23-04-2012 – Brussel – Consulaire dagen

23/04/2012 – Brussel
Consulaire dagen – Federale Overheidsdienst Buitenlandse zaken
Dames en heren,
Vooreerst wens ik Vice-Eerste Minister en Minister van Buitenlandse Zaken, de heer Didier
Reynders, te bedanken voor de organisatie van deze consulaire dagen en voor zijn
uitnodiging.
Deze ontmoetingen zijn primordiaal. Ze geven mij de gelegenheid u oprecht te bedanken
voor uw uitmuntende samenwerking en uw waardevolle bijdrage aan de uitvoering van ons
migratiebeleid.
Ik heb, enkele weken na het opnemen van mijn functie, al de eer en het voorrecht gehad te
mogen spreken op de diplomatieke dagen en de krachtlijnen van mijn migratiebeleid voor te
stellen. Sta mij toe mijn hoogste waardering uit te drukken voor hun interesse in deze
materie.
Vandaag richt ik mij tot u, dames en heren Consuls. Ik ben mij bewust van uw interesse en
betrokkenheid bij dit beleid. U staat in de eerste lijn maar u bent ook onze
eerstelijnsdiensten. En daarom bent u één van onze bevoorrechte partners.
Ik maak van deze gelegenheid graag gebruik om u enerzijds een overzicht te geven van de
doelstellingen die de regering en ik zelf nastreven op het vlak van Asiel en Migratie.
Anderzijds wil ik luisteren naar uw vragen, behoeften en bekommernissen. Deze
gedachtenuitwisseling lijkt mij de beste methode om onze samenwerking nog te verbeteren.
Sta me vooraf toe even te wijzen op het gewijzigde politieke klimaat rond het migratiedossier.
De links-rechtspolarisatie die tot voor enkele jaren de discussie over asiel en migratie
kenmerkte, is nu gevoelig afgezwakt.
Uiteraard blijven de oude stereotypen overeind aan de rand van het politieke spectrum. De
steeds breder wordende grondstroom in Europa echter, is die van een aanvaarding van
migratie als een fenomeen dat moeilijk te controleren valt, maar toch nuttig is. Een fenomeen
dat we maximaal moeten kanaliseren en verzoenen met onze eigen belangen en met die van
de migranten.
Ik merk terloops op dat in ons land voor het eerst de bevoegdheden over asiel en migratie én
opvang bij één regeringslid zijn ondergebracht.
Dames en heren,
Migratie is een ingewikkeld mondiaal fenomeen, dat wij waarover we nog elke dag zaken
bijleren.
Vandaag zijn er in de wereld nog duizenden mensen op de vlucht als gevolg van geweld en
conflicten. Deze personen moeten onze internationale bescherming kunnen krijgen. Een
andere, meer complexe, realiteit is die van personen uit ontwikkelingslanden die een betere
toekomst wensen te bouwen, elders, op een welvarender continent.
De huidige communicatiemiddelen, de beschikbaarheid van informatie op het internet en
reizen tegen lagere prijzen, zijn allemaal elementen die de migratiestromen hebben versneld,
vergemakkelijkt en versterkt.
De welvaartskloof is zo groot en zo aantrekkelijk dat sommige mensen er alles voor over
hebben om ze te overbruggen. En dit betekent vaak verhalen over vervolging vertellen aan
de immigratiediensten, stelen onderweg om aan eten te geraken, soms zelfs eens
drugkoerier spelen omdat dit de enige manier is om een overtocht te betalen.
Ik zeg dit niet om immigranten te stigmatiseren, we zouden in hun plaats misschien hetzelfde
doen. Ik zeg dit alleen omdat we dit zouden beseffen. In de wanhoop om het beloofde land te
halen en er te blijven, gaan velen zeer ver.
Teveel mensen werden in het verleden aangetrokken om teveel verkeerde redenen,
waardoor ze buiten elk arbeidscircuit zijn gebleven. Daar is ons migratiebeleid fout gelopen.
En dus moeten we herdefiniëren wanneer en waarom hier iemand welkom is, niet alleen om
onze opvangproblemen op te lossen, maar misschien nog het meest in het belang van die
migranten zelf.
Migratie heeft maar zin en is maar nuttig als de migrant mee en volwaardig opgenomen kan
worden in zijn of haar nieuwe samenleving.
Daarom heeft de nieuwe regering besloten de migratievoorwaarden te verscherpen en ook
de misbruiken tegen te gaan, zonder daarom in een inhumane aanpak te vervallen. Die
nieuwe aanpak staat nu uitgeschreven in het regeerakkoord.
Ik wil dat correct en humaan asiel- en migratiebeleid tot werkelijkheid maken. Daaronder
versta ik: een beleid van rechten en plichten, strijd tegen misbruik en het terugdringen van
het oneigenlijk gebruik van vele procedures.
Ik zal beginnen met een kort overzicht van de maatregelen inzake asielbeleid om vervolgens
over te gaan tot de maatregelen inzake migratie, in het bijzonder met betrekking tot
gezinshereniging.
Betreffende het asielbeleid
In 2007 kregen wij in België 11 115 asielaanvragen.
In 2011, dames en heren, hebben we 25 500 aanvragen ontvangen.
La pression n’est pas identique dans l’ensemble des Etats membres. En effet, 75% des
demandes d’asile en Europe ont été introduites dans seulement 6 Etats membres, dont la
Belgique.
Plusieurs éléments expliquent ce nombre élevé de demandes d’asile en Belgique :
la suppression des transferts conformément au Règlement « Dublin » vers la Grèce ;
la saturation du réseau d’accueil qui a amené fedasil à prendre des décisions de non
désignation ;
mais surtout les informations trompeuses relayées dans certains pays d’origine notamment
dans les pays récemment exemptés de l’obligation de visa.
Il est clair que cette situation n’est plus tenable.
C’est la raison pour laquelle, le gouvernement a décidé d’adopter une série de mesures qui
auront un effet sur les flux entrant et sortant. Ces mesures permettront, dans le respects des
standards élevés de protection internationale actuellement garantis, de réduire la pression
migratoire et par la même la pression sur le réseau d’accueil.
Fin mars, j’ai présenté, au conseil des ministre, un plan qui opérationnalise les mesures
énoncées dans l’accord de gouvernement et dans ma note de politique générale.
Je cite quatre mesures:
Une procédure d’asile plus rapide
Une durée de traitement de 6 mois pour les nouvelles demandes d’asile est notre objectif. Le
commissaire général aux réfugiés et apatrides s’est également engagé à prendre 1850
décisions mensuelles, objectif atteint en mars dernier. Il est certain que la dynamique
récemment initiée doit être maintenue.
Je dois également dire, certes avec prudence, que les derniers chiffres sont encourageants
puisque l’on enregistre une diminution sensible du nombre des demandes en mars.
Een tweede maatregel: een lijst van veilige landen van oorsprong
Op gezamenlijk voorstel van de Minister van Buitenlandse Zaken en mijzelf heeft de
Ministerraad op 23 maart een ontwerp van Koninklijk Besluit goedgekeurd dat de lijst met
veilige landen van herkomst vastlegt.
De asielaanvragen uit de landen die onder deze lijst vallen vertegenwoordigen ongeveer
18% van de aanvragen. De aanvragen van asielzoekers uit die landen zullen volgens een
versnelde procedure onderzocht worden, namelijk binnen een termijn van 15 dagen.
De landen op deze lijst Albanië, Bosnië-Herzegovina, Kosovo, Montenegro, Servië, FYROM
en India. Het voorontwerp word momenteel onderzocht door de Raad van State.
Een derde maatregel is een vermindering van het aantal meervoudige asielaanvragen
Het aantal meervoudige asielaanvragen blijft toenemen. In 2011 vertegenwoordigde het
aantal meervoudige asielaanvragen 20% van het totaal aantal asielaanvragen.
In februari 2012 was dat bijna 32% van het totaal.
Ik heb dus een wetsontwerp voorgesteld voor een doeltreffender behandeling van
meervoudige asielaanvragen. De tekst wordt momenteel besproken en onderzocht in
werkgroepen.
Een vierde maatregel die ik even wil toelichten, zijn de ontradingscampagnes
In samenwerking met de landen van herkomst van de asielaanvragers organiseren wij
ontradingscampagnes. De campagnes hebben tot doel de bevolking te informeren over de
risico’s verbonden aan een illegaal verblijf in België en hebben dus zowel een preventief , als
ontradend karakter. In het kader van deze ontradingscampagnes ga ik naar Kameroen eind
mei en naar Kosovo, FYROM en Albanië in juni.
Wat het migratiebeleid betreft, wil ik het eerst kort hebben over economische migratie en de
beroemde blauwe kaart!
J’ai élaboré le projet de loi qui transpose la directive européenne relative aux conditions
d'entrée et de séjour des ressortissants de pays tiers aux fins d'occuper un emploi
hautement qualifié.
Concrètement, un travailleur hautement qualifié pourra obtenir en moins de 90 jours une
carte bleue qui fait office à la fois de titre de séjour et de permis de travail. Pour obtenir cette
carte, le travailleur devra tout d’abord présenter un contrat de travail en bonne et due forme.
La carte bleue s’adresse donc bien à des travailleurs qui postulent pour des emplois bien
rémunérés. Il s’agit le plus souvent d’ingénieurs, de médecins, d’informaticiens, etc.
Ik wens u ook nog even iets te zeggen de humanitaire verblijfsaanvragen (9bis) en de
verblijfsaanvragen op medische gronden (9ter)
Zoals het regeerakkoord duidelijk aangeeft, voorziet de regering geen algemene
regularisatie. Het recht op verblijf om humanitaire reden kan dus enkel individueel worden
toegekend en op basis van de wet.
De verblijfsaanvragen op medische gronden zijn de afgelopen drie jaren zeer sterk gestegen.
De nieuwe wet, die inwerking trad op 16 februari jongstleden, voorziet een medische filter
vanaf de ontvankelijkheidsfase in het onderzoek. Het is duidelijk dat we hierdoor veel beter
en sneller misbruiken kunnen opsporen. Een evaluatie van deze nieuwe procedure zal
beschikbaar zijn in september van dit jaar.
En zo zijn we aanbeland bij de gezinshereniging
Gezinshereniging is een recht dat wij willen blijven verzekeren. Maar om misbruik van deze
procedure beter te kunnen bestrijden kan dit recht onderworpen worden aan een aantal
voorwaarden.
In 2010 zijn 41 336 verblijfsvergunningen afgeleverd op basis van het recht op
gezinshereniging. Het blijft dan ook een belangrijke manier om verblijf in ons land te krijgen.
De recente wetswijzigingen die sinds 22 september 2011 van toepassing zijn, hebben
nieuwe voorwaarden opgelegd voor de gezinshereniging. Dit heeft gevolgen op het
onderzoek van de aanvragen en op de aard van de genomen beslissingen.
Het aantal weigeringen is met ongeveer 30% gestegen.
Ik wens er ook op te wijzen dat de behandelingstermijn momenteel zes maanden bedraagt
en dat het bijgevolg van belang is dat aanvragen zo snel mogelijk doorgestuurd worden.
Je veux poursuivre les efforts engagés dans le cadre de la lutte contre les mariages et
cohabitation de complaisance par le biais de plusieurs mesures :
Premièrement : élaboration d’une définition légale de la notion de « cohabitation de
complaisance ». En concertation avec la Ministre de la Justice, nous préparons un projet de
loi en vue définir la notion de « cohabitation de complaisance ». Par ce biais, nous pourrons,
avec l’aide des parquets, comme nous l’avons fait pour les mariages de complaisance, lutter
en amont. Il sera alors possible à l’officier d’état, le cas échéant, de suspendre
l’enregistrement de la déclaration de cohabitation. En attendant, il sera veillé à une
amélioration de l’échange d’informations entre les officiers d’état civil et l’Office des
étrangers à ce sujet.
Deuxièmement, je vais, conformément à l’accord de gouvernement développer, une banque
de données contenant toutes les informations relatives aux « mariages/cohabitations de
complaisance » utiles pour toutes autorités concernées (office des étrangers, affaires
étrangères, administrations communales, parquets, juges d’instruction, police). Une telle
initiative est complexe et coûteuse mais néanmoins indispensable y compris pour les postes
diplomatiques.
Troisièmement, j’ai demandé à mes service d’élaborer des brochures afin de sensibiliser
notamment les victimes potentielles des mariages et cohabitations de complaisance. Une
attention particulière sera consacrée aux mariages forcés.
Enfin, j’ai obtenu le budget nécessaire pour le maintien du personnel supplémentaire pour
renforcer et intensifier les contrôles pendant la période de trois ans qui suit la délivrance du
titre de séjour.
Terugkeerbeleid
Ik sluit af met het terugkeerbeleid.
Eén van mijn prioriteiten is het bevorderen van de terugkeer, vrijwillig indien mogelijk,
gedwongen als het moet.
Hiervoor heb ik in januari met de betrokken actoren (Fedasil, de Dienst
Vreemdelingenzaken, het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen,
de geïntegreerde politie, de Algemene Directie der Strafinrichtingen) een ‘coördinatiegroep
terugkeer’ opgericht.
Wat de vrijwillige terugkeer betreft, zijn de prioriteiten de volgende:
De opening van een open terugkeercentrum;
Een efficiëntere toepassing van het REAB-programma (Programma Terugkeer in
samenwerking met de Internationale Organisatie voor Migratie);
Het aanmoedigen van vrijwillige terugkeer vanuit de opvangcentra van Fedasil.
Wat betreft gedwongen terugkeer wordt er overmorgen 25 april een nieuw gesloten centrum
‘Caricole’ geopend. Dit centrum kreeg de naam Caricole omdat het gebouw de vorm heeft
van een slakkenhuis.
De uitbreiding van het repatriëringscentrum 127 bis is ook bezig.
De Dienst Vreemdelingenzkaen onderzoekt eveneens de mogelijkheid om te focussen op de
terugkeer van illegalen die een gevaar zijn voor de openbare orde.
Daarnaast lopen op dit ogenblik onderhandelingen met het oog op een administratief
akkoord met Afghanistan, Peru, Ivoorkust, Brazilië, China, Mongolië en Marokko.
Dames en heren Consuls,
Om af te ronden, kom ik even terug op mijn eerste thema: migratie. We zijn er ons allemaal
van bewust dat het migratiethema in de hedendaagse politiek zeer sterk verweven is met
zowel het binnenlands als het buitenlands beleid.
Het raakt de binnenlandse situatie van de landen van herkomst, van de landen van
aankomst en vaak ook van vele landen tussenin.
Het is duidelijk dat u als consul hier een belangrijke rol te vervullen heeft en dat u een
wezenlijke bijdrage kan leveren aan het correcte en humane asiel en migratiebeleid dat wij
hier willen realiseren.
Ik dank U