De celcyclus

De celcyclus
celcyclus
chromosomen
mitose
meiose
1
Celcyclus
●
Verschillende fases
tijdens het leven van
een cel
–
Celdeling
–
Interfase
●
G1
●
S
●
G2
●
G0
2
Interfase
●
●
De cel leeft en groeit.
Duur varieert
G1: synthese van
eiwitten, toename
cytoplasma etc
●
S: replicatie van DNA,
aan het einde is er 2 keer
zoveel DNA in de cel.
Synthese van Histonen
3
Interfase
●
G2: eiwitsynthese,
vooral eiwitten ivm
celdeling. Vb
Microtubuli
●
G0: sommige cellen
specialiseren zich en
delen niet meer. Vb
Zenuwcellen,
levercellen
4
Celdeling
●
●
In lichaamsweefsels
(somatische
weefsels)
celdeling = Mitose
Vorming van
gameten = Meiose
in voortplantingsweefsels
(germinatieve
weefsels)
5
Chromosomen
6
Chromosoom
●
Chromatide
Centromeer
●
Eiwitskelet
●
Chromatine
●
7
Chromosoom
●
●
DNA keten
Histon: eiwit dat
DNA keten
ondersteunt
●
Chromatine= DNA +
Histonen
8
Chromosoom
● DNA, dubbele helix
● DNA + Histonen
● één Chromatide met centromeer
● 2 Chromatiden in 1Chromosoom einde S fase
● Sterk gespiraliseerd chromosoom tijdens
celdeling
9
Karyotype
●
Alle chromosomen uitgeprepareerd, gekleurd,
genummerd en naast elkaar gelegd per paar.
10
Karyotype
●
●
Cellen met gepaarde
chromsomen =
DIPLOÏD (2N)
Cellen met
ongepaarde
chromosmen =
HAPLOID (N)
●
●
●
●
●
●
●
●
Organismen hebben
AUTOSOMEN en
geslachtschromosomen
Mens: 46
Karper: 104
Chimp: 48
Aardappel: 48
Fruitvlieg: 8
Radijs: 18
Duif: 80
11
12
Celdeling
●
●
●
2 types: Mitose en
Meiose
Mitose: 2
dochtercellen 2n
Meiose: 4
dochtercellen n
13
Mitose
●
●
●
Mitose gebeurt in
fases
–
Profase
–
Metafase
–
Anafase
–
Telofase
Aan 't einde: 2
dochtercellen met
IDENTIEK DNA
In alle
lichaamscellen
14
Mitose: profase
●
●
●
vorming van de
spoelfiguur =
microtubuli
verdwijnen van de
kernmembraan
spiralisatie van
chromatine en
aanhechting van de
centromeren ad
microtubuli
15
Mitose: telofase
●
●
Microtubuli “slepen”
de chromosomen
naar het midden
Alle centromeren
liggen in het
“evenaarsvlak”
16
Mitose: anafase
●
●
●
Centromeren breken
De microtubuli trekken
de CHROMATIDEN uit
elkaar en worden
zusterchromosomen
De spoelfiguren gaan
verder uit elkaar
17
Mitose: telofase
●
●
●
De cel strekt nog
verder
Celkernen vormen
zich rond de
chromosomen
Chromosomen despiraliseren
18
Mitose
T
M
P
A
E
R
N
T
L
O
A
A
O
F
F
A
A
S
S
E
E
Groen: microtubuli; Blauw: Chromatine. Uit salamanderlongcel
19
Meiose
●
Meiose gebeurt in
fases
–
–
●
●
1e meiotische
deling
2e meiotische
deling
Aan 't einde: 4
haploide cellen met
VERSCHILLEND
DNA :
Vorming van
voortplantingscellen
20
1e meiotische deling
●
●
●
●
●
Zelfde stappen als mitose
MAAR:
Tijdens profase 1 wisselen
chromosomen stukken DNA
uit:
CROSSING OVER
Tijdens anafase 1 worden
zusterchromosomen
gescheiden
PLOIDIE?
21
2e meiotische deling
●
●
●
●
Analoog aan mitose
In anafase 2 worden
zusterchromatiden
gescheiden
Na telofase 2:
4 dochtercellen
WILLEKEURIGE
mix van ouder DNA
22
Mitose
Meiose
Meiose 1
Meiose 2
23
Meiose en Mitose
Meiose
Na telofase 1
Na telofase 2
Mitose
Na telofase
ploidie
# chromosomen / cel
# chromatiden / cel
Recombinant DNA?
# cellen
24
Meiose en Mitose
Meiose
In profase 1
In profase 2
Mitose
In profase
ploidie
# chromosomen / cel
# chromatiden / cel
Recombinant DNA?
# cellen
26