Baby`s die excessief huilen - Pe

Workshop
Huilen
bij baby’s
Monique L’Hoir, onderzoeker GGD, Wageningen Universiteit
Bregje van Sleuwen, onderzoeker TNO
Carole Lasham, kinderarts Tergooiziekenhuizen
WIEGENDOOD IN NEDERLAND
212 (1984) – 10 (2013) overleden baby’s tussen 1 maand en 1 jaar
geen
buikligging
geen
zijligging
geen
dekbed
fopspeen
trappelzak
Omgaan met baby's
niet
samen slapen
Wat beïnvloedt de kans op wiegendood?
Verzorgingsfactoren
Buikligging
Zijligging
Warmtestuwing
Bedmateriaal, dekbed, matras
Samen in bed slapen onder 4 mnd
Kinderopvang
Slapen op bank/sofa
Bed naast bed ouders
Fopspeen
Babyslaapzak
3










Risico op wiegendood van voldragen baby’s & te vroeg
en/of te licht geboren baby’s
Belang van wennen aan rugligging voor ontslag
• Risico van voldragen baby’s die slapen in:
Rugligging:
Zijligging:
Buikligging
1
2.27
8.09 (dus 8 keer hoger dan in rugligging)
• Risico van baby’s < 2500 gram die slapen in:
Rugligging:
4.63 (4.63 keer hoger dan voldragen baby in
rugligging)
Zijligging:
Buikligging
14.96
24.37
Nabijheid en toezicht indien mogelijk
Room-sharing is beschermend,
bed-sharing is risico verhogend.
5
Risicofactoren samen slapen
• Leeftijd baby (< 4mnd)
• beddengoed (kussen, dekbed, zachte matras)
• Rook-, drank-, drugs- en/of medicatiegebruik van
(één van) de ouders
• vermoeidheid
• Spleet tussen de matrassen
6
Slapen op bank sterk verhoogd risico
49 – 67 keer hoger risico op overlijden door de
baby op een bank te laten slapen
• 13% van de slaapgerelateerde
sterfgevallen
• 72% was 0 – 3 mnd oud
• 81% sliep in een andere dan
normale omgeving
• 30% lag in buikligging, 38%
werd in buikligging gevonden
7
In slaap gevallen met kind
(Peiling 2011)
8
Nee
64%
Ja, waarvan …..
36%
in bed
29%
op de bank
12%
op een stoel
1%
Inhoud
 Normaal huilgedrag
 Excessief huilen
 5S-en
 Shaken Baby Syndroom
Huilen, wat is normaal?
Toename vanaf 2 weken
(1-1,5u/dag)
Piek rond 6-8 weken
(2-2,5u/dag)
Afname na 3-4 maanden
(1-15,u/dag)
Bij prematuren normaal huilgedrag bij gecorrigeerde leeftijd
Normaal huilgedrag
 Begint en stopt plotseling
 Kind lijkt pijn te hebben
 Vaak gerelateerd aan voeding
 Kreunt / steunt / opgelucht door poepen
 Piek in de avonduren
 Kan bij eerste of vijfde baby
 Vasthouden / wiegen helpt
 Verder gezond kind
Excessief huilen
Excessief huilen: 10-15% baby’s
(perceptie ouders)
Definitie excessief huilen (2-5%)
3 uur per dag,
3 dagen per week
voor een duur van 3 weken
(Wessel, 1954)
Definitie van excessief huilen
 Een baby huilt overmatig
wanneer de ouders vinden
dat de baby te veel huilt
 Perceptie kan verschillen!!
PERCEPTIE OUDERS
Uit onderzoek blijkt dat de beleving van
ouders over huilen sterk kan wisselen.
Bij 39% van de baby’s die volgens de
ouders overmatig huilt, huilt het kind ook
daadwerkelijk 3 uur of meer.
Omgaan met baby's
Huilbabies
 22 % van ouders zoekt hulp ivm huilen
 5 % huisarts
 2 % kinderarts
 6 % alternatief circuit
Medische oorzaken
Otitis Media
Urineweginfectie
Gastro oesofagale reflux
Koemelkallergie
Fractuur
Hair tourniquet
Beklemde liesbreuk
Anale fissuur
Huidproblemen
Acute buikproblemen
Nierproblemen
…..
Baby’s die excessief huilen:
Hoeveel organische oorzaak ?
 A. 1-2 %
 B. 5-8 %
 C. 10-15 %
 D. 30 %
Baby’s die excessief huilen:
Hoeveel organische oorzaak ?
 A. 1-2 %

B. 5-8 %
 C. 10-15 %
 D. 30 %
Excessief huilen: gevolgen
 Stoppen borstvoeding
 Veel voedingswisselingen
 Moeder: distress en geprikkeld
 Verstoorde hechting ouder-kind
 Suboptimale vader-kind interactie
 Verhoogd risico op kindermishandeling
REGELMAAT
VOORSPELBAARHEID
PRIKKELREDUCTIE
EXCESSIEF HUILEN, RICHTLIJN
WWW.NCJ.NL
Omgaan met baby's
PREVENTIE – WAT WERKT?
Bespreken normaal huilgedrag, functie huilen
(communicatie), slaap- en waakpatroon
Zoeken naar afstemming tussen baby, moeder en
partner
Herkennen vermoeidheidssignalen
Positieve aspecten ouderschap, versterken
sensitiviteit, vertrouwen en relatie met kind
Vaders betrekken bij het hervinden van de balans in
jonge gezin
Onderkennen stress, decompensatie, somberheid
en/of angsten bij ouders
Associatie roken – excessief huilen
Omgaan met baby's
EEN GOEDE START!
REGELMAAT, VOORSPELBAARHEID EN PRIKKELREDUCTIE
voeden
aandacht op schoot
slapen
wakker naar bed,
zelf in slaap vallen
Omgaan met baby's
Uit: Regelmaat
en inbakeren (Blom 2003)
alleen zijn / spelen in
de box (na ± 4 – 6
weken)
vermoeidheidssignalen
EENDUIDIGHEID | VOORSPELBAARHEID
Alleen zijn | spelen
in de box bij wat langer wakker zijn (± 4 – 6 weken)
Wakker naar bed
bed wordt bekend, baby slaapt tot honger hem wekt
Slapen
in eigen wieg|ledikant op een rustige plek
Eenduidigheid brengt voorspelbaarheid
Omgaan met baby's
VOEDEN NA WAKKER WORDEN
Uitgerust zijn bevordert goede drinktechniek, want ….
poosje wakker zijn | spelen maakt te moe om nog optimaal te kunnen drinken
met als gevolg
slordig| | te weinig drinken en voortijdig in slaap vallen
met als gevolg
ontstaan van hazenslaapjes en ineffectief voeden
Omgaan met baby's
BORSTVOEDEN
Effectief zuigen, melkbeweging tot aan de
kaak
Niet sabbelen!
Loslaten, in slaap vallen of oppervlakkig
zuigen signalen van voldoende gedronken
Boertje laten
Altijd 2e borst aanbieden
In 15 – 30 minuten klaar, baby bepaald in
hoge mate duur
Binnen 45 minuten weer in bed zonder
slokje vooraf
Baby bepaald aantal voedingen
Omgaan met baby's
(BORST)VOEDINGSHOUDINGEN
Omgaan met baby's
Risico van flesvoeding op snelle
gewichtstoename in het eerste jaar
Het is de manier van voeden en niet de inhoud
van de voeding!
Onderzoek:
Hoe kunnen we het voeden met een fles veranderen?
Moeten we het gedrag van ouders veranderen?
BB: Breastfeeding is Best! But………………….
Li et al. (2012) Arch Pediatr Adolesc Med 166(5):431-436
Monique L'Hoir
Healthy development of infants
Borstgevoede baby’s hebben een evengroot
risico op overgewicht in de kindertijd als
flesgevoede baby’s
Exclusively breastfed overweight infants are at the same risk of
childhood overweight as formula fed overweight infants
Willik EM van der, Vrijkotte TG, altembrug TM, Gademan MG, Kist-van Holte J
(2015). Arch Dis Child, 100 (10): 932-7.
Ouders met een niet-Westerse achtergrond geven
dagelijks een fles extra
• Cultural variation in early feeding pattern and maternal perceptions
of infant growth
• Eijsden van M, Meijers CMC, Jansen JE, Kroon de MLA, Vrijkotte TGM 2015. Br.
J. Nutr. 114 (3): 488
Monique L’Hoir en Maaike Beltman
Urgent probleem?
Een op de 250 Nederlandse kinderen is
morbide obees.
Wat is dit getal bij kinderen met een
Turkse achtergrond?
a. Een op de 240
b. Een op de 140
c. Een op de 80
d. Een op de 40
“Actief”
Schermgebruik
(Van Loon, Jong VWS, 30-4-2014)
VOEDEN OP VERZOEK
Wakker worden door honger is het
uitgangspunt bij regelmaat
Door aansluitend te voeden, volg je de
behoefte van de baby
Voeden op verzoek heeft betrekking op
frequentie en duur van de voedingen
Omgaan met baby's
VOEDINGSSIGNALEN
Als de baby aan een voeding toe is, kan de
moeder dat, met name de eerste paar maanden,
al zien aan zijn gedrag voordat hij wakker is:
hij slaap minder diep
hij vertoont zoekgedrag
hij zuigt op zijn handjes
Als hij dan nog niet wordt opgepakt:
wordt hij wakker
begint hij onrustig te worden
begint hij geluid te maken
gaat hij met zijn mondje bewegen
Omgaan met baby's
VERMOEIDHEIDSSIGNALEN
Bleek worden
Afwenden | wegkijken
Drukker worden
Jengelen
Gapen
In de ogen wrijven
Omgaan met baby's
WAKKERE TIJDEN, SLAAP TIJDEN
0 – 2 weken
30 – 45 minuten wakker per keer
2 – 3 uur slapen per keer
10 – 8 à 6 voedingen | 24 uur
2 – 6 weken
45 – 60 minuten wakker per keer
2 – 3 uur slapen per keer
6 – 8 voedingen | 24 uur
7 -12 weken
60 – 75 minuten wakker per keer
2 – 3 uur slapen per keer
5 – 6 voedingen | 24 uur
3 – 5 maanden
1,5 uur wakker per keer
2 uur slapen per keer
5 voedingen | 24 uur
Omgaan met baby's
PRIKKELREDUCTIE
Vermijden van te veel aan prikkels door:
Van hand tot hand gaan
Radio en televisie
Gebruik van wipstoel
Voortdurend vermaak
Mechanisch aangedreven speelgoed
Babygym onder de 3 maanden
Slapen in de box
Veel bezoek | uitstapjes, die indruisen
tegen het slaapritme van de baby
Onverwacht gebeurtenissen
Omgaan met baby's
BEGRENZEN
Wakkere tijd
Basisbevestigend dragen | tillen
Liggend in ronding op schoot
Omslagdoek
In bed
Benendoek en | of
Wikkeldoek
Stevig onderstoppen
Voorkomen van huilen en onrust
Ontwikkelen tastzin
Omgaan met baby's
INWIKKELEN OF INBAKEREN
Inwikkelen wanneer baby wakker is
Inwikkelen beperken tijdens slaap
Wanneer wikkelen tijdens slaap, handjes bij mond
Inbakeren nóóit starten
voor consult jeugdarts, kinderarts, huisarts
Slapen altijd op de rug
VALKUILEN
Altijd willen troosten
Alle huilen willen voorkomen
Regeldagen | ont-regeldagen
“vrij” in bed leggen
Verwennen (kan niet <6mnd), versus gewennen
Dagritme aanwennen door slapen in box of
wipstoel
Vermaak versus zelfredzaamheid
Opgericht in plaats van liggend op schoot
Spreken van dag|nacht rimte of slaap|waak ritme
Moe laten worden om doorslapen te bevorderen
Omgaan met baby's
Anticiperende voorlichting
 Ouders informeren over het
normale patroon van huilen
(huilen neemt toe tot 8 weken en
daarna af)
 Ouders ondersteunen bij het
leren kennen van de lichaamstaal
van het kind (sensitief
ouderschap)
 Ouders adviseren snel hulp te
vragen wanneer zij ervaren dat
hun baby overmatig huilt
(jeugdgezondheidszorg)
Huilen
 Vergelijk met rookalarm !
 Ouders willen een uit-knop !
Hoe zet je de knop uit ?
 Heeft Harvey
heeft een
antwoord?
 De 5 S-en,
onderzoek gaande
Harvey heeft het antwoord
 Het 4e trimester
 Kalmeer-reflex
 5 S-en
Primitieve reflexen
 Moro
 Grijp
 Zuig/zoek
 Loop
 Schrik
Troostreflex
 Uit-knop voor huilen
 Al in utero
 5 S-en wekken troostreflex op
Hoe is het in baarmoeder ?
 Weinig ruimte
 Op de zij
 Continue
suizend geluid
 Veel bewegingen
 Zuigen
Baarmoeder en 5S-en
 Weinig ruimte
 Swaddling
 Op de zij
 Side
 Continue
 Shush
suizend geluid
 Veel bewegingen
 Zuigen
 Swaying
 Sucking
Belangrijk!
 Adviezen NIET bedoeld voor
in de kraamtijd
 Bij onrust/overmatig huilen
ALTIJD eerst een (kinder)arts
raadplegen om organische
oorzaken huilen uit te sluiten
Huilbabies
 Probleem van Westerse wereld ? Minder in
Denemarken, meer in de U.K. (Wolke 2017)
 Bepaalde landen/culturen komt excessief
huilen minder voor
 Hoe komt dat ?
Take Home Message
 22 % ouders zoeken hulp ivm huilen
 95 % van baby’s die huilen zijn gezond
 Voorlichting wat is normaal essentieel
 Belangrijk rol kraamverzorgenden
Op naar allemaal blije babies!
Shaken Baby Syndroom
Het Shaken Baby Syndroom is een vorm van kindermishandeling
waarbij een kind ernstig letsel heeft als gevolg van heftig
schudden van het kind door een volwassene
Plegers
 37% biologische vader
 23% vriend van moeder / stiefvader
 4% mannelijke babysitter
 12% biologische moeder
 18% vrouwelijke babysitter
Cijfers (NL)
 Naar schatting 25-40 kinderen per jaar komen in het
ziekenhuis met ernstig letsel als gevolg van schudden
 4 kinderen overlijden (CBS)
 De meeste kinderen die heftig worden geschud zijn < 1 jaar
Mishandeling en huilen
Bij mishandeling van baby’s en
jonge kinderen gaat in 28-80%
huilen vooraf aan het schudden
Mishandeling en huilen
Hoeveel ouders slaat/schudt/smoort zijn baby in reactie op huilen?

A. 1 op 5 ouders

B. 1 op 10 ouders

C. 1 op 20 ouders

D. 1 op 100 ouders
Mishandeling en huilen
Hoeveel ouders slaat/schudt/smoort zijn baby in reactie op huilen?

A. 1 op 5 ouders

B. 1 op 10 ouders

C. 1 op 20 ouders

D. 1 op 100 ouders
Waarom is schudden zo gevaarlijk?
 Groot en zwaar hoofd
 Nek- en schouderspieren slap en nog
niet helemaal ontwikkeld
 Hersenen en hersenweefsels niet
volgroeid, dus kwetsbaar
 Tere, kwetsbare bloedvaten die
makkelijk scheuren
Gevolgen van schudden
 Overlijden
 Verstandelijke handicap
 Verstoorde of vertraagde ontwikkeling
 Verandering van karakter
 Lichamelijke handicaps, zoals verlamming en spasticiteit
 Ernstige motorische stoornis
 Gedragsproblemen
 Leerproblemen
Informeren jonge ouders
Informeren van ouders kort na de geboorte over de gevaren van
het schudden van een baby vermindert het voorkomen van het
Shaken Baby Syndroom (47%, New York USA)
 Wat is SBS?
 Wat zijn de gevolgen?
 Hoe kun je het voorkomen?
Universeel: alle ouders informeren!
Stappenplan
1 Leg de baby veilig weg
2 Loop de kamer uit
3 Ga pas weer terug als je rustig bent, zoek hulp
Landelijke implementatie!
Implementatieonderzoek in 2 grote steden
Samenwerking alle ketenpartners
BOERTJES LATEN
Omgaan met baby's