Nieuwsbrief van de Vrouwengroep en de Raad voor Levensbeschouwingen en Religies te Amsterdam nr 25 april 2008 Van de Redactie Bij het opmaken van deze Nieuwsbrief wordt binnen en buiten Nederland gesproken over de film ‘Fitna’ van Geert Wilders. Ank Veenstra, voorzitter van de Kerngroep van de Amsterdamse Vrouwengroep, heeft u via de e-mail d.d. 28 maart 2008 op de hoogte gebracht van het standpunt van de Kerngroep en de voorgenomen dialoogbijeenkomst (hiwar) tussen Amsterdammers. Deze reactie op de film ‘Fitna’ is nog eens in deze Nieuwsbrief opgenomen. De dialoogbijeenkomst heeft inmiddels plaatsgevonden op zondag 30 maart jl. Ank en Han Veenstra hebben hierover een impressie geschreven, die eveneens hier is opgenomen, alsmede de toespraak, die Ahmed Marcouch deze zondagmiddag heeft uitgesproken. Mede door toevoeging van deze pagina’s is de Nieuwsbrief nogal omvangrijk geworden, maar daardoor niet minder interessant! Leest u maar! U ontvangt de Nieuwsbrief steeds rondom het einde van de maand. Het komt echter voor, dat wij aankondigingen ontvangen ná het uitbrengen van onze nieuwsgaring. Daarom hebben we besloten dergelijke aankondigingen direct op onze website www.amsterdamsevrouwengroep.nl te plaatsen, opdat u alsnog tijdig wordt geïnformeerd. Degenen, die geen internet ter beschikking hebben, ontvangen deze informatie zonder verder commentaar gebundeld per post De Nieuwsbrief verschijnt aan het einde van elke maand. Denkt u eraan, dat kopij dient te worden ingeleverd vóór de 20e van de maand bij de Redactie (zie hierna genoemde namen). De Redactie verzoekt u dringend om vooraf bij de desbetreffende organisatie te checken of uw kopij in onze Nieuwsbrief mag worden opgenomen! De Redactie behoudt zich het recht voor om kopij, die niet relevant is voor de doelgroep van deze Nieuwsbrief, niet op te nemen. De Nieuwsbrief is ook terug te lezen op www.amsterdamsevrouwengroep.nl Gerrie van Krevel, 020-6902378 [email protected] Ank Veenstra, 020-6949647 [email protected] Het ontmoeten van je buurvrouw/buurman op de volgende bijeenkomsten in Amsterdam en omgeving Utrecht Haarlem * Amsterdam Amsterdam Amsterdam Utrecht Utrecht Amsterdam Amsterdam Utrecht woe 2 apr. woe 2 apr. 10-13 april vrij 11 apr. do 17 apr. Symposium ‘Vrouwenrechten en Islam’ Thema ‘Filosofie en dood’ Interreligieus Jongerenweekend Lezing ‘Geloven voorbij grenzen’ Symposium ‘In het spoor van Jezus en Mohammed’ za 19 apr. Landelijke Dag ‘Rijkdom van diversiteit’ do 24 apr. Symposium ‘Tekens van Hoop’ 25 apr.-2 nov.Tentoonstelling ‘Binnenstebuiten’ vrij 9 mei Debat ‘De Vreugden en de Pijn van een Multi-Culti-Samenleving’ do 15 mei Symposium ‘Heilige Huisjes’ p. 9 p. 9 p. 10 p. 10 p. 10 p. 11 p. 11 p. 12 p. 12 p. 12 * Gezien het beperkte aantal plaatsen (maximaal 20) bij interesse snel reageren! 2 Naar aanleiding van de door Geert Wilders gelanceerde film ‘Fitna’ heeft Ank Veenstra vrijdag 28 maart jl. een eerste reactie gegeven. vrijdag 28 maart 2008, 13.00 uur Van Ank Veenstra, voorzitter Vrouwengroep Reactie op de film Fitna “De Kerngroep van de Amsterdamse Vrouwengroep van de RLRA heeft kennis genomen van de film Fitna van Geert Wilders en betreurt het, dat oude beelden zó achter elkaar zijn geplaatst, waardoor een wel heel extreem beeld is ontstaan. De Kerngroep van de Amsterdamse Vrouwengroep herkent dit beeld niet als een beeld van de Islam in Nederland. De Vrouwengroep staat voor interreligieuze en levensbeschouwelijke dialoog, gebaseerd op wederzijds respect, waardering en kennis van elkaar’s drijfveren.Wij gaan uit van de vrijheid van denken en geloven. De Vrouwengroep van de Raad voor Levensbeschouwingen en Religies van Amsterdam wil samen met andere organisaties eendrachtig zoeken naar oplossingen voor een vreedzame samenleving en actief meebouwen aan een gezond geestelijk leefklimaat in de stad.” Dialoogbijeenkomst (hiwar) tussen Amsterdammers In dit kader willen wij u het volgende onder de aandacht brengen: De Raad voor Levensbeschouwingen en Religies te Amsterdam (RLRA) heeft samen met de Unie van Marokkaanse Moskeeën Amsterdam & Omstreken (UMMAO) en de Stichting Amsterdam met Hart en Ziel een dialoog (hiwar) tussen Amsterdammers met verschillende achtergronden en overtuigingen georganiseerd. Inmiddels zult u wel hebben vernomen, dat de hier bedoelde dialoog zondag 30 maart jl. heeft plaatsgevonden. Een impressie daarvan vindt u onderstaand, alsmede de uitgesproken toespraak door Ahmed Marcouch. De Raad voor Levensbeschouwingen en Religies te Amsterdam verenigt moslims, joden, christenen, en ook humanisten, boeddhisten, hindoes, bahá’ís en soefies. Deelnemende koepelorganisaties zijn o.a. de Raad van Kerken Amsterdam, de Unie van Marokkaanse Moskeeën Amsterdam en Omstreken, het Humanistisch Verbond en de Liberaal Joodse Gemeente. 3 Ingezonden IMPRESSIE van Ank en Han Veenstra Een ander geloof: niets om bang voor te zijn Een impressie: Fitna is uit. En nu wij: hiwar. (‘Fitna’ betekent beproeving, maar ook chaos. ‘Hiwar’ betekent dialoog) Zondag, 30 maart 2008 Als reactie op het uitkomen van de film van Geert Wilders, organiseren de Raad voor Levensbeschouwingen en Religies te Amsterdam, de Unie van Marokkaanse Moskeeën te Amsterdam & Omstreken en de Stichting Amsterdam met Hart en Ziel een dialoogmiddag, een Hiwar. Het Apostolisch Genootschap in Amsterdam Slotervaart is gastheer. Voor aanvang wordt er druk gepraat, buiten voor het gebouw en in de ontvangsthal. Dan komen burgemeester Cohen en zijn vrouw en nemen de ongeveer 200 gasten plaats in de grote zaal. De organisatoren leggen een gezamenlijke verklaring af, die als vanzelf de basis vormt voor het verdere verloop van de Hiwar. Erik de Baedts, Khalil Aitblal en Asme Alariahi leiden de middag. De aanleiding en niet meer dan dat, is de film Fitna. We willen met elkaar praten over onze samenleving in Amsterdam, gekenmerkt door een eeuwenlange culturele ontwikkeling, waar we met de meest verschillende culturen vreedzaam samenleven. De film focust op de Islam en versterkt vooral angstgevoelens, die vaak voortkomen uit onbekendheid met het geloof. De film laat een ééndimensionaal beeld zien. Deze Hiwar-middag beoogt een twee-richtingen verkeer, een open dialoog. De hele verklaring van de organisatoren is te lezen op de site van de RLRA: www.rlra.nl De burgemeester begint te zeggen, dat de beelden wel heel verschrikkelijk zijn en dat er ook enkele bij zijn die in Amsterdam zijn gedraaid. Hij zegt, dat hij de ontstane angstgevoelens heel serieus neemt. Dat we de angst moeten overwinnen door elkaar beter te leren kennen. Hij vertelt, hoe belangrijk hij deze dialoog vindt. Er gebeurt in de stad al vele jaren zoveel positiefs in een veranderende samenleving, waar de burgers zelf niet om hebben gevraagd. Geert Wilders heeft de vrijheid om deze film te maken, maar ieder heeft ook de vrijheid om zijn/haar geloof te beleven. De film wordt getoond. Af en toe huivert de zaal van de verschrikkelijke beelden, maar ook zijn er lacherige reacties van mensen die grove vergissingen of fouten in de film menen te herkennen. In het forum nemen zitting: 4 voorzitter Vice-voorzitter van de Raad van Kerken Amsterdam, de heer Erik de Jong. Voorzitter van de commissie dialoog van de Liberaal Joodse Gemeente, de heer Harry Polak. Secretaris van het Humanistisch Verbond, Jacqueline Gerretsen. Namens de Stichting Hart en Ziel, Marieke van der Werf. Districtsverzorger van het Apostolisch Genootschap,alwaar we vandaag te gast zijn, Bert Wiegman. De jongeren-imam uit Slotervaart, Yassin Elforkani. Er staat een stoel klaar voor de heer Geert Wilders, die is uitgenodigd om aan de dialoog deel te nemen, maar die niet verschijnt. Een rijk gevarieerd gezelschap dus, dat eerst een persoonlijke reactie op de film geeft en daarna ingaat op enkele vragen uit de zaal. Er is nog onvoldoende discussie over de werkelijke pijnpunten, brengt de heer Molenwijk in.. Yassin Elforkani benadrukt dat de deeltjes van de Koranverzen die Geert Wilders gebruikt, weliswaar in de koran staan maar horen bij een geschiedkundig verhaal. Yassin Elforkani vertelt over zijn werk met jongeren. En zo werden zorg en moed, twijfel en geloof gedeeld. Na de korte pauze gaan we uiteen in dialooggroepen. We krijgen de volgende vragen mee: - heeft de film u geraakt en waarin - waarover maakt u zich zorgen - wat zou er moeten gebeuren om deze zorgen weg te nemen - wat kunt u er zelf aan doen In alle hoeken en gaten van het gebouw zitten groepen en groepjes geanimeerd met elkaar te praten over deze onderwerpen. Tot twee keer toe wordt de gesprekstijd met 10 minuten verlengd. Na ruim een uur en terugkomst in de plenaire zaal blijft iedereen in groepjes - staand of zittend - praten. Er is duidelijk te weinig tijd om alles te bespreken. Er volgt een korte samenvatting van een aantal gespreksgroepen. In ieder geval is men het er over eens, dat kennis van de vreemde ander leidt tot begrip, waardering en gevoel. Daar valt nog veel te winnen. Deze middag is een bijdrage daaraan. En angstgevoelens over wat ons allemaal zou kunnen overkomen, moeten we niet onder5 schatten. In de gesprekken blijkt dat deze angstgevoelens er zijn. In de gesprekken van vanmiddag blijkt, dat eigenlijk alles bespreekbaar is in eerlijkheid en openheid. Ook wordt weer bevestigd, dat de Islam en andere godsdiensten veel met elkaar gemeen hebben, en dat iedereen - gelovig of niet gelovig - uit is op een goede, harmonieuze samenleving, gebouwd op waarden als erkenning, waardering en respect voor de ander. Ahmed Marcouch, stadsdeelvoorzitter Amsterdam-Slotervaart houdt een afsluitende speech. Onderstaand treft u de speech van Ahmed Marcouch integraal aan. Voor ons een geslaagde Hiwar, deze middag. Geen begin, maar ook zeker nog geen einde. Een proces dus. Een ander geloof: niets om bang voor te zijn!!! 30 maart 2008, Ank en Han Veenstra ~~~~~~ Toespraak Ahmed Marcouch, uitgesproken bij het fitna-debat in Slotervaart, zondag 30 maart 2008 Wilders onderschat de kracht van de Westerse beschaving Beste mensen, Ik begin mijn verhaal met een woord tot de man die hier niet is. Beste Geert Wilders, de Nederlandse vrijzinnigheid brengt mensen voort als jij die zich door niets en niemand de mond laten snoeren. Jij en ik hebben, denk ik, de vrijheid van meningsuiting even lief. Dat hebben we met elkaar gemeen. Terug naar de waarheid. Beste mensen, de eerste vraag bij een nieuwe publicatie moet om te beginnen over de inhoud gaan, niet over de vorm. De eerste vraag is: is dit verhaal waar? De film zit inderdaad vol waar gebeurde beelden van moorddadige acties, verricht door moslimextremisten die wel degelijk hebben uitgeroepen uit naam van Allah te handelen. Ook hier in Nederland, bij de moord op Theo van Gogh. Geert Wilders en anderen moeten al jaren beveiligd worden en zelfs een fotografe wordt om 6 haar compromitterende artistieke uitingen met de dood bedreigd. Terecht zijn wij bang voor agressieve fanatici. Die angst, beste afwezige Geert, leeft net zo sterk onder moslims als onder andere mensen. Ook moslims lopen gevaar en zijn bang. De waarheid is dat de meeste slachtoffers van terrorisme moslims zijn in Islamitische landen. Zie de Islamitische gardes in Iran en zie de Taliban in Afghanistan, zie de burgeroorlogen in Soedan en in Irak en zie de onafzienbare reeks aanslagen in ondermeer Marokko, Indonesië en Pakistan. Beste mensen, inderdaad zijn wij sinds 9/11 in oorlog. Niet iedereen wil die feiten onder ogen zien. Geert Wilders wel. Ik heb het idee dat de ontkenning van de oorlog door een deel van onze landgenoten veel van het politieke handelen van Wilders motiveert. Hij wil waarschuwen. Ontkennen is gevaarlijk, daar komen Wilderianen van. Geert Wilders, je maakt een tragische vergissing. Jouw angst is reëel, maar de richting van je angst is fout. Nederland en het Westen zijn niet in oorlog met de Islam. De waarheid is dat de Westerse beschaving en de Islamitische beide in oorlog zijn met de kleine meerderheid aan gewelddadige religieuze fanatici die terreur uitoefenen. Van hen moeten wij winnen. Het goede nieuws is dat wij met ons allen ver in de meerderheid zijn - moslims, christenen, joden, humanisten en atheïsten. Dat maakt de strijd nog steeds grimmig en gevaarlijk, maar het wordt een stuk minder hopeloos als we inderdaad met elkaar optrekken. Tragisch genoeg kiest Geert Wilders de verkeerde vijand: hij kiest als vijand de Islam en niet het moslimterrorisme. De Islam is fascistisch, zegt hij. Een tragische fout. Het fascisme is een politieke en antireligieuze beweging uit de twintigste eeuw die een totalitaire staat nastreeft op etnische grondslag: één volk, één staat, één leider. De Islam is een godsdienst die geen staatsleer kent, een godsdienst die door al die dertien eeuwen van zijn bestaan heen, verbonden is geweest met heel verschillende staatsvormen. De Islam richt zich niet tot een specifiek volk of ras, maar tot alle mensen en maakt de zorg voor de zwakkeren tot een religieuze plicht. Ik zie een religie die zijn verwantschap met Christendom en Jodendom uitdrukkelijk erkent. Ik zie een religie van gewone mensen, zoals mijn vriend Aboutaleb altijd zegt. Wilders stelt, dat het de Islam is die niet deugt, niet zozeer de moslims. Ik zie juist een Islam die een weg zoekt naar de moderniteit. Men zegt wel, dat de Islamitische beschaving er laat mee is begonnen die weg te zoeken. Dat vind ik ook en dat had ik graag anders gezien. De geschiedenis leert dat het niet gaat zonder onderbreking en terugval, niet zonder debatten en conflicten, niet zonder pijn en moeite en verdriet. Er wordt in de moslimgemeenschap heftig geworsteld met onderwerpen als de positie van de vrouw en de opvattingen over homofilie en eerwraak. Ook de christelijke en de joodse religies hebben niet zonder slag of stoot hun vrede met de moderne tijd gesloten. 7 Naast het geweld en het vermeende fascisme is de derde grote zorg van Wilders dat Nederland islamiseert en een samenleving wordt als Iran, Saudi Arabië of Pakistan. Dat Nederland een samenleving wordt, die de wezenlijke verworvenheid van de westerse beschaving opgeeft. Geert, ik weet zeker dat dit niet gaat gebeuren. Het klinkt misschien gek dat ik dat tegen jou zeg, maar jij onderschat de kracht van de Westerse beschaving. De vrijheid, de markt en het individuele streven naar geluk zijn ook voor de Nederlandse moslims enorm aantrekkelijk. En de Nederlandse democratie en gerechtigheid worden door hen al evenzeer gewaardeerd. De Nederlandse moslims willen de samenleving helemaal niet veranderen. Hun ambitie heeft een heel andere richting. Ze willen aan deze samenleving deelnemen. Ze willen dat doen op voet van gelijkheid. Daar wordt wel eens aan getwijfeld, maar de praktijk heeft dat al lang bewezen. De Islam laat zich prima met de moderne Nederlandse samenleving verbinden. Dat gaat bepaald niet vanzelf. Daar moet theologisch werk binnen de Islam voor verricht worden en pastoraal werk binnen de Nederlandse moslimgemeenschappen. Maar het belangrijkste werk wordt door de gelovigen zelf verricht, in de praktijk van alledag stemmen zij leer en leven voortdurend op elkaar af. De Nederlandse moslims lopen daarin al een hele tijd voorop binnen Europa. Als ik mezelf als voorbeeld mag geven: ik leef die verbinding iedere dag en voel me daar goed bij. Ik beschouw mijzelf als een oprecht moslim, als Nederlander én als erfgenaam van de verlichting. En kijk ook naar wat zich onder orthodoxe moslims afspeelt. Ook zij worstelen met het leven en de leer en onderzoeken hoe zij tot een vergelijk met de moderne samenleving kunnen komen. Ik denk dat het gaat lijken op hoe orthodoxe Christenen en orthodoxe Joden dit hebben gedaan. De vergissing van Wilders is tragisch, omdat hij de claim van religieuze fanatici, dat zij namens de Islam handelen, bevestigt. Daardoor maakt hij de zes procent Nederlandse moslims die als gevaarlijk beschouwd worden, sterker en wekt hij angst in Nederland voor die 94 procent van de Nederlandse moslims die juist bezig zijn te integreren. Want zo ligt het, vertellen ons de reacties van de moslims op de film Fitna. Moslims in Nederland zijn innerlijk steviger geworden, voelen zich minder snel beledigd en staan met meer zelfvertrouwen in onze samenleving. Ik vraag alle Nederlanders om dit goed tot zich te laten doordringen. Geert, jij hebt je de afgelopen jaren geïsoleerd. Dat neem ik je kwalijk. Als politicus moet jij je opvattingen toetsen en blootstellen aan kritiek. Zonder dat, kun jij niet weten of je opvattingen waar zijn. Toetsen zie ik als een verplichting voor iedere politicus. Jij hebt je aan die plicht niet gehouden. Daarom vraag ik jou:waar ben je? Wij zijn hier wél, zonder Wilders. En wij blijven bij de kern van het debat in Nederland. Daar moeten wij ons niet door laten afleiden, zoals de AEL die het moslimterrorisme vergelijkt met het geweld van staten als de VS en Israël. Laten 8 wij ons richten op Nederland, op onze kern. En die is: wij zijn op zoek naar de plaats van de Islam in de moderne Nederlandse samenleving! Het nieuws incl. video op AT5. http://www.at5.nl/nieuwsartikel.asp?newsid=34066 Hierin vindt u de korte impressie die op AT5 is uitgezonden. Symposium: ‘Vrouwenrechten en Islam’ Utrecht, woensdag 2 april van 11.00 – 17.00 uur Op deze dag organiseert de initiatiefneemster en studente aan de Hogeschool Utrecht, Faculteit Educatie, Hulya Uslu in het kader van Crossing Cultures, het symposium 'Vrouwenrechten en Islam'. (De nieuwe inzichten in) Vrouwen- rechten, islamitisch feminisme en koranexegese vanuit vrouwelijk perspectief worden ter discussie gesteld. Daarnaast komen de patriarchale praktijken aan de orde en tevens vanuit het vernieuwende idee van 'femanisme': het gedachtegoed dat je werkelijke emancipatie alleen met mannen en vrouwen samen kan bereiken. Daarom hebben zowel vrouwen als mannen een belangrijke rol tijdens dit symposium. Gasten: prof. Asma Barlas New Work, Nahed Selim, Ceylan Pektas-Weber, Ahmed Marcouch, Mohammed Cheppih en Senay Ozdemir Locatie: Hogeschool Utrecht, Faculteit Maatschappij en Recht, Heidelberglaan 7, collegezaal 0150, Utrecht Toegang: gratis Informatie/aanmelden: e-mail: [email protected] : Hulya Uslu; Telefoon: 030-2388898 Thema: ‘Filosofie en dood’ Het omgaan met de dood in verschillende religieuze tradities Haarlem, woensdag 2 april van 19.45 uur – 22.00 uur Tijdens de inleiding over het omgaan met de dood schetst Prof. dr J.F. Goud ( bijzonder hoogleraar wijsgerige theologie Utrecht ) twee wegen: die van onthechting ( zoals bijvoorbeeld in het Boeddhisme ) en van hechting (zoals ondermeer te vinden is in het Christendom en het Jodendom). Wat is bovenal het belangrijkste ? Moeten we ons van alles dat ons vasthoudt aan het leven losmaken ? Of gaat het er juist om onze gebondenheden tot het eind toe te doorleven? In welke weg herkennen we ons het meest? Zijn het aparte wegen of zijn ze met elkaar te verbinden? 9 Locatie: Remonstrantse Kerk, Wilhelminastraat 22, Haarlem (ingang Prins Hendrikstraat) Toegang: € 5,00 Informatie/aanmelden: website: www.kerkpleinhaarlem.nl/remvvh/cafe.html Telefoon: Marianne Waling-Huijsen 0252-530746/06-16370875 Interreligieus jongerenweekend Amsterdam, 10 april - 13 april Programma Het weekend begint op donderdagmiddag 10 april om 17.00 uur en eindigt zondagdagmiddag 13 april om circa 16.00 uur. Op het programma staan o.a. excursies ( naar klooster, moskee en kerk ), inleidingen ( jodendom, islam, christendom ), het volgen van religieuze diensten, 'interreligieuze' maaltijden, discussies, spellen, films, etc. Uiteraard is er ook vrije tijd in het programma. Belangrijk is dat de deelnemers alle onderdelen volgen. Het volledige programma wordt na aanmelding toegestuurd. Praktische-zaken Het weekend is bedoeld voor jongeren met een joodse, christelijke of islamitische achtergrond in de leeftijd van 18-30 jaar. Deelnemers betalen € 25,-- voor het weekend als bijdrage in de onkosten. Eventueel is korting mogelijk. Informatie/Aanmeldingen: e-mail: [email protected] ; er zijn maar 20 plaatsen beschikbaar. Organisatie: het weekend wordt georganiseerd door: - Jongerencentrum 't Wasdom in Zwolle – www.kloosterzwolle.nl/wasdom - Stichting Islam en Dialoog – http://www.islamendialoog.nl/ - Stichting Interreligieuze Dialoog – http://www.interreligieuzedialoog.nl/ Lezing: ‘Geloven voorbij grenzen’ Amsterdam, vrijdag 11 april vanaf 16.00 uur Mevrouw dr Manuela Kalsky zal een pleidooi houden voor pluraliteit in geloven, voor een kruisbestuiving van de verschillende godsdiensten en religieuze tradities. Locatie: Theologische Café VE90 - Raad van Kerken, van Eeghenstraat 90 (tramlijn 2: halte Corn.Schuytstraat) Amsterdam Toegang: gratis Informatie: e-mail: [email protected] website: www.rvkamsterdam.nl Telefoon: 020-6755492 10 Symposium: ‘In het spoor van Jezus en Mohammed’ Amsterdam, donderdag 17 april van 10.00 – 16.00 uur Wat weten christenen nu eigenlijk van de betekenis van de profeet Mohammed voor moslims? En wat weten moslims op hun beurt over hoe christenen tegen Jezus aankijken? In de discussie in de media overheersen one-liners en heftige debatten, maar waar liggen nu de echte verschillen en overeenkomsten? Over deze vragen verscheen bij uitgeverij Meinema onder redactie van Henk Vroom en Stella el-Bouayadi-Van de Wetering de bundel In het spoor van Jezus en Mohammed, waarin zes moslims en zes christenen schrijven over Jezus, Mohammed, Maria en Aisha, hun persoon, hun betekenis en hun voorbeeld voor het leven. In drie bijeenkomsten wordt naar aanleiding van de bundel de plaats van Jezus en Mohammed in hun geloofstraditie vanuit verschillende gezichtspunten belicht. Locatie: Auditoium Vrije Universiteit, De Boelelaan 1105, Amsterdam Toegang: € 21,50: alléén met bestelde toegangskaart: www.vupodium.nl Telefoon: 020-5989292 Landelijke Werk- en Ontmoetingsdag: ‘Rijkdom van diversiteit’ Utrecht, zaterdag 19 april van 10.00 – 15.30 uur Georganiseerd door Islam en Dialoog, de Contactraad voor Interreligieuze Dialoog van de RKK, en Kerk in Actie van de PKN. Op deze 9e landelijke dag zullen moslim- en christenvrouwen uit verschillende culturen die nu in Nederland leven een korte inleiding houden waarin ze iets vertellen over hun persoonlijke geschiedenis, cultuur en religieuze beleving. Wat heeft migratie hen gebracht en wat kunnen wij ervan leren? In het middagprogramma staat ‘gebed' centraal. Bovendien willen we deze dag een aanzet geven om in kleinere verbanden (regionaal) ontmoetingen te organiseren. Locatie: Protestants Landelijk Dienstencentrum, Joseph Haydnlaan 2a, Utrecht Toegang: € 10,00 inclusief lunch en koffie/thee Informatie: Alie Brandwijk, telefoon 026-3233190 of Seher Sayan, e-mail: [email protected] Aanmelden: [email protected] Symposium: ‘Tekens van Hoop’ Utrecht, donderdag 24 april van 09.30 – 17.15 uur Symposium bij gelegenheid van het 60-jarig bestaan van de staat Israël. Aandacht wordt gegeven aan hoopgevende initiatieven gericht op vrede en een vreedzaam samenleven in Israël en de Palestijnse gebieden. Sprekers zullen vooralsnog zijn ds.B. Plaisier(scriba Generale Synode PKN) en mgr. drs. A.H. van Luyn s.d.b. (voorzitter Begeleidingscommissie Joden11 dom van de Nederlandse Bisschoppenconferentie). 's Middags presenteren diverse organisaties zich en kunt u op een actieve manier met hen kennismaken. Het geheel wordt afgesloten met informeel samenzijn. Locatie (voorlopig): Protestants Landelijk Dienstencentrum, Joseph Haydnlaan 2a te Utrecht Organisatie:Kerk en Israël van de Protestantse Kerk in Nederland en de Katholieke Raad voor Israël van de Rooms Katholieke Kerk in Nederland. Informatie/aanmelden: e-mail: [email protected] ; www.pkn.nl/kerk&israel.nl Telefoon: 030-8801515 Tentoonstelling: ‘Binnenstebuiten’ over jongeren en religie Amsterdam, 25 april – 2 november 2008 De tentoonstelling Binnenstebuiten toont dat religieuze tradities springlevend zijn onder jongeren tussen 13 en 20 jaar. Binnen de vijf wereldreligies - christendom, islam, boeddhisme, hindoeïsme en jodendom - zijn in Nederland twaalf religieuze stromingen geselecteerd die door vijftien persoonlijke portretten in woord en beeld worden vertegenwoordigd. Deze portretten benaderen de positieve kanten van religie, want juist de vrijheid, de energie en de waarde van traditie komen aan bod en niet de dogma’s en het extremisme. Locatie: Bijbels Museum, Herengracht 366-368, Amsterdam Toegang: maandag t/m zaterdag 10.00-17.00 uur zon- en feestdagen van 11.00-17.00 uur Gesloten op Nieuwjaarsdag en Koninginnedag Toegangsprijzen: vanaf 18 jaar € 7,50; 13 t/m 17 jaar / CJP: € 3,75 studenten/Stadspas/Museumboot: € 4,50; XXXS-pas € 3,00 MK / donateurs Bijbels Museum / tot en met 12 jaar: gratis groepen (min. 10 pers.) vanaf 18 jaar: € 6,50 groepen 13 t/m 17 jaar: € 3,25 Informatie: telefoon 020-6242436; e-mail [email protected] AANKONDIGINGEN Debat: ‘De Vreugden en de Pijn van een Multi-Culti-Samenleving Amsterdam, vrijdag 9 mei vanaf 16.00 uur door Ahmed Marcouch (gevraagd), voorzitter van de Stadsdeelraad Amsterdam-Slotervaart Nadere toelichting overbodig voor wie de toekomst van Amsterdam ter harte gaat. Locatie: Theologisch café VE90, Van Eeghenstraat 90, Amsterdam Toegang: gratis 12 Informatie: e-mail: [email protected] website: www.rvkamsterdam.nl Telefoon: 020-6755492 Symposium: ‘Heilige Huisjes’ Utrecht, donderdag 15 mei van 13.30 – 17.00 uur Symposium over heilige ruimten in Jodendom, Islam en Christendom in samenwerking met de Stichting Islam & Dialoog Locatie: Campus De Uithof, Bestuursgebouw, Heidelberglaan 8, Utrecht, Van Lier en Egginkzaal. Toegang: € 7,50 Informatie: telefoon 030-253 1882/2928; e-mail: [email protected] Aanmelden: vóór 20 april d.m.v. een eenmalige machtiging via [email protected] o.v.v. naam, adres, bedrag, rekeningnummer en ‘studiedag H.Huisjes’ Na enige aarzeling heeft de Redactie toch besloten onderstaande uitnodiging tot de cursus Koorzingen, onder leiding van Soul Sound Formations, op te nemen. Reden hiertoe is, dat naast dialoog in de vorm van een debat, ook een dialoog in de vorm van gezamenlijk zingen mede tot een vreedzaam intercultureel samenleven kan leiden. Deze activiteit gaat uit van Stichting Profor: Routebeschrijving naar Keienbergweg Auto: Vanaf A2 afslag Ouderkerk a/d Amstel / Transferium. Bij stoplichten links richting Arena. Rechts aanhouden (niet onder de Arena door). Bij stoplichten rechts (Holterbergweg). Bij de 2e stoplichten rechts (Hoogoorddreef). 1e rechts is Keienbergweg, eerste pand links op de hoek is Stichting ProFor Hoofdkantoor, Keienbergweg 3, 1101 EZ Amsterdam Zuidoost Openbaar vervoer: vanaf station Bijlmer-Arena, bus 300 eerste halte uitstappen. Bij kruispunt oversteken richting Lemelerweg, 1e rechts is Keienbergweg, 1e pand links op de hoek is ProFor. Of in plaats van de bus 8 minuten lopen. 13 14 I n s c h r i j f f o r m u l i e r voor de zangworkshop gospel, jazz & soul, georganiseerd door SoulSound Formations. Uw gegevens: Naam: Straat en huisnr: Postcode en plaats: Geboortedatum: Telefoonnr.: E-mailadres: Om de contributie te bepalen willen we graag weten welke inkomensgroep u heeft. Wij hanteren daarbij het volgende systeem: 'groep 1: 0 – 18.000 bruto per jaar 30 euro/10 euro per maand groep 2: 18.000-25.000 bruto per jaar 60 euro/20 euro per maand groep 3: 25.000-hoger bruto per jaar 90 euro/30 euro per maand Wij geven de voorkeur aan een betaling in één keer. Wanneer dat een probleem is, kan er ook per maand betaald worden, graag via automatische afschrijving. Hieronder graag uw inkomensgroep aangeven. Inkomensgroep: De onderstaande vragen hoeft u niet te beantwoorden, wel zijn wij benieuwd naar uw antwoord. Hoe heeft u gehoord van SoulSound Formations? Heeft u al zangervaring, en zo ja, welke? Bent u geïnteresseerd in andere muzikale projecten van SoulSound Formations? Ingezonden IMPRESSIES Verslag van het bezoek aan de Nidche Israel Jechanes synagoge 20 januari en 10 februari 2008 Een bijzondere ontmoeting Een bezoek aan een kleine joodse gemeenschap in Amsterdam. Een onopvallend woonhuis verbergt een prachtige kleine schul. Slechts een klein rond bovenraampje met een Davidster verwijst naar deze bijzondere bestemming, de davidster waaraan men zelf niet meer betekenis geeft dan louter versiering. Zoals alle synagogen is ook deze synagoge gebouwd naar het oosten. Men bidt naar het oosten, naar Jeruzalem. “Ach, door het stratenpatroon in de binnenstad van Amsterdam wijkt het daarvan enigszins af.”, vertelde de heer Motel Aronson, drijvende kracht achter deze synagoge. Omdat het aantal aanmeldingen, 44, te veel was voor deze kleine ruimte, waren de heren Motel Aronson en prof. Victor Kal, leden van deze gemeente, bereid om twee keer eenzelfde programma aan te bieden. Uitzonderlijk was dat alle opgegeven deelnemers beide keren aanwezig waren. Nidche Israël Jechanes, vert. Hij zal de verdrevenen Iraëls verzamelen, is een van oorsprong Russische synagoge. Russische joden uit St. Petersburg stichtten deze synagoge in 1884. Zij wilden graag in Amsterdam een eigen synagoge (huis van samenkomst) hebben. Nu zul je er geen Rus meer in aantreffen. Elke week zijn hier sabbat diensten, wordt er gestudeerd en worden er de Joodse feesten gevierd. Het is een traditioneel, consequent joodse gemeenschap met een Chaiddische inslag. De gebeden en gezangen zijn anders, maar de basis, de joodse leer, is steeds dezelfde als in andere joodse gemeenten. Beide middagen betroffen een bijzondere ontmoeting met de mens achter het Consequent (orthodox) Jodendom. Er werden volop vragen gesteld, zowel praktische als diepzinnige vragen. Victor Kal, docent wijsbegeerte van de universiteit van Amsterdam, beantwoordde alle vragen even serieus en in alle rust. In het tweede deel van de middag werd de documentaire getoond over de geschiedenis van deze synagoge. Deze documentaire is momenteel te zien in het museum van Speeldoos tot Pierement in Utrecht in het kader van het jaar van het religieus erfgoed. Binnenkort is deze documentaire ook te koop. Tijdens de eerste bijeenkomst werd er veel vergeleken met de meer liberaal joodse stromingen in het jodendom door drie aanwezige liberaal joodse vrouwen. Op de tweede middag werd er veel meer ingegaan op het waarom van de joodse traditie. 16 Korte inhoudelijke samenvatting. De synagoge is een heiligdom - laat ze een heiligdom maken dan zal ik temidden van hen wonen in de gemeente en in het hart - Hij zal alleen komen door ons mensen, alleen wanneer je het hart er voor open zet zal zijn licht schijnen. Zijn licht zal schijnen door ons. De wetten zijn er, maar mensen moeten het zelf doen. Door het uitvoeren van de wetten, de gebeden en handelingen ben je elk moment van de dag bewust van je taak en verbonden met hem. Er is het vertrouwen, dat als ik het zo doe, dan komt het goed. Voor de man zijn alle handelingen en gebeden verplicht. Voor de vrouw zijn deze gebeden en handelingen niet verplicht maar zij doen ze vaak wel. De vrouwen hebben hun eigen bijeenkomsten om te leren. Zij bestieren het huishouden, bereiden de maaltijden en zijn het meest betrokken bij de opvoeding van de kinderen. Het zorgvuldig omgaan met het vlees en de groenten en het bereiden van de gerechten bepaalt je bij de zin van alle waarden. Dit zijn de belangrijkste taken. Zij doen dat uit volle overtuiging en zien het ook als hun taak, vaak naast het hebben van een baan. Vooral vrijdag is het hard werken, om alles op tijd klaar te krijgen voor de sabbat. Door de regels van de sabbat is het buitengewoon lastig om sommige beroepen uit te oefenen. Ze zijn heel strikt gebonden aan de regels van de sabbat. Die begint vrijdagavond bij zonsondergang en duurt tot zaterdagavond. Daardoor kunnen zij in de samenleving bijzondere gebeurtenissen die plaatsvinden tijdens de sabbat niet bijwonen. De verplichte sabbat-rust maakt het uitoefenen van sommige beroepen ook lastig of onmogelijk. Het joodse geloof leeft sterk bij de jongeren en zij houden zich aan de sabbatbeperkingen. Over een vraag over de “vader joden” antwoordde Victor Kal: “Het is een regel dat je het joods zijn krijgt van je moeder. Je kunt via een procedure ook joods worden. Je moet de kennis hebben van het joodse leven en kunnen laten zien dat je de Mitwot (de regels) en Mitwe bad (de reiniging) goed toe past”. Er was een vraag over wat nu het verschil is tussen orthodox en ultra orthodox. Victor Kal antwoordde daarop, dat kleine interpretatie verschillen, bijvoorbeeld in de voedingswetten, het verschil uitmaken. Het zijn alle uiterlijkheden. De uitvoering van de gebeden, psalmen en de wetten zijn altijd dezelfde. Wanneer een joodse gemeenschap de regels van de wet laat vallen, dan is er geen communicatie meer mogelijk. Deze asymmetrie hoort er gewoon bij. Aan het eind van de middag werd de video vertoond over de geschiedenis van deze oude gemeente. Dit document, vertelde de heer Aronson, is gemaakt omdat er nog zoveel materiaal is en omdat hij deze prachtige beelden voor het nageslacht wil bewaren. De beelden spreken voor zich en geven een prachtig menselijk beeld van de Joodse traditie, deze gemeente, hun rabbi’s en hun inzet, ook in oorlogstijd. De film duurt ongeveer 25 minuten. Binnen niet alle te lange tijd op DVD te koop. 17 In de volgende nieuwsbrief zal de brochure worden opgenomen, waarin staat hoe u deze DVD kunt bestellen. Tot zo ver dit verslag - Ank Veenstra PRIKBORD Dit kader is ervoor bestemd om niet alleen jullie prikkelende op- en aanmerkingen, maar ook suggesties en vragen hierin op te nemen. Aarzel dan ook niet om binnen dit kader van een nieuwsbrief voor vrouwen van verschillende levensbeschouwingen en religies te reageren. Bovendien wordt hier relevante informatie onder de noemer Opgemerkt: opgenomen. -.-.-.-.-. OPGEMERKT: > Nieuwsflits Reliflex week 13 : Stelling van deze week: Het wordt tijd voor een Dag van de Islam! U vond de Dag van het Jodendom geen goed idee? Laat het ons weten! www.reliflex.nl ; [email protected] > in extenso te lezen op onze website: www.amsterdamsevrouwengroep.nl : The All Nations Café Holy Land Caravan Israël, Palestine & the space between August 3rd – 10th, 2008 Come, Come whoever you are, this is a caravan of hope... Contact Dhyan & Simona by e-mail: [email protected] by phone: +972-54-5832495 website: www.allnationscafe.org – One People, One Planet, One Spirit ! 18 FEEST- en GEDENKDAGEN uit de interreligieuze kalender 2008 – www.rlrnijmegen.nl en uit www.palet.nl april 2008 BOEDDHISME Beschouw deze vergankelijke wereld als volgt: als sterren die bij zonsopgang vervagen en verdwijnen, als luchtbellen op een snelle waterstroom, als dauwdruppels die verdampen op sprieten gras, als een kaars die flakkert in een stevige wind, als echo’s, luchtspiegelingen, geestverschijningen, hallucinaties en als een droom. Boeddha maandag 14 Ramnavmi – Hindoeïsme Geboortedag van Ram, de zevende incarnatie van Vishnu. De Hindoes beschouwen Ram als de ideale mens en koning. Op Ramnavmi worden in de tempels speciale diensten gehouden, waarbij uit de Ramayana wordt-voorgelezen. zaterdag 19 Sederavond – Jodendom (Hebreeuws: leel haseder – gnilleps estewreduo ;ליל הסדרseideravond) is een avond aan het begin van het zeven (in Israël) of acht (buiten Israël) dagen durende Pesachfeest, waarop joden uit de Haggada lezen, 4 glazen wijn (of druivensap) drinken en een feestelijke sedermaaltijd gebruiken. In Israël wordt één sederavond gevierd en erbuiten twee. De Haggada behandelt het verhaal van de Joodse slavernij in Egypte en de uittocht uit Egypte. Seder ( )רדסbetekent letterlijk: volgorde of orde, omdat de gebruiken volgens een volgorde of orde worden uitgevoerd die eveneens in de Haggada staat. Haggada betekent: vertelling. zondag 20-27 Pesach – Jodendom Met Pesach herdenken joden hoe God het joodse volk vierduidend jaar geleden uit de Egyptische slavernij leidde. De joden moesten toen snel vluchten en hadden geen tijd om het deeg voor hun brood te laten rijzen. Ze namen platte ongezuurde broden mee, matzes. Nog steeds eet men een hele week geen gezuurd brood of andere producten die gist bevatten. zondag 20 Boeddistisch Nieuwjaar In Theravada landen zoals Birma, Thailand, Sri Lanka, Cambodja en Laos wordt het nieuwe jaar gedurende drie dagen gevierd. Het begint op de eerste volle maan in april. In Mahayana landen echter begint het 19 nieuwe jaar op de eerste volle maan in januari. Chinezen, Vietnamezen en Koreanen vieren het nieuwe jaar op de tweede volle maan in januari of de eerste in februari en de Tibetanen nog weer een maand later. De jaartelling is in alle gevallen gevorderd tot het jaar 2552. 20 maandag 21 Ridván – Bahá’í Het woord ‘Ridván’betekent paradijs. Twaalf dagen lang, van 21 april tot en met 2 mei herdenken de Bahá’ís dat Bahá’u’lláh, de Profeet en Stichter van het Bahá’í Geloof, in een tuin in Bagdad verbleef, de ‘Tuin van Ridván’. In het jaar 1863 verkondigde Hij daar voor het eerst in het openbaar Zijn Boodschap. De herdenking van deze historische gebeurtenis vormt het hoogtepunt van het Bahá’í-jaar. zondag 27 Grieks Pasen Voor de Grieken is het Paasfeest het belangrijkste feest van het jaar, belangrijker dan Kerstmis. Op Goede Vrijdag worden de geborduurde en met bloemen versierde afbeeldingen van de graflegging van Christus tentoongesteld en in processie rondgedragen. Het zijn treurzangen die op Goede Vrijdag worden gehouden. De kerk is in vol ornaat voor de komende dienst. Zaterdag, iets voor middernacht, is het moment: H ANASTASH: de opstanding. De Heilige Liturgie begint. Ondertussen is men buiten takken aan het verzamelen om "Judas" te verbranden.Even later komt de priester met alle gelovigen naar buiten. Precies om middernacht wordt het vuur aangestoken. Iedereen mag de klokken luiden als hij of zij het wil. CHRISTUS is opgestaan!Tijd voor Tsourekia en Koulourakia en de geverfde eieren woensdag 30 Koninginnedag – Nationaal Op deze dag wordt de verjaardag van koningin Beatrix gevierd. Het is eigenlijk de geboortedag(1909)van Juliana, koningin van 1948 tot1980. In veel steden worden vrijmarkten gehouden. mei 2008 HINDOEÏSME Als men niet gehecht is aan het zintuiglijk beleven of handeling, en wanneer men alle verwachting en toekomstplannen opgeeft, is men standvastig in yoga. Bhagavad Gita donderdag 1 Hemelvaartsdag – Christendom zondag 4 Dodenherdenking maandag 5 Nationale Bevrijdingsdag zondag 11/ maandag 12 Pinksteren – Christendom maandag 19 Wesak : Buddha Shakyamuni’s verlichting en Paranirvana – Therawâda Boeddhisten vrijdag 23 De Dag van de Verkondiging van de BÁB – Bahá’í donderdag 29 De Sterfdag (Hemelvaart) van Bahá’u’lláh – Bahá’í Wilt u de Nieuwsbrief niet meer ontvangen. Meld u dit dan aan de Redactie, e-mail [email protected] of telefonisch 020-6902378 (Gerrie van Krevel) of 020-6949647 (Ank Veenstra) 22