Transactionele analyse






Wat is coaching (niet)?
Acties van de coach
7 fases van het coachtraject
Oefening
Verschillende theorieën
 Transactionele analyse






Egoposities en toestanden
Oefening
Egogram
Oefening
Kruis transacties met rollenspel
Vragen
Wat
is coachen niet?
Wat is coachen?
Bespreek dit in 2 tallen (5 minuten)
Opleggen/ adviseren/ voorschrijven van
je eigen oplossing
 Leren in meester-gezel verhouding
 werkbegeleiding
 Therapie
 Een gesprek met een goede vriend
 Een interview over iemands privéleven

Een coachtraject = ontwikkelingsgericht
en werk gerelateerd
 Coachen kan plaatsvinden op 3
niveaus- individueel, relationeel,
systeemniveau
 Doel van de coach; het beste uit de
mens te halen door de coachee bewust
te maken van zijn mogelijkheden en
grenzen.

Coachen = Geen kennis overdragen maar
maakt mechanismen bewust van de
gecoachte die bevorderen of
belemmeren.
 Het opheffen van remmingen.

Coachen is vragen stellen zodat de
gecoachte zich kan ontwikkelen
 Strategisch coachen is gebaseerd op de
visie dat autonomie nastrevenswaardig
is.
 Strategisch coachen is gebaseerd op
een coachcontract, dit is bedoeld om
de gelijkwaardigheid zo goed mogelijk
te waarborgen.








De coach wil zijn/haar doel bereiken door;
Inzicht bieden door voorlichting, informatie, confrontatie
Positief labelen wat de gecoachte doet of gedaan heeft
Confronteren met de feiten
Perspectief bieden
Bepalen wat de gecoachte wil, waarom en waartoe
In overleg een contract opstellen waarin sancties worden
geformuleerd om het doel te bereiken. Deze acties
moeten wel realiseerbaar en toepasbaar zijn binnen de
verwachtingen van de opdrachtgever.

Een strategisch coach stelt de juiste
vragen en neemt vervolgens de
coachhouding aan, achterover zitten
Kennismakingsfase
 Formuleren van doelstellingen
 Afstemmen van vraag en aanbod
 Analyse
 Oefenen in de praktijk
 Evaluatie
 Afsluitende rapportage

Welke coachingsvaardigheden kun jij
noemen? (Maak een top 10 )
 Wat voor een coach ben jij of wil je
worden?

Transactionele Analyse (TA)
 Systeemtheorie
 Ethologie


DE TRANSACTIONELE ANALYSE (TA) IS EEN
PERSOONLIJKHEIDSTHEORIE EN EEN
COMMUNICATIEMODEL MET HELDERE,
OVERDRAAGBARE BEGRIPPEN WAARIN DE
ONTWIKKELING, ZORG EN RESPECT VOOR MENSEN
CENTRAAL STAAT.
TA GAAT DUS OVER
- PERSOONLIJKHEID (OUDER, VOLWASSEN, KIND)
- COMMUNICATIE
- ONTWIKKELING

 IEDER MENS IS O.K
 IEDEREEN HEEFT HET VERMOGEN OM TE
DENKEN
 BEPALEN HUN LOT D.M.V. BESLUITEN
 IEDER MENS TREKT AL VROEG IN ZIJN LEVEN
CONCLUSIES OVER ZICHZELF, ANDEREN EN DE
WERELD OM HEN HEEN

DEZE CONCLUSIES KUNNEN LEIDEN TOT BESLUITEN
NAAR AANLEIDING VAN EEN SLEUTELBELEVENIS
WAARIN DE CONCLUSIES WORDEN BEVESTIGD.

HIJ MAAKT ONDERSCHEIDT TUSSEN DRIE
PERSOONLIJKHEDEN WAARUIT MENSEN VOELEN,
DENKEN EN HANDELEN;
1. DE OUDER; HIERBIJ REAGEREN WE ZOALS WE ONZE
OPVOEDERS/OUDERS HEBBEN ZIEN DOEN
2. DE VOLWASSENE; WAARBIJ WE LOGISCH EN
REALISTISCH REAGEREN
3. HET KIND; WAARBIJ WE DENKEN, VOELEN EN DOEN
ZOALS WE VROEGER DEDEN ALS KIND

BERNE GEBRUIKT DEZE THEORIE OM DE COACHEE ZICH
BEWUST TE MAKEN VAN HUN KEUZEMOGELIJKHEDEN,
IN IEDERE SITUATIE KAN DE COACHEE REAGEREN OP
DEZE DRIE MANIEREN. VANUIT HET KIND, VOLWASSENE
OF OUDER.
Egoposities zijn te herkennen aan:
woorden en zinnen
- intonatie
- houding, mimiek, gebaren
- de soort relaties die de persoon met
anderen aangaat
EEN STRATEGISCH COACH KAN OP ELK MOMENT

KIEZEN VANUIT WELKE EGOPOSITIES HIJ WIL
REAGEREN

Wanneer bevond jij je voor het laatst in
een van deze toestanden?

Ervaringen uit de praktijk
 Ouder
 Volwassenen
 Kind

In 2 tallen (2x 5 minuten)
Egogram
KO
VO
V
VK
AK
Maak je eigen Ego-gram
Legend: Ego States
Positive
Negative
Developed by Jack
Dusay, cited in
Stewart & Joines, TA
Today (1987) p.28
KO: Controlling Parent
VO: Nurturing Parent
V: Adult
VK: Free Child
AK: Adapted Child
21

Maak minimaal 2 egogrammen
› Jij als persoon
› Jij als docent
KO
VO
V
VK
AK
22
Geef per balk aan hoe je tot deze
inschatting bent gekomen (maak
selectie)
 Wat zou je anders willen?
 Teken je gewenste ego-gram

23

Transactie: wederzijdse communicatie
 Complementaire transactie

Gekruiste transactie

In 2 tallen (2x 5minuten)
 Probeer eerst als complementair te reageren.
 Daarna in kruistransactie
 Wat valt je op?

Hoe kunnen wij op praktijkschool de Viaan als
coach transactionele analyse toepassen in de
praktijk?