Allochtone jongeren en criminaliteit, demografische aspecten Jaarvergadering f-Cap Teylingereind, 15 december 2006 Mw. dr. Joanne van der Leun Criminologie De ideale stad • Pierro della Franscesca Realiteit • Steeds meer mensen in steden • Veel sociale processen komen versterkt samen in steden • Bevolking is selectief samengesteld – – – – Relatief jong Veel alleenstaanden Veel kansarmen Veel migranten Criminaliteit in steden • Politiecijfers hoog • Slachtoffer-enquêtes hoog • Relatie bestaat vrijwel overal en wordt o.a. verklaard vanuit de stedelijke functies, maar ook vanuit meer anonimiteit en selectieve bevolkingssamenstelling. Aandeel bevolking (CBS 2006) 1996 2000 2004 2005 2006 Autochtoon 83,87 82,51 81,01 80,85 80,71 Allochtoon waarvan 16,13 17,49 18,99 19,15 19,29 Westers allochtoon 8,57 8,61 8,73 8,73 8,75 Niet-westers allochtoon 7,56 8,88 10,26 10,42 10,54 Etnische samenstelling steden (CBS) % 100 80 westers overig niet-westers Surinaams/Antilliaans Turks Marokkaans Nederlands 60 40 20 0 Den Haag Amsterdam Rotterdam CBS data Utrecht Nederland Allochtonen & criminaliteit • Taboe? • Opmerkelijk veel onderzoek in Nederland van jaren ’80 – oververtegenwoordiging van bepaalde groepen • Lange tijd vooral gericht op vertekening van gegevens • Nu veel betere data en genuanceerder beeld Hoofdbevindingen • Marokkanen, Antillianen probleemgroepen • Diversificering naar herkomst Verdachtenpercentages naar afkomst, leeftijd en geslacht M 1217 V 1217 M 1824 V 1824 M 2544 V 25 -44 M 45 -79 V 4579 Tota al Autoch Toon 2.0 0.5 3.8 0.5 1.9 0.4 0.8 0.2 0.9 Alloch toon 4.9 1.2 7.5 1.2 4.8 0.8 1.7 0.4 2.2 WODC: Blom et al. 2005 Verdachtenpercentages klassieke migrantengroepen naar leeftijd en geslacht Autochtoon Man 20 Marokko Man 15 Antillen Man Suriname Man 10 Turkije Man Autochtoon Vrouw 5 Marokko Vrouw Antillen Vrouw 0 12 tot 17 jaar 18 tot 24 jaar 25 tot 44 jaar 45 tot 79 jaar Suriname Vrouw Turkije Vrouw WODC: Blom et al. 2005 Correctie • Leeftijd • Geslacht • Sociaal economische status • Bij correctie hiervor valt deel van het verschil weg, maar zeker niet alles. Risicofactoren • • • • Man < 20 jaar Lage opleiding/ SES Urbanisatie Etniciteit Meer specifiek • Stressvolle gebeurtenissen rond de migratie, bijvoorbeeld het (tijdelijk) gescheiden zijn van gezinsleden. • Traumatische ervaringen in het land van herkomst • Lang verblijf in opvangvoorzieningen, lange onzekerheid over de verblijfsstatus • Discriminatie • Dulturele discontinuïteit tussen gezin en school. Integratie? Delictpatronen • Geweld: Marokkanen en Antillianen hoog • Vermogensdelicten: Antillianen, Marokkanen en Surinamers • Eerste generatie meer geldelijk gewin dan tweede Toekomst? • Criminaliteit onder groepen met zwakke verblijfsstatus • Problemen met nieuwere groepen • Meisjes? Prognose jongeren (0-15 jr) CBS % 20 19 18 17 2004 2010 2015 2020 16 15 14 13 12 11 10 Den Haag Amsterdam Rotterdam Utrecht Stellingen: Criminaliteit is niet alleen een gevolg van de stedelijke demografie, maar ook een oorzaak. Voor de toekomst is niet zozeer het aandeel nietwesterse of islamitische migranten van belang, maar veeleer de vraag of er verbindingen komen/ zijn tussen ‘reguliere’ criminaliteit en radicaliseringsprocessen. Bij een sterk repressief beleid tegenover illegale migranten/ uitgeprocedeerden in de steden nemen de buffers tegen criminaliteit af.