Dementie 12 november 2015 - KBO

Dementie 12 november 2015
De VBOB (vereniging gezamenlijke ouderenbonden) heeft samen met de Alzheimer stichting, met
mede financiering van de provincie Noord-Brabant, een voorlichtingsbijeenkomst samengesteld over
dementie.
De heer Ben van Elshout verzorgt deze voorlichting voor de kring KBO Boxtel op donderdag 12
november 2015 bij de Rots, een middag en een avondvoorstelling met hetzelfde programma.
’s Middags waren er ± 45 belangstellenden en ’s avonds ± 30
Eerst wat cijfers:
1 op de 5 mensen krijgt te maken met een vorm van dementie (er zijn meer dan 50 vormen van
dementie) In 2013 waren er 260.000 mensen bekend met dementie. Landelijk verwacht men in
Nederland een stijging van 66% tot 2050.
In Noord-Brabant verwacht men een stijging van 75%.
In Boxtel waren er in 2013 462 mensen met dementie bekend, in 2030 verwacht men in Boxtel 849
dementerenden. De stijging is in Boxtel 84%. In vergelijking met b.v. Eindhoven (32%) is dat erg
hoog. De reden hiervoor wordt verklaard in het feit dat Eindhoven een stad is met veel jonge mensen,
die na hun pensionering naar een plattelandsgemeente verhuizen (Boxtel). Ook het gegeven dat veel
plattelandsgemeenten grote gezinnen hadden kan hieraan bijdragen.
Dus het is geen kwestie van ongezonder wonen in Boxtel, maar de leeftijdsopbouw is hoger dan in
andere steden.
Ben begint met het uitleggen van het verschil tussen gewone vergeetachtigheid en dementie.
Vergeten doen we allemaal wel als we met iets anders bezig zijn, vergeten we de tijd, dit is bij alle
leeftijden zo. De hersens worden minder soepel naarmate we ouder worden, net zoals alle spieren en
functies in ons lijf.
Dementie is echt iets anders, het ontregelt het dagelijks leven. Het besef van plaats en tijd verdwijnen,
de fijne motoriek verdwijnt, men kan niet meer organiseren (zoals b.v. eten koken). De
persoonlijkheid verandert, de normen en waarden verdwijnen. Dementie is onomkeerbaar en is niet te
genezen. Er zijn medicijnen maar deze geven zo veel bijwerkingen dat ze bijna nooit voorgeschreven
worden. Bovendien zijn de niet te combineren met andere medicijnen en bijna iedereen slikt wel
medicijnen met het ouder worden.
Dementie is bijna nooit erfelijk bepaald, het kan iedereen overkomen. Alleen bij vasculaire dementie
komt het meer voor bij bepaalde families.
Recent is er een publicatie geweest waarin gesteld wordt dat we het misschien kunnen voorkomen, in
1 op de 3 gevallen zou dat mogelijk kunnen door de risicofactoren te verminderen:
Dit zijn: hoge bloeddruk, te zwaar zijn, roken, te weinig bewegen, slechte voeding, te weinig
vitaminen en te veel alcohol.
Bovendien is het goed om bij het ouder worden enkele dingen in de gaten te houden:
Blijf voldoende bewegen, blijf actief, zelf boodschappen doen, sociale contacten onderhouden, hersens
blijven trainen door nieuwe dingen te leren, herhalen van opdrachten en/of opschrijven. Geen 2 of
meerdere dingen tegelijk doen.
Ben gaat nog even in op 2 vormen van dementie:
De ziekte van Alzheimer (70% van de dementerenden heeft dit):
Er vormen zich plaques in de hersenen die de verbindingen tussen de cellen blokkeren. Het korte
termijn geheugen verdwijnt het eerst. Gedeelten van de hersenen sterven af, functies verdwijnen. Niet
alleen in de hersenen, maar ook de nieren, lever, fijne motoriek en andere functies vallen uit.
Mensen sterven niet aan dementie maar door de bijwerkingen ervan aan het uitvallen van
noodzakelijke functies in het lichaam
Vasculaire dementie (16%) is een hersenbeschadiging met als gevolg dementie.
Dit kan o.a. door trombose, embolie, hersenbloeding.
Er zijn oorzaken die verward kunnen worden met dementie maar het niet zijn zoals:
Tekort aan bepaalde vitaminen
Verkeerd gebruik van medicijnen
Vergiftigingen
Na operatie verwardheid
Deze oorzaken veroorzaken ook vergeetachtigheid en andere klachten maar zijn meestal wel te
genezen.
Ga bij een “niet pluis” gevoel altijd eerst naar de huisarts. Hij kan de juiste diagnose stellen of
doorverwijzen naar een geriator.
Na de diagnose komt er een rouwproces op gang. Een groot gevoeld van onmacht.
Men voelt zich afhankelijk en vaak is er een schuldgevoel.
Er bestaat een groot gevaar voor isolement, voor de patiënt maar ook voor de partner. Veel mensen in
de omgeving weten niet hoe om te gaan met een dementerenden.
Vraag advies aan de huisarts en thuiszorg. Regel tijdig juridische zaken (b.v. een levenstestament)
Door een juiste diagnose en goede begeleiding (ook voor de mantelzorgers) kan er nog lang een goede
kwaliteit van leven gewaarborgd worden.
De klachten die bij dementie horen komen niet ineens, maar worden langzaam opgebouwd.
70% van de mensen met dementie wonen thuis. Een vertrouwde omgeving is erg belangrijk voor de
patiënt. Ook bij opname in een tehuis wordt aangeraden zoveel mogelijk eigen meubels mee te nemen
en b.v. een foto van de eigen voordeur op de kamerdeur te plakken.
Na de pauze wordt er een film getoond waarin het onderzoek naar en het beleven van dementie
duidelijk worden verwoord.
Daarna is gelegenheid voor het stellen van vragen die door een team van deskundigen beantwoord
worden.
Dit team bestaat uit:
Charlotte de Windt (Alzheimer stichting Den Bosch, o.a. kartrekker Alzheimer café in Schijndel en
lid van woonwijs)
Hester Rohaan (wijkverpleegkundige zorggroep Elde en lid van het sociaal wijkteam Boxtel)
Ineke Matheeusen (verpleegkundige, zorgbemiddelaar bij Contour de Twern)
Frauke Diesveld (Standbye thuiszorg, specialist bij dementie, begeleider bij zorgaanvrager en bij
PGB)
Bij een zorgvraag kun je naast de eigen huisarts bij alle organisaties in Boxtel terecht. Zij hebben
onderling goede contacten en verwijzen door naar de juiste aanbieder die voor u van belang is.
Ook het sociaal wijkteam, Wegwijs en de ouderen adviseurs van de KBO kunnen u adviseren.
Zij komen indien nodig op huisbezoek en kunnen dan inschatten wat voor hulp er nodig is.
Ontkenning en verbloemen van de kwalen is een groot probleem bij mensen met dementie.
Begeleiding:
Nodig na de diagnose zijn:
Medische zorg
Praktische zorg
Mantelzorg
Emotionele steun
Respect voor elkaar, ieder in zijn of haar eigen waarde laten en vooral elkaar niet in de steek laten zijn
belangrijke zaken bij dementie in uw omgeving.
Voor ondersteuning van de mantelzorger wordt nogmaals het bestaan van het Alzheimercafé in
Schijndel onder de aandacht gebracht. Zij zijn nu 6 jaar actief en hebben thema bijeenkomsten voor
mantelzorgers en familieleden van patiënten met dementie. Er is vrije inloop en iedereen is welkom.