de herbeoordeling ervaringen van mensen met psychische en

De herbeoordeling: ervaringen van mensen met psychische en / of psychiatrische klachten
De herbeoordeling: ervaringen van mensen met psychische en / of
psychiatrische klachten
Door: mevrouw drs. A. Huson
In het kader van de gezamenlijke acties van cliëntenorganisaties over de uitvoering van de
herbeoordelingsoperatie heeft ook Stichting Pandora door middel van een enquête op haar website
van half oktober 2005 tot januari 2006 ervaringen van cliënten verzameld. De ingevulde formulieren
zijn samengevoegd met de gegevens van mensen met psychische klachten die via het Breed Platform
Verzekerden zijn binnengekomen.
Hoewel de groep mensen die de enquête hebben ingevuld methodologisch gezien geen
representatieve afspiegeling vormt van de totale groep mensen met psychische en /of psychiatrische
klachten die zijn herbeoordeeld, zijn de resultaten in onze ogen wel richtinggevend. Het beeld komt
overeen met de signalen die ons bereiken via onze Helpdesk en ons dagelijks contact met mensen
met psychische en psychiatrische problemen. Hieronder de belangrijkste bevindingen en conclusies.
Algemene bevindingen
In totaal zijn er 90 formulieren ingevuld. Daarvan gingen er 78 daadwerkelijk over herbeoordelingen
volgens het aangescherpte schattingsbesluit (aSB). Aan de enquête hebben relatief veel vrouwen
deelgenomen: bijna driekwart van de deelnemers is vrouw. De gemiddelde leeftijd en de herkomst van
de respondenten komen overeen met het beeld van het gezamenlijke cliëntenonderzoek. De
respondenten hebben uiteenlopende psychische klachten, van burnout tot en met schizofrenie. Vaak
is er sprake van een combinatie van verschillende diagnoses en er is ook een aantal mensen dat
naast de psychische ook lichamelijke problemen heeft.
Van alle mensen is in 58% van de gevallen het arbeidsongeschiktheidspercentage verlaagd. Een
groot aantal respondenten, namelijk 80%, was voor de herbeoordeling volledig arbeidsongeschikt.
Van deze groep is in 57% van de gevallen het arbeidsongeschiktheidspercentage verlaagd. In 38%
ging het percentage arbeidsongeschiktheid daarbij in één klap van 100% naar 0%. De meeste
mensen vinden dit onbegrijpelijk.
De voorbereidingstijd was bij 61% van de respondenten minder dan twee weken. Sommigen voelden
zich hierdoor overrompeld.
De informatievoorziening van UWV was onvoldoende. Zo wist 21% van de respondenten niet dat ze
gekeurd werden in het kader van de éénmalige herbeoordeling. 68% van de respondenten vond dat
zij niet goed waren geïnformeerd over de herbeoordeling en het traject daarna en slechts 37% geeft
aan dat zij door UWV gewezen zijn op de mogelijkheid zich te laten ondersteunen bij de voorbereiding
van de beoordeling. Ook werden mensen te weinig gewezen op het bestaan van de IRO regeling en
van de TRI.
Onvoldoende rekening met de beperkingen
Bijna driekwart (73%) van de respondenten vindt dat de verzekeringsarts onvoldoende rekening heeft
gehouden met hun beperkingen. (Dit terwijl de verzekeringsarts bij 64% de diagnose van de
behandelend arts wel heeft erkend.) Veel van de respondenten vinden dat de verzekeringsarts
onvoldoende kennis heeft over hun aandoeningen. Het lijkt erop dat er door de verzekeringsartsen
weinig naar de daadwerkelijke beperkingen van het individu wordt gekeken. Met name wordt er weinig
© Stichting Pandora, 31 januari 2006
1
De herbeoordeling: ervaringen van mensen met psychische en / of psychiatrische klachten
rekening gehouden met de vaak sterk wisselende belastbaarheid van mensen met psychische
klachten.
‘Er lijkt simpelweg niet voldoende kennis aanwezig over de bipolaire
stoornis bij het UWV. Ik werd gekeurd op een moment dat ik relatief stabiel
was en er leek geen rekening te worden gehouden met het cyclische karakter
van mijn aandoening. Vooral de medische keuring vond ik slecht. Men
benadrukte mijn goede kanten (fijn natuurlijk), maar ging vervolgens
compleet om de vele obstakels heen die ik dagelijks ervaar door mijn
ziekte. Na behandeling met medicijnen houdt het niet op; het is een enorm
proces en hier werd in mijn optiek bewust niet op ingegaan. Bij de medische
keuring was ik alleen gegaan en ik denk dat ik door mijn zelfstandigheid te
tonen het duur heb moeten bekopen.’ 1
Oneens met de uitkomst
Van de respondenten is 71% het niet eens met de uitkomst van de herbeoordeling.
‘Er is totaal geen rekening gehouden met de situatie, noch met mijn
beperkingen, noch met de mening van specialisten.’
‘Ik zou het heel graag willen, maar ik kan op dit moment onmogelijk 40 uur
werken. Ik ben niet in staat om de geduide functies uit te voeren.’
Vooral de mensen die van volledig arbeidsongeschikt naar volledig arbeidsgeschikt zijn gegaan
reageren zeer geschokt.
‘Ik was negen jaar volledig afgekeurd. Mijn gezondheid is enkel slechter
geworden en dan beslist men maar even dat je weer aan de slag kunt voor 40
uur.’
Van de mensen die het niet eens zijn met de uitkomst gaat of is 78% in beroep. Een aantal mensen
geeft aan niet in beroep te gaan omdat ze denken een dergelijke procedure mentaal niet aan te
kunnen.
Mensen vooral afgeschat op medische gronden
Het lijkt erop dat mensen met psychische klachten veelal worden afgeschat op medische gronden.
Niet verwonderlijk omdat juist voor deze groep de medische kant van het Schattingsbesluit is
gewijzigd 2 . Van de mensen die voor de keuring volledig arbeidsongeschikt waren, onderging slechts
29% een dubbele keuring volgens de ‘intensivering beoordeling arbeidsongeschiktheid’ 3 . Bij de
anderen had verzekeringsarts al vastgesteld dat men niet duurzaam arbeidsongeschikt was. Van de
mensen die wel een dubbele keuring ondergingen werd het arbeidsongeschiktheidspercentage in
meer dan de helft van de gevallen verlaagd.
Gevaar voor ‘gedwongen’ medicijngebruik
Wie voor een arbeidsongeschiktheidsuitkering in aanmerking wil komen moet zich inzetten voor
herstel. De vraag of mensen zich inderdaad voldoende inzetten is niet altijd makkelijk te
beantwoorden. Bij de beoordeling kan de keuzevrijheid voor de patiënt in het geding komen. Twee
respondenten geven aan dat ze zijn aangespoord tot medicijngebruik:
1
Meer citaten kunt u vinden in de bijlage.
Het betreft de verandering van artikel 2, lid 5 onderdeel d in: 'Betrokkene als gevolg van ernstige psychische
stoornis in zijn zelfverzorging, in zijn directe samenlevingsverband alsook in zijn sociale contacten, waaronder
zijn werkrelaties, niet of dermate minimaal functioneert dat hij psychisch niet zelfredzaam is'
3
Als een verzekeringsarts of arbeidskundige oordeelt dat iemand om psychische redenen volledig
arbeidsongeschikt is of geen volle werkweek of werkdag kan werken, zal bij de keuring een tweede
verzekeringsarts of arbeidsdeskundige worden ingeschakeld. Deze werkwijze noemt men 'intensivering
beoordeling arbeidsongeschiktheid' en wordt ook bij een aantal andere ziektebeelden gehanteerd, zoals ME.
2
© Stichting Pandora, 31 januari 2006
2
De herbeoordeling: ervaringen van mensen met psychische en / of psychiatrische klachten
‘De verzekeringsarts vertelde me dat ik lang genoeg in luilekkerland had
gezeten en dat ik depressief was. Ik moest gewoon anti-depressiva slikken
en aan het werk want volgens hem was er niets aan de hand.’
‘ik ben beoordeeld op het feit dat ik ervoor gekozen heb om medicijn-vrij
door het leven te gaan. Ik ben medicijnverslaafd en ben vorig jaar oktober
opgenomen geweest om ‘af te kicken’ (met succes). Ik was verslaafd aan
zware pijnstillers, anti-depressiva en oxazepam. De keuze om geen medicatie
meer te slikken heeft mij de das omgedaan voor wat betreft mijn WAOuitkering. De keuringsarts was van mening dat ik dan ook weer kon werken!’
Geen toekomstperspectief
Misschien wel de meest opvallende bevinding is het gebrek aan toekomstperspectief dat de
respondenten geboden wordt.
Mensen die weer (meer) moeten gaan werken krijgen daarbij in deze fase nauwelijks ondersteuning.
Geen van de respondenten heeft de afschatting positief ervaren in de zin dat het wordt opgevat als
een mogelijkheid om weer (meer) actief te gaan functioneren in de maatschappij en hun talenten
verder te gaan ontwikkelen en benutten door middel van betaald werk. Van de respondenten zijn nog
maar dertien mensen aangemeld bij een reïntegratiebedrijf, slechts 29% van de respondenten is
geïnformeerd over het bestaan van de IRO regeling en aan geen van de mensen die al parttime
werkten en nu wordt geacht de uren uit te breiden is verteld dat UWV hen daarbij zou kunnen
ondersteunen. (Van hen denkt trouwens niemand dat de werkgever inderdaad zal meewerken aan
urenuitbreiding). Hoewel UWV onlangs aangaf dat 75% van de arbeidsdeskundigen inmiddels is
bijgeschoold tot reïntegratiecoach, lijkt het erop dat zij deze rol in de praktijk nog onvoldoende
vervullen.
De herbeoordelingen worden aldus ondergaan als een straf, niet als een kans. Cliënten voelen zich
behandeld ‘als een beest’, ‘nummer’ of ‘wegwerpartikel’. Bij de herbeoordeling wordt volgens de
respondenten nauwelijks rekening gehouden met het individu. Zeer veel respondenten schrijven ervan
overtuigd te zijn dat de uitkomst van de herbeoordeling van tevoren al vaststond. De ‘Haagse’ regels
lijken al te vaak klakkeloos te worden uitgevoerd zonder aanzien des persoons. Zeer opvallend is
daarbij dat de uitvoerenden van UWV zich erg vaak verontschuldigen voor de keuring.
‘De arts vertelde me dat hij me op grond van de strengere regels eigenlijk
volledig goed moest keuren omdat de regels belachelijk streng zijn.’
‘De verzekeringsarts gaf aan dat het om een enorme bezuinigingsoperatie
gaat.’
Deze negatieve houding van de professionals van UWV werd onlangs bevestigd in het IWI rapport
‘Opnieuw beoordeeld’ (23 december 2005). Daarin kwam naar voren dat velen van hen de kans dat
de mensen die door de herbeoordelingsoperatie worden afgeschat daadwerkelijk hun uren kunnen
uitbreiden of weer aan het werk kunnen komen zeer klein wordt geacht.
Conclusie
De enquête schetst een somber beeld. Veel mensen met psychische en / of psychiatrische klachten
voelen zich niet serieus genomen, vinden dat UWV onzorgvuldig handelt, te weinig kennis heeft over
psychische en psychiatrische ziektebeelden en zijn het niet eens met de uitslag van de beoordeling.
Daarnaast worden mensen door UWV onvoldoende geïnformeerd over de procedure van de
herbeoordeling en belangrijk zaken als de IRO en TRI. Het meest zorgwekkend echter is het gebrek
aan toekomstperspectief.
Stichting Pandora vreest dan ook dat het enige effect van de herbeoordelingen zal zijn dat mensen in
inkomen achteruit gaan, zonder veel hoop op beter. Zolang de arbeidsmarktpositie van mensen met
psychische klachten niet substantieel verbetert vindt Stichting Pandora dat hun inkomen gewaarborgd
moet blijven.
© Stichting Pandora, 31 januari 2006
3
De herbeoordeling: ervaringen van mensen met psychische en / of psychiatrische klachten
Bijlage: Cijfers en aanvullende citaten.
Voor dit overzicht zijn de bij Stichting Pandora binnengekomen formulieren
samengevoegd met de bij het Breed Platform Verzekerden en Werk
binnengekomen formulieren van mensen met psychische / psychiatrische
klachten. In totaal zijn er 90 formulieren ingevuld. Twaalf daarvan worden
niet in dit overzicht meegeteld omdat het duidelijk geen éénmalige
herbeoordeling betrof 4 .
Hieronder wat aantallen op een rijtje.
aantal mannen / vrouwen
Geslacht
Aantal
Man
Vrouw
21
57
27%
73%
leeftijd
Leeftijd
20-30
30-40
40-50
Onbekend
Aantal
9
33
26
7
12%
42%
33%
9%
soort uitkering
Uitkering
volledig WAO
gedeeltelijk WAO
gedeeltelijk WAO en gedeeltelijk salaris
gedeeltelijk WAO en gedeeltelijk WW
gedeeltelijk WAO en bijstand
Wajong
Waz (zelfstandigen)
aantal
53
5
7
5
1
6
1
68%
6%
9%
6%
1%
8%
1%
arbeidsongeschiktheidspercentage voor de herbeoordeling
ao percentage
0 - 15%
15 - 25%
25 - 35 %
35 - 45 %
45 - 55 %
55 - 65 %
65 - 80 %
80 - 100%
Aantal
1
1
2
2
1
5
3
63
1%
1%
3%
3%
1%
6%
4%
80%
Resultaat van de herbeoordeling:
percentage ao na herbo
4
Aantal
Ofwel omdat de respondent dat zelf aangaf, ofwel omdat hij/zij geboren was voor 1 juni 1955.
© Stichting Pandora, 31 januari 2006
4
De herbeoordeling: ervaringen van mensen met psychische en / of psychiatrische klachten
gelijk gebleven
hoger dan voorheen
lager dan voorheen
Onbekend/niet van toepassing
21
4
45
8
27%
5%
58%
10%
Van de mensen die voor de herbeoordeling volledig arbeidsongeschikt (80100%) waren:
percentage na herbo
Aantal
gelijk gebleven
22
35%
lager dan voorheen
36
57%
5
8%
Onbekend/niet van toepassing
Daarbij waren er 24 personen die van volledig arbeidsongeschikt na de
herbeoordeling volledig arbeidsgeschikt werden verklaard. Dat is maar
liefst 31% van het totale aantal respondenten. Als verklaring worden er
verschillende redenen aangegeven. (respondenten konden meer dan 1
antwoord aanvinken)
De medische situatie is verbeterd
Er wordt minder rekening gehouden met de beperkingen
Heeft te maken met het aantal geschikte functies
maakte lange werkweken en vroegere loon wordt nu herrekend
naar 38 uur
5
18
8
6
Hoe veel tijd zat er tussen de oproep en de afspraak?
voorbereidingstijd
minder dan 1 week
minder dan 2 weken
2 tot 3 weken
langer dan 3 weken
Onbekend
Aantal
15
33
16
12
2
19%
42%
21%
15%
3%
Bent u gewezen op de mogelijkheid van hulp bij uw voorbereiding en bij
de keuring zelf?
Op hulp gewezen
Ja
Nee
29
49
37%
63%
Heeft u gebruik gemaakt van hulp bij uw voorbereiding op de
herbeoordeling?
Hulp gehad
Ja
Nee
28
50
36%
64%
Kreeg u vooraf van UWV goede informatie over de herbeoordeling en het
traject daarna?
© Stichting Pandora, 31 januari 2006
5
De herbeoordeling: ervaringen van mensen met psychische en / of psychiatrische klachten
goede informatie?
Aantal
Ja
Nee
25
53
32%
68%
Bent u opgeroepen voor de 'eenmalige herbeoordeling' (volgens de nieuwe,
strengere criteria) of voor een 'gewone' herbeoordeling (volgens de oude
criteria)?
eenmalig of gewoon
eenmalige herbeoordeling
weet het niet
Aantal
62
16
79%
21%
Heeft uw behandelaar een diagnose gesteld?
diagnose behandelaar
Ja
Nee
Aantal
69
9
88%
12%
Heeft de verzekeringsarts deze diagnose erkend?
Erkend door VA
Aantal
Ja
Nee
44
25
64%
36%
Heeft UWV voldoende rekening gehouden met uw klachten en beperkingen?
rekening met beperkingen?
Ja
Nee
Aantal
21
57
27%
73%
Een aantal mensen is dus tevreden met de beoordeling van de
verzekeringsarts.
‘Ik had beide keren zeer prettige en respectvolle artsen. Ik had trouwens
bij de 1e herbeoordeling zelf gevraagd om de arts die ik al twee keer had
gezien voor de "oude" keuring. Dit verzoek was zeer lastig te doen (werd
steeds niet teruggebeld, ik belde 5x, en het duurde 2 maanden!) maar werd
wel gehonoreerd. De tweede arts was het helemaal eens met de eerste,
alhoewel ik dus niet aan "harde" afkeuringseisen voldoe. Alle lof voor mijn
herbeoordeling dus.’
De meeste mensen waren echter zeer negatief.
‘Er lijkt simpelweg niet voldoende kennis aanwezig over de bipolaire
stoornis bij het UWV. Ik werd gekeurd op een moment dat ik relatief stabiel
was en er leek geen rekening te worden gehouden met het cyclische karakter
van mijn aandoening. Vooral de medische keuring vond ik slecht. Men
benadrukte mijn goede kanten (fijn natuurlijk), maar ging vervolgens
compleet om de vele obstakels heen die ik dagelijks ervaar door mijn
ziekte. Na behandeling met medicijnen houdt het niet op; het is een enorm
proces en hier werd in mijn optiek bewust niet op ingegaan. Bij de medische
keuring was ik alleen gegaan en ik denk dat ik door mijn zelfstandigheid te
tonen het duur heb moeten bekopen.’
© Stichting Pandora, 31 januari 2006
6
De herbeoordeling: ervaringen van mensen met psychische en / of psychiatrische klachten
‘Ze nemen depressie niet serieus. Menen dat het ophoudt als ik maar een
beroep ga doen dat onder mijn niveau ligt.’
‘Het UWV heeft besloten dat ik weer voor 20 uur moet gaan werken, en dat
kan ook best op dagen dat het goed gaat, maar ik heb ook heel veel dagen
dat ik sowieso keihard moet knokken om een beetje stabiel te blijven,
zonder al te veel prikkels van buiten af, en als ik dan toch iets ga doen,
eindigt dit meestal ineen angst/paniekaanval. Met andere woorden, ik ben er
soms wel, en soms niet aan toe, ook dat is niet stabiel.’
‘In 10 minuten stond ik weer buiten.’
‘De arts vertelde me dat hij me op grond van de strengere regels me
eigenlijk volledig goed moest keuren omdat die regels belachelijk streng
zijn. Zij eigen bevindingen waren dat ik voor 50% wel kon werken, op grond
van hoe ik overkwam dat ik helder was en adequaat en er goed uitzag etc. Ik
schrok daarvan want ik vertelde hem hoe moeizaam het nog ging. Ik heb er
dus wat van gezegd en mijn man ook. Dat het uiterlijk niets zegt. En dat ik
nog vaak gesprekken heb en op die dagen nog niet werken kan, hoog uit voor
een paar uur. En dat ik nog vaak slechte dagen heb en geen continuïteit kan
bieden, dat ik vrijwilligerswerk opbouw en daarna wel wil werken en dat dat
nu nog te vroeg is. Hij stelde voor om over een half jaar opnieuw te kijken
en dan nu toch nog 100% afgekeurd te blijven. Hij vertelde wel dat i.v.m.
de nieuwe regels ik een tweede gesprek met een andere arts kon verwachten
maar daar heb ik geen oproep voor gehad. Deze arts was al een stuk beter
dan de vorige, die vond dat ik wel aan de lopende band kon werken, voor
vijf dagen per week en daarmee hetzelfde zou verdienen als met mijn eigen
beroep 3 dagen per week. Hij geloofde niet in DIS en zei als je zelf naar
Utrecht kan komen dan kan je ook wel werken. Dat was vreselijk en ik heb
dat aangevochten maar dat bleek uiteindelijk niet meer nodig omdat ik werd
opgenomen.’
‘De arts heeft mij verteld dat er bezuinigingsmaatregelen zijn genomen door
de regering en dat zij dat moet uitvoeren en dat iemand als ik volledig kan
werken. Ik ben echter op 13 oktober 2005 voor de eerste herbeoordeling
geweest en die man vertelde mij dat ik gezien mijn klachten voorlopig terug
moest naar 20 uur werken per week en dan weer rustig opbouwen, ik zat op de
goede weg. Ik begrijp niet hoe dit mogelijk is, dat ik binnen een maand van
20 uur naar 40 uur hersteld wordt gemeld. Volgens de 2e beoordelaar heeft
de eerste beoordelaar zijn werk niet goed uitgevoerd, terwijl ik juist het
gevoel heb dat de eerste beoordelaar zijn werk niet goed uitgevoerd,
terwijl ik juist het gevoel heb dat de eerste beoordelaar een arts was en
de tweede beoordelaar een boodschapper van minister de Geus.
Ik heb het gevoel dat wij als arbeidsongeschikten de problemen van de
regering moeten oplossen. Ik vind dat een arts verplicht is naar de
gezondheid van de medewerker te kijken en niet ervoor moet zorgen dat het
aantal WAO-ers zo snel mogelijk vermindert.’
‘De vragen werden zo gesteld dat alleen de meest positieve informatie aan
bod kwam. Ik heb goede en slechte dagen. Hij wilde alleen naar de betere
dagen kijken. Het feit dat ik veel meer slechte dagen heb dan goede is niet
aan bod gekomen.’
‘Het gesprek met de verzekeringsarts duurde niet langer dan 25 minuten,
waarbij nauwelijks werd ingegaan op de problematiek.’
‘Na minimaal contact en oppervlakkig onderzoek ben ik volledig goedgekeurd
na een traject van 20 jaar keuringen en beoordelingen worden mijn klachten
niet serieus genomen. Ik vond het vernederend. Ben voor 100% goedgekeurd
maar nog niet in staat mijn eigen huis zelfstandig schoon te houden. Deze
© Stichting Pandora, 31 januari 2006
7
De herbeoordeling: ervaringen van mensen met psychische en / of psychiatrische klachten
ervaring kan ik alleen maar omschrijven als een keuring met een uitslag die
van tevoren al vaststond.’
Heeft u te maken gehad met de dubbele keuring?
dubbele keuring aantal
Ja
18
Nee
56
23%
77%
Van de 18 mensen die een dubbele keuring hebben gehad is aan 14 uitgelegd
waarom. Het arbeidsongeschiktheidspercentage werd in 10 van de 18 gevallen
verlaagd.
Kreeg u in het gesprek met de arbeidsdeskundige meteen te horen wat de
uitslag van de keuring was?
uitkomst in gesprek AD
Ja, direct aan het begin
Pas aan het eind van het gesprek
Pas in het tweede gesprek
Per beschikkingsbrief
Onbekend/niet van toepassing
Aantal
37
7
7
9
18
47%
9%
9%
12%
23%
Bent u het eens met de uitkomst van de éénmalige herbeoordeling?
eens met uitkomst
Aantal
Ja
Nee
23
55
29%
71%
‘Met de eisen die UWV nu aan mij stelt is de kans heel groot dat ik weer
terugval in een psychose. Elke psychiater weet dat een psychose je
kwetsbaarder maakt voor volgende episodes, en dat de cognitieve functies
worden aangetast. Hierdoor wordt mijn toekomstperspectief wel erg somber.’
‘Er is totaal geen rekening gehouden met de situatie, noch met mijn
beperkingen, noch met de mening van specialisten.’
‘Ik zou het heel graag willen, maar ik kan op dit moment onmogelijk 40 uur
werken. Ik ben niet in staat om de geduide functies uit te voeren.’
Gaat (of bent) u in bezwaar of beroep?
bezwaar
aantal
Ja
Nee
43
12
78%
22%
‘Het was voor mij een ervaring die ik nooit meer hoop mee te maken,het
klopte allemaal van geen kante. Je word beoordeeld maar hebt gewoon het
idee dat je tegen een muur staat te botsen! Als het realistisch was geweest
dan had ik er vrede mee gehad! Ik ben niet in hoger beroep gegaan omdat die
© Stichting Pandora, 31 januari 2006
8
De herbeoordeling: ervaringen van mensen met psychische en / of psychiatrische klachten
herbeoordeling zoveel stres met zich mee brengt dat ik niet meer voor mijn
kinderen en mijzelf kon zorgen! Ik heb daarna wel een opleiding aangevraagd
omdat ik iets voor mij zelf wil beginnen! Omdat het enigste wat ik nu mag
doen van de UWV is curryflessen in dozen doen en dan op een aangepaste
plaats! Ze zijn niet goed bij hun Hoofd! Als je het mij vraagt! Ik word
tegen gewerkt van alle kanten! En het enigste wat ik uiteindelijk wil is
iets bereiken! Alleen dat word zo een beetje moeilijk!’
Ook bij veel andere mensen is de keuring een enorme bron van stress en soms
zelfs existentiële onzekerheid.
‘FML wordt zodanig ingevuld dat het gewoon onwaar is, reacties naar de arts
helpen niet. Hij vult gewoon zelf iets in, los van GGz casemanagement en
Mee. Tegen FML valt niets in te brengen. Normaalwaarden bij b.v. het omgaan
met conflicten en redelijk gevoelens en gedachten onder woorden brengen
wordt gewoon als normaal ingevoerd. Terwijl problemen op b.v. die terreinen
inherent zijn aan Autisme. Elke groei in ontwikkeling wordt gezien als dus
geen jobcoach nodig, ook al stond letterlijk de huidige baan op het spel en
zou het huidige tijdelijke contract (ondanks financiële voordelen voor het
bedrijf) niet verlengd worden + het jaar van het reïntegratiebureau was
afgelopen.
Als moeder van mijn zoon met het syndroom van Asperger vul ik dit in, ik
heb het als meedogenloos ervaren. Je hebt nergens invloed op. Brieven
binnen UWV doen er 2 weken over, 1 gang verder in het gebouw. De oproepen
zijn te kort voor de afspraak , de arts heeft het ingevulde formulier nog
niet op zijn bureau (wat ik 3 dagen tevoren aan de balie afgegeven heb) FML
blijft onveranderd, de strikte regels van het CBBS zijn absurd.
Ook al behoudt mijn zoon weer 6 maanden de wajong (dus amper tijd om bij te
komen van de afgelopen 2 maanden) De FML klopt niet. We weten ook nog niet
of een jobcoach mag, ook al heeft de baas aangegeven over een half jaar het
contract niet te verlengen vanwege te weinig initiatief. UWV zegt gewoon
dat mijn zoon heeft bewezen te kunnen werken en als hij zijn baan verliest
is dat geen reden om recht te hebben op Wajong. Dus elk
toekomstperspectief, acceptatie van beperkingen door het vangnet van Wajomg
en dus ondersteuning kan elk moment wegvallen. Klacht, bezwaar of beroep
gaat ver boven onze psychisch draagkracht. Hij werkt al 2 jaar 4 dagen in
de week, of als stage of vrijwillig betaald. Daar wordt je op afgestraft.
Wat ver overschat wordt is de financiële lokkertjes voor werkgevers,
collega's zien daar niets van en zij moeten werken met de persoon met
beperkingen. Wie wil dat wel dag in dag uit?
Zelf, als moeder van, ben ik drie jaar opgenomen geweest in psychiatrische
inrichting, ben al 9 jaar in behandeling. Heb sinds ontslag 2 jaar geleden
8 uur per week PGB-begeleiding om zelfstandig thuis te kunnen wonen. Ik kan
nergens anders meer aan denken, als aan de herkeuring die er voor mij zit
aan te komen. Als je jezelf kan verzorgen en boodschappen kan doen wordt je
goedgekeurd. Of je moet chronisch opgenomen zijn. Dus alles wat ik nu leer
of kan door die begeleiding, wordt dan tegen me gebruikt, terwijl ik begin
te accepteren dat deze manier van leven het hoogst haalbare is voor mij.
Met de stress en de vernedering van de keuring en de uitslag daarvan wordt
het Leven zelf onmogelijk voor me, gaat mijn draagkracht ver te boven.’
Soms worden de klachten door de herbeoordeling zelfs verergerd.
‘Ik vind dat mijn situatie het niet toelaat om weer goedgekeurd te worden,
maar heb het idee met mijn rug tegen de muur te staan en dat resulteert er
in dat ik nu meer klachten ervaar.’
‘Er staat tot twee maal twijfel in over of ik duurzaam zou kunnen werken.
En momenteel sta ik weer op de rol om opgenomen te worden op de PAAZ
© Stichting Pandora, 31 januari 2006
9
De herbeoordeling: ervaringen van mensen met psychische en / of psychiatrische klachten
afdeling in het ziekenhuis...Ik slik nu oxazepam omdat ik spanning niet
meer aankan... Precies waar mijn psychiater al bang voor was...en vorig
jaar was ik ook al herkeurd bij een psychiatrisch centrum en die vonden het
ook onverantwoord als ik zou moeten werken... Mijn gezin staat nu weer op
zijn kop helaas.....
Volgende week dient de hoorzitting maar omdat ik nu al zo ben ingestort
laat ik het mijn man en zus doen. Mijn psychiater wil wel een brief
schrijven...’
Van de 45 mensen van wie het arbeidsongeschiktheidspercentage is gedaald:
hebben er 28 WW aangevraagd en 2 een Tri-uitkering.
Wat de reïntegratie betreft valt op dat van de 9 mensen die al parttime in
loondienst werkten, niemand hulp kreeg aangeboden van UWV met het oog op
urenuitbreiding.
Ook was UWV niet scheutig met het geven van informatie over de IRO. Aan
slechts 29 van de respondenten werd daar iets over verteld, dat is iets
meer dan de helft. Nog maar dertien mensen (17%) gaven aan te zijn
aangemeld bij een reïntegratiebedrijf.
‘De arts vertelde me dat hij me op grond van de strengere regels eigenlijk
volledig goed moest keuren omdat de regels belachelijk streng zijn.’
‘Ik vond de hele herbeoordeling zeer negatief omdat door de arts zelf
steeds gezegd werd dat hij het niet eens was met de stand van zaken. Hij
vond het eigenlijk niet normaal dat ik volgens de regels van Den Haag weer
moest gaan werken. Uiteindelijk kreeg ik bij de arbeidsdeskundige te horen
dat ik aan de slag moet voor 40 uur.’
‘De verzekeringsarts gaf aan dat het om een enorme bezuinigingsoperatie
gaat.’
‘Betreffende arts heeft gezegd: wij weten dat u ziek bent, maar de huidige
regering wil het zo hebben dat alleen invaliden in aanmerking komen [voor
een arbeidsongeschiktheiduitkering]. Voor de rest moet iedereen aan het
werk heeft hij gezegd.’
© Stichting Pandora, 31 januari 2006
10