Tien dingen die je zeker moet weten over Napoleon

Napoleon in Brugge
Bert Gevaert
Waarom komen toeristen naar Brugge?
• Historische bezienswaardigheden: Markt,
Burg, Bloedkapel, OLV-Kerk, …
• Gastronomie
• Mogelijkheid Brugge te combineren met
andere steden
• Eventueel:
– bezoek aan vrienden
– nachtleven
– congrestoerisme
Andere aspecten van het toerisme
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Transport
Groepsreis of individueel
Bagage
Taal
Gids
Logies
Contacten met lokale bevolking
Foto’s
Souvenirs
Bezoeken van Napoleon aan Brugge
• Het bezoek van consul Bonaparte in 1803:
- 10 juli :
aankomst van Joséphine
- 11 juli:
Napoleon (Smedenpoort)
- 12 juli:
via Breskens naar Vlissingen
- 13 juli:
terug naar Brugge en audiëntie +bal
- 14 juli:
vertrek naar Gent
• De blijde intrede van keizer Napoleon in 1810
- 18 mei:
N: Dampoort, M-L: Kruispoort (Barge)
N komt veel te laat toe uit Gent
- 19 mei:
Uitreiking van Légion d’Honneur + bezoek
- 20 mei:
bezoek aan Oostende (na misviering)
Het bezoek van consul Bonaparte
in 1803
“Het is een roemrijke dictatuur waarnaast alles
verbleekt. Het is onmogelijk om niet enthousiast te
zijn over zoveel onvergetelijke heldenfeiten.”
Madame de Staël
De blijde intrede van keizer Napoleon
in 1810
Q: “Quels sont les devoirs des chrétiens envers les princes qui les
gouvernent, et quels sont, en particulier, nos devoirs envers
Napoléon I notre empereur ?”
R: “L’amour, le respect, l’obéissance, la fidélité, le service militaire,
les impôts ordonnés pour la conservation et la défense de l’Empire
et de son trône ; nous devons à Napoléon Ier, notre Empereur, des
prières ferventes pour son salut.”
Catéchisme à l’usage de toutes les Eglises de l’Empire français, 1806.
Transport
Dans l'été de cette année, un voyage en
Belgique fut résolu. Le premier consul
exigea qu'il fût fait avec une grande
magnificence. Il eut peu de peine à
persuader à madame Bonaparte de
porter tout ce qui contribuerait à frapper
les peuples auxquels elle allait se
montrer. Madame Talhouet et moi, nous
fûmes choisies, et le consul me donna
trente mille francs pour les dépenses qu'il
nous ordonnait. Il partit le 24 juin 1803,
avec un cortège de plusieurs voitures,
deux généraux de sa garde, ses aides de
camp, Duroc, deux préfets du palais, M.
de Rémusat et un Piémontais nommé
Salmatoris, et rien ne fut épargné pour
rendre ce voyage pompeux.
de Rémusat, Chaptre II
Groepsreis of individueel?
- 50 notabelen
- Napoleons broer Jérome (1784-1860)
Bagage?
Taal
Gids en logies
• Er worden kosten noch moeite gespaard om de
prefectuur in te richten met meubels van rijke
Bruggelingen
• De hogere ambtenaren verblijven in hotels in de stad
• De gotische zaal krijgt een troon (uit Sint Salvator) en
de gobelins van bisschop Jozef van Susteren
• De ganse stad wordt versierd, vooral de Markt (Grand
Place Napoléon) is opvallend als forum met een
triomfzuil (overwinningen van Napoleon)
Contacten met lokale bevolking
Evaluatie door Napoleon
• “ Ik ben naar verschillende plekken in
België gereisd; ik ben tevreden over de
geestesgesteldheid van de Belgen.”
• “ Ik ben tevreden over deze Belgische
departementen en ik heb de indruk dat ze zich
met rasse schreden verfransen.”
30
Foto’s en souvenirs
Marie-Louise krijgt een rozenhoedkrans
van 60 Brugse demoiselles d’honneur
Historische bezienswaardigheden
Onderweg naar de
Burg ziet Napoleon
aan de Molenbrug
hoe de slag aan de
Arcole-brug
(1796)
uitgebeeld wordt
• OLV-kerk
– ontvangst door deken Buydens
– Processie
– Bezoek praalgraven van Maria van Bourgondië en
Karel de Stoute + gidsbeurt door Pierre Jacques de
Zutter, de roededrager van de kerk
Den 19en meye omtrent 6 ueren naermiddag, zijn Hunne Majesteyten gaen zien de
tomben van Charle le Hardy en zijne dochter, Marie de Bourgoigne. Den pastor,
mijnheer Buydens ontfink Hunne Majesteyten in zijne kerke en geleyde ze naer de
plaets der tomben, alwaer hij aen den keyzer behandigde een pampier, waerin
geschreven stond : Deze kerk is gebouwt door den H. Bonifacius, bisschop, welken ook
Pipinus den Corten gezalft heeft, die was den vader van Charlemagne, die uwe
Majesteyt al overtreft door daden. Waerdoor mijnheer Buydens van Zijne Majesteyt is
vereert geweest van eenen rynck met brillanten, in ’t midden eene N met een kroone
daer boven, die men schatte op 4.000 francs.
Den roededrager der kerke, genaemt De Zuttere, vroeg aen een der suite van het
gevolg van Zijne Majesteyt : - Staet gij mij toe, ik zal het opschrift der tomben lezen.Men zeyde ja, en las hetzelve overluyd. En geëyndigt hebbende, gaf hij aen den keyzer
te kennen, alsdat hij deze tomben van de verwoesting verlost had, die los maekende en
verbergende in zijn huys ten tijde der Revolutie. Waerover Zijne Majesteyt, hem
lauderende, gaf hem een roulotjen van 1.000 fr, 4.000fr aen de kerkmeester voor de
kerk, 10.000 fr voor embelissement der tomben, en iets voor de kerkdienaers, en
eenigte duysende voor de torre van O. L. Vrouwkerke als bake in Zee.
Uit het verslag van Jan Karel Verbrugge
• Andere elementen van het
bezoek:
– Markt
– Burg (waar de resterende
puinhopen van Sint Donaas
liggen)
• Bloedkapel: “Voici des
tourelles comme nous avons
vu en Orient.”
– Hallen
– Vismarkt
Gastronomie
Bezoek aan andere steden
Bezoek aan vrienden
• uitreiking van het kruis van het
Légion d’Honneur aan
burgemeester de Croeser, van
Oytryve de Merckem (voorzitter
handelskamer), vicaris-generaal
De Pauw en Anselme de
Peellaert
Nachtleven
• Bal in de gotische zaal
– Start om 21 u
– Concert met Italiaanse
opera’s
– Vooral de officiers van de
Poolse lansiers maakten
indruk
– Napoleon danste niet…
– Keizer en keizerin verlaten de
zaal om 22.30 u om een ritje
op de markt te doen (2x!)
Conclusie
• Weinig interesse in Brugge maar…
• Brugge was nu eenmaal de hoofdstad van het
Leiedepartement
• Opvallend accentverschil: bezoek in 1803 is
eerder strategisch, in 1810 is meer aandacht
voor toerisme
Bedankt voor jullie
aandacht en tot ziens!