Toezicht op de financiële informatie en markten Mededeling FSMA – 5 april 2011 Invoering van de rapportering van transacties op bepaalde niet-genoteerde afgeleide instrumenten 1. Context en regelgevende aspecten Richtlijn 2004/39/EG betreffende markten voor financiële instrumenten (MiFID), die in werking is getreden op 1 november 2007, bepaalt dat transacties in financiële instrumenten die toegelaten zijn tot de verhandeling op een gereglementeerde markt, moeten worden gemeld aan de bevoegde autoriteiten. Deze meldingen van transacties zijn met name van belang voor het opsporen van marktmisbruik. Het toepassingsgebied van de bepalingen inzake marktmisbruik is echter niet beperkt tot de financiële instrumenten die zijn toegelaten tot de verhandeling op een gereglementeerde markt, maar omvat ook de financiële instrumenten die niet zijn toegelaten tot de verhandeling op een dergelijke markt, maar waarvan de waarde gekoppeld is aan die van een dergelijk instrument. Er is dus een discrepantie tussen de werkingssfeer van de bepalingen inzake marktmisbruik en die inzake de melding van transacties. De FSMA heeft reeds verschillende meldingen ontvangen van verdachte transacties met betrekking tot afgeleide instrumenten die niet genoteerd zijn maar waarvan de onderliggende waarde toegelaten is tot de verhandeling op een gereglementeerde markt. In verschillende andere lidstaten werden gevallen van marktmisbruik opgespoord waarbij gebruik gemaakt werd van dergelijke afgeleide instrumenten. Meer recent hebben de spanningen rond de staatsschuld van sommige lidstaten opnieuw de aandacht gevestigd op de rol van de Credit Default Swaps (CDS) op soeverein risico. In december 2008 werd binnen CESR, het Comité van Europese Effectentoezichthouders (ESMA sedert 1 januari 2011), een taskforce opgericht om aanbevelingen te formuleren voor de invoering van een rapportering van transacties in niet-genoteerde derivaten. Deze werkzaamheden hebben geleid tot de opstelling van een rapporteringsschema voor niet-genoteerde derivaten waarvan de onderliggende waarde is toegelaten tot de verhandeling op een gereglementeerde 1 markt. Verschillende lidstaten hebben reeds een dergelijke rapportering ingevoerd en sinds 1 december 2010 kunnen de toezichthouders transactierapporten uitwisselen via het TREM-platform. In haar Consultatie over de herziening van de MiFID-richtlijn, die afgesloten werd op 2 februari 2011, raadt de Europese Commissie aan om de verplichting tot melding van transacties in financiële instrumenten uit te breiden tot alle instrumenten waarvan de waarde gekoppeld is aan die van een financieel instrument dat 1 Op grond van de 45ste overweging van de MiFID-richtlijn ("De lidstaten kunnen de verplichting om uitgevoerde transacties te melden ook toepassen op financiële instrumenten die niet tot de handel op een gereglementeerde markt zijn toegelaten"). Congresstraat 12-14 1000 Brussel T +32 2 220 53 62 F +32 2 220 54 24 / www.fsma.be 2 toegelaten is tot de verhandeling op een gereglementeerde markt, op een MTF of op een georganiseerd 2 handelssysteem . Totnogtoe heeft België de verplichting tot rapportering over transacties nog niet uitgebreid tot nietgenoteerde derivaten waarvan de onderliggende waarde is toegelaten tot de verhandeling op een gereglementeerde markt. Als lid van ESMA wil de FSMA echter zo spoedig mogelijk deelnemen aan de uitwisseling van transactierapporten op deze instrumenten. In afwachting van een wetgevend kader voor de uitbreiding van het toepassingsgebied van de verplichting tot transactierapportering op deze instrumenten, heeft de FSMA beslist om de rapportering ervan al op vrijwillige basis toe te passen, om de financiële tussenpersonen de tijd te geven om de transacties in dergelijke instrumenten bij hun instellingen te identificeren en om de gepaste rapporteringskanalen op te zetten. 2. Instrumenten waarop de uitbreiding van de rapportering betrekking heeft De uitbreiding van de rapportering geldt voor afgeleide instrumenten waarvan de onderliggende waarde is toegelaten tot de verhandeling op een gereglementeerde markt, maar dan enkel voor instrumenten van het type "Equity" of "Debt" met eenzelfde onderliggende waarde ("single name"). De uitbreiding geldt bijvoorbeeld niet voor niet-genoteerde derivaten op een index die samengesteld is uit meer dan twee aandelen. Het gaat meer bepaald om de volgende categorieën van afgeleide instrumenten: Opties, die soms de exacte replica zijn van genoteerde opties, maar die niet zijn uitgegeven door de marktonderneming, en waarvoor de geldende rapportering dus niet kan worden toegepast Warrants, die kunnen worden beschouwd als langetermijnopties; OTC-futures of forwards, waarmee vandaag de prijs kan worden vastgesteld van een toekomstige transactie; Contracts for Difference (CfD's) en hun variant, de Total Return Swaps (TRS'en). Via deze contracten verwerft de houder een hausse- of baissepositie op het onderliggende instrument. Deze contracten hebben meestal geen vervaldatum en worden gesloten op verzoek van de houder; Spreadbets, die een variant van de CfD's zijn die bestemd zijn voor de retailmarkt, en die meestal een vervaldatum hebben; Swaps, of ruilcontracten voor de kasstromen gegenereerd door de onderliggende instrumenten; Credit Default Swaps (CDS), die indekking bieden tegen het kredietrisico of tegen een Event of default van een emittent; Zogenaamde "complexe" derivaten, die niet thuishoren in de voorgaande categorieën (knock-inof knock-outopties, put- of callopties naar keuze van de koper; collars, butterflies, ...). Voor deze instrumenten gebruiken we hierna de term "OTC-derivaten" ("over the counter"). 3. Rapporteringsschema De structuur van de bestanden is vergelijkbaar met het schema dat reeds gebruikt wordt voor genoteerde instrumenten. Hierna beschrijven we enkele kenmerken van het OTC-derivaten specifiek schema. 2 Public Consultation on Review of the Markets in Financial Instruments Directive (MiFID), 8 December 2010, hoofdstuk 6 "Transaction Reporting", 6.1, pagina 45, punt b). / FSMA 3 3.1. "Instrument Identification: de identificatie van een instrument gebeurt a priori via de ISIN-code. Aangezien de OTC-derivaten echter per definitie op maat zijn gemaakt, beschikken ze niet noodzakelijk allemaal over een ISIN- code en kan dit veld "identificator" dus niet altijd ingevuld worden. In dit geval zal de FSMA zich baseren op een aantal velden die deel uitmaken van het transactieverslag om de 3 instrumenten waarover gerapporteerd wordt te identificeren : de ISIN-code van het aandeel of van de ultieme onderliggende obligatie (bijvoorbeeld in het geval van een spreadbet op een optie op aandeel, is dit de ISIN-code van het aandeel); de categorie van het afgeleid instrument; de put- of call-indicator; de vermenigvuldigingsfactor; de uitoefenprijs; de vervaldatum. In het vrij tekstveld "Beschrijving instrument" kan toelichting worden verschaft bij het betrokken instrument. Dit veld wordt voor lokale doeleinden gebruikt en wordt niet uitgewisseld tussen de toezichthouders. 3.2. De categorie die opgenomen moet worden in het veld "Type instrument" werd gedefinieerd op grond van een indeling die door CESR/ESMA werd opgesteld vertrekkende van de indeling die gebruikt wordt door de lidstaten die al een rapporteringssysteem voor OTC-derivaten hebben: Opties O Warrants W Futures/Forwards F CfD's en TRS'en D Spreadbets X Swaps (andere dan CfD's, TRS'en en CDS'en) S CDS Z Complexe derivaten K 3.3. Vervaldatum: Als het instrument meerdere vervaldata heeft, moet de verst verwijderde datum worden opgegeven. 3.4. Het veld voor de markt ("Trading Venue") is, standaardsgewijs, XXXX (en niet XOFF, dat voorbehouden is voor de genoteerde instrumenten die buiten de beurs worden verhandeld). 4. Te melden transacties Naast de verkoop of aankoop van afgeleide instrumenten zijn er ook andere transacties of gebeurtenissen die de operatoren ertoe in staat stellen een positie op de onderliggende waarde in te nemen of te wijzigen, wat voor transacties op de contantmarkt niet het geval is. Daarom moet er voor de volgende gebeurtenissen, naargelang van het type van instrument, een rapportering plaatsvinden: 3 In het specifieke geval van de CDS'en zou de FSMA het gebruik van de Markit Red Code kunnen invoeren, op voorwaarde dat deze gegevens beschikbaar zijn, zowel voor de tussenpersonen als voor de financiële toezichthouders. / FSMA 4 Exercise/closing Change in quantity Compression Assignment Early and partial termination 5. Opties Warrants Futures Spreadbets Swaps CDS No (exercise) Yes CfD's en TRS'en Yes (closing) Yes Yes (closing) Yes N/A N/A Complexe derivaten N/A No (exercise) Yes No (exercise) Yes Yes Yes Yes N/A N/A Yes N/A N/A Yes N/A N/A Yes N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A Yes Yes No Yes Yes N/A N/A Yes Referenties In de volgende documenten vindt u een volledige beschrijving van de instrumenten, voorbeelden van instrumenten waarover gerapporteerd moet worden of niet, uitleg bij de velden en voorbeelden voor elke categorie van instrumenten die gevalideerd zijn aan de hand van een openbare consultatie: Decision on the Technical Standards for Classification and Identification of OTC Derivative Instruments - CESR/09-1036 (www.esma.europa.eu/popup2.php?id=6480) Guidance "How to Report Transactions on OTC Derivative Instruments" - CESR/10-661 (www.esma.europa.eu/popup2.php?id=7272) List of Local MiFID (article 25, sub3) and OTC Derivatives Transaction Reporting Fields to CBFA De geactualiseerde technische specificaties zijn beschikbaar in versie 2.0 van het rapporteringsprotocol MiFID (www.cbfa.be/nl/fm/trans/circ/pdf/mifid_reporting_protocol.zip). Deze versie is compatibel met de huidige versie 1.1. 6. Planning o Op 2 mei 2011 wordt versie 2.0 op de testomgeving opengesteld. Vanaf dan kan u de geldigheid van uw XML bestanden, met transacties in het OTC specifiek formaat, uittesten. De data entry interface zal hierop eveneens ingesteld zijn. o Op 1 juni 2011 wordt versie 2.0 op de productieomgeving opengesteld. Vanaf dan kunnen de OTC-derivaten transacties in productie via dit formaat gerapporteerd worden. Graag vernemen wij nu al of uw instelling OTC-derivaten verhandelt en of zij deze zal opnemen in het rapporteringssysteem. Hiervoor en voor eventuele vragen kunt u contact met ons opnemen via [email protected]. / FSMA