Waardegedreven zorginkoop bij darmkanker

Waardegedreven zorginkoop
Darmkanker
1
2
Inhoudsopgave
1Inleiding
1.1 CZ groep streeft naar waardegedreven zorginkoop
1.2 Vier aspecten die waarde voor de patiënt beschrijven
1.3 Omslag naar waardegedreven zorg voor aantal aandoeningen
4
4
2Waardegedreven zorginkoop bij darmkanker 2.1 Onze visie
2.2 De waarde van darmkankerzorg vergroten
2.3Conclusie
8
8
9
12
5
7
3
1Inleiding
Inkopen op Waarde
1.1CZ groep streeft naar
waardegedreven inkoop
CZ groep wil zorg inkopen die zoveel mogelijk waarde
toevoegt voor de verzekerde. Dit is zorg die aansluit bij
de behoefte van de patiënt, op de juiste plek geleverd
wordt, van goede kwaliteit is, tegen acceptabele kosten.
De prijs van een behandeling is nu nog vaak leidend bij
de zorginkoop. Wij vinden dat kwaliteit waar mogelijk
een meer prominente rol moet gaan spelen in de
zorginkoop. Ook de patiënt zelf vraagt steeds meer om
inzicht in kwaliteit. CZ groep geeft hier al vanaf 2009,
met de start van zijn selectieve inkoopbeleid borstkanker,
invulling aan. Via selectieve inkoop trajecten, de
ontwikkeling van regiovisies en innovatie trajecten
heeft CZ groep de afgelopen jaren een start gemaakt om
kwaliteit een steeds grotere rol te laten spelen. Landelijk
zijn er ook veel ontwikkelingen geweest om de kwaliteit
van zorg inzichtelijk te maken. Hierbij zien we een
verschuiving van indicatoren die zich richten op faciliteiten
en processen naar indicatoren die de uitkomsten van
zorg inzichtelijk maken. Ook patiëntervaringen spelen
een steeds grotere rol. Deze ontwikkelingen maken het
mogelijk om ons beleid om kwaliteit een steeds
prominentere rol te geven verder uit te bouwen.
Visie
CZ groep richt zich met zijn inkoop op het realiseren van de beste zorg voor
zijn verzekerden. Hierbij zet CZ groep de behoefte van de cliënt centraal waarbij
de kwaliteit en toegankelijkheid geborgd zijn, tegen acceptabele kosten.
Patiëntgericht
Ketenzorg
Uitkomsten
Kosten
Patiënten worden betrokken bij de
behandeling en de behandelkeuze.
Patiëntervaringen met de zorg
worden gemeten via de PREM en
spelen een rol bij de zorginkoop.
Patiënten hebben een stem in
de ontwikkeling en selectie van
(uitkomst)indicatoren.
Indicatoren focussen zoveel mogelijk
op klinische uitkomstmaten en
PROM’s.
Inkoop gebaseerd op beschikbare
uitkomstindicatoren.
4
Zorg geleverd door meerdere zorg­
verleners, wordt in samenwerking, en
waar mogelijk geïntegreerd, geleverd.
Zorg wordt waar mogelijk integraal
ingekocht.
Kosten worden integraal gemeten en
er wordt gestreefd naar zo realistisch
mogelijke kosten.
Om ons beleid hierop verder uit te bouwen sluiten we
aan bij het principe van waardegedreven zorginkoop. De
patiënt staat hierbij centraal en de focus ligt op specifieke
doelgroepen en aandoeningen. Voor elk van deze
doelgroepen en aandoeningen wordt inzichtelijk gemaakt
welke knelpunten patiënten ervaren gedurende hun
gehele behandeling. De keten van zorg staat hierbij
centraal. CZ groep brengt in kaart in welke mate bij elk
onderdeel (voortraject, diagnostiek, de interventie zelf
en het natraject) de zorg patiëntgericht wordt geleverd.
Hierbij wordt in kaart gebracht welke zorgaanbieders
betrokken zijn, welke zorgproducten geleverd worden en
hoe de patiënt de geleverde zorg ervaart. CZ groep stelt
hiervoor 4 specifieke aspecten vanuit waardegedreven
zorginkoop centraal, te weten de mate van patiënt­
gerichtheid, de uitkomsten van de zorg, de mate waarin
de keten van zorg functioneert en de kosten van zorg.
Via deze pijlers wordt gekeken op welke wijze CZ groep
de waarde voor verzekerden kan verhogen.
1.2Vier aspecten die waarde
voor de patiënt beschrijven
Waarde is een complex begrip. Essentieel is dat vanuit de
gehele zorgketen van de patiënt gekeken wordt hoe de
zorg kan worden verbeterd. De patiënt staat hierbij
centraal. Om inzichtelijk te maken op welke wijze CZ
groep dit opneemt in zijn inkoopbeleid, vertalen we dit
naar inkoopactiviteiten op de 4 onderstaande aspecten:
de mate van patiëntgerichtheid, uitkomsten van zorg, de
mate waarin de zorg in een keten wordt geleverd en
kosten van zorg. In de volgende paragrafen lichten we
deze aspecten verder toe.
1.2.1
Zorg is patiëntgericht
De eerste pijler van het concept waarde is de patiënt­
gerichtheid van de zorg. Zorg moet aansluiten bij de
behoefte van de patiënt. Zo vinden we het belangrijk dat
er binnen het zorgtraject, op de momenten dat er iets te
kiezen valt, ruimte is voor samen beslissen. Samen
beslissen moet een vanzelfsprekend onderdeel zijn van
zorg en behandeling en zo actieve betrokkenheid van
patiënten bij besluitvorming rondom behandeling
vergroten. Dit betekent dat de arts en patiënt samen
bespreken wat de medische mogelijkheden zijn, wat de
voor- en nadelen zijn van de verschillende mogelijkheden,
rekening houden met de persoonlijke voorkeur van de
patiënt en vervolgens gezamenlijk tot een besluit komen.
CZ groep zet zich met het Programma Samen beslissen
actief in voor betere besluitvorming en verhoging van de
patiënttevredenheid.
Door onder meer in gesprek te gaan met patiëntenorga­
nisaties over ons beleid, willen we patiënten betrekken
bij de invulling hiervan. Ook onze Ledenraad betrekken
we actief bij het zorginkoopbeleid. Om te achterhalen
wat patiënten nu écht belangrijk vinden en wat voor hen
kwaliteit van zorg is. Dit kan voor verschillende groepen
patiënten verschillend uitpakken; een patiënt met een
levensbedreigende ziekte die een operatie moet ondergaan
zal andere aspecten belangrijk vinden dan een chronische
COPD patiënt. Daarom vinden we het – tot slot – ook zo
belangrijk om bij het meten van de uitkomsten van zorg
ook te kijken naar patiëntervaringen (PREM/ Zorgkaart
Nederland) met de geleverde zorg. De PREM (patient
reported experience measures) en Zorgkaart Nederland
focussen op de beleving van patiënten met de zorg en
gaan in op aspecten zoals de bejegening, de informatie­
voorziening, de mate waarin er ruimte was voor samen
5
beslissen en het proces van de geleverde zorg. Dit geeft
CZ groep waardevolle inzichten in hoe de zorg geleverd
wordt en of deze aansluit bij de behoefte van patiënten.
Wij streven ernaar om beschikbare informatie over
patiëntervaringen steeds meer op te nemen in onze
zorginkoop afspraken.
Zo maken we bijvoorbeeld binnen ons inkoopbeleid
farmacie expliciete afspraken met apothekers over de
uitkomsten van metingen van patiëntervaringen.
Apothekers die, naast goede kwaliteit en doelmatigheid,
de zorg ook patiëntgericht leveren, krijgen van ons een
extra vergoeding.
1.2.2Uitkomsten meten en transparant
maken
In de afspraken die wij met zorgaanbieders maken,
willen we zoveel mogelijk kijken naar uitkomsten van
zorg. Samen met de patiënt willen we definiëren wat de
belangrijkste uitkomsten zijn van het zorgproces. Hierbij
gaat het zowel om de klinische uitkomsten van de zorg
(zoals percentage complicaties, overleving, percentage
heroperaties) als de patiënt ervaren uitkomsten van zorg
(mate van herstel, mate waarin dagelijkse activiteiten
weer kunnen worden uitgevoerd). Deze uitkomsten
nemen wij mee in de zorginkoop. Zo willen we ervoor
zorgen dat de geleverde zorg van zo hoog mogelijke
kwaliteit is en aansluit bij de behoefte van de patiënt.
Landelijk zijn steeds meer partijen bezig met het ont­
wikkelen en transparant maken van uitkomstindicatoren
die inzicht geven in de kwaliteit van de geleverde zorg
voor een betreffende aandoening. Dit betreft bijvoorbeeld
organisaties als DICA (Dutch Institute for Clinical Auditing),
het Zorginstituut Nederland en Meetbaar Beter. CZ groep
streeft ernaar om de landelijk beschikbare informatie
actief te gebruiken binnen zijn inkoop. Hierbij stimuleren
wij zorgaanbieders ook om de resultaten onderling te
bespreken en via een kwaliteitsyclus de zorg die zij leveren
steeds verder te verbeteren. CZ groep stimuleert dit onder
andere door de informatie inzichtelijk te maken voor
zorgaanbieders en de verschillen bespreekbaar te maken.
Daarnaast maakt CZ groep verschillen ook inzichtelijk
voor verzekerden, hetgeen niet alleen keuze-informatie
voor de verzekerde biedt, maar zorgaanbieders ook kan
stimuleren om de beste zorg te leveren.
voorkeur breder naar de hele keten van zorg, in plaats
van naar losse onderdelen van de zorg. De juiste zorg op
de juiste plek, dat kan alleen door integraal naar de hele
keten van zorg te kijken. CZ groep stimuleert hierbij
onder andere netwerkvorming tussen zorgaanbieders.
Zorgaanbieders stemmen onderling af waar de zorg op
dat moment voor een specifieke patiënt het best
geleverd kan worden en leggen dit bijvoorbeeld vast in
een transmuraal zorgpad. Daarnaast stimuleert CZ groep
samenwerking door middel van specifieke contract
afspraken die betrekking hebben op de gehele keten.
CZ groep maakt deze informatie op de website (Zorgvinder)
inzichtelijk. De verzekerde vindt hier informatie over de
kwaliteit van de zorg (gebaseerd op de landelijk openbare
kwaliteitsindicatoren), de wachttijden en de patiënt­
ervaringen. Hier presenteert CZ groep ook de criteria die
de basis vormen voor zijn inkoopbeleid. Bij onze selectieve
inkoop van de aandoeningen borstkanker, bariatrie, schisis
en infectieprothesiologie is bijvoorbeeld al op detail­
niveau terug te vinden hoe ziekenhuizen scoren op de
volgens ons belangrijkste indicatoren. CZ groep is
voornemens om in 2017 alle beschikbare kwaliteitsinfor­
matie op detailniveau openbaar te maken via Zorgvinder.
Voor een aantal doelgroepen heeft CZ groep hiervoor
inzichtelijk gemaakt met welke zorgverleners een patiënt
te maken krijgt gedurende zijn zorgproces. Op basis van
deze inzichten wordt gekeken hoe de zorg geoptimaliseerd
kan worden door de samenwerking tussen zorg­
aanbieders te verbeteren en netwerkvorming te stimuleren.
Een voorbeeld hiervan is ons beleid op complexe wondzorg
waarbij al bij de indicatiestelling gekeken wordt waar in
de keten de patiënt het beste geholpen kan worden. Dat
kan in sommige gevallen betekenen dat een patiënt met
een complexe wond meteen bij een gespecialiseerde
zorgaanbieder terecht komt, zodat de patiënt zo snel
mogelijk de juiste zorg ontvangt.
CZ groep bespreekt deze kwaliteitsinformatie ook met
de betreffende zorgaanbieders. Hiervoor heeft CZ groep
bench­mark rapportages ontwikkeld die inzicht geven op
welke aspecten een zorgaanbieder goed of minder goed
presteert.
1.2.3
Zorg in samenhang bezien
Als we het hebben over zorg die zoveel mogelijk waarde
toevoegt voor onze verzekerden, dan kijken we bij
1.2.4
Kostenbewustzijn vergroten
De laatste pijler betreft de kosten van de zorg. Bij waarde­
gedreven zorginkoop gaat het zoals gezegd over zorg die
zoveel mogelijk waarde toevoegt voor de patiënt. Dit
betekent dat er – naast het inzichtelijk maken van kwaliteit
van zorg – ook inzicht moet zijn in de kosten van de zorg.
Op het niveau van de afzonderlijke aandoeningen zal een
afweging gemaakt moeten worden wat accep­tabele kosten
6
zijn, gegeven het kwaliteitsniveau en de impact van de
aandoening. CZ groep ziet het als zijn verantwoordelijk­
heid om vervolgens te kijken hoe hoge kosten, verspilling,
inefficiency en kostenverschillen tussen zorgaanbieders
bespreekbaar gemaakt en aangepakt kunnen worden.
1.2.5
Relatie tussen kosten en kwaliteit
In onze uiteindelijke inkoop zet CZ groep de kwaliteit,
waaronder de aspecten patiëntgerichtheid, keten­
benadering en inzicht in uitkomsten van de zorg vallen,
af tegen de kosten van de zorg. De mate waarin kwaliteit
dan wel prijs leidend is bij de inkoop hangt af van een
aantal factoren.
Allereerst is het belangrijk dat er inzicht is in de kwaliteit
en kosten van de zorg, patiëntervaringen en eventuele
praktijkvariatie tussen zorgaanbieders. Deze informatie
is essentieel om daadwerkelijk op waarde te kunnen
sturen bij de zorginkoop. Daar waar geen kwaliteits­
informatie beschikbaar is, of de uitkomsten niet onder­
scheidend zijn, gaan we uit van een voldoende kwaliteit
van zorg (zoals onder meer geborgd in opleiding,
registratie en getoetst door de IGZ), maar zal prijs nog
steeds leidend zijn in de zorginkoop. Bij de weging van
prijs en kwaliteit speelt ook de impact van de aandoening
op het dagelijks leven van de patiënt mee. Zo zal de weging
van kwaliteit ten opzichte van prijs anders zijn bij hoog­
complexe oncologische zorg dan bij een laagcomplexe,
routinematige behandeling. Tot slot speelt ook de totale
schadelast een rol. Waar de zorg/behandeling een groter
beslag legt op de beschikbare middelen, zal prijs naast
kwaliteit zwaarder meewegen in de totale zorg­inkoop.
We hebben immers een grote verantwoordelijkheid om
de zorg betaalbaar te houden.
Kosten
Kosten
Kwaliteit
Kwaliteit
Kosten zijn leidend als:
Kwaliteit is leidend als:
•Beperkt inzicht in kwaliteitsgegevens
•Inzicht in kwaliteitsgegevens, inclusief
•Weinig variatie in kwaliteit tussen zorgaanbieders
uitkomstmaten
•Kostenverschillen tussen zorgaanbieders
•Variatie in kwaliteit tussen zorgaanbieders
•Beperkte impact van de ziekte
•Kosten verschillen tussen zorgaanbieders
•Laag complexe zorg
•Hoge impact van de ziekte
•Hoge schadelast
•Hoog complexe zorg
Beïnvloedende factoren:
• inzicht
• impact
• schadelast
1.3Omslag naar waardegedreven zorg voor aantal
aandoeningen
Om deze omslag naar waardegedreven zorg concreet
te maken heeft CZ groep een viertal doelgroepen
aan­ge­wezen voor inkoop 2018. Dit betreft darmkanker,
wondzorg, dementie en heup- en knieartrose. We
starten bewust met een beperkt aantal doelgroepen
waarin dit concept verder wordt uitgedacht / uitgewerkt
om ervaring op te doen en inzicht te krijgen in de
mogelijkheden. Dit houdt niet in dat voor andere
doelgroepen en sectoren kwaliteit geen rol speelt binnen
de inkoop, integendeel. Ook bij andere doelgroepen en
sectoren wordt gekeken hoe, op basis van beschikbare
kwaliteitsinformatie, kwaliteit een zo groot mogelijke rol
kan spelen binnen de zorginkoop. Voor de omslag naar
waardegedreven zorg, wordt echter voor alle 4 om­schreven
aspecten de zorg in kaart gebracht en wordt nagedacht
hoe de inkoop zo ingericht kan worden dat ook voor de
behaalde waarde betaald wordt. Daarbij wordt voor deze
zorg ook naar de totale keten van zorg gekeken en niet
naar delen van de zorg binnen de keten.
Voor elk van deze doelgroepen werken we hieronder uit
wat ons lange termijn visie is rondom waardegedreven
inkoop. Hierbij zoomen we in op alle 4 de afzonderlijke
aspecten.
7
2Waardegedreven zorginkoop
bij darmkanker
Darmkanker komt veel voor in Nederland en heeft een
grote impact op het leven van patiënten. In 2015 werden
15.550 nieuwe gevallen van darmkanker ontdekt. De ziekte
treft met name oudere mensen en in bepaalde leeftijds­
groepen neemt het aantal nieuwe gevallen per jaar sterk
toe, onder meer door betere opsporing door de invoering
van het landelijk programma darmkankerscreening1.
Leeftijd is daarnaast van invloed op de behandeling en
de uitkomsten daarvan. De afgelopen jaren zijn de
overlevingskansen van darmkankerpatiënten toegenomen.
Darmkanker wordt opgesplitst in dikkedarmkanker en
endeldarmkanker. De behandeling is afhankelijk van de
precieze plaats en het stadium van de ziekte. De resectie
van de tumor is vrijwel altijd de meest essentiële stap in
de behandeling met kans op genezing. Soms zit de
kanker niet alleen in de darm, maar ook in andere
organen (stadium IV). Dan kan de behandeling bestaan
uit chemotherapie, aangevuld met immunotherapie.
Naarmate patiënten ouder worden, krijgen zij minder
vaak chemotherapie. Zo’n 75% van de jongere patiënten
krijgt deze behandeling, tegen 31% in de leeftijdscategorie
80 tot 85 jaar. Boven die leeftijd daalt het aandeel nog
verder. Ook worden oudere patiënten minder vaak met
immunotherapie behandeld (30% van de jongere
patiënten, 9% van de patiënten van 80 tot 85 jaar)1.
De behandeling van darmkanker bestaat uit verschillende
fasen: het voortraject met een verwijzing vanuit de
huisarts of het bevolkingsonderzoek, de diagnostiek,
de behandeling/operatie en het natraject. We zien bij
elke fase een aantal punten om de zorg verder te
optimaliseren:
• De behandelcapaciteit sluit niet aan op de verhoogde
instroom vanuit het bevolkingsonderzoek.
• De informatievoorziening is suboptimaal.
• Patiënten worden onvoldoende betrokken bij de
keuze voor een behandeling.
• Prehabilitatie-interventies die een positief effect
hebben op de uitkomst van de behandeling worden
nog niet breed toegepast.
• Er zijn verschillen in de uitkomsten van zorg tussen
ziekenhuizen.
• Het nazorgtraject sluit onvoldoende aan op de
behoefte van de patiënt.
2.1
CZ groep vindt dat de kwaliteit van darmkankerzorg
beter kan en dat de aandachtspunten kunnen worden
aangepakt door te sturen op uitkomsten en door de zorg
integraal te benaderen. Wij verwachten dat de kwaliteit
van de zorg toeneemt door het verbeteren van het
voortraject voor de operatie en de samenhang tussen
de operatie en onder meer de stomazorg. CZ groep vindt
het belangrijk dat zorgaanbieders dezelfde uitkomsten
registreren en deze transparant maken voor verzekerden
en voor CZ groep. Deze inzichten kunnen onze verzekerden
gebruiken bij hun keuze voor een zorgaanbieder. Wij
kunnen deze informatie gebruiken bij onze zorginkoop.
Daarnaast vinden wij het belangrijk dat er inzicht is in de
patiëntervaringen en dat de zorg patiëntgericht geleverd
wordt.
In de illustratie op de volgende pagina vindt u de
belangrijkste zorginkoopactiviteiten per pijler. Deze
zijn gericht op de verbeterpunten die wij hebben
gesignaleerd.
1 8
Onze visie
IKNL, 2017.
Inkopen op Waarde
2.2De waarde van darmkankerzorg vergroten
darmkanker
Visie
CZ wil dat mensen met darmkanker goede, tijdige zorg krijgen die voor
hen de meeste waarde oplevert. Zo is de overleving optimaal en de ziektelast
minimaal, tegen acceptabele kosten.
Patiëntgericht
• Samen beslissen implementeren
• Informatievoorziening verbeteren
• Inzicht in patiëntervaringen
Uitkomsten
• Ziekenhuizen belonen op basis van
overlevingskansen en het aantal
complicaties
• PROM inzichtelijk gaan maken
en op gaan belonen
• Uitkomsten verbeteren door
best practices op gebied van
prehabilitatie te stimuleren Ketenzorg
• Samenwerking tussen zieken­
huizen en stomazorg in het
natraject verbeteren
• Ontwikkeling Comprehensive
Cancer Networks
• Nazorg en follow-up beter
afgestemd met 1e lijn
• Betere afstemming tussen
screening en start behandeling
Kosten
• Inzicht in kosten van de totale
behandeling
• Inkopen van zinnige en zuinige
zorg
9
De darmkankerzorg in Nederland is van goede kwaliteit.
Wel zien we vanuit waardegedreven inkoop mogelijk­
heden om de zorg te verbeteren. Per pijler geven we aan
op welke zorginkoopactiviteiten CZ groep gaat inzetten:
1. De uitkomsten van de zorg verbeteren door zorg­
aanbieders te contracteren op basis van kwaliteit;
2. Het creëren van inzicht in de kosten van de zorg;
3. Het patiëntgerichter maken van de zorg door onder
meer in te zetten op samen beslissen en het verbeteren
van de informatievoorziening;
4. Het verbeteren van de ketenzorg door de samen­
werking tussen de verschillende spelers te stimuleren
en de ontwikkeling van comprehensive cancer
networks te stimuleren.
2.2.1
Contracteren op basis van kwaliteit
De uitkomsten van darmkankerzorg worden landelijk
geregistreerd via de Dutch Surgical Colorectal Audit
(DSCA). De DSCA registreert de resultaten van primaire
darmkankeroperaties en bevat meer dan 60.000
behandelingen voor alle ziekenhuizen in Nederland.
Daarmee is de DSCA-set een van de langstlopende
kwaliteitsregistraties. Mede dankzij de Dutch Value Based
Healthcare Study Group zijn de indicatoren daarnaast
wetenschappelijk goed onderbouwd en onderzocht.
Binnen de DSCA worden verschillende indicatoren
geregistreerd. Deze richten zich op:
• de beschikbare faciliteiten voor patiënten
(bijvoorbeeld: tijd voor consult);
• de processen van de geleverde zorg (bijvoorbeeld:
hoeveel patiënten zijn besproken in een multi­
disciplinair overleg);
• de geleverde volumes (bijvoorbeeld: het aantal
resecties);
• de uitkomsten van de zorg (bijvoorbeeld: het
percentage complicaties).
De indicatoren laten zien dat er spreiding is in de
uitkomsten van ziekenhuizen. Daarom lijkt er ruimte te
bestaan voor verbeteringen. Het percentage complicaties
varieert bijvoorbeeld tussen de 0% en 26% voor colon­
carcinoom en 0 en 48% voor rectumcarcinoom (zie figuur
1a en 1b). Ook bij de uitkomstindicator ‘failure to rescue
(overlijden) na gecompliceerd beloop bij colon’ zien we
variatie tussen de instellingen. Deze varieert tussen de
Figuur 1a: Percentage patiënten met
een gecompliceerd beloop bij
Teller:coloncarcinoom
Aantal patiënten die een gecompliceerd
0% en 40% (zie figuur 2). De spreiding op structuur- en
procesindicatoren is beperkt. Het percentage patiënten
dat bijvoorbeeld besproken is in een multidisciplinair
overleg, ligt bij alle ziekenhuizen boven de 90%.
Daarnaast kunnen ziekenhuizen vanuit de patiënten­
vereniging een keurmerk krijgen voor darmkankerzorg
en stomazorg. Dit keurmerk wordt door respectievelijk
93% en 99% van de ziekenhuizen behaald. De variatie
tussen ziekenhuizen op het keurmerk is dus minimaal.
de zorgaanbieders te beoordelen. CZ groep start in 2018
met het contracteren van zorgaanbieders op basis van de
gerealiseerde uitkomsten van de zorg op deze specifieke
onderwerpen. Op de lange termijn wil CZ groep zorg­
aanbieders via de contractering belonen op basis van de
geleverde kwaliteit en doelmatigheid. De invulling van
waardegedreven zorginkoop bij darmkanker voor
medisch specialistiche zorg in 2018 kunt u lezen in ons
Zorginkoopbeleid Medisch Specialistische Zorg.
CZ groep gebruikt de DSCA-registratie om zorgaanbieders
te beoordelen en zet daarbij in op het verbeteren van
de uitkomsten van de zorg. Bij deze uitkomsten (zoals
overlevingskansen en complicaties) en de toegang tot
de zorg zien we de grootste verschillen tussen de
zorgaanbieders. Deze gaan we dan ook gebruiken om
Wij vinden een frequente registratie van kwaliteits­
gegevens belangrijk, zodat deze door zorgaanbieders
kunnen worden gebruikt om de zorg blijvend te verbeteren.
De data moeten hiervoor correct en volledig geregistreerd
zijn. Om eenheid in de registratie te krijgen, willen we
graag dat dit wordt uitgevoerd door IKNL.
Figuur 1b: Percentage patiënten met
een gecompliceerd beloop bij
rectumcarcinoom
Figuur 2: Percentage patiënten met
een failure to rescue bij
Teller:coloncarcinoom
Aantal patiënten die binnen 30 dagen
45%
40%
35%
30%
25%
20%
15%
10%
5%
0%
70%
Teller: Aantal patiënten bij wie een gecompliceerd
beloop optreedt
beloop hadden
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
5
15
25 35 45 55 65 75 85 95 105 115
of tijdens de opname is overleden
60%
50%
40%
30%
20%
10%
10 25 40 55 70 85 100 115 130 145 160 175 190 205
0%
5
15
25
35
45
55
65
75
85
95 105
Bron: Vektis. 2015.
10
2.2.2
Inzicht in kosten creëren
CZ groep heeft op basis van zijn declaratiegegevens een
start gemaakt met het inzichtelijk maken van de kosten
van darmkankerbehandelingen. Hierbij hebben we
gezien dat de kosten verschillen tussen zorgaanbieders.
We willen meer inzicht krijgen in deze kostenverschillen
en deze relateren aan de kwaliteit van de aangeboden
behandeling. CZ groep vindt het van belang om zinnige
en zuinige zorg te stimuleren. Daarom willen we
zorgaanbieders belonen die deze zorg bieden. In 2017
willen we inzicht krijgen in de oorzaak van de verschillen
en de manier waarop efficiëntie kan worden bereikt. We
starten door de prijsverschillen met de zorgaanbieders te
bespreken en na te gaan welke redenen er zijn voor de
variatie.
2.2.3
Patiëntgerichtheid bevorderen
Vanuit het zorgpad dat de darmkankerpatiënt doorloopt,
heeft CZ groep inzicht verkregen in de belangrijkste
onderdelen van deze zorg. De verbeterpunten uit dit
hoofdstuk, zijn vervolgens voorgehouden aan de Stichting
Patiënten Kanker Spijsverteringskanaal (SPKS) en de
Stomavereniging. Op basis hiervan wil CZ groep een aantal
zorginkoopactiviteiten ontwikkelen die de verbeterpunten
aanpakken.
CZ groep wil zorgaanbieders stimuleren om meer
patiëntgericht te werken. Dat doen we door inzicht te
geven in patiëntervaringen. We stimuleren zorg­
aanbieders daarom om patiëntervaringen te meten via
PREM en deze inzichtelijk te maken voor zorgverzekeraars
en verzekerden. In het hele zorgpad moet de patiënt
goede informatie krijgen. Bijvoorbeeld over de (fysieke)
gevolgen van de verschillende behandelmethoden.
Wanneer patiënten worden betrokken bij de keuze voor
de behandeling, ervaren zij een hogere kwaliteit van
zorg, een hogere patiënttevredenheid, meer therapie­
trouw en een betere kwaliteit van leven. De keuze voor
de behandeling moet tot stand komen volgens de
principes van samen beslissen. Alle opties en hun voor- en
nadelen worden toegelicht aan de patiënt. Gezamenlijk
wordt bepaald welke behandeling het beste aansluit bij
de voorkeuren en wensen van de patiënt. Hiervoor kunnen
instrumenten worden gebruikt, zoals de keuzehulp
‘Uitgezaaide darmkanker’ en de 3 goede vragen:
• ‘Wat zijn mijn mogelijkheden?’
• ‘Wat zijn de voordelen en nadelen van deze
mogelijkheden?’
• ‘Wat betekent dat in mijn situatie?’
De uitkomsten van darmkankerzorg verbeteren als de
patiënt voor de operatie in een goede conditie verkeert.
Bijna de helft van de geopereerde patiënten krijgt een
bepaalde complicatie, waardoor hij verder verzwakt.
Vooral het preoperatieve voedingsbeleid en conditiever­
betering zijn van belang en moeten de aandacht krijgen
in het zorgpad. Bij oncologische aandoeningen is 3%
gewichtsverlies al van invloed op de overlevingskans.
Vooral eiwitrijke suppletie kan bijdragen aan betere
uitkomsten van de zorg. CZ groep volgt pilots op dit
gebied en wil de best practices die hieruit voortkomen
breed stimuleren.
2.2.4
Verbeteren van ketensamenwerking
De ketensamenwerking binnen de darmkankerzorg
kan beter. De zorgketen laat zien dat vooral de samen­
werking met hulpmiddelenleveranciers op het gebied
van stomazorg en de nazorg van belang is. CZ groep wil
11
samenwerkingsafspraken tussen ziekenhuizen en
hulpmiddelenleveranciers over nazorg en complicaties
bij stomazorg bevorderen. Daarnaast maakt darm­
kankerzorg deel uit van de vorming van Comprehensive
Cancer Networks (CCN). Binnen de ontwikkeling van CCN’s
wordt gekeken op welke manier de darmkankerzorg
binnen ziekenhuizen optimaal georganiseerd kan
worden door netwerkvorming tussen ziekenhuizen.
In zijn beleid richt CZ groep zich ook op verbeterpunten
in de overgang van het bevolkingsonderzoek darm­
kankerscreening en scopiecentra naar het reguliere
zorgpad, en de nazorg en follow-up in afstemming met
de eerste lijn. Op dit moment vindt de follow-up plaats
onder de verantwoordelijkheid van de medisch specialist.
In de ontwikkeling dat oncologische aandoeningen
steeds meer chronisch worden, is het op de lange
termijn wenselijk dat de follow-up meer in de eerste lijn
plaatsvindt. Het is op dit moment nog niet duidelijk in
welke situatie dit wel en niet wenselijk is. Oncologie­
breed hebben patiënten in de nazorg meer behoefte aan
inbreng vanuit de eerste lijn, gericht op psychosociale
klachten, comorbiditeit en kwaliteit van leven. CZ groep
sluit zich aan bij de focuspunten die zijn benoemd door
de NFK. Wij richten ons op meer differentiatie op
persoonsniveau van nacontroles, revalidatiemogelijkheden
en de nazorgfase. Bij voorkeur is er al vanaf het begin van
de behandeling aandacht voor het psychosociaal herstel
van de patiënt.
2.3Conclusie
CZ groep vindt dat de zorg voor darmkankerpatiënten in
Nederland van hoog niveau is. Toch zijn er nog aanzienlijke
verbeteringen mogelijk. Wij geven dit vorm door in te
kopen op waarde. In 2018 zetten we de eerste stappen,
door ziekenhuizen in te kopen op basis van hun scores op
een selectie van kwaliteitsindicatoren. Daarnaast gaan
we samenwerkingsverbanden aan op het gebied van
prehabilitatie, de doorontwikkeling van patiëntgerichte
uitkomstindicatoren en de ontwikkeling van CCN’s.
In 2019 en verder wil CZ groep een doorontwikkeling
van zijn waardemodel maken. Dat doen we door achter­
eenvolgens in te kopen op basis van kwaliteitsverbetering,
in te kopen op waarde in termen van een koppeling van
kwaliteit en kosten, en het waardemodel te verbreden naar
het volledige zorgpad: vanaf screening en doorverwijzing
tot nazorg.
12
13
851.231.1713
Alles voor betere zorg