Cluster - UV3 1998

Aanslag was meteoriet
Op 13 dec 1997 werd s morgens om 5 uur in
de Noord-Ierse plaats Belleek een luide kn al
gehoord die aanvankelijk werd toegeschreven
aan terroristen. Qp 6 januari werd een 1.2
grote krater en de resten van een
drinkbak en een melkbus angcf =.-zich een glasachtig ste
a ~-~Tom Mason van het Armagh
dat het een 20 cm groot
~
de Ge minide . =-E- -:-~- stig van plane i -:::. ::-.:.:
De Koepel)
=-=
--=-=
=- ---
door
door Jimmy
Ia"fty
het oude oppervlak naar
gedrukt, ontstaan grote
. Qnderzoekers van het
Institute in Tucson, Texas,
nc.,ncl""1'..(",n 10 de berg Euboea onderzocht. De
IJs op de
1:mn~~1h::J 0
m boven het maanoppervlak
een
e bevindt zich een 200 kl1'\
De voorlopige 9
verzameld zijn door de
brede waaier van puin. Deze lanl()V\ersa1llJM~
Prospector, een satelliet in een
een volume van 25.000
omloop rond de Maan, wijzen
puirfop de hellingen van
sterk in de richting van het vO'QoiJg:UllEim--V81rrijsIMons op Mars. De u'
.
aan de
aan. Het waterijs
vulkaan St. Hele
bevindt zich
zoals, op de
198 0 Qrac"'- -:
Aarde en Mars, maar het komt in
veelheden voor in een aantal kraters rond de
noord- en zuidpool. Er bevindt zich gemlcloelg:.....echter slechts 0,3% water in de hl""l,,,c ., c t ,:vE:,=,,
van het regoliet, de rotsachti
De neutronenspectrom
Lunar Prospector
tot.e.e~ffieptErvifrn ee n
halve meter meten. Per m3 maanbodem zou er
....a.
5 tot 20 liter water aanwezig zijn. De totale hoeveelheid waterijs in die bovenste laag is 10 t
300 miljoen ton , afhankelijk van het gebr . te
model. Het gebied bij de noordpool wa
et ijs
gevonden is, is tussen 10.000 tot
.000
groot en bij de zuidpool is het
half zo groot.
Het apparaat waarmee het water is ontdekt, is
een neutronenspectrometer. Dit type instrument is in 1963 voor het eerst in spionagesatellieten gebru ikt. Hiermee is het onder andere
mogelijk vanuit de ruimte kernexplosies waar te
nemen. Bij deze explosies komen veel neutronen vrij. Uit de verdeling van de energie kan
worden bepaald of ze van natuurlijke of van
kunstmatige
oorsprong
zijn .
(Bron:
Informatieblad De Koepel)
door de begeleider in een schijf wordt opgevangen . In die stofschijf ku nnen wellicht planeten
worden gevormd , net als in stofschijven rond
jonge sterren . (Bron: Informatieblad De Koepel)
umafstand (afstand van een punt op de baan
an een planeet, planetoIde of komeet dat zich
het verst van de zon af bevindt) is 0,744 AE; de
baanexcentriciteit is groot: 0 ,484 . (Bron:
Informatieblad De Koepel)
Tweede stofring rond Jupiter
Op grond van metingen met een stofdetector
aan boord van het ruimtevaartuig Galileo heeft
men op grote afstand van Jupiter (1,126 miljoen kilometer) een tweede ring van stof rond
de planeet ontdekt. Deze bestaat uit zeer fijn
interplanetair en interstellair stof dat draait in
een richting tegengesteld(!) aan de rotatie van
de planeet, de baanbeweging van de manen
en de beweging van de eerste ring die door de
Voyager 2 werd ontdekt in 1979. (Bron:
Informati
pel)
waarbij schokgolven
de schokken wordt het gas verr de temperatuur van de wolk meer
an 100 °C wordt, wordt er uit de aanwezige
waterstof en zuurstof water gevormd. De warmde aanwezige watermolekulen
efficient worden
kan de
wolk weer
heid
r,;~~I1!L_.v.alq.-T-vcrrarne(jeel waterdamp op 2000 delen
waterstofgas. Dat lijkt niet veel , maar het is
groter dan ooit in het heelal is gevonden .
atieblad De Koepel)
ren voor die veel hoger zijn dan temperan van het steroppervlak (gemeten met
r- en Ultravioletlicht) . Andere radiogeven echter aan dat de atmoborrt", ~"aler is dan het oppervlak: vlak
temperatuur van bijna 3200
°C en het sterop
heeft een temperatuur
van ruim 3300°C. De temperatuur daalt geleidelijk naar buiten toe tot 11 OO°C op zeven maal
de straal van de ster. Blijkbaar bevinden zich
gebieden van heet gas (in UV te zien) tussen
het koele gas (met rad iometingen gezien) dat
uitgestoten wordt. Het door die ster uitgestoten
gas kan bij die lage temperaturen en voldoende
dichtheid tot stof condenseren . Dat stof is bij
vier maal de straal van de ster inderdaad waargenomen , (Bron: Informatiebald De Koepel)
"m3-1998~