Onstage - Toneelgroep Oostpool

Onstage.nl – 26 maart 2012
Door Brian Lo Sin Sjoe
Onconventionele familie (in) Koud Water
(in) Koud Water is een toneelbewerking
van het boek A home at the end of the
world (1990) van Michael Cunningham
(Pulitzer Prize-winnaar voor The Hours).
Het boek werd eerder verfilmd in 2004 door
theatermaker Michael Mayer met Colin
Farrell. Voor deze Oostpool-productie
hebben schrijfster Hannah van Wieringen,
regisseur Marcus Azzini en zijn
indrukwekkende trio acteurs een snelle,
muzikale, humoristische en uiteindelijk
ontroerende voorstelling gecreëerd.
Het verhaal begint in het Cleveland (VS)
van de jaren '70 en volgt de hechte
vriendschap tussen de burgerlijke Jonathan en de 'rebel without a cause' Bobby door de jaren heen.
Deze vriendschap ontwikkelt zich tot liefde en groeit uiteindelijk tot een menage a trois met de
Boheemse Clare. Als zij zwanger raakt van Bobby verhuist het drietal van New York naar een
boerderij vlak bij Woodstock - Bobby heeft een obsessie met het legendarische festival - om een
nieuw soort familieleven op te bouwen. Hoe zal dit experiment eindigen?
Matthijs van de Sande Bakhuyzen (Jonathan) en Reinout Scholten van Aschat (Bobby) spelen de
sterren van de hemel als de twee vrienden/geliefden. Ze weten een waarachtige intimiteit en chemie
op het toneel te creëren, die in alle facetten overtuigt. De rollen en acteurs zijn tegenpolen, maar
vormen daardoor juist zo'n spannend duo. Van de Sande Bakhuyzen heeft veel tekst en weet daar
uitermate goed raad mee. Zijn tekst in de laatste scène, waarin de titel verklaard wordt, weet hij dan
ook tot meest ontroerende moment van de avond te maken. Scholten van Aschat excelleert juist in
stille, puur fysieke momenten. Hij weet via zijn 'Zen personage' veel over te brengen met enkel
lichaamstaal, een blik en zelfs een wenkbrouw. Judith van den Berg is ook goed in de rollen van
Jonathan's stijve moeder en Clare. Ze zorgt vaak voor de komische noot. Het moment daar ze haar
kapsel in een ontplofte 80s coup doet veranderen, terwijl ze druk blijft doorpraten, is bijvoorbeeld
hilarisch. Ook weet ze haar vele sterke oneliners perfect te timen.
De cast moet heel veel expositie en achtergrondinformatie overbrengen d.m.v. teksten richting het
publiek. Deze verteltechniek werkt prima in een boek, maar op toneel is het tonen van actie i.p.v.
erover te praten toch altijd sterker. Dat merk je ook bij deze voorstelling. De scènes en momenten die
blijven hangen en raken zijn die van interactie, die vaak ook nog eens tekstloos zijn. Zo zijn er
bijvoorbeeld twee meesterlijke scènes, met enkel muziek op de achtergrond, waarin de twee vrienden
tekstloos nader tot elkaar komen. Ze zijn subliem geregisseerd en uitermate spannend gespeeld. De
wijze waarop Azzini zijn jonge cast in het ingenieuze decor (samengesteld uit decorstukken van
voormalige Oostpool-producties) plaatst levert sowieso continu een spannende dynamiek op. Het
weet veel over de steeds evoluerende relaties duidelijk te maken. Intieme momenten tussen twee
worden continu bruut onderbroken door een derde en Azzini isoleert regelmatig personages achter de
glazen schuifdeur van de woonkamer. Zo wordt er op indringende wijze een beeld geschetst van een
hechte vriendschap, liefde in al haar vormen en de inherente behoefte van de mens naar een familie,
in wat voor gedaante ook.
De voorstelling is kort en exclusief in Huis Oostpool te zien. Haast je dus naar het Arnhem als je deze
voorstelling niet wilt missen. Hopelijk komt er een vervolg van dit 'work in progress' want de
voorstelling verdient door veel meer bezoekers gezien te worden.
Fotografie: Sanne Peper