Hoe ervaren personen met psychische/psychiatrische

Zicht-B-Art/Reg-Art, is een artistiek parcours langs de verschillende psychiatrische instellingen en
centra in Brussel die ook een artistieke, al dan niet therapeutische, werking hebben. Het wordt
georganiseerd naar aanleiding van de werelddag van de geestelijke gezondheid op 10 oktober.
Met dit Artiestenparcours geven de verschillende Brusselse instellingen het ‘woord’ aan personen
die geconfronteerd worden met psychiatrische/psychische problemen. Ze stellen zich open voor het
grote publiek en willen bruggen slaan tussen de buitenwereld en de wereld van de psychiatrie en dit
via een artistiek parcours: omdat beelden universeel kunnen zijn, omdat poëzie soms beter uitdrukt
wat er leeft, omdat muziek mensen kan verbinden.
Hoe ervaren personen met psychische/psychiatrische problemen hun therapeutische en
sociale omgeving, hoe helpt de zorgverlening bij herstel en rehabilitatie en niet
onbelangrijk - kan kunst een rol spelen bij herstel en rehabilitatie. Dat is het thema van een
debat dat gevoerd wordt op zaterdag 13 oktober in Les Ateliers des Tanneurs in Brussel.
Personen die te maken krijgen met een psychiatrische aandoening worden niet alleen
geconfronteerd met de ziekte zelf maar ook met de beperkingen die de ziekte met zich
meebrengt. Ze verliezen vaak de controle over hun leven en geraken zo soms geïsoleerd van
familie, sociale contacten, werk of vorming en, niet onbelangrijk, ook van hun culturele
omgeving. Deze personen worden omringd door zorg: de dokter die medicatie voorschrijft,
de therapeut of begeleider in het dagactiviteitencentrum, de sociaal assistent, familielid of
vriend. Deze zorg is gericht op genezing of stabilisering van de ziekte en de re-integratie in
de maatschappij.
1.
Welke positie hebben personen met psychiatrische en psychische problemen in onze
instellingen en in de maatschappij, een maatschappij die verder draait, zonder
rekening te houden met hun psychische kwetsbaarheid en waardoor ze niet meer
mee kunnen en hun plaats binnen deze maatschappij verliezen?
Zij kunnen op een bepaald moment in hun leven in een crisis belanden waardoor een
opname in een gespecialiseerd ziekenhuis soms noodzakelijk is. Als patiënt worden
ze opgevangen door psychiaters en therapeuten en krijgen medicatie toegediend of
volgen therapie. Wanneer ze voldoende gestabiliseerd zijn en uit het ziekenhuis
worden ontslagen, begint een moeizaam herstel. Voor sommigen is het echt opnieuw
van nul beginnen: ’s morgens opstaan, boodschappen doen, de straat op gaan, de
noodzakelijke papieren opvolgen (facturen betalen, in orde houden van aansluitingen
bij ziekenkas enz.), ... Zonder ondersteuning van hun omgeving of professionele
hulpverlening lukt het vaak niet.
2. Hoe ervaren zij deze zorg en hoe ver kan of moet de hulpverlening daarin gaan?
Staat het taboe rond psychiatrische ziekte en psychische problemen een volwaardig
herstel en rehabilitatie in de maatschappij niet in de weg?
Moet onze westerse maatschappij niet meer ruimte en tijd maken om deze personen
weer een plaats te geven met hun eigenheid en mogelijk anders zijn?
Wanneer wordt de integriteit van de persoon geschaad of wordt het individu in zijn
eigenheid niet meer gerespecteerd?
In hoeverre spelen culturele waarden en normen een rol in het al dan niet
aanvaarden van het ‘anders zijn’?
En moet een maatschappij zich anderzijds niet organiseren met regels en wetten
waardoor niet alles getolereerd kan of moet worden? Iemand met psychotische
problemen kan zich soms vreemd gedragen waardoor de grenzen van aanvaardbaar
gedrag overschreden worden?
3. Kan kunst een rol spelen bij herstel en rehabilitatie? ...
In dit debat komen zowel personen met psychiatrische/psychische problemen als de
psychiatrische hulpverleners aan het woord.