Paragraaf 3.5 van Praktische didactiek voor natuuronderwijs Voorbeelden van Venn-, Carroll- en boomdiagrammen Venn-diagrammen zoogdieren jongen gezoogd behaard gewerveld warmbloedig bedekte huid longen vogels veren en vleugels jongen uit eieren Je kunt veel voorbeelden van Venn-diagrammen vinden via Google (zoek op ‘Venn-diagram’): www.google.nl/search?q=venn-diagram&tbm =isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ei=DEHdU pvnCsWc0AW8uYDoDw&sqi=2&ved=0CC8Qs AQ&biw=1457&bih=885. Andere voorbeelden zijn de figuren 18.2 en 19.4 in Praktische didactiek voor natuuronderwijs. Venn-diagrammen maken zichtbaar (in de delen die overlappen) welke kenmerken of onderdelen hetzelfde zijn als je twee of meer verzamelingen met elkaar vergelijkt, zoals vogels met zoogdieren en/of reptielen. Vogels hebben met zoogdieren gemeen dat ze warmbloedig zijn, een bedekte huid hebben en ademen via longen. Net als de reptielen zijn beide groepen ook gewerveld. Hieronder zie je nog twee complexere voorbeelden van Venn-diagrammen. ongewervelde dieren zoogdieren insecten kevers vogels reptielen meikever ▶ Maak zelf een Venn-diagram waarmee je verschillen en overeenkomsten tussen torens en bruggen zichtbaar maakt of tussen telefoons en smartphones. 1 van 3 Paragraaf 3.5 van Praktische didactiek voor natuuronderwijs Carroll-diagrammen Carroll-diagrammen kun je gebruiken om te sorteren of om verbanden zichtbaar te maken, zoals de onderstaande voorbeelden laten zien. Bij het eerste gaat het om technische hulpmiddelen voor het overbrengen van een beweging, bij het tweede over de ordening van schelpen. Zie voor dergelijke diagrammen bijvoorbeeld ook www.primaryresources.co.uk/maths/mathsF1b.htm. draaiende beweging rechtlijnige beweging draaiende beweging twee of meer tandwielen, twee of meer snaarwielen combinatie tandwiel en tandheugel; krukas; excentriek; lier, wiel & as rechtlijnige beweging windas (bijv. bij jojo, draaitol en rolgordijn andere beweging nokkenwiel zout water zoet water hefbomen; takel (ophijsen) weekdieren met tweekleppige schelp weekdieren met spiraalvormige schelp oester zwaardschede nonnetje hartschelp wulk alikruik tepelhoren zwanenmossel kokkel erwtenmossel posthorenslak poelslak (Formats ontleend aan www.primaryresources.co.uk/maths/mathsF1b.htm.) ▶ Maak zelf een Carroll-diagram voor stoffen (natuurlijke materialen of kunststoffen) die geschikt zijn voor sport- of regenkleding of voor voer- en vaartuigen die bestemd zijn voor vracht- en personenvervoer. 2 van 3 Paragraaf 3.5 van Praktische didactiek voor natuuronderwijs Boomdiagrammen Boomdiagrammen kun je gebruiken om een verzameling onder te verdelen, net zo verfijnd als ­wenselijk is: hobby’s kinderen hobby’s jongens sporten struinen hobby’s meisjes knutselen sporten dans en muziek ▶ Maak zelf een boomdiagram voor het indelen van de bladvormen van de bomen en struiken uit het park in de buurt of van keukengereedschap met uiteenlopende functies. ▶ Wat leent zich nog meer voor een dergelijke onderverdeling? 3 van 3