landgegevens kirgizië

LANDGEGEVENS KIRGIZIË
GEOGRAFIE
Locatie
Centraal-Azië, ten westen van China
Oppervlakte
Totaal: 198,500 km²
Land: 191,300 km²
Water: 7,200 km²
Landsgrenzen
Totaal: 3,878 km
Buurlanden: China 858 km, Kazachstan 1,051 km,
Tadzjikistan 870 km, Oezbekistan 1,099 km
Kustlijn
0 km (ingesloten)
Klimaat
Droog continentaal tot polair in de hoge Tien Shan;
subtropisch in het zuidwesten (Ferghana); matig in de
noordelijke heuvels
Landschap
Tien Shan gebergte en daaraan verbonden valleien en
meren
Hoogteverschillen
Laagste punt: Kara-Daryya: 132 m
Hoogste punt: Jengish Chokusu: 7,439 m
Natuurlijke rijkdommen
Waterenergie, goud en andere mineralen, steenkool, olie,
aardgas, kwikzilver, bismut, lood en zink
Landgebruik
Landbouw: 6,55%
Permanente gewassen: 0,28%
Andere: 93,17%
Geïrrigeerd land
10,720 km² (2003)
Milieuproblemen
watervervuiling, bodemerosie
DEMOGRAFIE
Bevolking
5,213,898 (juli 2006)
Leeftijdsstructuur
0-14 jaar: 30,9% (man 821,976; vrouw 789,687)
15-64 jaar: 62,9% (man 1,607,396; vrouw 1,669,612)
65 jaar en ouder: 6,2% (man 126,847; vrouw 198, 380)
(2006)
Bevolkingsgroei
1,32% (2006)
86
Geboortecijfer
22,8 geboortes / 1000 mensen (2006)
Sterftecijfer
7,08 sterftes / 1000 mensen (2006)
Geboortesterfte
Totaal: 34,49 sterftes / 1000 mensen
Mannelijk: 39,72 sterftes / 1000 mensen
Vrouwelijk: 28,98 sterftes / 1000 mensen (2006)
Levensverwachting
Algemeen: 68,49 jaar
Man: 64,48 jaar
Vrouw: 72,7 jaar (2006)
Vruchtbaarheidsgraad
2,69 geboren kinderen per vrouw (2006)
Etnische groepen
Kirgiezen 64,9%, Oezbeken 13,8%, Russen 12,5%,
Dungan 1,1%, Oekraïners 1%, Oeigoeren 1%, anderen
5,7% (1999)
Religies
Moslim 75%, Russisch Orthodox 20%, andere 5%
Talen
Kirgizisch en Russisch (beide officieel)
Geletterdheid
Totaal: 98,7%
(15 jaar, kunnen lezen en schrijven)
Mannelijk: 99,3%
Vrouwelijk: 98,1% (1999)
POLITIEKE STRUCTUUR
Naam
Conventionele lange vorm: Kirgizische Republiek
Conventionele korte vorm: Kirgizië
Lokale lange vorm: Kyrgyz Respublikasy
Voormalig: Kirgizische Soviet Socialistische Republiek
Type regering
Republiek
Hoofdstad
Bisjkek
Administratieve entiteiten
7 provincies (oblastlar) en 1 stad (shaar): Batken
Oblasty, Bishkek Shaary, Chuy Oblasty (Bisjkek), JalalAbad Oblasty, Naryn Oblasty, Osh Oblasty, Talas
Oblasty, Ysyk-Kol Oblasty (Karakol)
Onafhankelijkheid
31 augustus 1991 (van de SU)
Nationale feestdag
Onafhankelijkheidsdag, 31 augustus
87
Grondwet
5 mei 1993 – geamendeerd via nationaal referendum op
2 februari 2003, gaf de president extra bevoegdheden ten
koste van de wetgevende macht – na de demonstraties in
de lente van 2005 is een Raad samengesteld om een
nieuwe grondwet te ontwerpen
Rechtssysteem
Gebaseerd op een burgerlijk rechtssysteem
Stemrecht
18 jaar, universeel
Uitvoerend bestuur
- Staatshoofd: President Kurmanbek Bakiev (sinds 14
augustus 2005): Akaev heeft 11 april 2005 effectief
ontslag genomen en het land ontvlucht op 24 maart 2005.
- Hoofd Regering: eerste minister Feliks Kulov
- Kabinet: aangeduid door de president en
goedgekeurd door het Nationaal Parlement
Wetgevend bestuur
Unicameraal parlement of Jorgorku Kenesh (75 zetels,
termijn van vijf jaar)
Rechterlijke macht
Hooggerechtshof (rechters aangesteld voor tien jaar door
het Grondwettelijk Hof op aanbeveling van de
president); Grondwettelijk Hof, Hoger Hof van Arbitrage
Politieke partijen
Adilet (Rechtvaardigheid) Partij [Toychubek
KASYMOV]; Landbouw en Arbeiderspartij van Kirgizië
[Uson SYDYKOV]; Landbouwpartij van Kirgizië [Erkin
ALIYEV]; Alga, Kyrgyzstan (Voorwaarts, Kirgizië)
[Bolot BEGALIYEV]; Ar-Namys (Waardigheid) Partij
[Emil ALIYEV]; Asaba (Vaandel Nationale Revival
Partij) [Azimbek BEKNAZAROV]; Ata-Meken
(Vaderland) [Omurbek TEKEBAYEV]; Communistische
Partij van Kirgizië [Klara ADZHIBEKOVA];
Democratische Beweging van Kirgizië DDK [Jypar
JEKSHEYEV]; Erkin Kirgizië Progressieve en
Democratische Partij [Bektur ASANOV]; Erkindik
(Vrijheidspartij) [Topchubek TURGUNALIYEV]; De
Toekomst van Kirgizië [Balbak TULEBAYEV]; Jany
Kyrgyzstan (Nieuw Kirgizië) [Dosbol NUR UULU];
Kairan El [Dooronbek SADYKOV]; Kirgizische
Nationale Partij [Bakyt BESHIMOV]; Kyrgyzstan
Kelechegi [Ruslan CHYNYBAYEV]; Manas El (Partij
van het Spirituele Herstel) [Chingiz AITMATOV];
Moya Strana (Mijn Land Partij van Actie) [Joomart
OTORBAYEV]; Partij van Communisten in Kirgizië of
KCP [Bakytbek BEKBOYEV]; Partij van
Rechtvaardigheid en Vooruitgang [Muratbek
IMANALIEV]; Landbouwerspartij [Esengul ISAKOV]
88
ECONOMIE
BNP
10,65 biljoen $ (2005)
Groei BNP
2% (2005)
BNP per capita
2,100 $ (2005)
BNP per sector
Landbouw: 35,3%
Industrie: 20,8%
Diensten: 43,9% (2005)
Werkloosheid
18% (2004)
Bevolking onder de armoedegrens
40% (2004)
Inflatie
5,2% (2005)
Beschikbare werkkracht
2,7 miljoen (2000)
Beschikbare werkkracht per sector Landbouw: 55%
Industrie: 15%
Diensten: 30% (2000)
Staatsbegroting
Inkomsten: 516,3 miljoen $
Uitkomsten: 539,9 miljoen $ (2005)
Landbouwproducten
Tabak, katoen, aardappelen, groenten, druiven, fruiten en
bessen, wol, schapen, geiten, rundvee
Industrieën
Kleinschalige textielproductie, voedselverwerkende
bedrijven, meubelen, schoenen, hout, cement; goud en
zeldzame mineralen; koelkasten, elektrische motoren
Elektriciteitsproductie
13,77 biljoen kWh (2003)
Elektriciteitsconsumptie
8,783 biljoen kWh (2003)
Elektriciteitsexport
4,13 biljoen kWh (2003)
Elektriciteitsimport
108 miljoen kWh (2003)
Olieproductie
1,990 bbl/dag (2003)
Olieconsumptie
11,000 bbl/dag (2003)
Gasproductie
6 miljoen m² (2003)
Gasconsumptie
1,5 biljoen m² (2004)
89
Gasexport
0 m² (2004)
Gasimport
1,5 biljoen m² (2004)
Export
759 miljoen $ (2005)
Exportartikelen
Katoen, wol, vlees, tabak; goud, kwikzilver, aardgas,
waterenergie; machines; schoenen
Belangrijkste exportlanden
UAE: 29,5%
Rusland: 19%
China: 11,8%
Kazachstan: 11,6%
Zwitserland: 5,9% (2005)
Import
937,4 miljoen $ (2005)
Importartikelen
Aardgas en olie, machines en installaties, chemicaliën,
voedsel
Belangrijkste importlanden
China: 44,2%
Rusland: 18,3%
Kazachstan: 12,7%
Turkije: 4,4% (2005)
Buitenlandse schuld
2,428 miljoen $ (2004)
MILITAIR
Militaire eenheden
Leger, luchtmacht en Nationale Garde (2004)
Beschikbare mankracht
2,412,609 (2005)
Militaire uitgaven
19,2 miljoen $ (2003)
Militaire uitgave, procent van het BNP
1,4% (2003)
90