Nieuwe regels voor waardering geblokkeerde aandelen

Loonheffingen
DOOR HENK AMORISON, HILLBROOK EXPATRIATE TAX SOLUTIONS OSCAR LEAL, THE EQUITY COMPENSATION SPECIALIST
Nieuwe regels voor
waardering
geblokkeerde aandelen
Beloningen in de vorm van aandelen kunnen een verkooprestrictie bevatten. Dit houdt in dat een werknemer deze aandelen gedurende een bepaalde periode niet mag verkopen. Dit verlaagt de waarde van de aandelen en daarmee het bedrag
dat moet worden verloond. Het is lastig de waardeverlaging in een precies cijfer uit te drukken, wat vaak leidt tot discussies met de Belastingdienst. De staatssecretaris van Financiën heeft hierover nieuwe regels gepubliceerd. Werkgevers mogen zonder nadere onderbouwing hogere kortingspercentages toepassen dan de Belastingdienst tot nu toe accepteerde.
I
n de regel worden werknemers voor aandelenbeloningen belast wanneer een onvoorwaardelijk recht op levering van de
aandelen ontstaat. Voor de bepaling van de verschuldigde
loonheffingen moeten de aandelen op dat moment op de
waarde in het economisch verkeer (economische waarde) worden
gesteld. Nadat de aandelen zijn geleverd, en de werknemer dus
aandeelhouder is geworden, mag hij in principe over de aandelen
beschikken zoals het hem goeddunkt. Zou hij de aandelen bijvoorbeeld direct na levering willen verkopen, dan heeft hij dat
recht. Soms echter beperkt de werkgever dat beschikkingsrecht
contractueel, zodat de werknemers de aandelen gedurende een
bepaalde periode na levering niet mogen verkopen of anderszins
te gelde mogen maken. Zo’n beperking van het beschikkingsrecht
wordt een verkooprestrictie, vervreemdingsverbod of lock-up genoemd. In dit artikel worden deze aandelen verder aangeduid als
geblokkeerde aandelen. Overigens geldt in de praktijk voor de
meeste aandelenbeloningen geen verkooprestrictie.
een economische vraag. Het is daarom aan economen om die
vraag te beantwoorden. Maar bij afwezigheid van marktprijzen,
kunnen ook zij het waardedrukkend effect alleen theoretisch berekenen. Er is echter geen economische methode die een algemeen aanvaarde, voldoende concrete uitkomst biedt.
De praktijk tot dusver
Tot de publicatie van het nieuwe beleid, ging de Belastingdienst
in de praktijk akkoord met een korting van 2,5 procent per jaar. Inhoudingsplichtigen vonden deze korting vaak te laag. Daarom
kwam het regelmatig tot discussies tussen inhoudingsplichtigen
en de Belastingdienst. Een uitspraak van vorig jaar door het Hof in
Amsterdam is voor de staatssecretaris van Financiën aanleiding
geweest om nieuw beleid te publiceren.
In die uitspraak kwam de rechter namelijk tot een hogere korting
dan de Belastingdienst bereid was te geven. De staatssecretaris
heeft tegen deze uitspraak geen cassatie aangetekend.
De waarde van geblokkeerde aandelen
Geblokkeerde aandelen worden voor hun economische waarde
als loon belast. Gevoelsmatig begrijpt iedereen dat deze minder
waard zijn dan vrij verhandelbare aandelen. Het is echter een stuk
lastiger om de waarde in een precies cijfer uit te drukken. Wat is
bijvoorbeeld het waardedrukkend effect van een verkooprestrictie
van drie jaren? Is het bijvoorbeeld een korting van 5, 15 of 30 procent ten opzichte van de vrij verhandelbare waarde?
Voor het bepalen van de economische waarde moet in beginsel
naar de marktprijs worden gekeken. Dat is de beste prijs die een
onafhankelijke marktpartij bereid is te betalen. In de praktijk is er
echter geen markt voor geblokkeerde aandelen. De vraag wat het
waardedrukkend effect van een verkooprestrictie is, is uiteindelijk
tijdschrift administratie – nummer 4 – april 2013
18
RESTRICTED SHARES
Zogenoemde restricted shares kennen wel altijd een verkooprestrictie. Dit zijn gratis aandelen, dat wil zeggen: aandelen waarvoor
werknemers niets betalen. De werkgever levert de aandelen direct
na de toekenning aan de werknemers. Zij mogen deze vervolgens
gedurende een bepaalde periode niet verkopen (de verkooprestrictie). Verder moeten zij de aandelen zonder enige vergoeding aan
de werkgever terugleveren, als zij voor een bepaalde datum uit
dienst gaan of voor zover zij bepaalde (financiële) prestatievoorwaarden niet behalen. Restricted shares worden ook wel restricted
stock genoemd.
W W W. t i j d s c h r i f t a d m i n i s t r a t i e . N L
Onder bepaalde voorwaarden (zie verderop) mogen inhoudingsplichtigen voor de waardebepaling van geblokkeerde aandelen
zonder verdere onderbouwing uitgaan van de volgende kortingspercentages (de forfaitaire regeling). Zie tabel 1.
Het nieuwe beleid is op 31 mei 2012 intern binnen de Belastingdienst verspreid en op 7 augustus 2012 openbaar gemaakt.
Het beleid is geldig voor op 31 mei 2012 lopende en nieuwe
gevallen.
Verkooprestrictie
Marginale afwaardering
Cumulatieve
afwaardering
Een jaar
5,5%
5,5%
Twee jaren
4,5%
10,0%
Drie jaren
3,5%
13,5%
Vier jaren
2,5%
16,0%
Vijf jaren
2,5%
18,5%
Vervreemden. Het is de werknemer niet toegestaan de geblokkeerde aandelen op welke manier dan ook te gelde te maken
voordat de verkooprestrictie vervalt. Voor de werkgever is het
zaak hier goed op toe te zien. Vervreemden omvat overigens meer
dan alleen verkopen. Ook schenking is bijvoorbeeld een vorm
van vervreemden. Daarnaast bevatten sommige aandelenregelingen zogenoemde good leaver-bepalingen, als gevolg waarvan een
verkooprestrictie vervroegd kan komen te vervallen (bijvoorbeeld
in geval van pensionering). Ook dán is het raadzaam om specifieke afspraken met de Belastingdienst te maken.
Afwaardering. Het staat de inhoudingsplichtige vrij om aannemelijk te maken dat de afwaardering hoger is dan de afwaardering
volgens de forfaitaire regeling (de tegenbewijsregeling). Kiest de
inhoudingsplichtige hiervoor, dan moet hij de juiste economische
waarde van de geblokkeerde aandelen integraal aannemelijk maken en mag hij geen gebruikmaken van de afwaardering volgens
de forfaitaire regeling.
Geldt een verkooprestrictie van meer dan vijf jaren, dan be-
Tabel 1. De thans geldende kortingspercentages.
draagt het kortingspercentage 18,5 procent. Het staat de inhoudingsplichtige echter vrij om van de tegenbewijsregeling
Deze percentages gelden ten opzichte van de waarde van vrij verhandelbare aandelen. Uit de tabel blijkt dat de Belastingdienst
akkoord gaat met kortingspercentages die hoger zijn dan de percentages die zij tot voor kort accepteerde. Het kortingspercentage
voor een verkooprestrictie van drie jaren luidt nu bijvoorbeeld
13,5 procent, terwijl de Belastingdienst tot voor kort akkoord ging met een korting van slechts 7,5 procent.
De voorwaarden
De voorwaarden van de forfaitaire regeling zijn:
- de aandelen waarop de verkooprestrictie rust, zijn
beursgenoteerd;
- de aandelen kunnen zonder uitzonderingen gedurende een bepaalde periode rechtens en feitelijk
niet vervreemd worden en het is werknemers niet toegestaan de gevolgen van
de verkooprestrictie geheel of gedeeltelijk te ontlopen, bijvoorbeeld door het aangaan van optiecontracten. De werkgever
maakt aannemelijk dat hij het
verbod strikt handhaaft;
- de marginale afwaardering
geldt voor een volledig jaar.
Als er sprake is van een verkooprestrictie gedurende
een gedeelte van een jaar,
dan geldt de marginale afwaardering tijdsevenredig.
gebruik te maken.
Kortom
Verstrekt een werkgever aandelen met een verkooprestrictie,
dan mag zonder nadere onderbouwing gebruik worden
gemaakt van de kortingspercentages die in dit artikel
zijn genoemd. Het is wel belangrijk dat aan de voorwaarden van de regeling wordt voldaan. Zo moet de
werkgever strikt de hand houden aan de verkooprestrictie. Voldoet uw bedrijf hier niet aan, of
denkt u dat de juiste kortingspercentages
hoger zijn dan die van de forfaitaire regeling, dan kunt u aan de hand van de tegenbewijsregeling altijd een poging doen om de
Belastingdienst van uw hogere kortingspercentages te overtuigen. Gemakkelijk zal
dit echter niet worden. Vergeet niet
om de werknemers van de fiscale
waardering op de hoogte te brengen. Zij moeten immers het
grootste deel van de loonheffingen over de geblokkeerde aandelen betalen.
Beursgenoteerd. De forfaitaire regeling geldt alleen voor beursgenoteerde aandelen. Zijn de aandelen niet
beursgenoteerd, dan is het advies om specifieke afspraken met de Belastingdienst
te maken.
W W W. t i j d s c h r i f t a d m i n i s t r a t i e . N L
19
tijdschrift administratie – nummer 4 – april 2013