Verzorgen van een stoma met tweedelig opvangmateriaal

Verzorgen van een stoma met tweedelig opvangmateriaal
Doel:
Het reinigen en verzorgen van een stoma wanneer tweedelig materiaal gebruikt
wordt
Benodigdheden:
• Onsteriele handschoenen
• Onderlegger of handdoek
• Onsteriele non-woven gazen 10 x 10 cm,
• Bekkentje met water als er geen kraan in de buurt is
• Kan of urinaal om dunne ontlasting of urine op te vangen
• Stomaopvangmateriaal waarvan de huidplaat eventueel op maat geknipt is
met behulp van een mal en is voorverwarmd ( op het lichaam leggen of
wrijven tussen de handen).
• Malletje (beschermfolie huidplaat) , pen en schaar
• Afvalzakje
Werkwijze verwisselen van huidplaat en zakje:
1. Informeer de zorgvrager over het doel en de werkwijze van de handeling
2. Doe de handschoenen aan
3. Leg de bescherming in bed
4. Laat de zorgvrager het zakje zomogelijk legen in het toilet of leeg het zakje
in de kan of urinaal.
5. Verwijder het oude materiaal door het voorzichtig de huidplaat, door het
m.b.v. een vochtig gaas van de huid los te pellen van boven naar beneden.
Trek voorzichtig daarbij de kleeflaag los met de andere hand. Het is handig
om halverwege het vochtige gaas over het stoma in de opening van het
zakje te schuiven zodat de stoma al iets schoon is.
6. Maak met de natte gazen de huid en de stoma schoon, dep met een gaas
de huid droog. Wees er steeds op bedacht dat er opnieuw ontlasting of
urine uit de stoma kan komen
7. Inspecteer de stoma en de huid en de achterkant van het verwijderde
systeem
8. Ruim alles op
9. Was de handen of gebruik handalcohol
10. Bespreek de handeling met de zorgvrager
11. Noteer de bevindingen in het verpleegkundig dossier
12. Doe het vuile materiaal in een afvalzakje
13. Controleer de pasvorm van het malletje, maak zonodig een nieuwe . Teken
het malletje in spiegelbeeld over op de huidplaat en knip deze uit.
14. Verwijder het afdekpapier van de nieuwe huidplaat en breng de huidplaat
aan terwijl de buikhuid glad gehouden wordt. Wrijf de plaat aan zodat hij
door de warmte van de handen vastplakt.
15. Sluit de evt. opening of kraantje van het nieuwe zakje
16. Bevestig het zakje volgens de gebruiksaanwijzing in de verpakking van de
huidplaten
17. Controleer of het zakje goed bevestigd is
18. Doe de handschoenen uit
Werkwijze bij het vervangen van alleen het zakje:
1. Informeer de zorgvrager over het doel en de werkwijze van de handeling
2. Doe de handschoenen aan
3. Leg de bescherming in bed
4. Laat de zorgvrager het zakje zomogelijk legen in het toilet of leeg het zakje
in de kan of urinaal.
5. Maak het zakje los van de huidplaat en doe het in het afvalzakje
6. Veeg de nog aanwezige ontlasting weg met een tissue of zacht toiletpapier
7. Maak de huidplaat en stoma schoon met vochtige gazen.
8. Kijk of de huidplaat niet vervangen hoeft te worden
indien niet: bevestig het nieuwe zakje volgens de bij de verpakking van de
huidplaten ingesloten gebruiksaanwijzing
indien wel: zie hierboven
9. Volg verder de werkwijze hierboven vanaf “Sluit de evt. opening of kraantje
van het nieuwe zakje”
Aandachtpunten:
• Verzorg de stoma als de productie minimaal is ( meestal s’morgens voor het
ontbijt, bij colostoma na de 1e lozing). Wees alert op de hoeveelheid van de
productie en de regelmaat.
•
Verzorg afhankelijk van de lichamelijke conditie de stoma staand, zittend of
liggend. Vermijdt huidplooien door de buikwand te strekken bij het
aanbrengen van het systeem.
•
De huidplaat dient op tijd verwisseld te worden en de opening in de
huidplaat moet goed passend zijn. Dit wil zeggen dat de doorsnede van de
opening in de huidplaat 1 à 2 mm groter moet zijn dan de stoma. Een te
grote opening brengt de huid onnodig in contact met ontlasting of urine en
geeft daardoor kans op huidirritatie. Een te nauwe opening kan stuwing of
necrose van de stoma veroorzaken. Een uitzondering moet men maken
voor heel kleine stoma’s, de opening in de huidplaat dient dan ruimer te zijn,
omdat de faeces anders de huidplaat wegdrukt.
•
De juiste flensmaat is dat tussen het stoma en de flens rand er een
vingerdikte ruimte moet zijn. Fabrikanten geven op de achterzijde van de
huidplaat vaak aan tot hoever deze maximaal uitgeknipt mag worden.
•
De stoma kan tijdens de verzorging iets gaan bloeden. Dit is niet
verontrustend als dit binnen een redelijke tijd stopt. Een koud washandje op
de stoma kan helpen.
•
Indien er haargroei rondom de stoma is, moet die regelmatig verwijderd
worden. Dit kan door knippen of voorzichtig scheren met een scheermesje.
Scheer met de haargroei mee. Gebruik in geen geval ontharingscrème!
•
Gebruik geen olie of vette zalven onder de huidplaat. Dit vermindert de
kleefkracht. Indien er crèmes nodig zijn, worden bij voorkeur speciaal voor
stomaverzorging ontwikkelde preparaten gebruikt. Het regelmatig gebruik
van lijmoplossers en ontvettende middelen is slecht voor de conditie van de
huid.
•
De huid niet drogen met een föhn. Hierdoor droogt deze uit en het stoma
kan ongemerkt verbranden.
•
Bij vacuümtrekken van het opvangzakje helpt het als het filter wordt
afgeplakt en er een gaasje in het zakje wordt gedaan. Het filter moet ook
afgeplakt worden bij douchen, baden en zwemmen. De natte filter kan geen
lucht doorlaten en geeft vlekken in de kleding.
Complicaties:
Indien er huid- of stomaproblemen zijn overleggen met de stomaverpleegkundige,
de specialist en/of de beschrijving stoma- en huid problemen raadplegen.
ileostoma
• Doordat de ontlasting bij een ileostoma nog pancreassap en galzure zouten
bevat en daardoor agressief op de huid kan inwerken is er een risico op
huidirritaties. Indien het nodig is om huidbescherming toe te passen worden
bij voorkeur speciaal voor stomaverzorging ontwikkelde preparaten gebruikt
• Het zakje moet op tijd geleegd worden bij ongeveer 1/3 vulling en 1 keer
daags verwisseld. De huidplaat om de dag of om de 2 dagen afhankelijk van
hoe goed deze blijft zitten. Als de huidplaat is aangetast dient men dit als
signaal te zien, om het materiaal eerder te verwisselen.
• De gunstigste tijd om een ileostoma te verschonen is ’s morgens voordat de
zorgvrager heeft gegeten en gedronken. De uitvloed van de stoma zal
gering zijn, zodat men de stoma rustig kan verzorgen.
Colostoma
• Verwissel het zakje mimaal 2 keer daags. Dit omdat het filter na 8-12 uur
verzadigd is. De huidplaat tussen de 3-5 dagen., afhankelijk van hoe goed
deze blijft zitten
Urostoma
• Een urostoma heeft door de waterdunne uitvloed en de ‘oplossende’
inwerking van de urine op de huidplaat een risico op huidirritaties. Indien het
noodzakelijk is om huidbescherming toe te passen, worden bij voorkeur
speciaal voor stomaverzorging ontwikkelde preparaten gebruikt.
• Het zakje moet op tijd geleegd worden bij ongeveer 1/3 vulling. En 1 keer
daags verwisseld. De huidplaat om de dag of om de 2 dagen afhankelijk van
hoe goed deze blijft zitten. Als de huidplaat is aangetast dient men dit als
signaal te zien, om het materiaal eerder te verwisselen.
• De gunstigste tijd om een urostoma te verschonen is ’s morgens voordat de
zorgvrager heeft gedronken. De urineproductie zal dan gering zijn, zodat
men de stoma rustig kan verzorgen.