Uitwendige bouw van het hart kransslagaders R L

Les 3: Orgaanstelsels a
• - Hart en bloedvaten
Even ter info: Water(H2O)
Mens is 60% water
• ± 42 liter
• Bloed: 5 – 6 liter
• Water is oplosmiddel,
transportmiddel, vangt
temperatuurschommelingen op
Orgaanstelsels kort
•
•
•
•
•
•
•
•
Bloedsomloop
Voeding en vertering
Uitscheiding
Ademhaling
Huid
Vegetatieve functies
Hormonen
Animale functies
• Waarneming
• Verstand en
bewustzijn
• Stevigheid en
beweging
• Voortplanting
• De totale mens
Plaatsaanduidingen
 om aan te geven waar iets mis is met een orgaan
•
•
•
•
•
•
•
•
Ventraal: aan de buikzijde
Dorsaal: aan de rugzijde
Anterior: aan de voorkant
Posterior: aan de
achterkant
Centraal: in het midden
Perifeer: aan de uiteinden
Superior: hoger, boven
Inferior: lager, onder
• Lateraal: aan de zijkant
• Mediaal: naar ‘t midden
• Proximaal: dichtbij de
romp
• Distaal: ver van de romp
• Sinister: links
• Dexter: rechts
• Internus: inwendig
• Externus: uitwendig
Indeling hoofd, romp en
ledematen
• Hoofd: is de
observatiepost
• Romp: bevat de
orgaanstelsels
• Ledematen: onderste
extremiteiten en
bovenste extremiteiten
• Hoofd en romp samen
heet torso
Hart en bloedsomloop
7200 liter in 24 uur!!!
Uitwendige bouw van het hart
kransslagaders
R
L
Blauw = zuurstofarm bloed
Rood = zuurstofrijk bloed
De bloedsomloop
1. Bovenste holle ader
2. Hersenen
LB
3. Longslagader
4. Longen
LK
5. Onderste holle ader
6. Longaders
7. Lever
RB
RK
poortader
8. Aorta of lichaamsslagader
9. Nieren
10. Hart
11. Onderlichaam (dij)
12. Maag - darmkanaal
Inwendige bouw van het hart
hersenen
longslagader(s)
aorta
longen
longaders
ondertse
en
bovenste
holle
aders
linkerboezem
of voorkamer
linkerkamer
rechterboezem
rechterkamer
lichaam
Kleppen en klepvliezen > éénrichtingsverkeer in het hart
Halfmaanvormige kleppen
ingang slagaders
Klepvliezen:
tussen boezem en kamer
Dubbele Bloedsomloop
• De grote en kleine
bloedsomloop.
• Groot: hart  alle
delen van lichaam 
hart (lichaamscirculatie)
• Klein: hart  longen
 hart (longcirculatie)
• De mens heeft dus een
dubbele bloedsomloop.
Doorbloeding hartspier
• De hartcirculatie
begint bij de aorta,
twee kransslagaders
(ateriae coronaria)
splitsen zich af.
• Het bloed komt via de
kransaders (venae
coronaria) in de sinus
coronarius in de RB
Hartritme & Bloeddruk
• In rust: 75 x minuut
• ‘Kloppen’ is de actiefase:
systole
• De daaropvolgde
‘rustfase’: diastole
• Systole en diastole samen
duren ongeveer 0.8 sec
• Bloeddruk = tensie
• Gemeten in mm kwikdruk
(mmHg)
Vergelijking slagaders – aders - haarvaten
Bloed
Een vloeibaar steunweefsel
Volume en samenstelling(1)
•
•
•
•
7,5% lichaamsgewicht
5-6 liter
55% is bloedplasma
45% is cellen
– Rode blc  Erytrocyten
– Witte blc Leukocyten
– Bloedplaatjes Trombocyten
Plasma: water, zouten (Na, K, Cl, Ca), plasma-eiwitten,
bloedgassen (O2, CO2), en tijdelijke stoffen (Hormonen,
vitaminen, afvalstoffen)
Rode bloedcellen
• 5,4 miljoen rode
bloedcellen per mm3
• Opgebouwd rond Hbkern (hemoglobine,
‘rode bloedkleurstof’)
• Transport O en deel
van CO
• Geen celkern, gaat
maar 120 dagen mee.
2
2
Witte bloedcellen
• Leucocyten, 5.000 –
10.000/ mm³.
• 3 typen:
– Granulocyten
(fagocyteren=opslokken)
– Monocyten (leven buiten
de bloedbaan)
– Lymfocyten (immuniteit
door antistoffen maken)
Bloedplaatjes
• Trombocyten,
300.000 per mm3
• Stukjes van cellen
• speelt een belangrijke
rol in de bloedstolling
• Bij een wond maken
ze een draden-net die
de wond-einden naar
elkaar toe trekken
Bloedstolling(1)
• Bij een verwonding treden
de volgende processen op:
– Plaatselijke
bloedvatvernauwing
– Propvorming in bloedvat
– Bloedstolling
– Weefselherstel door o.a.
fibrinedraden tussen cellen
en weefsels
Functie witte bloedcellen bij
wond
Huidgenezing