Uploaded by carolien.rhebergen

Boekverslag VWO6 Muidhond, I.Schilperoord

advertisement
Muidhond
Motto:






Boek begint met een citaat van de Franse schrijver en filosoof Albert Camus: ‘De mens die
vraagt, en de wereld die op een onredelijke wijze zwijgt’
verwijst naar de worsteling die Jonathan met zichzelf heeft.
Hij heeft pedofiele neigingen,
krijgt nadat hij uit de gevangenis is gekomen een handboek mee en
worstelt met zijn verlangens.
De wereld kijkt toe, laat hem aan zijn lot over.
Thema: afschuwwekkende liefde
Strekking: deze roman leert dat goed bedoelde zorgen schadelijk kunnen zijn.
Schrijver en prijzen
Schilperoord, forensisch psycholoog, zet haar beroep vakkundig in bij de beschrijving van de
worsteling (met zijn seksuele voorkeur) van hoofdpersoon Jonathan, een laat twintiger.
Muidhond won de Bronzen Uil 2015 en stond op de shortlist van de ECI Literatuurprijs, Libris
Literatuur Prijs, Fintro Literatuurprijs, Opzij Literatuurprijs, ANV Debutantenprijs en Anton
Wachterprijs.
Titelverklaring




"Muidhond" = de naam van de vis die hij in een duinpan vindt en meeneemt naar huis.
De vis heet ook zeelt en er worden bijzondere krachten aan toebedeeld.
De vis is aangebeten door een vogel en is zwak als hij hem in het aquarium op zijn kamer
plaatst. Hij verzorgt de vis, maar het dier verliest gewicht.
Jonathan kan symbolisch worden vergeleken met de in het aquarium opgesloten muidhond.
Ook Jonathan zit in een dergelijk :"aquarium"
verhaal 2 keuzes

Jonathan, een man van een jaar of dertig, wordt vervroegd vrijgelaten uit een
overheidsinstelling omdat er te weinig bewijs is voor een zedendelict dat hij gepleegd heeft
(misbruik van zijn buurmeisje Betsy).

Hij trekt bij zijn alleenstaande moeder in en gaat weer diensten draaien bij de fabriek waar
hij al lang werkt. Dat Jonathan in gevecht met zichzelf is, is al vanaf de eerste zin duidelijk:
‘Nu moet ik goed opletten, dacht Jonathan’.

Het slaat op de controle die hij over zichzelf wil houden; hij wil niet opnieuw de fout ingaan,
en hij wil ook zeker niet opnieuw de gevangenis in.

Om niet te ontsporen, heeft hij een zogenoemd werkboek van zijn begeleiders
meegekregen: hij doet zijn uiterste best om zo precies mogelijk binnen de lijntjes te blijven.
Het gaat erom een 'nieuw mens' (p. 29) te worden, denkt Jonathan. Maar het zal hem niet
meevallen zichzelf te veranderen.

Betsy mag dan verhuisd zijn, voor haar is een nieuw buurmeisje in de plaats gekomen .Elke.
Zij woont met haar moeder in een van de sloophuizen naast hen. Ze is veel alleen omdat
haar gescheiden moeder in een café werkt. Haar vader mag niet weten waar ze wonen. Van
haar moeder mag ze niet met Jonathan omgaan, maar dat doet ze toch.

Hij legt aan haar uit dat hij een zeelt heeft gevangen, ook wel muidhond genoemd. Het beest
is verzwakt door de hitte. Jonathan neemt zich voor het beest weer op sterkte te brengen.
Op zijn beurt helpt het beest Jonathan door hem rust te geven.

Jonathan heeft zogezegd het beste met het meisje voor, maar ‘de barbaar’ in hem, die
dwangstem, wil dat hij via haar geneest. Wil de onschuld gebruiken om zijn schuld als het
ware weg te wassen. Het meisje richt een dierenclub op waar Milk de hond, Tinca Tinca de
zeelt en zij lid van zijn, Jonathan wil ze ook we toelaten, want ze gelooft de (weinige)
mensen om haar heen niet. Ze vindt hem lief en aardig – hij kookt ook regelmatig wat voor
haar – en helemaal niet gevaarlijk en eng.

Jonathan houdt zich steeds maar voor dat hij door haar getest wordt. Hij wil die testen
doorstaan, maar heeft tegelijk heel erg behoefte aan de nabijheid van het meisje, probeert
haar ook bewust letterlijk op afstand te houden, ook op zijn kamer als ze keer op keer naar
de toestand van de vis komt kijken Jonathan wil ditmaal goed doen en slaat (tegen het einde
net iets te vaak) de hand aan zichzelf. Maar die zelfbevrediging kan hem niet verlossen,
bezwaart hem eerder nog meer.

Jonathan past zijn dagschema's op haar aan, verwaarloost zijn therapeutische oefeningen en
krijgt steeds sterkere fantasieën over zijn buurmeisje. 'In zijn binnenste wankelde hij

Terwijl Jonathan zijn zelfbeheersing langzaam maar zeker aan het verliezen is, gaat het ook
met de muidhond steeds slechter: het beest eet niet en verliest steeds meer gewicht. '

Het gaat pas echt mis als Jonathan te horen krijgt dat de zaak over het misbruik van Betsy
heropend wordt en als Elke vertelt dat zij en haar moeder gaan verhuizen.

Hij fantaseert dat hij haar aanrandt. Zijn werkboek verscheurt hij, want hij heeft alle geloof
in de therapie verloren.
Als de muidhond sterft, beseft hij dat het met hem gedaan is Hij gaat naar Elkes huis. De
achterdeur staat open, maar er is niemand thuis. Door de regen rent Jonathan naar het
duinmeertje. Daarin ziet hij Elke drijven, haar gezicht in het water. Hij trekt haar op de kant
en bedekt haar met zijn kleren. 'Dit was het enige wat hij kon doen, het enige wat hem nog
met haar verbond' (p. 219). Jonathan weet dat zijn kleren bij het dode meisje hem tot
verdachte maken. 'Hij kwam nooit meer vrij

Of dit verhaal

Jonathan, de hoofdpersoon uit deze debuutroman, is een volwassen zoon met een moeder
die hem ‘jochie’ noemt en denkbeeldige kruisjes op zijn voorhoofd tekent.

Wat zij onder liefde verstaat is betutteling, een knellende band waaronder Jonathan lijdt
zonder in opstand te durven komen.

Die scheef getrokken moeder-zoon-relatie heeft ervoor gezorgd dat hij niet van volwassen
vrouwen kan houden. Alleen bij jonge meisjes voelt hij zich veilig en gelukkig.

Zijn verwrongen seksualiteit heeft van hem een zedendelinquent gemaakt die aan het begin
van dit verhaal uit de gevangenis ontslagen wordt

Aangemoedigd door zijn therapeut heeft Jonathan zich hardnekkig voorgenomen om niet
opnieuw in de strafbare valkuil te trappen. Het werkboek met oefeningen en raadgevingen,
dat hij heeft meegekregen, moet hem houvast geven.

Dat laatste doet ook de natuur. Met of zonder hond struint hij door het duinengebied bij zijn
huis.

In Muidhond wordt de innerlijke strijd van de man met pedofiele neigingen meer dan
overtuigend neergezet.

Je voelt zijn gejaagdheid, zijn wanhopig grijpen naar de reddingsboei van een strakke
tijdindeling en to do-lijstjes, zijn gevecht met impulsen die hem naar de afgrond sturen.

‘Een kracht in hem… gaf hem het gevoel dat er iets onheilspellends zou gebeuren als hij een
minuut oningevuld liet’, zo beseft hij.

Ook zijn sociaal isolement doet je naar adem happen.
o ‘Ik spreek niemand’, moet Jonathan toegeven.
o
Doorsnee mensen kunnen zoveel delen met elkaar, van levensbedreigende ziekten
tot emotioneel verraad, maar een kinderlokker kan zijn probleem bij niemand kwijt.
o
Even aandoenlijk is zijn gebrek aan inzicht in zijn eigen en andermans psyche.

Als hij zijn buurmeisje Elke ontmoet, die op haar manier eenzaam is, wil
hij voor haar zorgen.
Alleen begrijpt hij niet dat zijn pamperend gedrag individueel en maatschappelijk
ontoelaatbaar is.

Ze vinden elkaar in hun liefde voor dieren, maar Jonathan heeft het steeds moeilijker om
zich aan de zich door zichzelf opgelegde regels te houden. Hij raakt stilaan geobsedeerd door
de gedachten aan Elke en het verhaal moet wel op een tragedie uitlopen.

Jonathan wil perfect zijn: de ideale zoon én de ideale vriend. Tegelijkertijd ademt alles
teloorgang en verval: de wegkwijnende hond, het rafelige springtouw en de vale kleren van
Elke, de afbraakwijk, de astmatische moeder…

muidhond bis een zieltogende zeelt die Jonathans liefde voor de natuur en zorgende aard
weerspiegelt. Maar mensen zijn geen vissen. Naast heel veel andere inzichten, leert deze
roman je dat goed bedoelde zorgen schadelijk kunnen zijn. Dat toont de zoon maar
evengoed de moeder aan. Inge Schilperoord heeft een zeldzaam literair onderwerp
aanschouwelijk gemaakt! En dat is niet iedereen gegeven!
Thema afschuwelijk liefde
1. Moeder betutteld hem , beknellende band, scheef getrokken moeder-zoon-relatie leidt
daartoe dat
2. hij voelt alleen veilig en gelukkig bij jonge meisjes
3. hij en elke samen een liefde voor dieren
4. hij heeft obsessieve gedachtes over Elke, zij is alleen maar hij wil oprecht voor haar zorgen..
maar dat is individueel en maatschappelijk ontoelaatbaar
Download