Nieuwsbrief no. 3, maart 2008 Een update / Stand van zaken vanuit

Nieuwsbrief no. 3, maart 2008
Een update / Stand van zaken vanuit koud Canada
In de afgelopen 3 weken hebben we twee wijngebieden in de provincie Ontario (Oost Canada)
verkend en we willen jullie hierbij een ‘tussenstand’ geven. We hebben nog geen belangrijke
beslissingen of stappen genomen. Op 9 maart vliegen we naar de Okanagan Valley in West Canada.
Prince Edward County
Wij begonnen onze verkenning half februari in Prince Edward County (‘PEC’), een soort schiereiland
aan de noordoever van het grote Lake Ontario, ca. 175 km ten oosten van Toronto. PEC is een klein
en nieuw wijngebied in Ontario, met nog maar slechts 14 wineries, waarvan de eerste vanaf ca. 2000
zijn gestart. Een erg jong wijngebied dus, dat pas in 2007 de Canadese ‘VQA’ status (enigszins te
vergelijken met Franse ”Appellation d’Origine Controle”) kreeg. We logeerden in een sfeervolle
cottage in Picton, de ‘Loyalist Lofts’, genoemd naar de Loyalisten. Dit waren de getrouwen aan de
Engelse kroon, die tegen 1800 waren gevlucht uit de VS na de revolutie en de
onafhankelijkheidsverklaring. Omdat Canada toen nog onder Engelse vlag was, konden ze hier een
veilig heenkomen zoeken. Zij waren de eerste politiek vluchtelingen in Canada, er zouden nog vele
volgen. Veel in dit gebied doet nog denken aan deze Loyalisten. Onder andere zijn hier prachtige
Victoriaanse huizen te vinden uit de 19e eeuw (zie foto?!). Ook onze cottage stamt uit die periode en
is o.a. voorzien van prachtige gedecoreerde kozijnen en paneeldeuren.
Prince Edward County is een vriendelijk, landelijk en dunbevolkt gebiedje (bescheiden, down to
earth, etc.). Tot voor kort kwamen hier in de zomer vooral de gewone arbeiders uit Quebec voor de
lokale campings en om te vissen. Sinds een paar jaar is hier een sterke verandering gaande. Nieuwe
B&B’s en Inns (kleine hotels) zijn opgezet in de fraai gerestaureerde Victoriaanse huizen, er zijn
enkele goede restaurants begonnen en de lokaal geproduceerde (biologische) groenten en fruit zijn
meer onder de aandacht komen. Er zijn Arts&Antiques winkels geopend en niet te vergeten: de
wineries. Dit zorgt ervoor dat het gebied ook een ander type vakantieganger is gaan aantrekken met
een vollere portemonnaie. Gezien de gunstige ligging van PEC ten opzichte van Toronto (grootste
stad van Canada, ca. 3 miljoen inwoners), Ottawa (de hoofdstad) en Montreal (grootste stand van
Quebec), elk op max. 3 uur rijden, is dit een gebied met heel veel potentie. Wij verbazen ons erover
dat hier nog maar 1 golfcourse is (is er nog iemand met ambitie op dit gebied?!).
En dan nu de wijnen. Dit gebied ligt rond de 44 graden NB, wat te vergelijken is met het midden van
het Rhonegebied in Frankrijk. Maar vanwege het totaal andere (veel koelere) klimaat is het
groeiseizoen hier korter. De winter (vorst) valt in oktober in en duurt veelal tot april. De winters zijn
ook erg koud, met minima rond de -20oC en ongeveer eens per 10 jaar uitschieters van -30!
Wijnstokken kunnen deze extreem lage temperaturen niet aan. Daarop heeft men hier echter iets
gevonden: in oktober worden 2 wijnranken per wijnstok dichtbij de grond aangebonden en
vervolgens ploegt men een laag grond over de wijnstokken, ‘hilling’ noemt men dat hier. De laag
grond beschermt de knoppen van de wijnranken voldoende tegen de vorst. In het voorjaar wordt
vervolgens deze grond weer verwijderd (‘dehilling’), de lage wijnranken worden hoger opgebonden
en de overige wijnranken worden gesnoeid. De wijnstok kan nu uitlopen. Deze hilling en dehilling
activiteiten (en vooral het extra werk van het opbinden) kosten erg veel tijd en dat maakt wijnbouw
in dit gebied 20%-25% (!) duurder dan elders.
Wij proefden wijnen van verschillende wineries hier en de kwaliteit liep enorm uiteen: van
geoxideerde ‘bocht’ tot prachtige subtiele chardonnays en pinot noirs. Deze laatste druiven zijn
volgens de kenners de meest kansrijke in dit gebied, dat door sommigen vergelijken wordt met de
Bourgogne vanwege de grondsoort (limestone). Vanwege de gematigde temperaturen kunnen deze
druiven tot een goede verhouding tussen de opgebouwde suikers en fenolische rijpheid komen (noot
voor degenen die dit niet begrijpen / dit laatste is voor de kenners bedoeld, diegenen die dat niet
zijn: de suikers en de aromatische stoffen in de druif zijn op hetzelfde moment optimaal, in warmere
gebieden wordt het percentage suikers in de druiven veel hoger, waardoor ook veel meer alcohol in
de wijnen komt).
Groot voordeel hier is dat de prijzen van de grond en de concurrentie nog erg laag zijn. Hier zijn
genoeg kansen voor beginners zoals wij, voor het opbouwen van een goede winery. Feit is dat we
een wijngaard hier van de grond af zullen moeten opbouwen (er is nog weinig bestaands te koop).
Voordeel daarvan is dat we onze eigen ideeën kunnen volgen (soorten wijnstokken die je plant
bijvoorbeeld), nadeel is dat je pas over enkele jaren wijn kunt produceren en verkopen. Tot die tijd
hebben we dus andere, externe inkomsten nodig om die jaren te overbruggen en het nadeel van dit
gebied is dan weer dat wij met onze beroepen hier moeilijk in de buurt iets kunnen vinden (en
Toronto is ruim 2 uur rijden, dat is zonder de forenzenfiles). Het gebied bevalt ons zeer, maar we zijn
nog niet helemaal overtuigd dat we hier een serieuze start als wijnboer kunnen maken, ondanks de
gunstige grondprijzen.
Na onze kennismaking van 2 weken in dit gebied, in een van de koudste winters in Canada (onze
koudste nacht was -19oC), met veruit de meeste sneeuw in PEC in jaren (in de 2 weken dat wij er
waren is, denken we, totaal ca. 50 cm gevallen), besloten we af te reizen naar het Niagara wijngebied
ten zuiden van Lake Ontario.
Niagara Peninsula
Het Niagara wijngebied in Canada ligt aan de zuidoever van Lake Ontario en is ca. 45 km lang, tussen
de Niagara Falls (grens met de VS) en Hamilton. Het gebied wordt gekenmerkt door de zeer
bijzondere Niagara Escarpment, een Unesco ‘World Biosphere Reserve’ net als de Waddenzee. Dit is,
gezien vanaf Lake Ontario, een scherpe verhoging (van tussen de 50 en 75 meter) in het verder
vlakke landschap. Het is de oever van een vroegere oerzee, tegenwoordig is het water
teruggetrokken tot de omvang van de Great Lakes in Noord-Amerika. De Escarpment loopt
honderden kilometers door het zuiden van Canada en het is ook waar vanaf de Niagara Watervallen
naar beneden stromen. Vanaf deze verhoging, die ook ‘the Bench’ wordt genoemd, kun je
gemakkelijk de skyline van Toronto zien (bij helder weer) aan de overkant van Lake Ontario, ca. 50
km naar het noorden, indrukwekkend! Over de hele lengte van de Escarpment loopt een doorgaande
wandelroute van 850 km, de Bruce trail. De omstandigheden voor wijnstokken zijn hier gunstig: door
de warme lucht afkomstig van Lake Ontario, die tegen de Escarpment aan botst, ontstaat een
luchtcirculatie die zeer lage temperaturen in de winter voorkomt. Er is hier in de wijngaarden i.h.a.
dan ook geen sprake van ‘hilling’ en ‘dehilling’ activiteiten zoals in PEC. De beste wijngaarden vindt je
dan ook op het gedeelte onder (= ten noorden van) the Bench.
De Niagara watervallen zijn natuurlijk indrukwekkend, in deze tijd van het jaar behoorlijk bevroren.
Het bijbehorende plaatsje Niagara Falls is een soort “Las Vegas” met veel megahotels en casino’s etc.
Niet helemaal onze ‘cup of tea’. Zo’n 20 km naar het Noorden, waar de Niagara River in het Lake
Ontario stoomt, ligt het wijngebied van ‘Niagara-on-the-Lake’, dit plaatsje is een soort “Lech”, maar
dan zonder bergen. We hebben o.a. bontjassen gespot daar. Interessant allemaal, maar wij zijn niet
van die massatoerisme liefhebbers (20 miljoen bezoekers per jaar!) en hebben dit gedeelte van het
Niagara gebied (ook vanwege het verder zeer saaie vlakke landschap), snel achter ons gelaten.
In dit gebied is St. Catherines de grootste plaats, een stadje met ca. 135.000 inwoners, waar zich
Brock University bevindt, waar zich o.a. de beste wijnopleiding van Canada bevindt.
Wij verblijven in een cottage in Beamsville, ca. 30 km van de Niagara River vandaan. Ook hier is nog
veel wijnbouw, zowel ‘below’, ‘on’ als ‘up the Bench’ en het is een heel andere streek. Vooral het
gedeelte van de Escarpment is prachtig, er lopen veel stroompjes en watervallen door en de wegen
kronkelen hier. Hier vindt je huizen, boerderijen en wineries die prachtig gelegen zijn tegen de Bench
aan met veel bos in de ‘achtertuin’. Als we hier zouden gaan zitten, dan moet het toch wel ergens op
de Bench zijn, als je daar weer verder vanaf gaat beginnen al snel weer de saaie rechte wegen en
vierkante percelen.
In het Niagara gebied vindt je, i.t.t. PEC, de zeer grote en chique wineries, waar heel veel geld in is
gestopt. Mensen of bedrijven (bijvoorbeeld het Canadese wijnhuis Vincor is qua omzet het 4e
wijnbedrijf in de wereld!) die voor vele miljoenen de meeste chique wineries bouwen (‘gravity fed’
oftwel dat de wijn in de winery alleen d.m.v. zwaartekracht wordt verwerkt, in een nagenoeg geheel
vlak landschap). De wijnstokken worden vertroeteld en de ‘beste’ oenologen worden vanuit Frankrijk
en Australie gehaald om de wijnen te produceren. Er worden namen van Canadese beroemdheden
als Wayne Gretzky (ijshockeyheld) en Dan Aykroyd (acteur) ingezet om de omzet te vergroten. De
verkoopprijzen van een flesje liggen bij dit soort huizen boven de $50 per fles (€33), terwijl een van
de huizen een wijn van $150 produceert! Een beetje Bordeaux verbleekt er haast bij! Terwijl wij dit
met gemengde gevoelens bekijken, maken we gebruik van de ruime mogelijkheden om, meestal
tegen een geringe vergoeding, her en der te proeven. Ook hier vinden we een wisselende kwaliteit,
maar we hebben toch mooie Bordeaux blends, Chardonnays (hoewel helaas nog vaak voorzien van
teveel hout), Rieslings, Pinot noirs en natuurlijk Ice Wine geproefd.
In Niagara staan wel heel wat bestaande vinyards en wineries te koop. Toch zijn we niet direct
verkocht. Het belangrijkste wat ons in Niagara, naast de toeristische druk(te), vooral in negatieve zin
opvalt, is de grote dichtheid van de bevolking: het is het meest dichtbevolkte gedeelte van Canada
buiten de grote steden en dat is te merken. Er lopen een drukke snelweg en een spoor door het
smalle stuk tussen het meer en de Escarpment. En dat strookt niet met ons idee van in Canada te
gaan wonen voor de rust en ruimte. We hebben dan ook besloten dat we nu naar Okanagan Valley in
British Columbia, (West Canada), willen doorreizen. Ondanks dat de onroerend goed prijzen daar
waanzinnig hoog zijn, willen we toch het gevoel krijgen of onze liefde voor dat gebied nog steeds
even groot is. Zondag 9 maart vliegen we naar Kelowna, rechtstreeks vanaf Toronto.
Tot zover een update, zoals jullie begrijpen zijn er nog geen belangrijke beslissingen of stappen
genomen. Wij gaan ervan uit jullie in een volgende nieuwsbrief hier wel over te kunnen berichten!
Hartelijke groet,
Rolf, Heleen en Josine
Note: een vinyard (wijngaard in goed Nederlands) is een veld met wijnstokken, terwijl bij een winery
(‘wijngoed’?!) er een wijnkelder bijkomt. Bij die laatste soort zijn er dan ook altijd wijnstokken bij,
minimaal 2 ha, omdat de Canadese wijnwetgeving dit verplicht.