Het oog vsk

Zintuigen (1)
• Zintuig = orgaan dat reageert op prikkels
uit het milieu
• Zintuigen
– Horen
– Zien
– Voelen
– Ruiken
– Proeven
De oren
Het oog
De huid
Zintuigen (2)
• Drempelwaarde = de kleinste
prikkelsterkte die een impuls veroorzaakt
- vb. Zacht geluid
• Adequate prikkel = type prikkel waar een
zintuigcel speciaal gevoelig voor is
– Vb. Licht (oog)
Slechtziendheid door niet
afgeplakt oog
Kinderen die hun goede oog te weinig afplakken bij een lui oog, lopen
een twee keer zo hoog risico om later slechtziend te worden. Dat blijkt
uit onderzoek van het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam.
Oogartsen keken de gezondheidsdossiers door van meer dan vijfduizend
ouderen. Het blijkt dat achttien procent van de ouderen met een slecht
afgeplakt oog nu slechtziend zijn. Van de ouderen die vroeger geen
oogproblemen hadden, is slechts tien procent slechtziend.
Een lui oog is de meest voorkomende oogaandoening bij kinderen. Volgens
de Rotterdamse oogartsen is de kwaal vóór het zesde levensjaar goed te
behandelen door het andere oog enkele uren per dag af te plakken met een
oogpleister.
Bron: Volkskrant
Bouw van het oog
http://www.bioplek.org/animaties/o
og/oogonderbouw.html
http://www.biodesk.nl/zintuige
n/puzzel_traanklier.php
http://www.biodesk.nl/zintuige
n/puzzel-oog.php
Pupilreflex
• Fel licht op netvlies  kans op
beschadiging van zintuigcellen
• Te voorkomen door:
– Wimpers
– Pupilreflex
• Pupilreflex = het groter of kleiner worden
van de pupil zodat er meer of minder licht
in het oog kan vallen
Werking pupilreflex
Vraag
Als binnenshuis een foto wordt gemaakt
met behulp van flitslicht hebben de
mensen op de afdruk vaak rode ogen.
Waardoor wordt deze rode kleur
veroorzaakt?
Antwoord
Een ‘rode-ogen-foto’ is meestal gemaakt met flitslicht in een donkere ruimte. De pupillen,
de zwarte rondjes in je ogen, staan dan wijd open om zoveel mogelijk licht door te laten.
Op het moment dat de foto wordt gemaakt valt het felle licht op het netvlies. Het netvlies
zit vol met kleine bloedvaatjes, en die zijn rood!
Beeld op het netvlies
• Beeldvorming is ondersteboven en
verkleind
Accommoderen
http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20101029
_bollelens01
Lichtbreking in het oog gebeurt door de ooglens
• Straalvormig lichaam ligt rondom de lens
• In SVL liggen kringspieren die zich kunnen
samentrekken
• De lens hangt aan lensbandjes in het SVL
Kringspieren
Kringspieren
Zien in de verte (meer dan 5 meter)
 Ogen in rusttoestand
 Lens is plat
Zien van dichtbij (5 meter of minder)
 Lens is bol
 Lens is geaccommodeerd
Neem de tabel over en vul deze verder in. Kies uit:
1. Ontspannen – samengetrokken
2. Strak gespannen – minder strak gespannen
3. Boller – zo plat mogelijk
4. Geaccommodeerd – in rusttoestand
Bij het zien in de verte Bij het zien van dichtbij
1.De kringspieren in de
straalvormige
lichamen zijn
2.De lensbandjes zijn
3.De lenzen zijn
4.De ogen zijn
Neem de tabel over en vul deze verder in. Kies uit:
1. Ontspannen – samengetrokken
2. Strak gespannen – minder strak gespannen
3. Boller – zo plat mogelijk
4. Geaccommodeerd – in rusttoestand
Bij het zien in de verte
Bij het zien van dichtbij
1.De kringspieren in de Ontspannen
straalvormige lichamen
zijn
Samengetrokken
2.De lensbandjes zijn
Strak gespannen
Minder strak gespannen
3.De lenzen zijn
Zo plat mogelijk
Boller
4.De ogen zijn
In rusttoestand
Geaccommodeerd
Netvlies; Kegeltjes & Staafjes (1)
• Netvlies bestaat uit 2 lagen:
– Een laag van zintuigcellen
– Een laag van zenuwcellen
• Laag van zintuigcellen:
– Kegeltjes = kleuren zien
– Staafjes = zwart-grijs-wit zien
• Laag van zenuwcellen
– Geleiden impulsen van staafjes en kegeltjes
naar de hersenen
Netvlies; Kegeltjes & Staafjes (2)
• Staafjes
– Lage drempelwaarde voor licht  gebruik in
schemering/donker
– Liggen niet in gele vlek en blinde vlek
• Kegeltjes
–
–
–
–
Hogere drempelwaarde  alleen bij voldoende licht
Vooral in de gele vlek
Liggen niet in de rand van het netvlies
Hiermee kun je het scherpst zien
Huiswerk
• Zie It’s Learning; klik op
• Practicum oog (huiswerkdeel)
Opdracht
• Maak, met behulp van je stencil een schema met de
onderdelen van het oog en daarnaast de functie (zowel
inwendig als uitwendig). Stel het zo op:
Deel van het oog
Functie/plaats
Antwoorden
Deel van het oog
Functie/plaats
Harde oogvlies
Witte gedeelte. Geeft bescherming
Iris/ regenboogvlies
Gekleurde gedeelte van het oog
Hoornvlies
Doorzichtig. Hierdoor kan licht in het
oog vallen
Traanklieren en traanvocht
Produceren van traanvocht.
Traanvocht reinigt en voorkomt
uitdroging
Oogspieren
Aan de harde oogvliezen. Hierdoor
kan het oog in verschillende
richtingen draaien
Glasachtig lichaam
Geleiachtige massa; houdt netvlies
op zijn plaats
Vaatvlies
Middelste laag. Veel bloedvaten.
Voeding van het oog
Pupil
Opening in iris. Het licht kan hierdoor
verder het oog binnengaan.
Antwoorden
Deel van het oog
Functie/plaats
Netvlies
Binnenste laag. Bevat
zintuigcellen
Oogzenuw
Geleidt impulsen (afkomstig van
prikkel van licht) naar hersenen
Gele vlek
In centrum van netvlies. Bevat
zintuigcellen waarmee je scherp
kunt zien
Blinde vlek
Plaats van netvlies waar
oogzenuw het oog verlaat
Lens en straalvormig lichaam
Achter iris en pupil zit lens.
Rondom de lens zit SVL. Zorgen
voor scherp zicht