Presentatie Guus Geurts (klimaat)

Gevolgen van TTIP voor klimaat,
voedselvoorziening en een alternatief
Wageningen, 15 april 2015
Guus Geurts
Inhoud






Relatie tussen voedselvoorziening en klimaat
Gevolgen TTIP – Transatlantic Trade and Investment
Partnership
Alternatieven – o.a. Alternative Trade Mandate
Voordelen
Strategieën: kansen
Meer informatie
Relatie tussen voedselvoorziening en klimaat



Peak oil in relatie tot hoge afhankelijkheid van olie; westerse
geïndustrialiseerde en geglobaliseerde voedselvoorziening:
10 calorie input energie : 1 calorie voedselenergie
Jagers-verzamelaars 1 : 10 – Chinese rijstteelt 1 : 53
Klimaatverandering – uitstoot GHG gerelateerd aan
voedselvoorziening 44-57%:
 natuurvernietiging met name voor exportgewassen (18%)
 onduurzame landbouwmethoden (15%)
 verwerking, verpakking en transport (20%)
 afbraak organische stof (4%)
maar vooral ook negatieve gevolgen voor de landbouw:
 te hoge temperatuur, droogte, overstromingen, oprakend
gletsjerwater, verzilting
Gevolgen TTIP (1)








EU nu nog hogere sociale- (arbeids), voedselveiligheids-, milieuen dierenwelzijnsstandaarden dan de VS
Gemiddelde boerderij VS: 150 hectare, EU: 12 hectare
Importtarieven verlaagd of afgeschaft
WTO en TTIP erkennen alleen voedselveiligheid als legitiem
Mutual recognition of standards; US kan producten exporteren die
aan hun normen voldoen, maar niet aan de EU-normen, wat
leidt tot oneerlijke concurrentie en een race to the bottom.
Zie b.v. legbatterij-eieren uit Oekraïne op EU-markt
Desastreus voor Europese boeren en het MKB vooral, de
duurzaam producerende bedrijven  niet meegenomen in
onderzoek want uitgangspunt is volledige werkgelegenheid
Capaldo (ILO – Tufft University): 600.000 banen verloren, BBP
daalt en lagere lonen
Gevolgen TTIP (2)






Regulatory coherence ‘harmonisering van standaarden tussen de
EU en US door een Regulatory Cooperation Body.
 Toekomstige verbeteringen worden onmogelijk gemaakt
door deze ondemocratische structuren.
Investor to State Dispute Settlement (ISDS); uit angst voor claims
treedt regulatory chill op: voedselveiligheids-, milieu-,
dierenwelzijns- en sociale normen  Peroxyazijnzuur-kip
Onmogelijk om strenger klimaatbeleid op te leggen, zoals
ecotaksen in plaats van ineffectief Emissie Handelssysteem
Bedrijven zullen lobbyen vanwege oneerlijke concurrentie
met producten uit China, VS en Brazilië
Doel Golden Standard: industrieel geglobaliseerde economie
Conclusie: Met TTIP is een effectief klimaatakkoord
onmogelijk.
Alternatieven (1)

Alternative Trade Mandate (www.alternativetrademandate.org):
 Stop nieuwe vrijhandelsverdragen zoals TTIP, EPA’s
 Meer regionale zelfvoorziening in voedsel, veevoer, energie,
hout, textiel door een drastische hervorming van FTA’s
 Hervorming van het Europese handels- en landbouwbeleid:
 Verhogen van importheffingen en productiebeheersing
 Verhogen van voorraden om onstabiele prijzen te
voorkomen
 Gegarandeerde stabiele prijzen aan boer in plaats van
gesubsidieerde export en inkoop onder de kostprijs door
handel en industrie
 Betalen voor groene diensten, beheer van natuur en
landschap, ecologische voedselproductie, verhogen
organische stofgehalte o.a. voor CO2-opslag
Alternatieven (2)


Alternative Trade Mandate vervolg:
 Mededingingswetgeving: aanpakken marktmacht handel en
industrie
 Europese biobrandstoffenrichtlijn stoppen
 Afschaffen tariefescalatie bewerkte tropische producten
 Internalisering alle milieu-, dierenwelzijns- en sociale kosten
in consumentenprijs
Voorstel hier toe (nog niet in uitgewerkt in ATM):
 Importheffing, voorkomt oneerlijke concurrentie import
 Verhoging van Europese milieu- en dierenwelzijnseisen
 Europese ecotaksen op fossiele brandstoffen en vervuilende
stoffen, én verlaging belasting op arbeid
 1. Importheffing + 2. hogere normen +3. ecotaks 
Internalisering
Voordelen










Kostendekkende prijzen aan boer, behoud gezinsbedrijven
Consument betaald eerlijke prijs, van 15% naar 15,9%
EU Gemeensch. Landbouw Beleid: € 25 – 35 miljard bespaard
Maar behouden voor het platteland: ecologische landbouw, CO2opslag (bodem) en duurzame energieopwekking
Leefbaarheid platteland en hogere werkgelegenheid MKB
Enabling environment voor duurzame bedrijven
Ontwikkelingslanden krijgen markten en natuurlijke
hulpbronnen terug, voor eigen voedselproductie
Energiezekerheid
Small farmers can cool the planet (GRAIN): 50 – 75% minder
uitstoot en opslag van broeikasgassen, door geregionaliseerde,
ecologische landbouw
Kringlopen gesloten, i.v.m. fosfaattekort
Strategie – Kansen



Actualiteit:
 TTIP-discussie – handel terug op de agenda
 December 2015 – VN-Klimaattop in Parijs
Samenwerkingsverbanden – mogelijke partners ander beleid:
 Boeren: Nl’se Melkveehouders Vakbond, Nl’se Akkerbouw
Vakbond, Platform ABC - ook NVV?
 Milieu-, ontwikkelings-, en consumentenorganisaties, o.a.
Milieudefensie, Slowfood
 Midden en Klein Bedrijf; eigen stem binnen de SER wegens
vaak andere belangen dan VNO-NCW
 Vakbonden, zoals binnen de TTIP-campagne
 Europees platform TTIP + Alternative Trade Mandate
Verbinding zoeken met inspirerende voorbeelden in de praktijk
 Stadslandbouw, Transition Towns
Meer informatie

ATM: ‘Handel tijd voor een nieuwe visie’
www.alternativetrademandate.org

GRAIN: ‘Small farmers can cool the planet’
http://www.grain.org/article/entries/4168-smallfarmers-can-cool-the-planet-presentation.pdf

Boek ‘Wereldvoedsel – Pleidooi voor een rechtvaardige
en ecologische voedselvoorziening’:
www.uitgeverijderepubliek.nl (2011 – 2013 2e druk)

Contact: www.guusgeurts.nl – [email protected]