Discriminatie en leeftijd

Discriminatie en leeftijd
Voor meer informatie of advies
RADAR is het bureau voor gelijke behandeling en tegen discriminatie in de
regio’s Midden-en West Brabant, Rotterdam-Rijnmond en Zuid-Holland-Zuid.
De meest voorkomende vormen zijn discriminatie op grond van huidkleur/
afkomst, geslacht, seksuele gerichtheid, geloofs-/levensovertuiging, leeftijd
en handicap. RADAR adviseert en ondersteunt bij klachten en meldingen van
discriminatie. Individuele klachtindieners kunnen hun klacht melden op
0900 – 2354 354.
Ook kan men bij RADAR informatie krijgen over bijvoorbeeld regelgeving,
het opstellen van een gedragscode en bemiddeling bij discriminatie.
Is discriminatie op grond van leeftijd in strijd met de wet ?
Ja, sinds 1 mei 2004 is in Nederland de Wet Gelijke Behandeling op grond
van leeftijd bij de arbeid van kracht. De wet is van toepassing op het brede
gebied van de arbeid en geldt bijvoorbeeld ook voor de toegang tot het
beroepsonderwijs, beroepskeuzevoorlichting en het lidmaatschap van
werkgevers- of werknemersorganisaties.
Het blijft mogelijk om onderscheid naar leeftijd te maken bij de arbeid,
maar alleen als de leeftijdsgrens objectief gerechtvaardigd is, of als er
sprake is van een de wettelijke uitzondering.
De wettelijke uitzonderingen zijn de volgende:
0 Rotterdam-Rijnmond
Grotekerkplein 5
Postbus 1812
3000 BV ROTTERDAM
tel. 010 – 411 3911
fax 010 412 8433
[email protected]
0 Zuid-Holland –Zuid
Wijnstraat 237
Postbus 1136
3300 BC DORDRECHT
tel. 078 - 639 0429
[email protected]
0 Midden- en West-Brabant
Delpratsingel 1
Postbus 3614
4800 DP BREDA
tel. 076 - 430 9137
fax 076 - 530 9139
[email protected]
* de leeftijdsgrens is gebaseerd op werkgelegenheidsbeleid dat gericht is op
de bevordering van de arbeidsdeelname van een bepaalde leeftijdsgroep. Zo
blijft er een apart minimumjeugdloon bestaan, omdat dit tot doel heeft
jongeren een grotere kans op werk te geven.)
* het gaat om ontslag vanwege het bereiken van de AOW-gerechtigde
leeftijd
* het gaat om toetredingsleeftijden m.b.t. opbouw van pensioen en
gerechtigde leeftijden m.b.t. uitkering van pensioen
Objectieve rechtvaardiging
Overige leeftijdsgrenzen zijn alleen toegestaan wanneer daar een
objectieve rechtvaardiging voor aanwezig is. Een leeftijdsgrens is objectief
gerechtvaardigd als aan drie voorwaarden wordt voldaan. Op de eerste
plaats moet het doel legitiem is.
Dat betekent dat door het bereiken van dat doel aan een werkelijke
behoefte van de organisatie wordt voldaan, dat het doel niet in strijd is met
andere wetgeving en dat het nagestreefde doel niet discriminerend mag
zijn.
Wat kan je doen ?
Op de tweede plaats moet het middel (de leeftijdsgrens) geschikt zijn om
het doel te bereiken. Tot slot moet het gebruik van het specifieke
leeftijdsonderscheid ook noodzakelijk zijn om het doel te bereiken.
Met dat laatste wordt bedoeld dat het doel niet bereikt kan worden met een
ander middel, waarbij geen sprake is van leeftijdsonderscheid.
Andere terreinen dan arbeid
Voor situaties die zich buiten de arbeid afspelen (zoals bijvoorbeeld
huisvesting, wonen, verzekeringen, financiering, winkeltoegang,
abonnementen) is er geen wet.
Op deze terreinen is er alleen de wettelijke bescherming van de algemene
discriminatieverboden die in Nederland gelden. Deze zijn te vinden in de
Nederlandse Grondwet (artikel 1) en het Internationaal Verdrag ter
Bescherming van Burgerlijke en Politieke Rechten (IVBPR, artikel 26). In die
bepalingen is discriminatie 'op welke grond dan ook' verboden, en leeftijd
valt daar ook onder.
Wanneer is het nu de moeite waard iets te ondernemen tegen
discriminatie ?
Dat hangt natuurlijk erg af van je eigen inschatting. Een paar vragen die je
jezelf zou kunnen stellen.
1)Is het onderscheid acceptabel ? Nee:
2)Is het onderscheidverklaarbaar? Nee:
3) Was de reden je leeftijd ? Ja
4) Was er een rechtvaardiging voor het leeftijdsonderscheid ? Nee:
5) Was het voorval belangrijk voor jou of kan het voor anderen wat
uitmaken ? Ja:
Doe er iets aan !
- Raadpleeg de checklist leeftijdsonderscheid op www.leeftijd.nl of
www.RADAR.nl- Vraag wat de reden is van de leeftijdseis. Zijn er
bijvoorbeeld wettelijke vereisten. Wanneer er leeftijdsgrenzen in
personeelsadvertenties staan, kun je actie ondernemen richting het bedrijf
door gebruik te maken van de standaardbrief die het Expertisecentrum
LEEFtijd heeft gemaakt.
- Het is mogelijk een oordeel te vragen aan de Commissie Gelijke
Behandeling.
- Civiele procedure bij de rechter
Commissie Gelijke Behandeling (CGB)
Personen die zich ongelijk behandeld voelen op grond van leeftijd bij
arbeid, beroep en beroepsonderwijs, kunnen een verzoek om een oordeel
indienen bij de Commissie Gelijke Behandeling (CGB). Aan de procedure bij
de CGB zijn geen kosten verbonden. www.cgb.nl De CGB heeft tot nog toe
(september 2006) 148 oordelen over de wet gelijke behandeling op grond
van leeftijd bij de arbeid uitgebracht. Hierin wordt de norm van de wet
verduidelijkt. De meeste oordelen gaan over toegang tot werk (70), gevolgd
door arbeidsvoorwaarden (40), pensioenen (26) en overig (12).
De Commissie stelt ook op verzoek adviezen op. Zo is er een advies over
leeftijdsonderscheid bij supermarkten en over seniorenregelingen als
onderdeel van leeftijdsbewust personeelsbeleid.
Voorbeelden van foute vermeldingen in personeelsadvertenties
* Jonge, enthousiaste medewerker
* Leeftijd tot plusminus 45 jaar
* Leeftijd tussen de 30-40, moet passen binnen het team
* Studenten gevraagd voor promotiewerk en demonstraties
* Beveiligingsmedewerker vanaf 21 jaar