Het oneigenlijk gebruik van substanties welke schadelijk zijn bij

Het oneigenlijk gebruik van substanties welke schadelijk zijn bij postduiven.
Deel 3 : de beta-agonisten.
In de 2 vorige bijdragen hadden we het reeds over de corticosteroïden en de niet-steroïdale
ontstekingsremmers zoals de salicylaten.
Wanneer we de dopinglijst overlopen komen we ook nog de beta-agonisten tegen. Zoals de
naam al laat vermoeden moeilijke materie. Zo kreeg ik de vraag van de heer Popkes om over
deze stoffen iets meer te vertellen. Nou, dit is uw dag. Zet U schrap met een kop koffie, en we
worstelen er ons doorheen…
We verplaatsen ons even naar het hart en de longen van onszelf en onze duiven. Daar
bevinden zich 2 belangrijke soorten receptoren, namelijk :
*de alfa-receptoren : deze zijn gelegen in de bloedvaten en kunnen ‘vasoconstrictie’
(samentrekken, vernauwen) van de bloedvaten veroorzaken.
*de beta-receptoren : deze zijn gelegen in de gladde spiercellen van de ademhalingswegen en
kunnen ‘vasodilatatie’ (verwijding) van de bronchen veroorzaken.
Voor een goede doorbloeding en zuurstofopname in de longen is het van belang dat de
bloedvaten wijd genoeg zijn zodat de rode bloedlichaampjes vlot kunnen doorstromen zonder
te veel weerstand of ‘files’ te veroorzaken. Vergelijk het maar met het verschil tussen een
autosnelweg of een gewone straat waardoor je 1000 wagens per uur wilt laten razen. Dat zal
op de autosnelweg het best lukken. Brede wegen (bloedvaten) zijn dus bevorderlijk om het
meeste wagens (bloedlichaampjes) te laten doorstromen.
Zo mag je dat ook bekijken voor de diameter van de ademhalingswegen. Hoe wijder, hoe
makkelijker de aangevoerde lucht (met daarin de levensnoodzakelijke zuurstof) aan- en
afgevoerd zal kunnen worden.
Het is de bedoeling dat in de longen zoveel mogelijk zuurstof wordt opgenomen in het bloed.
Dit liefst ook zo snel mogelijk. Als U dan nog weet, dat bij sportprestaties (inspanningen) veel
zuurstof verbruikt wordt, dan begrijpt U meteen ook dat het interessant is om er voor te
proberen zorgen dat de zuurstofopname maximaal is!
Wel, de beta-agonisten zijn nu juist stoffen die dit beïnvloeden via hun werking op de betareceptoren! Veel van deze producten zijn in de menselijke geneeskunde gekend als de
zogenaamde puffers of inhalers.
Het gebruik van beta-agonisten heeft echter ook nevenwerkingen die voor het lichaam
schadelijk zijn. Dit is de reden waarom ze op de dopinglijst voorkomen.
Globaal genomen zijn er 4 groepen van deze stoffen:
 sympathicomimetica (vb. ephedrine, isoproterenol, adrenaline, …)
 parasympathicolytica (vb. Atropine-belladonna, …)
 Xanthine-derivaten (vb. Coffeine, theophylline, …)
 Anti-histaminica (vb. Promethazine)
De sympathicomimetica geven door prikkeling van de beta-receptoren verwijding van de
bronchen. Ze verhogen ook nog het hartritme, en doen bovendien de hartspier nog krachtiger
samentrekken.
Als nevenwerking kan er een suikertekort ontstaan, vertraging of verlamming van het
maagdarmkanaal, moeilijkere urinelozing, en een verhoging van de stofwisseling.
De parasympathicolytica geven ook een verwijding van de ademhalingswegen. Daarbij
verwekken ze ook een vermindering van de slijmafscheiding in de bronchen. Bij mensen
komen ze vaak voor in hoestsiropen.
De xanthine-derivaten zijn een erg belangrijke groep. Zo komen ze bijvoorbeeld voor in
alledaagse dranken zoals koffie en thee. Ze zullen de bronchen verwijden, en hebben ook een
sterke werking op het hartritme, de bloeddruk en de kracht waarmee het hart pompt. Gelukkig
is de werkingsduur van coffeïne erg beperkt (uren), zodat het als doping bij onze duiven niet
erg van toepassing is.
De anti-histaminica zijn minder goede beta-agonisten. Ze geven wel verwijding van de
bronchen, verhoging van het hartritme, verminderde slijmvorming, maar ondermeer ook een
kalmerend effect. Zeg maar heel erg rustige weduwnaars bij het inmanden! Als het
kalmerende effect voorbij is, is echter ook hun gunstige werking over.
Het grote risico bij het gebruik van beta-agonisten zit hem in de dosering. Er is erg snel een
overdosering die vaak dodelijk is. Melkers die met deze producten zouden frauderen zijn de
professionele fraudeurs. Een van de beruchtste producten in die rij is clembuterol
(ventipulmin), dat ondermeer bij rundvee en paarden gebruikt wordt. De ware indicatie is
ademhalingsproblemen, maar het misbruik bij runderen is groot, gezien behandelde dieren het
beter doen en meer opbrengen. Volgend vliegseizoen zullen we niet nalaten om dan ook op
clembuterol te controleren.