Klik hier voor een uitgebreid artikel uit de Morgen

Interview - Estheticaleerkracht Anneke Coessens (40) heeft het gehad met
het leraarbashen
'We moeten af van het economisch denken over onderwijs'
niet bekwaam genoeg zijn. Leraars
hebben een te laag intellectueel
niveau. Leraars zouden
ongemotiveerd en uitgeblust zijn.
Wel, ik pik dit niet. Ik ben te trots op
wat ik doe."
Waarom doen die uitspraken
zoveel pijn?
Coessens: "Ze raken je niet louter
als leraar, maar ook als mens. Van
iemand die te horen krijgt dat hij
uitgeblust en zonder
persoonlijkheid is, schiet weinig
over. Terwijl ik leerlingen zie die
leergierig zijn en leraren ken met
heel veel liefde voor het beroep."
Aso-lerares Anneke Coessens (40)
is verbolgen over de
'wansmakelijke' mediaberichten
over haar beroepsgroep. In een
open brief die op sociale media
circuleert, ontkent ze dat
leerkrachten uitgeblust en
intellectueel zwak zouden zijn. 'Ze
raken je niet louter als leraar, maar
ook als mens.'
PHILIP GALLASZ
Zelden sprak een stem uit de
leraarskamer zo openlijk over het
beeld dat blijkbaar bestaat over de
problemen van het onderwijs. In
een voorzichtige sector, waar de
tong dubbelvouwen haast gebod is,
regent het reacties op haar open
brief, 'De leraar spreekt', die sinds
vrijdag online en op Facebook
circuleert, en die al door bijna 800
mensen werd ondertekend.
Auteur Anneke Coessens kon dan
ook niet langer zwijgen. "Diep
verontwaardigd ben ik over enkele
wansmakelijke uitspraken in de
pers over de leraar", trekt de
lerares esthetica en geschiedenis
aan het Heilig Hartcollege in
Tervuren van leer. "Leraars zouden
© De Morgen
Zijn de berichten over 'uitgebluste
leraars' en 'lamlendige leerlingen'
dan compleet van de pot gerukt?
"Nee, het klopt dat er een probleem
is in het onderwijs. Maar dat ligt
volgens mij veeleer aan het
economische denken dat op het
onderwijs wordt gekleefd. De Pisarapporten, die heel prestatiegericht
zijn, bepalen de omkadering. En
terwijl de overheid en de netten
verwachten dat het groeiproces van
de leerling centraal staat, worden
scholen, leraars en leerlingen
gemeten op het resultaat. Die
doelmatigheid is iets wat ons
enorm verstikt. Dat gaat tegen de
natuur van het onderwijs in.
"De leerlingen merken dat ook. Ze
geven zelf aan dat ze met een
innerlijk motivatieprobleem zitten,
terwijl ik voel dat ze wel leergierig
zijn. Maar het is de school die hen
ergens belemmert. Dat is moeilijk
onder woorden te brengen omdat
het niet meetbaar is."
Doet u een poging.
"We zitten met een systeem dat de
persoonlijkheid van de leraar uit het
onderwijs bant. Een leraar wordt
opgeleid tot een coach die aan de
kant van de klas staat. Terwijl het
maandag 19 mei 2014
niet de manier van kennis
overdragen is die het belangrijkst
zou moeten zijn, maar wel de
betekenis die we geven aan die
kennis. Een iPadschool biedt geen
oplossing als leerlingen geen
bekwame begeleider hebben die
hen helpt. Zoals een schrijnwerker
werkt met zijn leerjongen.
"Als ik terugdenk aan de leraars die
mij enthousiast maakten, dan
waren dat zij die vertrokken vanuit
hun persoonlijkheid. Het is
belangrijk dat dat terugkomt. Om
de liefde voor het beroep opnieuw
aan te wakkeren, en de
maatschappelijke waardering voor
leraars te vergroten. Want die zit
toch echt wel op een dieptepunt."
Is het erger dan ooit?
"We zijn in een samenleving
terechtgekomen waarin meningen
naar buiten worden gebracht
zonder na te denken over het
fatsoen ervan. Ik vind het niet
kunnen dat iemand als André
Oosterlinck (voorzitter Associatie
KU Leuven, PGZ) in De Tijd zegt
dat de gemiddelde leraar een te
laag intellectueel niveau heeft,
terwijl hij aan zijn universiteit een
lerarenopleiding in huis heeft. Als
het al zo is dat jonge leraars een
minder sterk niveau zouden
hebben, dan denk ik dat dat komt
door het hele onderwijssysteem dat
blijkbaar gericht is op
middelmatigheid."
Waarom duurde het zo lang voor
een leraar zich daartegen uitsprak?
"Leraars zijn heel kritisch ingesteld,
maar komen er niet mee naar
buiten. Ik denk dat ze niet goed
durven, en dan maar uit goodwill
meestappen in het verhaal. Al zijn
er ook leraars die iets op papier
noteren om een inspectie te
paaien, terwijl ze daar in
werkelijkheid niet achter staan.
Pagina 12 (1)
"Aan die hypocrisie moet een eind
komen. Daarom vind ik dat we
open moeten durven zeggen dat
het zo niet werkt. Zodat er eens
echt naar de leraars wordt
geluisterd, en we terug naar de
essentie van het onderwijs
kunnen."
Wat is die?
"Dat twee mensen uit vrije wil
samen naar inzichten zoeken. De
leraar uit liefde voor het
onderwijzen, de leerling uit
leergierigheid en het willen
onderwezen worden. En dat zonder
dat er iets economisch rond hangt,
zonder prestatiedruk. Ik denk dat
we daar terug naartoe moeten."
Hoe geraken we daar?
"Door de vele en ingewikkelde
eindtermen en leerplannen te
vereenvoudigen. Geef aan scholen
en leraars de vrijheid en het
vertrouwen om zelf na te denken
over wat goed is. Wij hebben echt
het beste voor met de leerlingen."
© De Morgen
maandag 19 mei 2014
Pagina 12 (2)