Plaattektoniek | PDF-versie

Plaattektoniek
Auteur
Fieke van Lith
Laatst gewijzigd
17 oktober 2016
Licentie
CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie
Webadres
https://maken.wikiwijs.nl/88104
Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is
hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.
Inhoudsopgave
Webkwestie
1. Inleiding
2. Opdracht
3. Werkwijze
4. Bronnen
5. Beoordeling
6. Terugblik
7. Docentpagina
Over dit lesmateriaal
Pagina 1
Plaattektoniek
Webkwestie
Welkom op de webkwestie!
Deze webkwestie gaat over plaattektoniek en de gevolgen daarvan. Je hebt tijdens de WO
lessen al geleerd wat plaattektoniek is en dat aardbevingen, vulkanen en gebergten daarmee te
maken hebben. Maar daarnaast heb je binnen het thema ook zelf een onderzoek uitgevoerd
waar je veel van geleerd hebt. Alle deze nieuwe informatie kunnen je van pas komen tijdens het
maken van deze webkwestie. Hoe je precies te werk moet gaan, zal in stapjes worden uitgelegd.
Klik in het linker menu op ‘Inleiding’
Pagina 2
Plaattektoniek
1. Inleiding
Waar gaat het over?
Vroeger bestond de wereld uit één continent: Pangea. Maar door convectiestromen binnen in
de aarde, bewegen de buitenste aardplaten (tektonische platen) over de aarde heen. Daardoor
bestaat de aarde nu uit zeven continenten. Op sommige platen ligt voornamelijk land, dat zijn de
continentale platen. Op andere platen ligt voornamelijk water, de oceanische platen.
Wanneer deze platen gaan bewegen, ontstaan er aardbevingen. Maar er kunnen ook
gebergten, vulkanen en troggen ontstaan.
Klik in het linker menu op ‘Opdracht’
Pagina 3
Plaattektoniek
2. Opdracht
Wat moet je doen?
Je gaat straks uitzoeken waar de meeste plaattektoniek voorkomt op aarde. Aan de hand van
14 vragen ga je in tweetallen een eigen platentektoniek atlaskaart maken. Je gaat met behulp
van verschillende bronnen zoeken naar de antwoorden op deze vragen. De antwoorden teken je
met kleurpotloden op de blanke wereldkaart die je hebt gekregen. De wereldkaart is dus je
antwoordenblad van deze webkwestie-toets. Hoe je precies beoordeeld wordt, zie je bij het
kopje ‘Beoordeling’, maar eerst…
Klik in het linker menu op ‘Werkwijze’
Pagina 4
Plaattektoniek
3. Werkwijze
Hoe moet je het doen?
Ga stap voor stap en nauwkeurig te werk. Het is belangrijk dat je goed overlegd en netjes werkt,
want kleurpotlood kan je niet uitgummen en de kaart moet duidelijk en overzichtelijk worden. Bij
het kopje ‘Bronnen’ in het linker menu, vind je de websites waarop je de informatie móét zoeken
en vinden. Als je het écht niet kan vinden, kom je naar de juf.
Hieronder staan 14 vragen. Wanneer je al deze 14 vragen (en één extra vraag) hebt
beantwoord, ben je klaar met de toets en lever je de wereldkaart in.
1. Teken met zwart potlood de randen van de 6 grootste tektonische platen: Pacifische
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
plaat, Noord-Amerikaanse plaat, Zuid-Amerikaanse plaat, Afrikaanse plaat, Euraziatische
plaat en de Indisch-Australische plaat.
De Himalaya is het hoogste gebergte ter wereld en groeit nog steeds met 1 centimeter
per jaar. Het gebergte is ontstaan doordat de Indisch-Australische- en Euraziatische plaat
tegen elkaar botsen. Teken met groen potlood op de kaart waar de Himalaya ligt.
Welke berg in dat gebergte is het hoogst en hoe hoog is die hoogste berg? Schrijf met
een pen de hoogte in kilometers op de kaart.
In Noord-Amerika ligt ook een groot gebergten, maar deze is ontstaan door de botsing
van een continentale plaat met een oceanische plaat. Hoe wordt dit gebergte genoemd?
Teken met groen potlood op de kaart waar dit gebergte ligt.
In Zuid-Amerika ligt het Andesgebergten, je kan wel raden hoe dat is ontstaan. Teken
wederom met groen potlood op de kaart waar dit gebergte ligt. Geef met rode pijlen aan
welke kant de platen op schuiven.
Waar op aarde komen de meeste vulkanen voor? Trek met oranje potlood een lijn.
Welk bekende (ei)land is ontstaan door vulkanisme? Kleur dit land licht in met bruin.
Geisers zijn vulkanische verschijnselen. Waar komen deze veel voor? Zet met oranje
een rondje in twee verschillende landen.
In 2010 barstte er een vulkaan uit in Europa. Door de gigantische aswolk van wel 8
kilometer hoogte die daardoor in de lucht terecht kwam, moest het Europese vliegverkeer
stil gelegd worden. Zet met rood potlood een kruisje op de plek van deze vulkaan.
De Etna is de grootste actieve vulkaan in Europa. Zet met oranje potlood een rondje in
het land waar de Etna ligt en schrijf daarin met pen hoe hoog deze vulkaan is?
De Vesuvius is met een hoogte van 1281 meter de tweede grootste vulkaan van Italië.
Geef met rode pijltjes op de kaart aan hoe deze vulkaan is ontstaan, dus welke kant
schuiven de platen op?
In oktober dit jaar is de vulkaan Aso met een hoogte van 1592 meter uitgebarsten. Kleur
met oranje potlood het land waar deze vulkaan staat.
Door zware zeebevingen (aardbeving in de oceaan) kunnen vloedgolven/tsunami’s van
wel 10 meter hoog ontstaan. De tsunami die in 2004 ontstond in de Indische Oceaan, is
één van de grootste natuurrampen in de recente geschiedenis. Zet met blauw potlood
een kruisje op de plek waar deze zeebeving plaatsvond.
De tsunami heeft veel gevolgen met zich meegebracht. Veel landen werden getroffen
door de vloedgolf en duizenden mensen zijn omgekomen of hun huizen kwijtgeraakt.
Kleur met blauw potlood de vijf zwaarst getroffen landen van 2004.
Teken op de achterkant van de wereldkaart de aardbol. Geef aan hoe de aarde is
opgebouwd.
Pagina 5
Plaattektoniek
Succes!
Pagina 6
Plaattektoniek
4. Bronnen
Waar kun je het vinden?
Je kan informatie halen uit teksten, maar natuurlijk ook uit filmpjes. Hierbij kan je terug denken
aan alles wat we tijdens het thema gelezen en gezien hebben. Maar blijf altijd nadenken over de
betrouwbaarheid van een bron.
Websites:
www.schooltv.nl
www.hetklokhuis.nl
www.jeugdjournaal.nl
www.volkskrant.nl
www.nu.nl
www.vulkanisme.nl
Zoekmachines:
www.davindi.nl
www.google.nl/afbeeldingen
www.google.nl/maps
Maar natuurlijk mag je ook informatie zoeken in een atlas en je eigen Prezi gebruiken.
Pagina 7
Plaattektoniek
5. Beoordeling
Waaraan moet de zelfgemaakte platentektoniekkaart voldoen?
De namen van het tweetal staan erop
Alle antwoorden van de 14 (of 15) vragen zijn terug te vinden op de kaart
De kaart is netjes en overzichtelijk
Pagina 8
Plaattektoniek
6. Terugblik
Wat heb je geleerd?
Goed zo, de platentektoniekkaart is af!
Je hebt nu geleerd om:
gericht naar informatie opzoek te gaan in vooraf vastgestelde bronnen;
bruikbare, betrouwbare en belangrijke informatie te selecteren;
deze informatie te verwerken op een blanke wereldkaart.
Pagina 9
Plaattektoniek
7. Docentpagina
Titel: Webkwestie Platentektoniek
Onderwerp: Platentektoniek
Schooltype: Basisonderwijs
Bestemd voor groep: 8a
Vakgebied: Aardrijkskunde
Uitvoering door hoeveel leerlingen: 22
Tijdsinvestering voor leerlingen: 1 uur
Opbrengst: Atlaskaart
Leerpunten:
De leerlingen ontwikkelen een onderzoekende houding en kunnen:
op deze manier kennismaken met een nieuwe werkvorm;
samenwerken aan een project waarbij iedereen verantwoordelijk is voor het geheel
hun voorkennis gebruiken om te bepalen welke informatie ze nodig hebben
kunnen de juiste zoekstrategieën gebruiken om goede bronnen te vinden
kunnen relevante informatie uit bronnen halen en beoordelen op betrouwbaarheid
kunnen de nieuwe informatie verbinden aan hun voorkennis en plaatsen in een context
Extra materialen die nodig zijn:
Blanke wereldkaart A3 formaat
Pen
Gekleurde potloden
Webkwestiemaker: Fieke van Lith
Pagina 10
Plaattektoniek
Over dit lesmateriaal
Colofon
Auteur
Fieke van Lith
Laatst gewijzigd
17 oktober 2016 om 00:33
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons
Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de
voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk
medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken
te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie
Aanvullende informatie over dit lesmateriaal
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Leerniveau
PO groep 8;
Leerinhoud en
Systeem aarde; Endogene processen; Werking van endogene krachten
doelen
wereldwijd; Aardrijkskunde;
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad gemiddeld
Trefwoorden
aardbevingen, gebergten, plaattektoniek, platentektoniek, tsunami, vloedgolf,
vulkanen, vulkanisme
Pagina 11
Plaattektoniek