6 REGIO ● RIBW Brabant laat psychisch kwetsbare mensen elkaar helpen Ervaringsdeskundige en cliënt: heilzame tandem Ze gingen beiden door het diepste dal. Nu helpt de een de ander op de weg omhoog. ‘Paola heeft aan een paar woorden genoeg’ door Nico Snels Z e heeft leuk werk, een vriendje, bijna een huis. „Ik zit nu in een goede flow”, zegt Maaike Schoenmakers. Maar juist dan ligt het gevaar weer op de loer. Dat haar omgeving zich roert en wil mengen in haar leven. „Dan gaan mijn stekels omhoog.” Dankzij de intensieve trainingen voor psychisch kwetsbare mensen vanuit het RIBW Brabant (begeleid wonen) is ze weerbaarder en wordt ze niet meer zo snel uit balans gebracht. „Maar het blijft nog lastig om mee om te gaan. Want je hebt een stempel als psychiatrisch patiënt en dat poets je niet zomaar weg.” Letterlijk sky high in Londen met een baan en bestaan waarop velen jaloers zouden zijn, lachte de toekomst een jaar of zes geleden Maaike Schoenmakers (33) toe. „Ik had alles wat mijn hartje begeerde.” Het ging voortreffelijk totdat haar grenzeloze ambitie en de hoge eisen die ze aan zichzelf stelde haar opbraken. Ze werd getroffen door een zware depressie en viel in een diep zwart gat. Ze verloor haar zelfvertrouwen, haar eigenwaarde ook en vijftien kilo. Het leven hoefde voor haar niet meer. „Ik wilde er een einde aan maken, maar iets in mij zei dat ik dat niet kon doen voor mijn familie.” Ze stopte met werken, keerde terug naar Nederland, kreeg medicatie waardoor ze manisch werd en ‘alles weer leuk vond’. Maar het leidde vervolgens tot vijf opnames op de psychiatrische afdeling van het ziekenhuis (PAAZ) en eenmaal de GGz high care, voordat ze eindelijk weer wat grip op haar bestaan kreeg. Als geen ander herkent ervaringsdeskundige Paola van den Noordt (44) het heftige verhaal. Ook zij zat, de wanhoop voorbij, op de bodem van de put. Op haar twintigste kreeg ze last van angsten, depressies en psychoses. Het begin van een vijf jaar durende lijdensweg van opnames in instellingen, op gesloten afdelingen, in isolatie. En meerdere suïcidepogingen. „Op zoek naar een dokter die mij beter kon maken. Het heeft twintig jaar geduurd voordat ik enig inzicht had in die psychische klachten. Een heel ne- gatief zelfbeeld, hooggevoelig, verantwoordelijk. Nu weet ik dat je naar je klachten moet luisteren, maar jarenlang probeerde ik ze alleen maar te onderdrukken.” Met de jeugdvriend wiens liefde voor haar onvoorwaardelijk was, is ze inmiddels achttien jaar gelukkig getrouwd en samen hebben ze twee kinderen. „Zo ontzettend belangrijk dat er iemand is die naast je staat, die je steunt, die je begrijpt. En dat je een netwerk van zorg om je heen hebt.” Met vallen en opstaan slaagde Paola van den Noordt erin haar leven weer op de rit te krijgen. Meer dan dat, want ze ging aan het werk, eerst vrijwillig en later betaald. Haar persoonlijk begeleider haalde haar over om haar eigen ervaringen in te zetten om anderen te helpen. Twee jaar is ze in dienst bij het RIBW, nu bij het team ‘herstel ondersteunende zorg’. „Ik ben hier als één van de eerste ervaringsdeskundigen begonnen. Echt pionieren. Ik weet wat cliënten doormaken en hoezeer ze behoefte hebben aan een luisterend oor en iemand die zegt ‘ik geloof in jou’. Dat is mijn passie, mijn missie bijna.” Maaike Schoenmakers, sinds mei communicatiemedewerkster bij het RIBW, kan het volmondig beamen. „Tegen Paola hoef ik niet mijn hele verhaal te vertellen, zij heeft aan een paar woorden genoeg. Ik ben heel open over mijn kwetsbaarheid, schaam me niet meer. Maar het blijft knokken tegen de negatieve beeldvorming in de maatschappij over mensen met een psychische achtergrond.” Ervaringsdeskundige Paola van den Noordt (zittend) en cliënt Maaike Schoenmakers. 䢇 foto Jeroen de Jong/Beeld Werkt Opleiding Howie the Harp gestart in Tilburg door Nico Snels 䢇 䢇 䢇 ‘Cliënt bepaalt veel meer wat hij zelf wil. RIBW is maar onderdeel van iemands leven’ Carla Lasonder, bestuurder RIBW Brabant TILBURG. Ervaring werkt. Zo luidt het devies van Howie the Harp. Dit opleidingscentrum tot ervaringsdeskundige is sinds deze week neergestreken in Tilburg. Cliënten van RIBW Brabant worden hier opgeleid om hun eigen ervaringen binnen de psychiatrie in te zetten voor anderen. Aan de Westertorenlaan (Wandelbos) is een voormalig wijkgebouw van ContourdeTwern omgebouwd. „Wij zitten er nu anderhalf jaar met onze dagbesteding. Het pand heeft dus nog wel een wijkfunctie. In het gebouw is nu ook Howie the Harp gevestigd”, zegt RIBW-bestuurder Carla Lasonder. Het oorspronkelijk uit Amerika afkomstige instituut startte afgelopen maandag met de eerste 21 cursisten. Mensen tussen de 20 en 50 jaar oud met verschillende achtergrond. Zij volgen de éénjarige opleiding met een volledig lesrooster van 4,5 dag in de week. Lasonder: „Naast de groep die nu is begonnen, zijn nog tien van onze cliënten al geselecteerd. Wie eenmaal wordt toegelaten, maakt een goede kans om te slagen”. De opleiding kost 5500 euro per persoon. Wie dat geld zelf niet heeft, kan renteloos lenen via het UWV. „Die verlenen op deze wijze financiële steun. Daarnaast wordt aan de cursisten een baangarantie geboden van minimaal een halfjaar binnen het RIBW”, vertelt Lasonder. Zij is erg blij met de nieuwe opleiding voor Tilburg tot ervaringsdeskundige, waarbij psychisch kwetsbare mensen worden getraind om anderen te helpen. „Onze cliënten hebben allemaal een persoonlijk begeleider. Samen met een ervaringsdeskundige is dat de perfecte combinatie. Ze kunnen mensen het vertrouwen in zichzelf teruggeven en er tegelijk voor zorgen dat de omgeving ook weer vertrouwen krijgt in die cliënt.” HOWIE THE HARP 䢇 䢇 Howie the Harp is een opleidingscentrum tot ervaringsdeskundige voor cliënten in de psychiatrie of verslavingszorg. Het instituut is genoemd naar Howard Geld uit Amerika, zelf als 14-jarige al psychiatrisch patiënt. Later leefde hij als dakloze op straat en speelde op zijn mondharmonica 䢇 䢇 om wat geld te verdienen. Vandaar de bijnaam harp. Hij werd voorvechter van de rechten van mensen met een psychiatrische aandoening, die door de maatschappij een stempel krijgen opgedrukt. Hij bedacht dat mensen met een psychiatrische geschiedenis hun levenservaring en talenten in kun- 䢇 䢇 nen zetten om elkaar te steunen in hun herstel. Vanuit dit idee werd in New York een trainingsprogramma ontwikkeld dat zeer succesvol bleek. Na Rotterdam en Arnhem is Tilburg nu de derde stad met Howie the Harp. Howard Geld overleed in 1995 op 42-jarige leeftijd aan een hartstilstand.