Inleiding swv Delft e.o. 13 -10-09

Seminarium voor Orthopedagogiek
Hoe de ontwikkeling van HGW in het kader van
Passend Onderwijs aan te sturen?
Herman van Hassel
[email protected]
WSNS SWV Delft e.o.
Doel:
Bestuursleden en directies zullen met
elkaar verkennen op welke wijze zij het
proces van passend onderwijs kunnen
aansturen.
Hierbij zal het inzetten van handelingsgericht
werken in relatie tot schoolontwikkeling en
integraal personeelsbeleid centraal staan.
Deze sessie levert bouwstenen op voor het
maken van een actieplan HGW.
Introductie
* Past HGW Passend Onderwijs (incl. HGW) de
leerkracht?
* Goed onderwijs is uitgangspunt (kwaliteitsagenda’s)
* Onderzoek naar goed onderwijs
De leraar is de spil waar het om draait
* Rinnooy Kan – Leerkracht
betere beloning, sterker beroep, professionelere school
* Dijsselbloem – Parlementaire enquête
Leraar buiten spel
* Integraal personeelsbeleid als katalysator
Seminarium voor Orthopedagogiek
Hiërarchie van keuzes
ACTIVITEITEN
TACTIEK WELKE KEUZES MAKEN WE ?
STRATEGIE HOE GAAN WE DAT DOEN?
VISIE
MISSIE
WAT WILLEN WE CREËREN ?
WAAROM DOEN WE DIT?
CENTRALE WAARDEN EN IDENTITEIT WIE ZIJN WIJ?
Daniel Kim (1991)
Waar het om gaat bij Passend onderwijs:
Passend Onderwijs is de ontwikkeling
die het voor elke leerling mogelijk gaat
maken optimaal gebruik te maken van
de onderwijsvoorzieningen en alle
ondersteuning die daarbij geboden kan
worden.
“Geen kind meer tussen wal en schip”
Seminarium voor Orthopedagogiek
Uitdagingen Passend Onderwijs








De beste ontwikkelingsmogelijkheden voor elke leerling
Kwalitatief hoogwaardig onderwijs
Meer aansluiting en samenwerking tussen deelsystemen
Geen wachtlijsten meer
Minder bureaucratische indicatiestelling
Beheersing van de uitgaven voor extra zorg
Efficiëntere inzet zorgmiddelen
Onderwijs vindt in de klas plaats – deskundigheid leraar,
meer handen in de klas
Seminarium voor Orthopedagogiek
Ruimte voor scholen
* Wat voor school willen wij zijn?
*Wat kunnen we?
*Wat moeten we ontwikkelen?
*Waar liggen onze grenzen?
VISIE / COLLECTIEVE AMBITIE
Opdracht: 10 minuten
Uitwisselen:
Bespreek met een collega de vraag:
“Wat voor een school willen we zijn”
Waar beginnen en hoe verder?
* Uitgaan van visie regio Passend Onderwijs
* Gemeenschappelijke visie op schoolniveau
* Bepalen doelen voor de lange en korte termijn
* Inventariseren van de gevolgen voor de
professionalisering personeel
* Integraal personeelsbeleid bewust inzetten bij
professionalisering personeel
Koppeling proces Passend Onderwijs
aan kwaliteitsagenda Primair Onderwijs
* Centraal: verbetering van de prestaties op het
gebied van lezen, taal en rekenen.
Wat heeft echt effect op onderwijsprestaties?








Een helder en haalbaar curriculum
Betrokkenheid van ouders en de omgeving
Hoge verwachtingen, heldere doelstellingen en effectieve
feedback
Een veilige en gestructureerde onderwijsomgeving
Instructiestrategieën
Klassenmanagement
Thuisomgeving
Motivatie
Seminarium voor Orthopedagogiek
Dit betekent:
De leerkracht centraal!!
Seminarium voor Orthopedagogiek
De uitdaging voor leerkrachten
in Passend Onderwijs
* Meedenken en meebepalen vormgeving Passend Onderwijs
* Handelingsgericht en oplossingsgericht werken
* Inspelen op grotere diversiteit in de groep – minder verwijzen
* Nadruk op preventie/Voorkomen van achterstanden
* Versterken van leerlingenbegeleiding (ZAT’s)
* Kennis en toepassen van ontwikkelingslijnen en leerlijnen
* Ouders aanspreken op hun verantwoordelijkheid
*Samenwerken met collega’s en externe instanties
Seminarium voor Orthopedagogiek
Competenties leerkracht bij
HGW:
*
*
*
*
*
n
Kan consequent denken en handelen vanuit de
onderwijsbehoeften- en competenties van de leerling;
Beschikt over speciale onderwijs- en begeleidingsvaardigheden
en expertise op het terrein van leer- en gedragsmoeilijkheden;
Is in staat in (ortho-) pedagogische – en (ortho-) didactische zin
passende leerarrangementen te ontwikkelen voor de individuele
leerling en deze te verantwoorden naar collega’s en ouders,
(gebruik leerlijnen);
Is daarbij in staat gebruik te maken van de (ortho-) pedagogische
en (ortho-)didactische mogelijkheden van alle
onderwijsleergebieden in hun onderlinge samenhang;
Heeft kennis van de zorginfrastructuur en weet adequate
ondersteuning te organiseren. (1-zorgroute)
(Bron: Stichting Beroepskwaliteit Leraren SBL en Werkverband Opleidingen Speciaal Onderwijs WOSO)
Opdracht: 10 minuten
Uitwisselen:
Bespreek met een collega de sheets:
n “Uitdagingen voor leerkrachten”
n
“Competenties leerkracht”
n
Wat zijn de consequenties voor mijn school?
Wat vraagt Passend onderwijs
van leerkrachten?
* Onderschrijven van visie en schooldoelen;
* Bewust zijn van persoonlijke kwaliteiten;
* Bewust zijn van ondersteuningsbehoefte;
* Persoonlijke doelen verbinden aan de
schooldoelen;
* Ontwikkelen benodigde competenties o.a. via
HGW;
* Evt. aanpassing attitude aan visie;
* Bewust zijn van persoonlijke mentale model;
Medisch versus sociaal of
burgerschapsmodel
Medisch model
Sociaal model
* De (afhankelijke) cliënt,
het gehandicapte kind
* De burger, kind als ieder
ander kind
* Sociale problematiek,
uitgaan van kwaliteit van
leven
* Handicap als gevolg van
barrières in omgeving
* Persoonlijke tragedie en
probleem
* Handicap zit in het kind
17
Medisch versus sociaal
of burgerschapsmodel
Medisch model
Sociaal model
*Doelgroep denken en
labels
*Denken vanuit persoonlijke
interesses en wensen
* Ontwikkeling en
toekomstplanning
* Verwelkoming
* De samen-leving
*Aanpassing en beheersing
*Uitsluiting
*De apart-leving
18
Wat vragen leerkrachten?
Ik heb genoeg speelruimte
(autonomiebeleving)
De
basisbehoeften
van de leerkracht
Ik ben goed in
mijn vak
(competentie
beleving)
Ik word gesteund
door mijn collega’s
(relatie
beleving)
Passend onderwijs realiseren met
behulp van integraal personeelsbeleid
* Passend onderwijs en HGW moeten een thema
worden binnen integraal personeelsbeleid.
* Integraal personeelsbeleid biedt mogelijkheden om
doelen van individuele personeelsleden en van de
schoolorganisatie met elkaar te verbinden.
* Visie op Passend OPnderwijs is richtinggever: wat wil
men, wat kan men, wat heeft men nodig, wat is de
veranderingsbereidheid en wat de
veranderingscapaciteit?
Opdracht :10 minuten
n
Uitwisselen
n
Wat zijn de consequenties van HGW en
passend onderwijs voor het integraal
personeelsbeleid voor mijn school?
Past Passend Onderwijs inclusief
HGW de leerkracht?

Ondersteuning door de overheid

Ondersteuning door het eigen bestuur

Ondersteuning door leidinggevende

Ondersteuning door IB en andere collega’s

Eigen rol van de leerkracht