/animaties/bloed/haarvat.html
Haarvaten werking
Bij verschillen in concentratie leidt diffusie tot een verplaatsing
van deeltjes van plaatsen met een hoge concentratie naar plaatsen
met een lage concentratie
Diffusie
Osmose= diffusie door een
semipermeabele membraan
• Plasmolyse
• Grensplasmolyse
• Turgor
Verschillende soorten
osmose bij plantencellen
• Bij welke rode bloedcellen vindt hemolyse plaats ?
Osmotische drukverschillen bij
rode bloedcellen (dierlijk)
• Colloïd osmotische druk
• http://www.bioplek.org/animaties/bloed/haarvat.html#Sce
ne_5
COD