Een wandelmars is een grote belasting voor de voeten. Schuif

Een wandelmars is een grote belasting voor de voeten. Schuif- druk en wrijfkrachten zorgen ervoor dat
huidlagen ten opzichte van elkaar gaan bewegen Hierdoor kunnen blaren en ontvellingen ontstaan.
Verder is de huidconditie, de leeftijd, vochthuishouding, schoeisel, onderliggende ziekten het weer en
meer van invloed op de kans om blaren te ontwikkelen.
Binnen het Nederlandse Rode Kruis is veel ervaring en expertise over het voorkomen van blaren en
het behandelen van deze. Daarom in deze Via Vierdaagse bijdrage enkele tips en trucs hoe om te gaan
met blaarvorming.
Belangrijke noot bij dit stukje is het gebrek aan ‘wetenschappelijk bewijs’. De technieken toegepast
door het Nederlandse Rode Kruis zijn vooral gebaseerd op jarenlange ervaring. Om de
behandelmethoden te ondersteunen met wetenschappelijk bewijs zal er dit jaar door de medische
dienst van het Nederlandse Rode Kruis een onderzoek onder wandelaars worden uitgevoerd om te
bepalen welke methoden om blaren te behandelen effectief zijn en welke vooral niet. We hopen in
2010 onze jarenlange ervaring te kunnen koppelen met wetenschappelijke onderbouwing van de
behandelmethoden.
Preventie of het voorkomen van blaren:
Ondanks dat er verschillende methoden zijn om de kans op het ontstaan van blaren te verminderen
geeft geen enkele methode garantie dat er geen blaren zullen ontstaan. Het is vaak een kwestie van
proberen en bepalen welke methodes voor jou als wandelaar effectief zijn.
Er zijn verschillende methodes die geprobeerd kunnen worden om blaren te voorkomen, onderstaand
overzicht is niet volledig en geeft alleen een overzicht van vaak toegepaste methoden.
Ongeveer een maand van tevoren beginnen met de voeten in smeren met kamferspiritus om de
voeten te “harden”.
Speciale wandelsokken kopen waar geen naden inzitten
Goed schoeisel aanschaffen, ruim voor de vierdaagse. Schoenen dienen ingelopen te worden
en verder moeten ze prettig aanvoelen. Het aanschaffen van nieuwe schoenen vlak voor de
vierdaagse zal eerder de kans op blaren vergroten dan verkleinen.
Ruim de tijd nemen om de wandelschoenen in te lopen
Let extra op drukpunten op de voet. Hier ontstaan sneller blaren. Bekende drukpunten zijn de
wreef, de hiel, de achillespees, zijkanten de tenen (m.n. thv de kootjes). Zorg voor polstering
in uw schoen doormiddel van goede sokken en de Friese methode (zie onder)
Sommige wandelaars hebben baat bij het preventief afplakken van drukpunten op de voet. Het
Nederlandse Rode Kruis is zeer terughoudend met het adviseren van deze methode.
De hele voet met talkpoeder insmeren. Talk zorgt ervoor de huid minder kan verweken. Dit
kan goed werken in combinatie met de juiste sokken en schoeisel. Let goed op dat het
talkpoeder niet gaat klonteren, (niet teveel talk gebruiken) de klontjes kunnen drukpunten
veroorzaken.
Zorgdragen voor droge sokken, vochtige of zelfs natte sokken verweken de huid waardoor de
kans op blaren verhoogt. Wissel dus halverwege de wandeling van sokken, zodat je steeds met
droge sokken loopt
Een strook watten tussen de tenen door rijgen, beter bekend als de ‘Friese methode’, zorgt
ervoor dat drukpunten tussen de tenen beter beschermd zijn.
Voor specifieke adviezen t.a.v. schoeisel, kleding, voeding etc. in relatie tot wandelletsel verwijzen we
naar de experts op dit gebied (Sportarts, wandeltrainer, voedingsdeskundige) allen te vinden op de
website van Via Vierdaagse.
Zoals u kunt lezen zijn er nogal wat manieren om blaren te voorkomen. Ongetwijfeld zijn er nog meer.
Er is echter geen garantie dat blaren ook echt voorkomen worden. Het kan gebeuren dat iemand jaren
zonder blaren de Vierdaagse loopt en dan opeens tijdens een vierdaagse de voeten kapot loopt.
Behandelen van blaren:
We adviseren met klem om blaren alleen te laten behandelen op de rustplaatsen van defensie of de
behandelcentra van het Nederlandse Rode Kruis. Langs de route wordt door verschillende organisaties
en vrijwilligers aangeboden om blaren te laten behandelen, wees hier zeer terughoudend mee! Er is
door de organisatie, defensie of het Nederlandse Rode Kruis geen zicht op de daar toegepaste
methoden en technieken. Regelmatig zien we wandelaars met fout behandelde blaren of verkeerd
gegeven adviezen wanneer zij behandeld zijn op niet officieel erkende blaarbehandelposten.
Dit kan grote gevolgen hebben. Infecties, pijn, open blaren en wonden zorgen voor veel ongemak
tijdens het lopen. Soms zorgt dit er zelfs voor dat een wandelaar de tocht niet kan uitlopen. Het is erg
vervelend als blijkt dat u de tocht niet kan uitlopen door foutief behandelde blaren of verkeerde
adviezen.
Wendt u dus steeds tot het Nederlandse Rode Kruis of defensierustposten voor de behandeling van uw
blaren. Hier werken EHBO en medisch professionals met de juiste kennis en vaardigheden. Dit geeft u
ook meer rechten als ‘patiënt’. Het Nederlandse Rode Kruis en defensie registreren alle behandelingen
en hulpverleners. Indien er dan onverhoopt toch problemen ontstaan is het voor u makkelijker om actie
te ondernemen omdat bekend is door wie en wanneer de blaarbehandeling is uitgevoerd.
Het Nederlandse Rode Kruis heeft verschillende protocollen ontwikkeld om blaren op een eenduidige
wijze te behandelen. Dit is een praktische vaardigheid die geoefend moet worden om hem goed te
kunnen toepassen. Hierdoor is het zelf behandelen van blaren vaak lastig omdat men niet weet hoe dit
moet. Veel wandelaars vinden het echter wel prettig om zelf hun blaren te kunnen behandelen om zo
niet geheel afhankelijk te zijn van het Nederlandse Rode Kruis en defensie. Hierom heeft het
Nederlandse Rode Kruis in samenwerking met het Oranje Kruis een training ontwikkeld voor o.a.
blaarbehandeling en preventie. De training gaat in op allerhande letsels die voorkomen bij
wandeltochten. U krijgt praktische tips en wordt geschoold in de methode zoals in gebruik bij het
Nederlandse Rode Kruis. Rode Kruishulpverleners krijgen dezelfde training alvorens zij blaren mogen
behandelen.
Meer informatie over de cursus ‘wandelletsel’ kan opgevraagd worden bij uw lokale Rode Kruis
afdeling. U kunt contactgegevens vinden op de website van het Nederlandse Rode Kruis
(www.rodekruis.nl) u kunt hier zoeken met uw postcode om de dichtstbijzijnde afdeling te vinden.
Enkele tips voor de behandeling van blaren:
• Laat iemand anders de blaren doorprikken. Het liefst iemand die er een cursus voor gevolgd heeft.
• Bij jezelf blaren doorprikken is lastig en soms niet mogelijk. Blaren worden vaak gedesinfecteerd
met jodium. Geef altijd aan of u allergisch bent voor jodium. Er kan dan gebruik worden gemaakt
van chloorhexidine of Sterilon®.
• Indien er bloed, pus of niet helder vocht uit een blaar komt dient u uw blaar te laten behandelen
door de medische dienst van defensie of het Nederlandse Rode Kruis
• Indien u Diabetes Mellitus (Suikerziekte) heeft dient u extra goed te letten op de conditie van uw
voeten. Diabetes kan ervoor zorgen dat wondjes minder snel gevoeld worden, daarnaast kan de
genezing vertraagd verlopen bij diabetes. Indien u diabetes heeft moet u dit altijd aangeven bij de
hulpverlener die de blaar behandelt.
• Indien een blaar is ontveld (de huid is los van de blaar, een open blaar dus) dient u altijd contact te
zoeken met een blaarbehandelpost. Er is een kans op infectie. Een open blaar wordt dan zo
verzorgd dat de kans op een infectie verkleind wordt door het toepassen van een tweede huidlaag
(second skin). Dit is een lastige behandeling die het best door professionals kan worden
uitgevoerd.
Afbeelding 1: Een bloedblaar op de hiel, medische verzorging is nodig
Afbeelding 2: Een van de meest voorkomende plaatsen van een blaar, de hiel
Afbeelding 3: Een open blaar, medische verzorging is nodig.
De volgende keer in onze bijdrage voor Via Vierdaagse meer informatie over behandelingen door het
Rode Kruis, welke faciliteiten we bieden en hoe een blaarbehandeling in het werk gaat.
Groetjes van Alie Vink en Joost Sijtsma