I Korintiers 3

De kerk is van God
preek over I Korintiërs 3,9
bevestiging ouderlingen en een diaken
Bijbellezing
Lezen I Korintiërs 3
Bedum, 26 april 2015
Ds. Marten de Vries
Gemeente van Jezus Christus onze Heer, mijn broeders en mijn zusters,
beste gasten – op afstand en hier in het gebouw,
Nieuwe leiders komen van God
Vanmorgen krijgen we nieuwe leiders in de kerk. Nieuwe ouderlingen, nieuwe diakenen. Hoe komen
we eraan? Anderen hebben gezegd dat ze best eens geschikt konden zijn. De kerkenraad heeft hen
voorgesteld. Toen zijn ze gekozen of niemand had bezwaar. Maar we kunnen er meer van zeggen. En
dat moet ook vanmorgen. De mannen die straks ‘ja’ zullen zeggen, krijgen we van God. Jezus Christus
stelt hen aan. Hij staat aan het hoofd van de kerk.1 En door middel van andere mensen wijst Hij aan
wie Hij wil gebruiken om de mensen van de kerk als ouderling of diaken te dienen.2
De kerk is Gods project
De kerk bestaat uit mensen. De kerk kent menselijke kanten. Maar de kerk met haar ambtsdragers is
Gods project. Dat bedoelt Paulus, ‘apostel van Christus Jezus, geroepen door de wil van God’ (zo stelt
hij zich voor) als hij zegt: “U bent een bouwwerk van God.” Trouwens, in vers 9 van I Korintiërs 3
staat driemaal ‘God’. Het is maar een kort tekstje, slechts negen woorden. Niet in de vertaling: daar
telt de tekst wel zeventien woorden. En er staat ook maar tweemaal ‘God’. Letterlijker uit het Grieks
vertaald lezen we: ‘Wíj namelijk Góds medewerkers; júllie Góds akkerland, Góds bouwwerk.’
Geen boerenschuur maar een tempel
De kerk is Gods volkstuin. En Paulus, Apollos, Kefas, Gerrit Kamphuis, Peter Zuur en Jaap Sturing
zijn werknemers. Jezus’ tuinjongens die voor Hem plantjes mogen poten, met gieters water rondlopen
en onkruid wieden. De kerk is Gods woning in aanbouw – ander beeld. Jullie met elkaar de stenen.3
Jan Valkema en Herman de Roo zijn arbeiders in dienst van Christus’ bouwbedrijf. Samen met
anderen hebben ze de opdracht om aan de Stationsweg geen boerenschuur maar een schitterende
tempel neer te zetten. Gaat dat lukken? Alleen als ze zich láten gebruiken. “Als de HEER het huis niet
bouwt, vergeefs zwoegen de bouwers.”4
De kerk is van God,
heb ik boven de preek geschreven.
Efeziërs 4,15.
Efeziërs 4,11.12.
3 I Petrus 2,5.
4 Psalm 127,1.
2
Pagina
1
1
We hebben het eerst over de gemeente
En dan over de ouderlingen en diakenen.
DE GEMEENTE
‘Het huis waar alles spreekt van God’
Toen vorig jaar Pinksteren jonge mensen hun geloof beleden, ging het over Kolossenzen 2: “Blijf in
Hem geworteld en gegrondvest”.5 Mensen die bij Jezus horen kun je met vergelijken met een boom.
Of een gebouw. Zo is het ook met de kerk. Niet met het kerkgebouw. De Martyriakerk is alleen bij
wijze van spreken Gods huis. Het is Gods tabernakel of tempel niet. Maar de gemeente die hier ’s
zondags samenkomt, dát is ‘het huis waar alles spreekt van God’.6 De tempel waar Gods Geest in
woont. Als we niet eerst de kérk ophemelen, hangt het ámbt in de lucht.
Een huis in aanbouw
Maar – wat ook voor individuele gelovigen geldt – de kerk is niet een bouwwerk dat áf is. Eerder een
huis in áánbouw. De gemeente staat in de steigers. Er wordt nog gemetseld. Stenen worden
toegevoegd door geboorte van baby’s en door aansluiting van buitenstaanders. Er wordt gedraaid en
verfraaid door de liturgie eigentijds te houden. De plant moet nog groeien – het is binnen ons
vijfjarenplan het thema van 2015-2016: ‘doorgroeien’. En wat is nu de functie van ambtsdragers?
Dááraan bijdragen. In zijn brief aan Efeze heeft de apostel het over: ‘de heiligen toerusten’ om ‘het
lichaam van Christus óp te bouwen’.7
Een gefundeerd gebouw
Een plant met wortels, een gefundeerd gebouw. Het fundament is Jezus Christus: de basis van de kerk.
Zijn de wortels van de kerk niet in Christus verankerd, dan is de kerk geen kerk. Hoogstens een groep
mensen die een poosje aan elkaar hangen, als los zand. De Zoon van Gód ‘vergadert zich een
gemeente’ ‘door zijn Geest en Woord’ – Zondag 21.8 Zonder leiding van Hem die gekruisigd werd en
opstond uit de dood, is het verband en de groei eruit. Kerk van B-E-D-U-M: door de ‘B’ van ‘Bijbel’
en de ‘E’ van ‘enthousiasme’ laat de Heer jullie ‘D’, van ‘doorgroeien’.
Zonder Christus gaat het nergens over
Oudsten die hun werk goed doen, helpen degenen die aan hun zorg zijn toevertrouwd om de band met
de Goede Herder9 in stand te houden. Ze kunnen het op huisbezoeken over van alles en nog wat
hebben. Maar als de vraag naar het leven met Christus niet aan de orde komt, gaat het tenslotte
nergens over. Ook echte diaconie is in wezen ondenkbaar zonder Jezus Christus. Dit werk vloeit voort
uit de liefde van Christus die zich ontfermde over mensen in nood. De roeping van diakenen is om de
eenheid die zichtbaar wordt aan het avondmaal praktisch gestalte te geven.
Allemaal ‘levende stenen’
Petrus heeft het in zijn eerste brief over ‘levende stenen’ die zich ‘laten gebruiken voor de bouw van
een geestelijke tempel’.10 De vraag voor ons allemaal is: wil je dat, je laten gebruiken om Gods huis
van de grond te krijgen? Wil je alleen maar consumeren of ook bijdragen met de gaven die de Geest
jou gaf? Degenen die straks in hun ambt bevestigd worden, zijn bereid hun steentje bij te dragen. Maar
dat wordt alleen wat als we samen doen wat we kunnen om een gemeenschap te zijn waar Jezus
Christus tot zijn recht –, en mensen bij God thuiskomen.
Dankbaar met ieder die Jezus belijdt
Als we ons bewust zijn van het fundament van de kerk, dan laten we ons niet uiteenvallen en ons
opsluiten in groepjes gelijkgezinden die zich afzetten tegen de rest. Dan hangen we niet aan
voorgangers of iconen van vroeger of van tegenwoordig, of ze nu Paulus, Apollos, Kuyper, Schilder,
Keller, Wright of Bonhoeffer heten. Dat is onvolwassen gedrag van ‘kinderen in het geloof’ die in hun
Pagina
Kolossenzen 2,7.
Psalm 27:3.
7 Efeziërs 4,12.
8 Heidelbergse Catechismus 21.54.
9 Johannes 10,11.14.
10 I Petrus 2,5.
6
2
5
geestelijke groei zijn blijven steken en nog geen vast voedsel verdragen. Dan houden we niet
kinderachtig vast aan onze eigen voorkeur voor muziekstijlen maar zijn we dankbaar met iedereen die
Jezus belijdt en bezingt.
Loopjongens en – meisjes van de Heer
De kerk is van God. Diakenen, ouderlingen, dominees – het zijn slechts kleine mannetjes met
schoffeltjes en harkjes. En vrouwen die met hen samenwerken als wijk- of jeugdzusters zijn niet veel
meer. Zusters hoeven ook niets te willen worden om als vrouw voor vol te worden aangezien. “Het is
niet belangrijk wie plant of wie begiet; alleen God is belangrijk, want Hij doet het groeien,” lazen we.
Jezus Christus kan slechts mensen m/v gebruiken die willen worden als Hij. ‘Dienaren’, in het Grieks:
‘diakenen’.11 Of ze nu diaken zijn of ouderling. Geen baasjes maar knechtjes. Loopjongens en –
meisjes van de Heer.
Jezus maakt gebruik van onze diensten
Al doe je het voor de zoveelste keer, heb je cursussen of een hele opleiding gevolgd, je opbouwwerk is
‘niets dan ijdelheid’ wanneer je niet belijdt dat ‘je hulp is de naam van de HEER’.12 We zijn van Gods
zegen afhankelijk. Maar ’t is niet dat wíj wat doen en dat Gód zijn zegen eraan geeft. Jezus doet zijn
ding. En maakt gebruik van onze diensten. Dat maakt bescheiden. Dat bewaart voor krampachtigheid.
Het voortbestaan van Christus’ kerk is niet van ons afhankelijk. Nog een mooie uit Hebreeën: “Elk
huis heeft zijn bouwer, maar God is de bouwer van alles.”13
DE AMBTSDRAGERS
In Gods dienst elkaars medewerkers
“Wij zijn medewerkers van God.” Dat klinkt als heel gewichtig. De telefoon gaat. Je neemt op met:
“Goedemiddag, u spreekt met de medewerker van God.” Maar wat betekent het eigenlijk? Niet: we
zijn Gods compagnons. Partners. En samen klaren we een klus. Dat bestaat niet als het gaat om
‘eeuwige redding’14. Maar evenmin bij het werk aan de kerk. Wie een functie heeft in de kerk, is geen
medewerker mét maar ván God. In Gods dienst elkaars medewerkers, is de bedoeling. Collega’s. Zo
sluit vers 9 ook mooi aan bij 8: Paulus en Apollos die samenwerken aan één doel.
Geen zzp’ers maar een team
Zo kan een kerkenraad ook een team zijn. Ieder met eigen inzichten en capaciteiten. De een heeft
ervaring, de ander kijkt fris tegen het werk aan. Je kunt ook verantwoordelijkheden verdelen. De een is
praktisch ingesteld, de ander kan goed redeneren. De een beter in ‘planten’, de ander in ‘begieten’.
Ambtsdragers zijn geen zzp’ers met hun eigen wijkje als hun koninkrijkje. Johan de Groot, Kees
Haaksema en Ronald van der Heide mogen samen als ‘ministers’ zorgen voor de wijngaard van de
hemelse Wijnbouwer. Met als voornaamste zorg dat de ranken aan de wijnstok verbonden blijven. 15
Daarvoor houden ze hun kerkenraadsvergaderingen.
Niet voor spek en bonen
Mensen planten en besproeien, God doet de gewassen groeien. Intussen wil Hij wel dat zijn personeel
z’n best doet. “Het is de God van de hemel die ons doet slagen. Wij, zijn dienaren, beginnen met de
herbouw,” zei Nehemia na terugkeer uit ballingschap tegen Sanballat en kompanen.16 Jezus heeft
niemand van jullie echt nodig. Maar jullie fietsen niet voor spek en bonen door de gemeente. Jullie
moeten ploegen, verticuteren, bemesten. Je moet niet bang voor vieze handen zijn. Gods akker is geen
modern agrarisch bedrijf waar je alles van achter je computer kunt doen. Je wordt bij mensen thuis
verwacht.
Pagina
I Korintiërs 3,5: ‘διακονος’.
Psalm 124,8.
13 Hebreeën 3,4.
14 Hebreeën 5,9.
15 Naar Johannes 15,1-8.
16 Nehemia 2,19.20; met de Ammoniet Tobia en de Arabier Gesem.
12
3
11
Vuurbestendig bouwmateriaal
Je moet voor je werk degelijk bouwmateriaal gebruiken. Vuurbestendig. Neem alleen genoegen met
goud, zilver of edelstenen. Duurzaam marmer. Geen brandhout, hooi of stro. De mannen die straks ‘ja’
zeggen, moeten, net als gemeentestichter Paulus en pionier Apollos vroeger, werken vanuit het
evangelie van Goede Vrijdag en Pasen. Met entertainment of gezelligheid zonder meer redden
Christus’ dienaren het niet. Hijzelf wil ter sprake komen in zijn heilige tempel, de kerk. Die moet
earthquake proof zijn.
Je loon: mensen bij Jezus
Het komt eens aan het licht, hoe je gewerkt hebt. Dienen in het ambt is soms moeilijk, vaak mooi maar
heel verantwoordelijk werk. Gelukkig is er vergeving voor alles waarin je tekortgeschoten bent. Je zou
er anders niet aan durven beginnen. Maar weet wel, er blijf niks over van wat iets leek maar door
gebrek aan inhoud niets voorstelde. Je verdient niks met kerkenraadswerk. Je loon bestaat uit mensen
die je bij Jezus mocht brengen.
17
I Korintiërs 15,58.
Pagina
4
Goed bestede tijd
De kerk is van God. Zijn tuin. Zijn huis. In zijn dienst bestede tijd is goed besteedde tijd. Dat geldt niet
alleen voor ouderlingen en diakenen. In hoofdstuk 15 spreekt Paulus de gemeente aan: “Kortom,
geliefde broeders en zusters, wees standvastig en onwankelbaar en zet u altijd volledig in voor het
werk van de Heer, in het besef dat door de Heer uw inspanningen nooit tevergeefs zijn.”17 “Zijn
voorbeeld roept om te dienen iedere dag.”
Amen