Gedrag - Wikiwijs Maken

Gedrag
Wat is gedrag?
“Een opeenvolging van handelingen, uitgevoerd
door een organisme als reactie op een
inwendige of uitwendige prikkel”
»Handelingen
»Gedragssystemen
Doel van gedrag: overleven; aanpassen aan de
omgeving
Hoe ontstaat gedrag?
• Gedrag ontstaat onder invloed van:
– Erfelijke aanleg (aangeboren gedrag)
– Omgeving (aangeleerd gedrag)
• Gedrag vertonen:
– Inwendige motivatie
– Uitwendige prikkel
Manieren van leren
1. Inprenting
Manieren van leren
2. Latent leren
Manieren van leren
3. Habituatie/gewenning
Manieren van leren
4. Klassieke conditionering (Pavlov)
Manieren van leren
5. Imiteren
Manieren van leren
6. Operante conditionering (Skinner)
Manieren van leren
7. Inzicht
Normaal gedrag van de hond
• Hond stamt af van de wolf
• Roedeldier  samenwerking
• Rangorde:
– α-reu en -teef
– Volwassen dieren
– Pups
Communicatie bij de hond
• Geluid:
– Blaffen
– Grommen
– Piepen
• Lichaamshouding
• Mimiek
• Geur
Lichaamshouding en mimiek
Waar let je op?
Lichaamshouding en mimiek
•
•
•
•
•
•
•
•
Stand van de staart
Stand van de oren
Hoge of lage houding
Blik in de ogen
Haren overeind
Mond open of dicht
Tanden laten zien
.......
Lichaamshouding en mimiek
• Ontspannen
Lichaamshouding en mimiek
• Alert
Lichaamshouding en mimiek
• Dominantie agressie
Lichaamshouding en mimiek
• Angst agressie
Lichaamshouding en mimiek
• Angstig / stress
Lichaamshouding en mimiek
• Zeer angstig / onderdanig
Lichaamshouding en mimiek
Lichaamshouding en mimiek
Lichaamshouding en mimiek
Lichaamshouding en mimiek
Lichaamshouding en mimiek
Lichaamshouding en mimiek
Lichaamshouding en mimiek
Lichaamshouding en mimiek
Lichaamshouding en mimiek
• Filmpje:
www.youtube.com/watch?v=00_9JPltXHI
Geur
• Territorium afbakenen:
– Urineren (reu)
– Anaalklieren
– Over de grond krabben
Gedragsontwikkeling bij de hond
Trainen/opvoeden van een hond
• Belangrijk:
– Consequent zijn
– Juiste straf/beloning
• Stem/riem/onthouden van voer of spel
• Voer/spel/aai/stem
– Straffen/belonen op het juiste moment
• Binnen ½ sec na het vertoonde gedrag
Normaal gedrag van de kat
• Over het algemeen solitaire dieren
• Soms in familiegroepen:
– Sociaal gedrag
– Rangorde
• Eigen territorium:
– Slaapplaats
– Thuisgebied
– Jachtgebied
Communicatie bij de kat
•
•
•
•
Geluid
Lichaamshouding
Mimiek
Geur
Geluid
• Spinnen: tevredenheid, maar soms ook pijn
http://www.telegraph.co.uk/news/newstopics/howaboutthat/8337874/Catwith-the-loudest-purr-in-the-world.html
Geluid
• Miauwen: communicatie met de mens
http://www.youtube.com/watch?v=nX1YzS_CYIw
Geluid
• Grommen + blazen: dreiggedrag
http://www.youtube.com/watch?v=QrB9_hApfIM
Geluid
• Gillen: angst / pijn
http://www.youtube.com/watch?v=mqWqrmsS-uU
Geluid
• Krolsheidsroep + paringsschreeuw
http://www.youtube.com/watch?v=ufoqrr-ToiI
Geluid
• Mekkeren: frustratie
http://www.youtube.com/watch?v=PCjrGIZDoCE
Lichaamshouding en mimiek
Waar let je op?
Lichaamshouding en mimiek
•
•
•
•
•
•
•
•
Stand van de staart
Stand van de oren
Hoge of lage houding
Haren overeind
Grootte van de pupillen
Stand van de snorharen
Tanden laten zien
........
Lichaamshouding en mimiek
Lichaamshouding en mimiek
Lichaamshouding en mimiek
• Filmpje:
http://www.youtube.com/watch?v=omkKhPRWgy8
Lichaamshouding en mimiek
Lichaamshouding en mimiek
Lichaamshouding en mimiek
Lichaamshouding en mimiek
Geur
• Verschillende geurklieren:
– Anaalklieren
– Kin- en voorhoofdsklier: geur
afgeven aan eigendom
– Staartklier: geur
afgeven aan eigendom
– Zweetklieren op de poten: territorium afbakenen
– Urine sproeien: territorium afbakenen
Gedragsontwikkeling bij de kat
Trainen/opvoeden van een kat
• Dwang  onlustgevoel
• Kat alleen dingen te leren die hij van nature al
doet
• Ongewenst gedrag afleren  onlustgevoel
opwekken:
– Plantenspuit
– Geluid
– Schrikreactie
Normaal gedrag van het konijn
Gedrag
Betekenis
Grommen, aanvallen
Dreiggedrag
Stampen met de achterpoten
Waarschuwing
Zachtjes tandenknarsen
Tevreden
Hard tandenknarsen
Ziek / pijn
Rondjes draaien om voeten en
zoemen / knorren
Sexueel opgewonden
Rondrennen en springen
Voelt zich geweldig
Met de neus duwen / likken
Aandacht vragen
Languit liggen
Ontspanning
Stil in een hoekje zitten
Ziek / bang
Schreeuwen / gillen
Doodsangst
Gedrag ziek dier
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Aandacht vragen
Minder eetlust
Meer of minder drinken
Minder poetsgedrag kat
Janken, miauwen, piepen
Agressie bij benaderen en aanraken
In elkaar zitten/wegkruipen
Hijgen
Meer slapen overdag
Sloom of rusteloos
Gedrag ziek dier
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Afzonderen
Afwijkende urine / ontlasting
Afwijkende manier van urineren /ontlasten
Afwijkende houding
Afwijkende beweging
Derde ooglid zichtbaar
Bol zitten (vogel)
Minder actief orenspel
.........