HET DERDE RIJK 1933-1945 Na het in elkaar storten van de Amerikaanse beurs van Wall Street in 1929 ging het snel bergafwaarts met Duitsland wat veel geld geleend had in de VS. Dit geld moest per direct worden terugbetaald. Hierdoor gingen veel Duitse bedrijven failliet. Het aantal werkelozen liep op tot 6 miljoen. In januari 1933 werd de Nazi-partij de grootste partij van Duitsland en gingen ze regeren. Hitler trok al snel alle macht naar zich toe. Vervolgens begon de nazificering van Duitsland: 1. Propaganda: Joseph Goebbels werd minister van propaganda. Hij zorgde ervoor dat alle media alleen goed nieuws over de nazi’s brachten. Kritiek leveren op de nazi’s kwam vanaf die tijd bijna niet meer voor. Kunstenaars en journalisten konden alleen blijven werken als ze lid werden van de cultuurkamer. Dit was een nazi-organisatie die haar leden controlleerde. Ook probeerden de nazi’s indruk te maken op de bevolking van andere Europese landen door kracht en macht uit te stralen. Een belangrijk voorbeeld hiervan zijn de Olympische spelen van 1936. 2. De Geheime Staatspolizei(Gestapo) controleerde het leven van alle Duitsers: De Gestapo of Geheime staatspolizei werd in 1933 opgericht door Hermann Göring toen deze Minister van binnenlandse zaken werd van de deelstaat Pruisen. Heinrich Himmler, de leider van de SS, werd op 20 april 1934 de bevelhebber van de Gestapo en z'n naaste collega Reinhard Heydrich nam de dagelijkse leiding over. Himmler maakte van de Gestapo een korps dat alle vermeende of echte staatsvijanden van nazi-Duitsland in het Duitse binnenland en de bezette Europese gebieden opspoorde en, via een gerechtelijke vrijbrief, zonder uitgebreide juridische procedures vervolgde. Alhoewel de Gestapo geen grote eenheid was, had het een uitgebreid netwerk van informanten die massaal overgingen tot het verklikken van iedere mogelijke vijand van het Hitler-regime. Ontegensprekelijk kwamen personen zonder enige blaam of schuld aan hoogverraad met deze terreurtactiek in de vele concentratiekampen terecht. 3. De beïnvloeding van de jeugd Hoe en wanneer is de Hitlerjugend ontstaan? De Hitlerjugend werd in 1926 opgericht. In die tijd stelde het nog niet veel voor. In 1932 had de Hitlerjugend slecht 10 000 leden. Toen de machtsovername door de NSDAP kwam, zorgde Hitler ervoor dat de Hitlerjugend een zeer grote organisatie werd. Dat gebeurde als volgt: In 1939 werd de Hitlerjugend verplicht voor alle jongeren boven de 17 jaar. In 1941 werd het ook nog verplicht voor alle jongeren van 10 jaar en ouder. Toch waren er nog ruim 4 miljoen jongeren die buiten de Hitlerjugend bleven, ook al wisten ze dat ze hiermee zware straffen riskeerde. Kinderen die tussen de 10 en 14 jaar waren, werden eigenlijk vanzelf al ‘Pimpf’, dat wil zeggen dat je lid was van het Deutsches Junkvolk. Om definitief lid te worden van het Junkvolk moest je de ‘Pimpfenprobe’ doen, een soort examen. Dan moest niet alleen blijken dat je alleen op sportief gebied wat in huis had, ook moest je het propagandalied "HorstWessel-Lied" en het lied van de Hitlerjugend kennen. Een dag voor de verjaardag van de Führer legde je een eed af: „Ich verspreche in der Hitlerjugend allzeit meine Pflicht zu tun, in Liebe und Treue zum Führer und zu unserer Fahne.“ (Ik beloof in de Hitlerjeugd altijd mijn plicht te doen in liefde en trouw voor de Führer en onze vlag). Op je 14e stapte je dan over naar de eigenlijke Hitlerjugend. Als je een scholier was in de tijd tussen 1933 en 1945 kwam er een verandering op school. Ineens kwamen er uitjes met school, je mocht bijvoorbeeld met je klas op kamp: naar de bossen in een tentje slapen. Dat vonden de kinderen natuurlijk heel leuk, maar wat ze niet doorhadden was dat ze eigenlijk gewoon werden opgeleid tot soldaat. Ze werden gehersenspoeld door de nazi-ideologie zodat ze blindelings zouden gehoorzamen aan de partij. Waarom zo’n enorm succes? De groep waarbij de NSDAP het meeste succes had, was de Hitlerjugend. Dit kwam doordat zij het gevoeligst waren voor de standpunten van de NSDAP en ze waren boos op de regering, die het helemaal had verknald. Door vernederingen na de Eerste wereldoorlog, waar de schuld van de regering bij lag, had Duitsland een vernederende positie. Bijna heel Duitsland was werkeloos, en dit had een grote invloed op de jonge generatie. De jongeren hadden er alles voor over om stand te houden en geloofden niet dat de regering hierbij zou kunnen helpen. Toen kwam de NSDAP, en die gaf iedereen het idee dat er wel degelijk een toekomst voor hun was. Zij waren progressief en dat was hoopgevend voor de jongeren. Hoewel de communisten veel aanhang hadden, won de NSDAP toch op lange termijn toch de stemmen van deze grote groep. De hitlerjugend is eigenlijk niets meer dan een nationaal-socialistische beweging in Duitsland in de vorm van een jeugdorganisatie. Wat was het doel van de Hitlerjugend? De Hitlerjugend had als doel de jeugd als geheel om te vormen voor de doeleinden die de Nazi’s wilde behalen: gewetenloos, willoos en zonder zelf na te denken aan de bevelen van de Führer op te volgen. De meisjes binnen de Hitlerjugend moesten gezonde vrouwen worden die Arische kinderen voortbrachten. Wat de jeugd moest worden bijgebracht: de Führer moest automatisch worden gehoorzaamd. De Führer had altijd gelijk en was de redder van ons allen Sterven voor het vaderland is het allerhoogst wat een man kan behalen. Dit was namelijk omdat de jeugd de leiding zou gaan vormen van het Grootduitse Rijk en alles waarvoor het nazisme voor had gestreden Pijn en moeite moesten ze kunnen verdragen Ze moeten een gewelddadige, wrede, onverschrokken jeugd worden Hitler zei tijdens een interview: "Mijn leer van de opvoeding is hard. Het zwakke moet weggeslagen worden. In mijn Ordensburgen zal een jeugd opgroeien die de wereld zal herinneren. Een gewelddadige, wrede, onverschrokken jeugd wil ik. De jeugd moet dat alles zijn. Pijn en moeite moet zij kunnen verdragen. Er mag niets zwaks en teers aan haar zijn. Hun blik moet weer even scherp worden als die van een vrij roofdier. Sterk en mooi wil ik mijn jeugd zien. Zo kan ik het nieuwe scheppen." Niet alleen op school moest de jeugd worden opgevoed in de geest van het nationaalsocialisme, maar ook in hun vrije tijd. Dat was het doel van de Hitlerjugend, alle jongeren in elke fase van hun ontwikkeling te vormen naar een gerichte indoctrinatie. Hitler had een wet waar onder andere in stond: "De gehele Duitse jeugd wordt georganiseerd in de Hitlerjeugd. De Duitse jeugd zal niet alleen worden grootgebracht door gezin en school, maar ook lichamelijk, geestelijk en moreel worden opgevoegd binnen de Hitlerjeugd." Door wie werd de Hitlerjugend bestuurd? De hoogste baas van de Hitlerjugend, "Reichsjugendführer", was Baldur Benedikt von Schirach. Von Schirach werd geboren op 9 mei 1907 in Weimar. Hij had een Amerikaanse moeder, zijn vader was theaterdirecteur. Hij studeerde Duitse en Engelse literatuurwetenschappen aan de Universiteit van München en hij schreef in die tijd veel gedichten, waar er in 1927 zelfs enkele van gepubliceerd werden. Ook was hij in die tijd actief als leider van de nationaal-socialistische Studentenbond (NSDStB), waar hij in 1928 voorzitten van werd. Hij steeg snel op in de partij en in 1931 werd hij benoemd tot ‘Reichjugendführer der NSDAP’ (Jeugdleider van de NSDAP) en in 1933 werd hij benoemd tot ‘Reichjugendführer des Deutschen Reiches’ (Jeugdleider van het Duitse Rijk). Von Schirach ging na deze benoeming meteen tot actie over en vanaf dat moment werd de Hitlerjugend ook pas echt succesvol. Hij streefde ernaar de jeugd te inspireren met de idealen van het nationaal-socialisme. Aan de kinderen werd geleerd dat het belangrijk is je leven te geven voor de Führer. Dat gebeurde door indoctrinatie; het onder druk bijbrengen van bepaalde leerstellingen. Enige tijd later werd Von Schirach benoemd tot ‘Obersten Reichsbehörde’ (hoogste rijksdienaar). Dat hield in dat hij alleen verantwoording schuldig was aan Hitler. Tijdens zijn ‘Reichjugendführer des Deutschen Reiches’-periode hield Von Schirach zich veel bezig met poëzie. In de jaren na zijn instelling als leider van de Hitlerjugend schreef hij verscheidende gedichten over Hitler, waarin hij hem afbeeldde als een soort Messias: Duits Führer, mein Führer, von Gott mir gegeben, Beschütz und erhalte noch lange mein Leben! Du hast Deutschland errettet aus tiefster Not, Dir verdank ich mein täglich Brot, Führer, mein Führer, mein Glaube, mein Licht, Führer, mein Führer, verlasse mich nicht! Heil, mein Führer! Nederlandse vertaling Führer, mijn Führer, door God aan mij gegeven, Bescherm en behoud mijn leven voor altijd, U redde Duitsland ten tijde van hoogste nood Ik dank u voor mijn dagelijks brood Führer, mijn Führer, mijn geloof, mijn licht Führer, mijn Führer, verlaat me niet! Heil, mijn Führer! Von Schirach stond onder andere ‘bekend’ om zijn ‘Bekenntnis zum Führer’. Dat was een belijdenis aan Hitler die elk lid van de Hitlerjugend uit hun hoofd moesten kennen. Het luidde als volgt:‘Wij hoorden zo dikwijls uw stem weerklinken, en luisterden stil en vouwden de handen, omdat elk woord in onze ziel drong. Wij weten allen, eenmaal komt het einde, dat ons zal bevrijden van nood en willekeur. Wat is een jaar in de eeuwigheid. Wat stelt een wet voor die dat wil verbieden. Het zuivere geloof, door u ons gegeven, doorboort met grote zekerheid ons jonge leven. Mijn Führer, u alleen bent de weg en het doel.’ In het voorjaar van 1940 meldde Von Schirach zich vrijwillig aan bij een fronteenheid en vocht hij mee. Na de strijd werd hij door Hilter benoemd tot rijksstadhouder en ‘Gauleiter’ (gouwleider) van Wenen. Zijn taak als ‘Reichjugendführer’ werd overgenomen door Arthur Axmann, die zich al in 1940 had aangesloten bij de Hitlerjugend. Als ‘Gauleiter’ was hij verantwoordelijk voor de vervolging en deportatie van tienduizenden Joden. Hij verklaarde in 1942: ‘Tienduizenden en tienduizenden Joden heb ik naar het getto in het Oosten gedreven als bijdrage aan de Europese cultuur." Na de oorlog werd Von Baldur in 1945 veroordeeld in Neurenberg. Hij raakte tijdens het proces onder invloed van Hermann Göring, dat was een Duitse politicus en een militaire leider. Onder diens invloed durfde hij geen schuld te bekennen. Uiteindelijk werd Von Schirach op 1 oktober 1946 veroordeeld tot 20 jaar cel, vanwege indoctrinatie van de jeugd, vanwege zijn rol in de Jodenvervolging in Wenen, maar ook vanwege zijn rol in de Hitlerjugend. Hij zat zijn gevangenisstraf in de Berlijnse Spandaugevangenis uit en op 1 oktober 1966 werd hij samen met Albert Speer vrijgelaten. Tijdens zijn gevangenschap heeft Von Schirach nog een autobiografie geschreven, in 1967 verschenen, die de titel ‘Ich glaubte an Hitler’ droeg. Daarin beweert hij dat hij niets wist van de vervolging, deportatie en de marteling op de Joden. Op 8 augustus 1974 overleed Von Schirach na vele teruggetrokken jaren en zo goed als blind als gevolg van een oogziekte, in een klein pension in het plaatsje Kröv aan de Moesel. Hij werd 67 jaar. Wat waren de activiteiten van de Hitlerjugend? De Hitlerjugend had als eigenlijke doel de jongeren nationaal-socialistisch op te voeden. Ook wel: de jongeren vormen in militaire discipline, fysieke kracht en gehoorzaamheid. Geestelijke en lichamelijke kracht was in die tijd enorm belangrijk. Je werd gewaardeerd als je bevelen kon opvolgen en jezelf kon opofferen in dienst voor het volk en je vaderland. Als lid van de Hitlerjugend deed je dus als het ware ‘dienst’ als soldaat. Dat houdt in dat je je bezighield met militaire veldspelen, aantreden, marcheren enzovoorts. Ook verzamelde je geld voor de Winterhulp (een nazi-organisatie, die de zwakkeren in de samenleving zou ondersteunen), je zamelde blik en ijzer in voor de wapenindustrie, je hielp mee propaganda te maken en verder deed je allerlei klussen die je opgedragen kreeg door je leiders, die soms maar een paar jaar ouder waren dan jijzelf. Tijdens de veldspelen en de militaire oefeningen ging het er vaak heftig aan toe. Kinderen die bij het spel niet tot de sterksten hoorden, werden bont en blauw geslagen door andere leden. Voor zwakheid was geen respect. Buiten de veldspelen en militaire oefeningen om, werden er ook allerlei trektochten, wandelmarsen en avonden met kampvuur georganiseerd. Regelmatig waren er massabijeenkomsten met tien- of soms honderdduizenden andere Hitlerjugend-leden die uit het hele land bijeenkwamen tijdens bijvoorbeeld de rijkspartijdagen in Nürnberg. Ook op school werd er steeds meer aandacht besteed aan het ‘nazi-regime’. De Hitlerjugend had op een gegeven moment zelfs een eigen onderwijs, de ‘HJHeimabende’. Leraren die niet achter Hitler stonden, werden ontslagen en vervangen door leraren die wel achter Hitler stonden. Tijdens de lessen biologie werd bijvoorbeeld de rassen- en erfleer van de nazi's behandeld, bij scheikunde leerden ze over de werking van munitie en allerlei wapens en machine’s, bij wiskunde ging het om het uitrekenen van vliegafstanden van bommenwerpers, er werd gelezen uit “Mein Kampf” en in 1934 werd de Hitlergroet voor zowel leraren als leerlingen verplicht, binnen en buiten school. Bij de Hitlerjugend kon je deelnemen aan allerlei militaire oefeningen bij de onderafdelingen van de Hitlerjugend. Dat waren de: marine-Hitlerjugend, de leger-Hitlerjugend of de luchtmacht-Hitlerjugend. In feite waren alle sportieve activiteiten militaire training. Geweerschieten was een vast onderdeel voor alle Hitlerjugend-leden. In 1938 hadden al 1,25 miljoen kinderen de schietcursus gevolgd. Buiten ‘diensttijd’ was vanaf 1935 de ‘Hitlerjugend-Streifendienst’ actief. Dit was een soort jeugdpolitie, die nauwlettend in de gaten hield, wat de kinderen en jongeren deden. Naarmate de oorlog vorderde nam de Hitlerjugend daadwerkelijk verschillende taken van het leger over. Zo bemanden ze bijvoorbeeld de luchtafweer. Tijdens de Slag om Berlijn in 1945 maakte de Hitlerjugend zelfs een groot deel van de Duitse verdediging uit, ook al hadden ze daarbij kans om te sterven. 4. Rassenhaat en antisemitisme: Antisemitisme: het kan gedefineerd worden als racisme gericht op de joden. Een kenmerk ervan is een vijandige houding ten opzichte van de joden op grond van verschillende vooroordelen. Ook de term anti-judaïsme word wel eens gebruikt. Maar hier word eigenlijk alleen de haat tegen de Joodse godsdienst bedoeld. Sommige mensen dachten/ denken dat antisemitisme zich ook richt op de Arabische cultuur. Maar dit is zeker niet het geval. Het was alleen tegen de joden gericht Het nationaal-socialisme in Duitsland heeft na de machtsovername van Adolf Hitler in 1933 het antisemitisme in zijn uiterste vorm toegepast. De Duitse Joden werden door de Neurenbergse rassenwetten (1935) tot rechteloze burgers gemaakt. De discriminatie van Joden breidde zich tijdens de Duitse bezetting van een groot aantal West- en Oost-Europse landen ook tot die gebieden uit. Tussen 1942 en 1945 heeft ze geleid tot de moord op ongeveer zes miljoen Europese Joden in concentratiekampen. VORMEN VAN JODENVERVOLGING Er zijn verscheidene vormen van geweld en restricties tegen joden ondernomen voor en tijdens de tweede wereldoorlog. Hieronder staan de meest voornamelijk voorkomende: • • • • • • • • Het uitsluiten van joden van gebruik van bepaalde voorzieningen. Het verplichten om in bepaalde gebieden te wonen. Het uitsluiten van het lidmaatschap van bepaalde organisaties. Het verbod om bepaalde functies of beroepen uit te oefenen. Lastercampagnes tegen joden. Georganiseerd geweld tegen joodse bezittingen en personen. Verbanning Volkerenmoord (de holocaust). De Anti-joodse rassenwetten, Neurenberger wetten genoemd, werden in september 1935 ingevoerd door de nazi's al snel nadat ze aan de macht waren. Ze worden ook wel de Neurenbergse rassenwetten genoemd omdat deze stad in de nazi-tijd een belangrijk centrum voor antisemitische propaganda was. In deze wetten werd het verboden voor Duitsers om te trouwen met joden en Duitse joden werden hun burgerrechten ontnomen. Op deze manier probeerden de nazi's joden het leven zo zuur te maken dat ze 'vrijwillig' uit Duitsland zouden vertrekken. Later zouden deze racistische wetten veranderen in de houding dat de joden en andere 'inferieure elementen' zijn die uitgeroeid moeten worden en maakten ze de weg vrij voor de holocaust. De wetten bestonden uit drie secties, die luidden: 1. Huwelijken tussen joden en burgers van Duits en aanverwant bloed werden verboden. 2. Buitenechtelijke seksuele relaties tussen joden en burgers van Duits of aanverwant bloed werden verboden. 3. Het was joden niet toegestaan om vrouwelijke burgers van Duits of aanverwant bloed in dienst te hebben. De wetten bevatten regels rond het Duitse staatsburgerschap en het voeren van het hakenkruis als Duitse rijksvlag. Na de Tweede Wereldoorlog werden deze wetten ingetrokken. De tweede wereldoorlog: Nederland mei 1940en tijdens de Duitse bezetting - Hoe was de situatie in de jaren voor 1940? In de 1e wereldoorlog was Nederland neutraal. Nederland wilde deze neutraliteitspolitiek behouden. Nederland was een grote voorstander van de Volkenbond, die ervoor zorgde dat conflicten werden opgelost of voorkomen door middel van overleg. Door de wereldcrisis die ook Nederland trof in 1929 was de werkloosheid erg hoog en daardoor moest de regering flink bezuinigen. De regering bezuinigde onder andere op het leger en op de defensiebegroting. Het leger werd ingekrompen en de uitrusting werd steeds slechter. Maar voor Nederland kwam het dieptepunt in het begin van de jaren dertig. Door de opkomst van Nazi-Duitsland moest Nederland zijn defensiebudget verhogen en het leger versterken ook al wilde ze neutraal blijven. De Nederlandse soldaten waren ook niet goed getraind omdat ze meer gewerkt hadden aan de stellingen dan dat ze opgeleid waren als soldaten. Maar achteraf gezien blijkt het al te laat om het leger zo goed te ontwikkelen om Nazi-Duitsland tegen te houden bij een aanval. Doordat Duitsland Polen binnenviel versterkte Nederland nog meer zijn leger. Nederland bouwde nieuwe stellingen, bunkers en kazematten. Vaak stelde dit niet veel voor omdat er op veel dingen bezuinigd was. Sommige stellingen bestonden uit veel zand en zeer weinig beton. Omdat Nederland neutraal was, konden de Duitsers zonder moeite spioneren. De Duitsers bleken zeer gedetailleerde kaarten te hebben van de Nederlandse stellingen. Als voorbeeld: Bij het spioneren van de Grebbeberg (belangrijke stelling) maakte de Duitsers gebruik van de uitkijktoren in Ouwehands dierenpark. De Nederlandse regering had de uitkijktoren niet gesloten omdat ze de inkomsten die de toren opbracht belangrijker vonden dan de spionage. - Wat was het Nederlandse verdedigingsplan? De Nederlandse verdediging bestond uit drie linies. De voorste linies bestonden uit de O-O linie, de IJssellinie en uit de Maaslinie. Deze stellingen waren niet bedoeld om de Duitse opmars te stoppen maar alleen maar om de opmars te vertragen. De 2e linie was de belangrijkste. Deze bestond uit Kornwerderzand, de Grebbelinie en de Peel-Raamstelling. Dit was de belangrijkste linie omdat generaal Winkelman de Nieuwe Hollandse Waterlinie te dicht bij Vesting Holland lag. Vesting Holland was de laatste terugvalmogelijkheid van de Nederlanders. Deze werd beschermd door de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de grote rivieren. In Zeeland had je de Bathstelling en de Zanddijkstelling, maar deze stellingen stelden niet zo heel erg veel voor. -Het Nederlandse verdedigingsplan in 1940, waarop je kan zien waar Nederland zijn stellingen plaatste. Op de kaart staan onder andere Grebbelinie, Peel-Raamstelling en Kornwerderzand ( waarover hieronder veel meer!). - Waar werd er heftig gevochten? In de vroege ochtend van 10 mei, om 5 voor 4, viel Duitsland Nederland binnen. Veel vliegtuigen vlogen richting het westen toe. Duitse pantsertreinen met soldaten overschreden de grens, Duitse soldaten met Nederlandse uniformen vielen Nederland binnen. De Duitsers wilden zeer snel Nederland veroveren. De meeste bruggen over de Maas en de Ijssel waren op tijd opgeblazen door de Nederlanders maar enkele waren in Duitse handen. Kornwerderzand Door de afsluitdijk konden mogelijke aanvallers van uit het oosten zo vesting Holland binnen lopen. Daardoor werd er een modern verdedigingswerk gebouwd bij Kornwerderzand. Omdat deze betaald moest worden door de bouwers van de afsluitdijk moest rijkswaterstaat het betalen. Omdat deze genoeg geld had bouwde ze de modernste en beste verdedigingslinie van Nederland. Op zondag 12 mei waren er luchtaanvallen op de stellingen. Op maandag waren er artillerie beschietingen. De volgende dag begon de artillerie beschietingen weer. Maar nu konden de Nederlanders iets terug doen. De marine beschoot succesvol de Duitse artillerie. Hierdoor begonnen de Duitsers weer met luchtaanvallen. De Duitsers kwamen niet verder. De strijd hielt op doordat Nederland had gecapituleerd. De Duitsers hadden Kornwerderzand nooit ingenomen. De Peel-Raamstelling De Peel-Raamstelling was een verdedigingslinie die af was in 1939 en waar er heftig werd gevochten tijdens de eerste dag van de Duitse inval. De Peel-Raamstelling was een verlengde van de Grebbelinie en het was bedoeld om (Franse) hulptroepen bewegingsvrijheid te bieden bij het binnentrekken van ons land. De stelling begon aan de Maas en eindigde bij de Belgische grens. In het zuidelijke deel van de stelling was er een natuurlijke verdediging, dat bestond uit drassig land en moerassen. In het noordelijke deel was er een kunstmatige verdediging met het Defensiekanaal. Dit kanaal werd gebruikt als afwateringskanaal en antitankgracht. Aan de westzijde van het Defensiekanaal was er een 80 kilometer lange verdedigingslinie met mijnenvelden, kazematten ( een gewapend militair gebouw) , prikkeldraad en daarachter loopgraven. De stelling werd uiteindelijk verslagen, dit komt omdat er geen overeenstemming werd gevonden tussen Nederland, België en Frankrijk. De PeelRaamstelling was bedoeld om Franse hulptroepen bewegingsvrijheid te bieden als ze Nederland aan het binnentrekken, maar de Fransen wilden niet verder dan Breda Nederland binnengaan. Nog een reden dat de stelling werd verslagen was dat de Belgische stellingen niet op de Nederlandse aansloten, daardoor kon de linie dus worden omtrokken via België. Ook had commandant kolonel L.J Schmidt bijna geen zware wapens in vergelijking met Duitsland, daardoor kon hij de Duitsers niet zwaar aanvallen. De gevolgen van de aanval op de PeelRaamstelling was dat dertig Nederlandse militairen dood waren gegaan en een flink aantal woningen waren vernield. Grebbelinie Toen de oorlog begonnen was, was de Grebbelinie nog niet af. Deze zou pas in november klaar moeten zijn. De Grebbelinie liep tussen het IJsselmeer en de Rijn. De Grebbeberg werd verdedigd door 2500 man, later werden ze versterkt door nog is 9000 man. De Grebbeberg lag in een goede positie om te verdedigen. Ze keken uit naar het oosten over vlak land. Er waren bunkers gebouwd maar er was maar weinig van beton. Veel was gemaakt van aarde en hout. De aanval begon op 11 mei om 2 uur in de nacht met een langdurige artilleriebeschieting. De eerste aanval werd door de SS uitgevoerd. Doordat de SS een voorpost had veroverd hadden ze krijgsgevangenen gemaakt. Deze gebruikten ze als leven schild om de andere voorposten te veroveren. Nederlandse soldaten die terugtrokken werden door hun eigen soldaten beschoten omdat ze dachten dat het Duitse soldaten waren. De Duitsers hadden de opdracht gekregen om dezelfde dag de Grebbeberg te veroveren, maar dit lukte niet omdat de SS de hele dag nodig had om de voorposten te veroveren. ’s Avonds probeerde de Duitsers alsnog de berg te veroveren maar de aanval liep vast op 600m van de berg. Op zondag 12 mei begonnen de Duitsers met een 9 uur durende artilleriebeschieting. Om 12.40 uur begon de SS met een aanval op de berg. Na een dag vol strijd en zware verliezen bij de Duitsers veroverden de SS eindelijk de Grebbeberg. Een aanval op de noordelijke Grebbelinie in de buurt van Amersfoort mislukte. Op de ochtend van maandag 13 mei deden de Nederlanders een tegenaanval op de Grebbeberg. Door slechte communicatie werden ze door hun eigen troepen onder vuur genomen. Toch konden ze de Duitsers gedeeltelijk terugdrijven. Maar door bombardementen van Duitse kant trokken de Nederlanders zich terug. Om 16.00 uur werd de hele Grebbelinie geëvacueerd. De Duitsers hadden in de ochtend van 14 mei door dat de Nederlanders zich hadden teruggetrokken. -Hoe verliep het bombardement op Rotterdam? Op 14 mei 1940 werd Rotterdam aangevallen door de Duitsers. De Duitsers deden dit omdat Nederland flink verzet leverde aan de Afsluitdijk, Grebbeberg, Peellinie, Moerdijkbruggen en Kornwerderzand. Het resultaat van het bombardement was dat Rotterdam zich overgaf, de Duitsers dreigden dat ze de volgende dag Utrecht ook zouden bombarderen als ze zich niet zouden overgeven. Dit zouden ze ook doen met de andere grote steden zoals Den Haag , Amsterdam en Haarlem. Generaal Schmidt (bevelhebber van het 39e legerkorps) had de opdracht gekregen van generaal von Kuchler om Rotterdam ‘met alle middelen te breken’. Generaal von Kuchler had dit bevel weer gekregen van Hitler, omdat hij zich zorgen maakte dat de inval op Nederland te lang zou duren. Er werden maatregelen genomen om Nederland snel in te nemen; Kampfgeschwader 54 moest zich terugtrekken in Belgie om te worden ingezet in Nederland te worden ingezet. Kampfgeschwader 54 was een eenheid met veel zware bommenwerpers, met als doel de vijand zo snel mogelijk te verslaan met behulp van zwaar geschut. Het bombardement op Rotterdam duurde slechts een kwartiertje, maar toch waren de gevolgen rampzalig: er werden 24.000 duizend woningen verwoest, 800 mensen gingen dood en 80.000 mensen werden dakloos. Het centrum van Rotterdam was helemaal verwoest alleen het stadhuis bleef overeind staan. Rotterdam zorgde ervoor dat er een monument kwam ten nagedachtenis van de aanval. Door de aanval op Rotterdam zijn er veel oude gebouwen verwoest en daardoor heeft het ook een heel ander stadsgezicht dan andere oude steden zoals Amsterdam. Rotterdam heeft heel veel nieuwe hoge gebouwen, terwijl Amsterdam veel oude gebouwen en grachten heeft. Ter nagedachtenis heeft Rotterdam een monument gemaakt waarop je kan zien dat de man geen hart meer heeft. Hiermee wordt bedoeld dat Rotterdam ook precies in het hart van het centrum was geraakt. - Hoe groot was de schade? De Duitse inval op Nederland duurde maar van 10 mei tot 15 mei 1940, maar toch waren de gevolgen rampzalig. Er vielen aan Nederlandse kant ongeveer 7500 doden en gewonden en er werden maar liefst ongeveer 340.000 duizend mensen gevangen genomen. Bij het bombardement op Rotterdam alleen al werden er in een paar minuten ongeveer 1000 mensen gedood. Toch waren de Duitsers ook niet zonder kleerscheuren uit deze machtsovername gekomen, er werden 4000 Duitsers gedood en er waren 3000 Duitsers gewond. Er werden ook wat Duitsers gevangen genomen namelijk 1200, maar dit is niet te vergelijken met het aantal mensen dat is opgepakt door de Duitsers. Dat de Nederlanders hebben verloren is heel logisch. De Duitsers waren veel beter opgeleid dan de Nederlanders. Ook de troepensterkte was een wereld van verschil. Zo had Nederland maar één tank tegenover 759 tanks van de Duitsers. Ook het aantal vliegtuigen was enorm verschillend tussen Nederland en Duitsland, namelijk 125 tegen 1150. De Nederlanders hadden 9 divisies die bij elkaar bestonden uit 280.000man. De Duitsers hadden 22 divisies en hadden 150.000 man. Dus je kunt concluderen dat de Duitsers veel minder man hadden, maar ze maakte veel meer gebruik van tanks en vliegtuigen. - Wat veranderde er in Nederland nadat het capituleerde? Doordat Nederland na een paar dagen al was bezet door de Duitsers kreeg het natuurlijk ook een Duits bestuur. Hitler bestuurde Nederland niet zelf, hij stelde een Reichskommisar (Rijkscommissaris) aan. Het werd de Oostenrijker Seyss Inquart, en hij had de taak om Nederland te gaan besturen. Hitler had de opdracht aan Seyss Inquart gegeven om de Nederlanders in het begin netjes en vriendelijk te behandelen. De Nederlanders behoorden ook tot het Germaanse ras en Hitler wilde geen problemen in Nederland. Een voorbeeld van die vriendelijkheid was dat de Nederlandse soldaten die werden opgepakt tijdens de inval naar huis werden gestuurd. Het eerste jaar dat Nederland was bezet, was er niet veel te merken van de Duitse bezetting. Maar het Duitse bestuur voerde wel een flink aantal regels: - - - - - - - - Iedereen was verplicht een identiteitsbewijs bij zich te hebben. Had een jood zijn identiteitsbewijs niet bij zichdan werd hijopgepakt en kon hij het risico lopen om naar een werkkamp gestuurd te worden. Alle politieke partijen behalve de NSB werden verboden. De NSB ( Nationaal Socialistische Beweging) werd niet verboden omdat zij dezelfde ideeën hadden als Hitler. De Duitsers maakten gebruik van censuur; dat was de Duitsers alles controleerde wat er op de radio en in de kranten werd gezegd. Zo zorgen de Duitsers ervoor dat er alleen maar goede dingen over hun werd verteld. Om toch goed op de hoogte te blijven van de oorlog kwamen er illegale kranten uit voor de Nederlanders, zoals de Trouw en Het Parool. En natuurlijk was er Radio Oranje, koningin Wilhelmina sprak vanuit Engeland de Nederlanders moed toe. De Duitsers stelden een avondklok in, na een bepaalde tijd mocht je niet meer op straat komen. Alles moest verduisterd zijn in huis; er mocht geen licht naar buiten schijnen. Ariërverklaring: Alle mensen die voor de regering werkten (zoals ambtenaren) moesten opschrijven wie hun ouders en voorouders waren. Hierdoor konden de Duitsers wie er een jood was en wie niet. De mensen die joods waren werden onmiddellijk ontslagen. De Duitsers breidde de distributie uit. Doordat Nederland bezet was er bijna geen handel met andere landen. Producten zoals medicijnen waren schaars en om er voor te zorgen dat iedereen evenveel kreeg werden er distributiebonnen uitgedeeld. Veel Joden moesten verplicht verhuizen. Ze verhuisden naar Amsterdam om daar vervolgens in woonwijken bij elkaar gestopt te worden. De Duitsers stelde een Joodse raad in, die moesten lijsten maken van alle joden die er waren. Die lijsten werden gebruikt om de Joden af te voeren naar concentratiekampen. Alle Joden moesten een Jodenster dragen. Hierdoor konden de Duitsers snel zien wie er een Jood was en wie niet. De Nederlanders kwamen in het begin niet in opstand tegen de Duitsers, omdat de Duitsers de Nederlanders naar omstandigheden goed behandelden. Pas in februari 1941 kwam de eerste staking van het Nederlandse volk die ook wel de “Februari-staking” wordt genoemd. Er werd gestaakt bij het openbaar vervoer, omdat de Nederlandse bevolking het niet eerlijk vond dat de Joden zo slecht werden behandeld door de Duitsers. Vanaf dat moment besloten de Duitsers harder op te treden tegen Nederland, zoals we dat eigenlijk kennen van de Duitsers. Het begin van onze bevrijding: de Geallieerde landing in Normandië DE SLAG OM NORMANDIË De landingen op Normandie als deel van operatie Overlord waren geweest. De geallieerde troepen richtten zich nu op de rest van de streek. Om te zorgen voor een stabiele uitgangspositie voor de rest van de invasie moesten verschillende dorpen en steden meteen ingenomen worden. Deze waren: Carentan St. Lo, Cean en Bayeux. Carentan was in het bijzonder belangrijk voor de geallieerde troepen omdat ze hierdoor een verbinding hadden tussen Utah Beach en Omaha Beach. De andere versterkte het bruggenhoofd voor de rest van de invasie. Landinwaarts vanuit Utah Ook moest er een diepe haven bevrijd worden voor de aanvoer van materiaal en troepen. De haven van Cherbourg werd gekozen omdat deze op een peninsula (schiereiland) lag, en dus makkelijk te omsingelen. Duitse gevangenen na de slag om Cherbourg Het duitse verzet van Cherbourg had nauwelijks pantser ondersteuning. Veel daarvan zat in Cean. De Duitse weerstand rondom Cherbourg was niet veel meer en vele troepen gaven zich uitgeput over aan de geallieerde. Geen natuurlijke obstakels waren er nog om de geallieerde troepen tegen te houden. Duitse bevelhebbers besloten dat de overgebleven Duitse troepen naar de havenstad moesten terugtrekken om daar een vestigingsstad te creëren. Tot deze door Duitse troepen weer werd bevrijd. Adolf Hitler was tegen dit plan en vond dat de ze moesten proberen zo veel mogelijk de huidige linies te behouden. Later kwam hij terug op zijn besluit en besloot hij om een nieuwe verdedigingslinie te maken die het schiereiland over de hele breedte zou verdedigen. De Duitsers in Cherbourg beschikten over zoon 20.000 troepen. Deze waren moe en zwak bevoorraad. De Duitse generaal die daar het bevel voerde zag dat zijn troepen niet konden winnen. Hij besloot de haven te vernielen voordat de geallieerde die konden gebruiken. Op 22 juli beginnen de geallieerde troepen aan een offensief op Cherbourg. Ze werden ondersteunt door artillerie geschut, vliegtuig bombardementen en bombardementen vanuit zee. Ondanks een kleine tegenaanval van Duitse troepen bleven de geallieerde troepen oprukken. De Duitse gesneuvelde in cherbourg Duitsers gaven zich stelling voor stelling over. Zo was na enige tijd al het verzet in die streek afgelopen, met 10.000 Duitse gevangenen en een tot nu toe onbekend aantal doden. De geallieerde hadden 2.800 doden, 5.700 vermisten en 13.500 gewonden. Hitler had bevel gegeven om in de haven mijnen te leggen. Ook was de haven ernstig toegetakeld. Na 15 dagen konden de eerste schepen weer binnenvaren. Maar pas naar enkele maanden was de hele haven weer toegankelijk. De hoofdstad van Normanië, Cean, stond op d-day al gepland om veroverd en bevrijd te worden. Dit was doordat het bij een makkelijk te verdedigen rivier lag en veel wegen had, waar de Duitsers snel troepen konden vervoeren. De eerste geallieerde aanval op Cean mislukte op d-day. Hierdoor ontstonden verschillende gevechten verspreid over juli tot en met augustus om de stad in te nemen. Er waren verder verschillende operaties uitgevoerd die Cean en gebieden erom heen zouden moeten bevrijden, onder andere: Operatie Perch, Epson, Windsor, Charmwood, Jupiter en Goodwood. Operatie Goodwood was een groot offensief en de uiteindelijke aanval die Cean zou bevrijden. Shermantank die deel uitmaakte uit operatie Charmwood De grote aanval op Cean en de streek eromheen was een lastige. De geallieerde maakte geen gebruik van het verrassingselement door langzaam mijnenvelden op te ruimen rond om het gebied. De Duitsers zagen dit en zorgde ervoor dat de ze goed op de hoogte waren van de datum van de aanval en de nodige voorbereidingen konden treffen. Er waren vele sterke machinegeweren nesten, en veel anti tank geschut. De voorafgaande bombardementen van vliegtuigen, artillerie en schepen hadden niet veel uitgehaald en het grootste gedeelte van de Duitse verdediging was nog intact. De geallieerde rukte langzaam op, met een redelijke verliezen. Veel verschillende tank divisies vochten zonder help van infanterie. Na vele dagen van vechten werd het grootste deel van de stad overgenomen. Het offensief van de geallieerde was niet erg succesvol. Ze verloren 400 tanks en 5.500 troepen. De stad was grotendeels verwoest en bijna geen enkele van de middeleeuwse gebouwen stonden overeind. Maar ze hadden nu wel Cean in handen en dit maakte een uitbraak vanuit Normandië naar de Parijs mogelijk. Britse Soldaat op zoek naar Sluipschutters in Cean Een shermantank en een Antitank kanon in Cean Ten oosten van Cean bevond zich het Duiste 7e leger. De geallieerde troepen probeerde deze in een tangbeweging te omsingelen omdat ze van Hitler opdracht hadden gekregen stand te houden. Na een tijd toch het bevel gekregen te hebben terug te trekken was de tangbeweging al bijna kompleet. Vele Duitse SS divisies probeerde te ontsnappen. Dit lukte meestal niet, of deels onder grote verliezen. Na een verbitterde strijd van enkele dagen was het Duitse 7e leger bijna helemaal vernietigd. Dit werd de zak van Falaise genoemd. Een deel van de geallieerde tactiek was om zoveel mogelijk Duitse troepen bezig te houden in het oosten van het bruggenhoofd om hierdoor het oprukken in het westen te versnellen. Dit werd ‘operation Cobra’ genoemd. En werd geleid door generaal George S. Paton. Operatie cobra was een succesvolle operatie die de snelheid en aanpassing van het geallieerde leger gebruikte om snel het westen van Normandië te bevrijden. En zo die specifieke campagne te beëindigen. Amerikanen met veroverde Nazivlag Op 25 augustus 1944 bereikte de geallieerde de Seine en bevrijde Parijs. Hierna begon operatie Dragon en de bevrijding van de rest van Frankrijk. De geallieerde bereiken in september bijna de Duitse grens. De Duitsers zijn hierdoor gedwongen om meer troepen bij het oostfront weg te halen. OPERATION MARKET GARDEN Naarmate Frankrijk was bevrijd en de opmars door België en Nederland volgde. Werd de Duitste tegenstand steeds groter. Dit omdat ze steeds dichterbij Duits grondgebied kwamen. Toen de Opmars net over de Nederlandse grens gestopt was. Kwam de veldmaarschalk Montgomery met een gedurfd plan. Operatie Market Garden was de naam van een geallieerd offensief dat werd uitgevoerd in september 1944. Het doel van het offensief was om gebruik te maken van de kwetsbaarheid van een terugtrekkend Duits leger. En zo een aantal bruggen, wegen en steden in te nemen. Hierdoor ontstond er een soort van snelweg richting het Duitse Ruhrgebied, Duitslands grote industrie gebied. Ook kon er direct worden doorgestoten naar Berlijn. Zo zou de gevaarlijke Sigfried linie (een Duitse verdedigingslijn) omzeild worden). Dit alles om de oorlog nog voor kerst 1944 te beëindigen. Tientallen geallieerde troepen worden gedropt op Nederlandse bodem Het offensief bestond uit twee delen: 1) Het eerste deel genaamd MARKET, wat bestond uit een grootschallige lucht invasie van 4 luchtdivisies. Deze zouden Eindhoven, Nijmegen, Arnhem en verschillende bruggen moeten innemen. 2) Het tweede deel genaamd GARDEN, wat een grondoffensief was vanuit België. Een Brits leger zou Eindhoven moeten bevrijden, vanuit daar over Nijmegen naar Arnhem moeten doorstoten. Dit alles in niet minder dan 2 dagen. Onder: Amerikanen doorzoeken school in Oosterbeek Het offensief begon op 17 September. De gelande Parachutisten wisten op de eerste dag enkele bruggen te bezetten. Bij verschillende rivieren zoals de Son en de Breugel werd de brug echter opgeblazen door de Duitsers. Sommige bruggen bleven onveroverd of werden beschadigt. Het grondoffensief rukte niet meer dan 15 km op van de startplaats. Op 18 september werd de stad Eindhoven eindelijk bevrijd door de Britten. Bij de verwoeste brug aan de rivier de Son werd meteen begonnen aan de bouw van een nieuwe kunstmatige brug. Een Duits tegenoffensief werd geopend bij Veghel en Eerde. Geen andere doelen werden behaald. 19 september, het lijkt mee te zitten voor Market Garden. De brug bij de Son was gemaakt. Britse tanks versterkte de positie bij Veghel en de Brug bij Wijchen werd veroverd. De brug bij Nijmegen kon nog steeds niet veroverd worden door hevige tegenstand van Duitse troepen. Ook werd het dorpje Eerde onder Veghel ingenomen door de Duitsers. In Arnhem verslechte de situatie; het lukt de geallieerden niet om de brug te veroveren en zijn gedwongen om terug te trekken naar Oosterbeek. Ook bombarderen de Duitsers Eindhoven, er vallen meerdere burgerslachtoffers. Eindelijk lukt het om op 20 september de brug bij Nijmegen te veroveren. Na hevige gevechten is de brug in geallieerde handen. Er zijn helaas niet genoeg troepen om door te stoten naar Arnhem. Er landen continu nieuwe soldaten en er word hevig gevochten rondom de corridor (‘de snelweg naar het Rurhgebied’). Rechtss: Nijmegen na verschillende bombardementen en gevenchten. In de ochtend van 21 september worden de Britten bij Arnhem kompleet verslagen. De Duitsers gebruiken dit om nieuwe troepen aan te voeren voor de aanval van de geallieerden op Arnhem. Ze worden echter al snel tegengehouden. Nieuwe Poolse troepen worden gedropt en er werd nog steeds hard gevochten bij de corridor. Op 22 September bereiken de Britten Driel en is hiermee de corridor eindelijk voltooid. Maar in de dagen die hierop volgen word de complete ‘snelweg’ telkens verbroken en hersteld. Veel van de bevoorrading komt niet aan of valt in vijandelijke handen. Versterkingstroepen worden tegengehouden en verspreid door Duits geschut. Als uiteindelijk de Duitsers Veghel veroveren en de corridor sluiten worden er plannen gemaakt voor een evacuatie. Op 25 en 26 september worden zoveel mogelijk troepen geëvacueerd. Uiteindelijk is 2000 man in veiligheid gebracht. Dit is het einde van Operatie Market Garden. Gevangen genomen geallieerde troepen Market Garden was een mislukking. De operatie heeft aan 18.000 geallieerde troepen het leven gekost. En velen zijn gevangen genomen. Hierover staan 2.000 – 3.000 Duitse doden. Het doel om voor kerst 1944 de oorlog te beindigen lag nu buiten bereik. De oorlog zou nog een half jaar langer duren. Door het gebruik van militair materiaal en troepen is de geallieerde opmars in West-Europa tot een stilstand gekomen en rest nu een bittere strijd om de rest van Nederland te bevrijden. Ook krijgen de geallieerde nog hun handen vol met een groot Duits tegenoffensief. Het zogenoemde Ardennen offensief. Een schematische afbeelding van het verloop van Market Garden. Van onder naar boven zie je grotere steden als: Eindhoven, nijmegen, Arnhem en Apeldoorn. Ook zie je de vele rivieren die de geallieerden moesten oversteken. SLAG OM DE ARDENNEN (ARDENNENOFFENSIEF) De Slag om de Ardennen (of het Ardennenoffensief) was het laatste grote offensief van het Duitse leger aan het westfront in de Tweede Wereldoorlog. De slag vond plaats van 16 december 1944 tot 25 januari 1945 en werd uiteindelijk gewonnen door de geallieerden. In de Engelstalige wereld staat deze strijd bekend onder de naam Battle of the Bulge, zo word het genoemd vanwege de vorm van de frontlijn (een uitstulping of zak). Het Ardennenoffensief was een plan van Hiler om de (meest) noordelijke troepen van de geallieerden te vernietigen. Al sinds de Amerikaanse troepen bereiding zich voor zomermaanden van 1944 liep hij rond met de op een aanval gedachte om nog één keer over te gaan tot een groot, succesvol offensief. Hij wilde nog een militaire overwinning halen en het conflict tot een goed einde brengen. Op 16 september overlegde Hitler voor het eerst met zijn militaire staf over dit plan. Nadat Hitler van von Rundstedt de situatie in het westen had doorgekregen, besloot hij om op 25 september dieper op zijn plannen in te gaan. De situatie aan het oostfront leek geen kans op succes te bieden, de Sovjets haalden daar steeds meer succes. In het westen daarentegen waren wel degelijk mogelijkheden. Er zijn meerdere redenen waarom Hitler de Ardennen koos als operatiegebied. Waarschijnlijk was het feit dat hij daar in 1940 zijn eerste grote succes had geboekt een van de redenen. Amerikaanse troepen gebruiken sherman tank als transportmiddel Eind 1944 stormden de geallieerde leger naar de Rijn, Duitslands laatste natuurlijke verdediging. Hitler wist dat de opmars voor de aanvoerlijnen van de geallieerden net iets te snel ging, dus wilde hij de verspreide legers van de geallieerden uit elkaar drijven, vernietigen en de belangrijke havenstad Antwerpen heroveren. Deze laatste aanval was op de korte termijn zeer gevaarlijk maar Hitler miste simpel gezegd het materiaal voor een langere strijd tegen de geallieerden. Hitler plunderde massaal de laatse duitse reserves om een leger van 600.000 man te vormen, daarnaast waren er zo'n 600 tanks en 1900 kannonen. De grootse aanval ging dwars door de heuvelachtige Ardennen. De geallieerde linies waren licht bezet en zwak, met moeite trokken zij zich terug. Eisenhower de geallieerde opperbevelhebber zag de aanval aankomen en stuurde zeer ervaren troepen naar afgesproken strategische posities waar ze de hele Duitse aanval uitzaten ondanks zware bombardementen en vreselijke kou. Boven: Amerikaanse troepen verlaten Bastaken. Links: Amerikaanse troepen rukken op richting België De Duitsers hadden een laatste trucje bedacht om paniek te veroorzaken onder de geallieerde troepen; de bedoeling was om 150 SS’ers in Amerikaanse uniformen binnen de linies te laten komen en de geallieerde in verwarring te brengen, ze werden gespot toen ze vanuit de Duiste linies kwamen, en werden allemaal gedood of gevangen genomen Op 19 December gaven 8000 soldaten van de 106E VS-divisie zich over bij de Scheifelkam. Het mistige en slechte weer verhinderde de inzet van de supermachtige geallieerde luchtmacht. Het weer werd beter en de inzet van vliegtuigen werd mogelijk, p-47 Thunderbolts en Britse Hawker Typhoons vernietigden veel Duitse tanks en doodden veel Duitse soldaten. Zonder tanks liepen veel aanvallen vast en werden de Duitse troepen langzamerhand zwakker. De locatie van het Duitse offensief was voor de geallieerden onverwacht. Ook de vrij massale inzet van Duitse troepen en materieel hadden zij op dit tijdstip van de oorlog niet meer verwacht. Het geallieerde leger was in de Ardennen slecht voorbereid op een grootscheeps Duits offensief. Het werd daarom een zware slag waarin zowel aan Duitse als aan geallieerde zijde veel slachtoffers vielen. Het door Hitler verwachte succes bleef echter uit. Weliswaar kon hij de geallieerde opmars richting het hart van het Derde Rijk enige weken uitstellen, maar zijn troepen slaagden er niet in de Maas over te steken. Na het redelijk succesvolle begin van het Ardennenoffensief ontstonden er al snel problemen voor de Duitse troepen. Ze werden geconfronteerd met een benzinetekort, de zware Duitse tanks hadden het moeilijk op de modderige wegen en de geallieerde troepen gaven zich niet zomaar gewonnen. Uiteindelijk kon Duitsland geen tegenstand meer bieden en wonnen de geallieerden. Dit mislukte/zinloze offensief koste de Duisters 84.834 man en 700 tanks. De geallieerden Amerikaanse Jeep in Ardennengebied verloren ongeveer 90.000 man en 733 tanks. De slag had de Geallieerde opmars vertraagd, maar het Duitse Leger kon geen grote offensieven meer realiseren en kon nog slechts een soort guerrillaoorlog voeren tegen de Geallieerde legers. De volgende jaren konden de Duitsers nauwelijks nog een aanval van betekenis uitvoeren. De enige vorm van tegenstand die de Duitsers boden bestond uit het blokkeren van wegen en vertragen van de Geallieerde opmars. Geallieerde troepen die wachten om verder te gaan met hun opmars