MELKVEE Verantwoorde GROEI Melkveehouderij Wiebren van Stralen Programma • Ontwikkeling/groei Melkveehouderij • De Melkveewet • PAS • Implementatie Kringloopwijzer Mest & Mineralen Melkveehouderij • • • 3 fase in groei melkveehouderij Melk Melkvee Fosfaat quotum Wet quotum? Inzet LTO -> Geen dierrechten Verantwoorde groei • oog voor mens / dier / milieu • License to produce LTO/NZO: • LTO: (verplichte) mestverwerking • EZ: Mestwet (10% - 30% - 50%) • LTO/NZO: jul 2013: Zuivelplan: mineralen efficiëntie • LTO/NZO: dec 2013: Visie: verantwoorde ontwikkeling mvh • EZ: dec 2013: brief Tweede Kamer: ruimte voor groei mvh • EZ: nov 2014: politieke behandeling MelkveeWet Dierrechten produceren? • Efficiënter Inzet LTO: geen dierrechten • Ruimtelijke element • Weidegang • Grondgebondenheid • Inpassing landschap Efficiënter produceren? • Milieu component • Mestproductie/plaatsing: fosfaat/stikstof • Ammoniak • Klimaat/CO2 Dierrechten Sturing ontwikkeling Melkveehouderij • Fosfaatproductie is dé beperkte factor • • Grenzen aan groeimogelijkheden (tov 2011) + 10% melk door extra koeien Efficiënter produceren? Zuivelplan • + 10% melk door efficiëntie verbetering • (+ 2 miljoen kg P ipv – 11 miljoen Kg P) Dierrechten • (+ 6% koeien in 2014) Zuivelplan: Fosfaat cijfers Jaar 2014 2015 2020 (10%) 2020 (20%) 80 81 84 91 Overschot mvh 8 9 12 19 Verwerking mvh 15% 30% 120 110 ... … Productie mvh Alle Sectoren Plaatsing 2002 2011 2012 EU basis 85 173 79 171 76 163 2013 81 166 130 12 december 2013 Grenzen aan groei • Grondgebonden karakter melkveehouderij behouden • Behoud weidegang niveau 2012 • Gezinsbedrijf als basis • Duurzame ontwikkeling binnen randvoorwaarden • Geen verdere ontwikkeling bedrijven die • Grondloos • Dichte stallen • Grotere bedrijven: of weidegang of voldoende ruwvoer uit omgeving (<200 mk AMvB) Efficiënter produceren? • Dierrechten Ontwikkeling Melkveehouderij (Dec 2013) • • • 1 juli 2014 Wetsvoorstel Melkveewet Tweede Kamer 12 november Behandeling Tweede Kamer ? Aanpassingen? ? Nov/dec Behandeling Eerste Kamer ?1 januari 2015 Start wetgeving Efficiënter produceren? • Dierrechten Melkveewet - proces • Vanaf 2015 overschrijding ref 2013 = 100% verwerken Efficiënter produceren? • Naast voorstellen sector / keten zelf: • Introductie Fosfaatreferentie 2013 • # dieren 2013, met forfaitair excretie 2015 • # grond 2013 in gebruik GDI, fosfaatnorm 2013 Dierrechten Melkveewet voorstel EZ Pijlers onder groei melkveehouderij Efficiency Grond Mestverwerking Melkveewet veranderen? • Dilemma: MelkveeWet geeft (te)veel ruimte? • Reeds benoemde acties in Zuivelplan 2013 - Voerspoor - Alle bedrijven kringloopwijzer - Fosfaatheffing op overschot Evenwicht herstellen tussen de drie pijlers? voorstel LTO, NZO, NMV & NAJK: max. fosfaatoverschot 100 kg /ha Voorbeeld berekening 2013 2015 2013 2015 Melkkoeien 130 160 130 160 Grond (85/15) 50 50 60 60 P-productie 5200 6400 5200 6400 P-plaatsing 4500 4500 5400 5400 Ref. 2013 700 700 0 0 Basis Mestverwerking 700 0 100% Mestverwerking 1200 1000 Bron: CBS provincie Overschot < 0 Overschot >0 Groningen 51 % 49% Koeien erbij of Koeien weg? -3,0 Friesland 57% 43% +2,5 Drenthe 48% 52% - 3,6 Overijssel 30% 70% -15,0 Flevoland 12% 88% -53,0 Gelderland 37% 63% -10,0 Utrecht 45% 55% - 3,8 Noord Holland 57% 43% +5,3 Zuid Holland 56% 44% +0,2 Zeeland 28% 72% -33,0 Noord Brabant 12% 88% -47,5 Limburg 28% 72% -33,0 Totaal 40% 60% -12,5 17 Programmatische Aanpak Stikstof generieke maatregelen 18 Praktijk: Kijken naar bedrijfskringloop Bij het bedrijf horende grond voor: - Gras –en voedergewassen - Eigen, pacht, huur/ruil - Weidegang - Huiskavel, beweidingssyst. - Plaatsing van de mest - Regionale afzet, verwerking Er is nog veel te verbeteren Bedrijfsspecifiek voordeel? Voordeel Nadeel Mineralen Kringloopwijzer Bemesten op opbrengst i.r.t. excretie 70 = 8000 liter80 1 gve 90 100 110 30 2,3 = 18400 2,6 3,0 3,3 3,7 = 29600 35 2 2,3 2,6 2,9 3,1 40 1,7 2 2,2 2,5 2,7 45 1,5 1,8 2 2,2 2,4 50 1,4 1,6 1,8 2 2,2 55 1,2 = 9600 1,4 1,6 1,8 2 = 16000 Concept Emissie: bedrijfskringlopen Emissiewaarde Actualiseren 2013 11?? Of 13!! • Omzetten in de nuttige meststof ammonium (via aanzuren) • Verkleinen besmeurd oppervlak (roosters, sleuven, mestschuif) • Verlagen temperatuur (koelen) • Minder ventilatie • Scheiden van mest (m.n. effect toediening, raffinage) Welzijn vs. Milieu (duurzaam) RAV Mosquera e.a Stokman Mensonides V.d. Streek Zonderland vrijekeuze gem. Bijma Hettinga Miedema kg NH3 per dierplaats per jaar 11 (9,5 beweiding) 14,4-13,4* 8,9-8,8* 7,8 12,4-12,2* 12,1-12* 10,3-10,2* 10,5-11* 8,5-9* 7-7,7* Uit metingen blijkt dat emissie is onderschat: - Groter leefoppervlak - Meer ventilatie Welzijn vs. Milieu (duurzaam) Aanscherping Besluit Huisvesting per 2015: Emissie / koe / jaar: Oud: 11 Nieuw: 13 Diercategorie Maximale emissiewaarde voor ammoniak als bedoeld in artikel 3, eerste lid, in kg NH3 per dierplaats per jaar A B C Aantal dieren als bedoeld in artikel 2, derde lid 11,0 8,6 10 hoofdcategorie rundvee melk- en kalfkoeien ouder 12,2 dan 2 jaar Aanscherping emissiearme aanwending 2017: • Bouwland: Eén werkgang onderwerken verplicht • Grasland op klei en veen in de bodem • Of op de bodem met slangenaanvoer, aangezuurd of waterspray of innovatie • Reductie extra weideganguren verzilveren Metingen? Emissies? Onderzoek Vooruitboeren Dank voor jullie aandacht! Niets missen? @Wiebren