Evaluatie - Mondriaan MM

Cursus
Evalueren
 Definitie, plaats in de methodiek
 Waarom
 Wat, hoe, wie
 Product- en procesevaluatie
 Methoden en technieken
Bijeenkomst 1
 Definitie
 Zorgdoelen en evaluatie
 De plaats in het werkcyclus
 Toelichting op opdrachten
Definitie
 Evaluatie is het verzamelen, interpreteren en
presenteren van informatie teneinde de waarde van
een resultaat of proces te bepalen. Hierbij kan het
gaan om het waarderen van de resultaten van
personen of bedrijven, maar ook om het waarderen
van alternatieve oplossingen. Het begrip evalueren
heeft ook als betekenis het schatten van het belang en
de betekenis van een zaak.
 Draadstaal
Waarom ?
 Zin en betekenis
 Elke activiteit kan je verbeteren
 Kwaliteit van het werk
 Kosten en baten
Werkcyclus / methodisch handelen
Evalueren is om belangrijk om:
•vast te stellen of de beoogde doelen zijn bereikt,
•vast te stellen of het plan volgens de
verwachtingen werkte,
•verantwoording af te leggen aan de werk- of
opdrachtgever,
•de kwaliteit van het werk te verbeteren,
•het eigen handelen te verbeteren,
•te controleren of vraag en aanbod goed op elkaar
zijn afgestemd,
•plannen tussentijds bij te stellen,
•efficiënter te werken,
•plannen te maken de toekomst,
•het in de toekomst (nog) beter te doen.
Een voorbeeld
 Eenzaamheid
Meneer de Vries is erg eenzaam en voelt zich ongelukkig na het overlijden van zijn
vrouw. Meneer de Vries is 83 jaar en woont sinds kort in een aanleunwoning bij
een verzorgingshuis.
In gesprekken met medewerkers en begeleiders geeft hij aan de zin van het leven
niet meer te zien.
In de cliëntbespreking is het plan opgesteld om meneer de Vries meer sociale
contacten te laten opdoen. Op advies van zijn begeleider is meneer de Vries
gaan deelnemen aan de dansmiddagen die door het verzorgingshuis worden
georganiseerd.
Evalueren in het zorgproces
Bij het bieden van zorg aan cliënten heb je te maken met methodisch handelen op
verschillende niveaus.
 Op macroniveau - het zorgplan
Evaluatie van het zorgproces in de zorgplanbespreking in een vastgestelde
cyclus,
 Op mesoniveau – het activiteitenplan
Periodieke evaluatie van het activiteitenplan in de bewoners/deelnemersbespreking,
 Op microniveau – het werkplan van de (activiteiten)begeleider
Evaluatie van de voorbereiding en uitvoering van dagelijkse activiteiten.
Bijeenkomst 2
 Belang MZ
 Systematiek
 Soorten evaluaties
Meten is weten
Soorten evaluaties
 Productevaluatie
 Procesevaluatie
Productevaluatie
 Doel/product/resultaat bereikt?
 Gedrag meten
 Kennis
 inzicht
 Vaardigheden




Technische of motorische vaardigheden
Communicatieve vaardigheden
Sociale vaardigheden
Houding
Bovenstaande gedragingen zijn niet te onderscheiden
Procesevaluatie
 Beoordeelt het methodisch handelen zelf, de weg naar
het eindproduct wordt gemeten
Procesevaluatie
Bij de procesevaluatie kun je de volgende vragen stellen:
















Heb ik de beginsituatie goed en volledig beschreven?
Heb ik op de juiste manier gegevens verzameld?
Heb ik de gegevens uit de beginsituatie goed geïnterpreteerd? Welke gegevens kwamen niet overeen met de
werkelijkheid en in hoeverre heeft dit de begeleiding beïnvloed?
Heb ik de handelingen of de activiteiten goedgekozen?
Was de manier van begeleiden goed gekozen?
Hoe werden de gekozen werkwijzen ervaren?
Waren de taken goed verdeeld?
Was de tijdsplanning goed?
Was er voldoende materiaal of waren de juiste hulpmiddelen aanwezig?
Zijn bij de opzet van het plan de juiste evaluatievragen opgesteld en
zijn de juiste evaluatiemethoden gekozen?
Heb ik in de begeleiding rekening gehouden met de beginsituatie?
Heb ik goed ingespeeld op onverwachte situaties?
Heb ik het plan bijgesteld tijdens de uitvoering?
Kan er efficiënter worden gewerkt?
Welke alternatieven zijn er?
Hoe werd de cliënt erbij betrokken? Welke inbreng had hij?
Les 3
 STAP 1
 Voorbereidende werkzaamheden
 Hieronder valt een aantal verschillende activiteiten zoals




het creëren van voldoende
draagvlak onder betrokkenen, het inventariseren van
beschikbare relevante materialen
en literatuur en het voeren van oriënterende gesprekken
over de evaluatie. Op basis van
de voorbereidende activiteiten, dient u een aantal
belangrijke keuzes over de evaluatie
te maken. Deze keuzes worden in een evaluatieplan
opgenomen.
 STAP 2
 Opstellen van een evaluatieplan
 Het is belangrijk over een aantal zaken duidelijkheid te verkrijgen voordat












daadwerkelijk
met de evaluatie gestart wordt. Om deze reden is het verstandig een evaluatieplan op
te
stellen en de keuzes en beslissingen met de betrokken uitvoerende partijen te
bespreken. Zij moeten met het evaluatieplan akkoord gaan. Onderwerpen die in ieder
geval aan bod dienen te komen zijn:
• de doelstellingen (wat wil je bereiken met de brede school?);
• de indicatoren (wat wil je meten?);
• de instrumenten (hoe wil je gegevens verzamelen?);
• de respondenten en gegevensbronnen (wie gaan deze gegevens aanleveren?);
• een plannings- en activiteitenoverzicht (wie doet wat wanneer?).
Bepaal vooraf of het gaat om een eenmalige evaluatie of dat er gekozen wordt voor een
meerjarige opzet waarin op meerdere momenten (bijvoorbeeld 2-jaarlijks) peilingen
worden uitgevoerd.
 STAP 3
 Verzamelen van gegevens
 Als iedereen zich in het evaluatieplan kan vinden, kunnen




met gebruik van de
instrumenten de gegevens verzameld worden. Instrueer
hiervoor de juiste personen. Het
uitzetten van de vragenlijsten en dergelijke is meestal niet
het meeste werk, de
inzameling van de gegevens wel. Dit vraagt aandacht.
Neem tijdig responsverhogende
maatregelen en geef de respondenten voldoende (maar
ook niet teveel!) responstijd.
 STAP 4
 Invoeren van gegevens
 Als alle gegevens verzameld zijn, worden ze
ingevoerd in een databestand. Hiervoor kan
 gebruik gemaakt worden van verschillenden
programma’s, zoals bijvoorbeeld Excel of
 SPSS. Het invoeren is vaak een tijdrovende
bezigheid. Regel hiervoor tijdig voldoende
 capaciteit
 STAP 5
 Analyse van gegevens
 De ingevoerde gegevens moeten geanalyseerd worden. Het




is belangrijk dat degene die
dit gaat doen voldoende kennis heeft, zowel op het
inhoudelijke vlak (de onderzochte
thema’s) als op het technische vlak (de programmatuur
waarmee gewerkt wordt). Zorg
ervoor dat de analyse niet te lang duurt. Het is van belang
dat uitkomsten snel naar
betrokkenen gecommuniceerd worden.
 STAP 6
 Rapportage
 Houd de rapportage beknopt. Neem alleen de meest





relevante gegevens op en besteed
voldoende aandacht aan conclusies en aanbevelingen.
Houd er rekening mee dat
respondenten graag terugzien hoe ze het er zelf van
afbrengen maar dat tegelijkertijd
voor zichzelf willen houden. Bepaal van tevoren over wie je
herkenbaar wilt rapporteren
en waar de bevindingen beter geanonimiseerd
weergegeven kunnen worden. Wellicht
zijn deelrapportages voor de verschillende locaties
wenselijk.
STAP 7
 Communicatie en presentatie
 Bedenk van tevoren wie geïnformeerd moeten worden over de
uitkomsten aan de
 evaluatie. En met welke middelen? Dit kan middels een
rapportage,
 informatiebijeenkomst, nieuwsbrief en/of inzet van lokale of
landelijke media.
STAP 8
 Bijstelling van beleid
 De evaluatie is onderdeel van de beleidscyclus en kan gebruikt
worden als een
 sturingsmiddel voor beleid en praktijk. Op grond van de
uitkomsten wordt bepaald of en
 hoe het proces wordt voortgezet.
Lesdag 4
 Evaluatiemethoden
 Kwalitatief
 Kwantitatief
Evaluaties, manieren
 Vragenlijsten
 Interviews
 Observaties
 Documenten
 Groepsdiscussies
 Video
 Workshops
 Collage
 Panel/ forum
Casi
 Harald gaat regelt zelf zijn schuldsanering, binnen 2
maanden
 Marie wil zo graag bloemschikken om zo in contact te
komen met bewoners van andere woningen
 De ‘rode’ groep krijgt inspraak over het
activiteitenprogramma
 Je team wil de rapportage verbeteren
 De visie van de instelling wordt een jaar na invoering
geëvalueerd