Inleiding - Luk Van Biesen

KAMER VAN VOLKSVERTEGENWOORDIGERS
WETSVOORSTEL VAN VOLKSVERTEGENWOORDIGER LUK VAN
BIESEN STREKKEND TOT WETTELIJKE BEPALING VAN DE
TERRITORIALE BEGRENZING VAN HET BRUSSELS
HOOFDSTEDELIJK GEWEST VOORSTEL VAN 30 JULI 2007
I. BEVOEGDE WETGEVER
A. Het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest wordt in de Grondwet niet begrensd, wel de beide
andere gewesten
De grondwetgever heeft de grenzen van het Vlaamse Gewest en van het Waalse Gewest doen
samenvallen met provinciegrenzen door in artikel 5 GW1994 te stellen dat deze gewesten
bepaalde met name genoemde provincies omvatten.
Bovendien wordt er dan nog eens duidelijk aan toegevoegd, in lid 2 van genoemd artikel 5 :
“De wet kan, indien daartoe redenen zijn, het grondgebied indelen in een groter aantal
provincies”.
Hiermee wordt het belang van enkele dingen duidelijk :
1.Door te verwijzen naar het grondgebied maakt de grondwetgever duidelijk welke de
territoriale begrenzing is van het Vlaamse respectievelijk het Waalse gewest.
2.Meteen echter blijkt ook dat het volstaat met een gewone wet (“de wet kan”) het
grondgebied in te delen in een groter aantal provincies (GW1994 a. 5), om meteen de
gewestgrenzen te verschuiven.
3.De territoriale begrenzing van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is immers niet
grondwettelijk bepaald :
- in artikel 5 GW1994 is er geen sprake van dit Gewest (dat gebeurt in Titel I GW1994
uitsluitend in artikel 3 waar wel sprake is van de Belgische buitengrens maar niet van enige
binnenlandse binnenbelgische grens).
4.Voor het verschuiven van een binnenlandse binnenbelgische provinciale grens is zelfs niet
eens een wet nodig vermits de grenzen van de provincies kunnen worden gewijzigd of
gecorrigeerd krachtens een wet.
B.De gewone wetgever is bevoegd
Luidens artikel 77, lid 1, 3° GW1994 bestaat er een bicamerale bevoegdheid voor de wetten
bedoeld in artikel 5 GW1994. Bij weten van de indiener werd er geen bijzondere wet
aangenomen waardoor de bicamerale bevoegdheid werd ingesteld voor de wet bedoeld in
artikel 7 GW1994.
Hieruit mag men afleiden dat de gewone (camerale of bicamerale) wetgever bevoegdheid
heeft inzake het vergroten van het aantal provincies zowel als wat betreft de wijziging van de
provinciegrenzen waar de bevoegdheid grondwettelijk werd opgedeeld tussen de (gewone)
wetgever en de uitvoerende macht.
C.Conclusie
Waar de gewone wetgever bevoegd is het aantal provincies te vergroten, en bovendien samen
met de uitvoerende macht de provinciegrenzen kan wijzigen, waar de Brusselse gewestgrens
niet grondwettelijk bepaald werd en er geen bevoegdheid blijkt toevertrouwd aan de
bijzondere wetgever, is de gewone wetgever bevoegd de gewestgrens van het Brussels
Hoofdstedelijk Gewest te bepalen.
II.VERANTWOORDING
De grenzen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest werden totnogtoe wettelijk noch
grondwettelijk bepaald. Dat gebeurde totnogtoe wel met de grens van twee andere gewesten
en ook de taalgebieden werden grondwettelijk duidelijk begrensd.
Het doen samenvallen van de gewestgrens met de grens van het taalgebied is in vele
opzichten wenselijk.
Zelfs de grondwetgever heeft immers in zijn artikel 139 rekening gehouden met de mogelijke
wenselijkheid daarvan en het daarom mogelijk gemaakt dat Regeringen en Parlementen van
het Waalse Gewest en de Duitstalige Gemeenschap in een bepaald gebied (het Duits
taalgebied) gewestbevoegdheden laten uitoefenen door Gemeenschapsorganen.
Dit laatste is echter niet mogelijk in en of rond Brussel waar zich een strikte afbakening
opdringt, ook al om de indeling in taalgebieden beter te bewaken en ook al zou men zich
kunnen indenken dat sommige Gewestbevoegdheden van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
(bvb. inzake sommige geluidhinderbestrijding) beter en coherenter zouden kunnen worden
uitgeoefend door de Vlaamse Gemeenschap alleen.
Vandaar dan ook het voorstel om het grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
wettelijk te bepalen, op zijn minst.
III.WETSVOORSTEL
tekst de lege ferenda
Enig artikel : "De
grens van het Brusselse Gewest valt samen met
deze van het tweetalig gebied Brussel-Hoofdstad"
IV.BESPREKING
De voorgestelde tekst raakt niet aan de indeling van het grondgebied in taalgebieden die, met
reden, grondwettelijk verankerd is.
Hij maakt echter wel duidelijk waar de gewestgrens precies gelegen is door haar te laten
samenvallen met de taalgebiedgrens. Aan artikel 4 van de Grondwet wordt aldus niet geraakt
zodat niet kan worden voorgehouden dat dit indirect het geval zou zijn, integendeel : de
taalgebiedgrens wordt immers een gewestgrens.
Op die manier wordt de regionale drieledigheid niet versterkt, wel integendeel, want aan het
Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt paal en perk gesteld, o.m. door er het epitheton ornans
‘Hoofdstedelijk’ aan toe te voegen.
Alzo zou misschien het inzicht kunnen groeien dat grensoverschrijdende effecten niet moeten
worden benaderd vanuit een eigen interpretatie van de federale loyauteit maar wel op basis
van werkelijke samenwerking, daarbij vertrekkend van de gedacht dat elke duurzame oplossing
moet uitgaan van de noodzaak de grenzen van de taalgebieden, gewesten en provincies te eerbiedigen.
Kerngedachte daarbij moet zijn dat duidelijke territoriale grenzen de beste waarborg zijn voor goed
nabuurschap.
En goednabuurschap is de beste voedingsbodem voor evenwichtige samenwerkingakkoorden op basis
van federale louyauteit. Samenwerkingakkoorden die er hoe dan ook nodig zijn, bvb. over de
grensoverschrijdende milieueffecten van de luchthaven van Zaventem of ter begeleiding van een
overdracht van de Nationale Plantentuin te Meise.
Kraainem, 30 juli 2007
Luk van Biesen
Volksvertegenwoordiger