Voeding als medicijn

Mirjam Bakker (op foto links) is orthomoleculair en natuurvoedingsdiëtiste en heeft een
praktijk in Den Haag en Oude Wetering.
Ria Penders (op foto rechts) is orthomoleculair en natuurvoedingsdiëtiste en heeft een
Voeding als wapen
tegen depressie
praktijk in Heiloo.
mirjam bakker en ria penders
eén van de oorzaken van de toename aan depressieve klachten moet worden gezocht
in de veranderingen van onze voeding. evolutionair zijn mensen niet gewend aan de
huidige verdeling van de macro-elementen eiwitten, vetten en koolhydraten. bovendien
bevat de voeding onvoldoende vitamines, mineralen en bioflavonoïden. de consumptie
van groente en fruit ligt te laag en door de huidige teeltmethoden is het gehalte aan
micro-elementen in deze producten gedaald. het gehalte aan vitamines en mineralen is
de laatste jaren soms met wel 50% afgenomen.
help je hersenen
De conditie van de hersenen moet worden ondersteund door voldoende bouwstoffen. Een te lage eiwitinname heeft invloed op de aanmaak van de neurotransmitters. Het suppleren van losse aminozuren kan
alleen een gewenst effect geven als de inname van eiwitten voldoet.
Tyrosine (voorloper van L-Dopa en noradrenaline) zit vooral in peulvruchten, (linzen), dadels, hazelnoten,
amandelen, zuurkool, haver, zuivel (hüttenkäse), vlees en vis. Tuinbonen en fenegriek bevatten reeds
L-Dopa. Eet granaatappels en citrus- en bosvruchten voor quercetine, een regulerende stof in de dopamine/ noradrenalinesynthese.
‘Voeding als medicijn’ is een concept
Banaan bevat de neurotransmitter serotonine. Het aminozuur tryptofaan is een grondstof voor serotonine
dat ontwikkeld is door Bram van Dam,
en komt voor in pompoen, courgette, soja, sesamzaad, diverse noten, haver, vis, ei, kip en zuivel.
Fanny van der Kroon-de Lange, Abder-
30
rahim Mushen, Leo Pruimboom en
Apigenine in peterselie, alfalfa en bleekselderij, curcumine in curcuma en cilantrine in koriander, onder-
Saskia Volger. Doel van het concept is
steunen de serotonerge regulatie. Acetyl-fenylalanine in chocolade heeft een remmende werking op
het leren kennen van voedingscombina-
mono-amino-oxidase (MAO). De cofactoren, zoals foliumzuur, pyridoxine, cobalamine, ascorbinezuur,
ties die een medicinaal effect hebben, en
ijzer en magnesium, worden vooral geleverd door bladgroenten, gefermenteerde sojaproducten, linzen,
kunnen dienen als ondersteuning voor
vlees, vis (makreel), wild en noten. De hersenen bestaan voor ongeveer 50-60% (van het drooggewicht) uit
de behandeling met reguliere medicatie
lipiden. 35% hiervan zijn meervoudig onverzadigde vetzuren, met name docosahexaeenzuur (DHA) en
en natuurlijke interventies. Voeding kan
arachidonzuur (AA). Beiden maken voor 8% (drooggewicht) deel uit van dat hersen- en zenuwweefsel.
alleen maar effectief zijn als het lekker
Om de hersengroei van het jonge kind te waarborgen vormt DHA en AA een belangrijk bestanddeel van
smaakt, zo niet dan zal de patiënt niet
moedermelk. Eicosapentaeenzuur (EPA) en dihomo gammalinoleenzuur (DGLA) spelen vooral een rol
therapietrouw zijn.
bij de regulatie van de hersenfuncties.
Van Nature nr. 10 - 2008
voediNg als medicijN
EPA, DHA, arachidonzuur, vitamine A en D zijn gecombineerd nodig
bij diverse fysiologische neuro- endocrinologische functies. Een voorbeeld is de modulatie van genen en mRNA die verantwoordelijk zijn
voor de hersenstructuur, het energiemetabolisme, neurotransmissie,
signaaltransductie en regulatie van feedbackmechanismen. Dit gebeurt
deels via beïnvloeding door signaalstoffen en deels doordat deze nutrienten deel uitmaken van receptoren als de vitamine-D-receptor (VDR),
retinoic acid receptor (RAR, RXR) en de peroxisome proliferator activated receptor (PPAR). Vooral zoetwatervissen als forel, zalm, tilapia
en meerval en de kleine zoutwatervissen zoals sardientjes, haring en
makreel, bevatten veel van deze nutriënten.
De overmaat aan voeding met hoge glycemische lading en de daaruit
voortvloeiende problematiek rondom insulineresistentie, heeft ook
invloed op de hersenfuncties. Chronische hyperinsulinisme resulteert in
lage insulinespiegels in de hersenen door down-regulatie van de insulinereceptoren in de bloed-hersen-barrière. Naar de relatie tussen depressiviteit en metabool disfunctioneren wordt momenteel veel onderzoek
gedaan. Fysiologische insulineresistentie - zoals in de paleolithische
periode normaal was, doordat voedsel niet beschikbaar was -, geeft een
prikkel tot aanmaak van neuropeptiden en bevordert zo een gezonde
hersenfunctie.
"Een appel levert een belangrijk deel van
onze dagelijkse behoefte aan SAMe!"
De basis voor de neurogenese is de synthese van DNA. Foliumzuur,
betaïne (bieten, spinazie), pyridoxine en cobalamine zijn hiervoor essentieel. Bio-actieve stoffen zingeribine en gensinoïden in gember, aliine,
ajoeen, desoxyribonuclease en fosfomonoesterase in knoflook, chlorofyl
en zeanxanthine in spinazie, quercetine in bosbessen en granaatappel
kunnen de DNA-synthese in de neuronen van het centrale zenuwstelsel
stimuleren. Een sleutelpositie kan worden ingenomen door S-adenosyl
methionine (SAMe). SAMe is essentieel voor de DNA-synthese en
vorming van neurotransmitters.
Goed functionerende darmen en lever zijn ook belangrijk voor het
welbevinden. Zo kan een overschot aan histamine depressieve klachten
sla eeNs eeN maaltijd over
geven. Een onevenwichtige darmflora kan het enzym dipeptidylpepti-
Calorierestrictie, minder frequent eten en af en toe een maaltijd
dase remmen, waardoor endogene opiaten gevormd kunnen worden uit
overslaan, bevordert de neurogenese.
caseïne (uit zuivel) en gluteïne (uit gluten). Deze stoffen kunnen in het
centraal zenuwstelsel hechten aan de opiaatreceptoren en de lichaams-
WelterusteN!
eigen endorfinenexpressie storen, waardoor stemmingswisselingen
Een dessert van banaan en bosbessen bevordert de slaap doordat
kunnen ontstaan.
melatonine gevormd wordt uit serotonine (banaan) en bosbessen al
melatonine bevatten.
Depressie kan in verband worden gebracht met stoornissen op het
gebied van neurotransmitters, cytokinen en hormonen. Specifieke
voedingsmiddelen kunnen zeker ingezet worden als therapie, maar
dienen dan wel in bepaalde hoeveelheden en met regelmaat te worden
ingenomen. En ook hier geldt dat terug naar de basis (Modern Basic
Nutrition) een vereiste is. <<
het
dossier
Van Nature nr. 10 - 2008
31