De dynamische Aarde - Universiteit Leiden

De dynamische Aarde
Docenten: Prof.dr. Rinus Wortel, geofysica/tektonofysica, Departement
Aardwetenschappen, Universiteit Utrecht en Dr. Manfred J. van Bergen, vulkanologie, Departement Aardwetenschappen, Universiteit Utrecht.
De Aarde is in voortdurende beweging, maar
veelal dringt dat pas tot ons door als het resulteert
in natuurrampen als aardbevingen, vulkaanuitbarstingen en tsunami’s.
Dat de plaattektoniek sinds eind jaren 60 een
prominente plaats inneemt in de aardwetenschappen is algemeen bekend. In deze cursus wordt de
aandacht gevestigd op nieuwe ontwikkelingen,
voor een deel binnen de plaattektoniek, maar ook
betreffende de diepere Aarde die tot voor kort
bij de plaattektoniek vrijwel buiten beschouwing
bleef.
De volgende onderwerpen komen hierbij aan de
orde:
• Voortplanting van (aardbevings)golven in de
Aarde en de diepe structuur van de Aarde
• Het verband tussen processen in de mantel van
de Aarde, plaattektoniek en geologische processen aan het aardoppervlak
• Nieuwe inzichten in het subductieproces, en daarmee samenhangend - vulkanisme en gebergtevorming
• Vulkanisme en milieu
Het aldus verkregen overzicht van de huidige
stand van zaken betreffende de plaattektoniek
wordt vervolgens als basis gebruikt voor behandeling van de volgende twee onderwerpen:
• De recente grote aardbevingen, in het bijzonder
die van Sumatra (2004 en latere jaren), Haiti
(2010), Chili (2010), Japan (2011), inclusief
eventuele opwekking van tsunami’s en geplaatst
in historisch perspectief. Overeenkomsten en
verschillen tussen deze grote bevingen worden
besproken.
• De geodynamische ontwikkeling van het
Middellandse-Zeegebied, waar in enkele 10-tallen miljoenen jaren op complexe wijze de huidige geografie is ontstaan, met eilanden, gebergteketens, vulkanen
8 donderdagen, 7 feb t/m
28 mrt
13.15-15.00
Universiteit Leiden
 204,- (incl. koffie/thee)
Werkvorm: hoorcollege met
behandeling van vragen.
Zelfstudie: Bij aanschaf van
onderstaand boek (aanbevolen, niet verplicht en niet
noodzakelijk voor het kunnen volgen van de cursus):
2 to 4 uur per week. Verder:
bestuderen van PowerPoint
presentaties: 1 uur per week.
Studiemateriaal:
Aanbevolen literatuur:
J. Grotzinger & T. Jordan
(2010), Understanding
Earth (zesde druk),
New York: W.H. Freeman
and Company. ISBN 13:
9781429219518 of ISBN-10:
1429219513. Maar omdat
de prijs  100,- is geen de
docenten ervanuit dat u dit
boek niet gelezen heeft.
Uitgebreide powerpoints van
de cursus worden beschikbaar gesteld aan cursisten.
37